• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wysiedleni gdynianie upamiętnieni przy dworcu

Patryk Szczerba
15 października 2014 (artykuł sprzed 9 lat) 
Pomnik ma przypominać o wysiedleniach gdynian, ale mieszkańcy liczą, że stanie się również początkiem przemian na ul. Starowiejskiej. Pomnik ma przypominać o wysiedleniach gdynian, ale mieszkańcy liczą, że stanie się również początkiem przemian na ul. Starowiejskiej.

Matka z dziećmi, z których jedno spogląda na pozostającego w oddali psa to główne elementy, z których składa się pomnik upamiętniający przymusowe wysiedlenia gdynian podczas II wojny światowej. Monument został odsłonięty na przebudowanym przy okazji Placu Gdynian Wysiedlonych przy ul. Starowiejskiej zobacz na mapie Gdyni.



Czy podoba ci się pomnik wysiedlonych gdynian?

O budowę pomnika od dłuższego czasu walczyło stowarzyszenie Gdynian Wysiedlonych. Na przeszkodzie stawał brak środków finansowych oraz brak stosownej lokalizacji, gdzie mogłoby zostać upamiętnionych 50 tys. gdynian, którzy - według źródeł historycznych - zostali zmuszeni do opuszczenia miasta.

Koncepcja zaczęła nabierać kształtów w lutym 2013 roku, kiedy miasto ogłosiło konkurs na projekt. Wygrało Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego w Gdańsku. W czerwcu bieżącego roku zakończył się przetarg na jego budowę. Ofertę złożyła tylko jedna firma - Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe MARBUD.

W ostatniej fazie zmieniły się detale ubioru postaci. Kobieta została bez kapelusza i w mniej eleganckim stroju, by bardziej uwiarygodnić tragedię jesiennych dni sprzed 75 lat, kiedy zaczęły się pierwsze wysiedlenia.

- Monument "Wysiedlonym gdynianom - społeczeństwo" przedstawia nieprzypadkowo kobietę z dziećmi. Mężczyźni w tym czasie byli zajęci walką na froncie. Pies ma symbolizować wszystko to, co trzeba było zostawić za sobą w Gdyni - wyjaśnia Benedykt Wietrzykowski, prezes Stowarzyszenia Gdynian Wysiedlonych.

Zanim wykonany przez rzeźbiarzy Pawła SasinaAdama Dziejowskiego pomnik dotarł do Gdyni, gruntowną przemianę przeszedł plac, zyskując m.in. nową nawierzchnię i oświetlenie. Pojawiły się ławki, kosze na śmieci. Konieczna była niewielka przebudowa sieci trakcyjnej zasilającej trolejbusy oraz uporządkowanie zieleni na placu. Łączny koszt inwestycji to blisko 1,5 mln zł brutto. (Początkowo podawaliśmy, że miasto zapłaci za prace 970 tys. zł.)

- Ten pomnik nie ma dzielić. Ma być przestrogą dla wszystkich, którzy mieszkają w Gdyni, przyjeżdżają do niej lub zaczynają się tu osiedlać, żeby historia nigdy się nie powtórzyła. Mam przy okazji nadzieję, że inwestycja rozpocznie przemiany na Starowiejskiej - dodaje Wietrzykowski, który wciąż razem z innymi działaczami nieustająco walczy o uznanie wysiedleńców z Gdyni jako osób represjonowanych.

Przedstawiciele Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych przyznający takie uprawnienia, choć z argumentami stowarzyszenia się zgadzają, bezradnie rozkładają ręce, pokazując stosowne zapisy w prawie. W świetle przepisów za kombatanta można uznać jedynie osoby przebywające w hitlerowskich więzieniach, obozach koncentracyjnych lub innych miejscach o podobnych warunkach i to pod nadzorem hitlerowskich władz bezpieczeństwa.

Stowarzyszenie chce swoich racji dochodzić w Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, gdzie trafił już stosowny wniosek. Nie gaśnie w nich przekonanie o słuszności swoich żądań, a pomóc mają źródła historyczne, które podają, że większość wysiedlonych straciła na początku II wojny światowej cały dobytek.

Czytaj też: Gdynia: największa ofiara wysiedleń w Polsce

Niektórym nie pozwalano wręcz zabrać niczego, jeśli akurat któremuś z oprawców się spieszyło. Prawo wyznaczał bowiem wtedy naładowany karabin. Przemocą i ze strachu swoje domy opuściło ponad 50 tys. gdynian, czyli mniej więcej połowa ówczesnych mieszkańców miasta. Nie brakuje takich, którzy twierdzą, że mogło to być nawet 80 proc. mieszkańców, których nazwiska nie zawsze zostały zapisane na kartach historii.

- Planowe działania rozpoczęto 15 października 1939 r., ale przedtem odbywały się dzikie wysiedlenia, na skutek represji i tortur stosowanych wobec ludności. Na przyjazd Hitlera aresztowano 4 tysiące mieszkańców - w większości mężczyzn i młodzieży powyżej 14 lat, którą potem skierowano do Piaśnicy i obozu koncentracyjnego Stutthoff. Raczej nie przeżyli II wojny światowej - opowiada Wietrzykowski.

Czytaj też: Pomniki w Trójmieście. Historia zamknięta w bryłach

Miejsca

Opinie (173) 6 zablokowanych

  • czy pies nie mogl z nimi pojsc? (1)

    • 10 7

    • nie mógł. Niemcy nie pozwalali zabrać psiaków

      • 11 0

  • psiak jest super :)

    • 15 0

  • Wysiedlenia się skończyły, ale psy są nadal porzucane.

    Więc pomnik łączy historię ze współczesnością. Niestety.

    • 18 3

  • Człowiek wysiada z dworca i wita go kolejny smutny pomnik, który pewniew przestrzeni publicznek nabierze takiego samego znaczenia jak zydowski odpowiednik przed KFC w Gdansku przy dworcu, czyli siedzisko, by akurat coś zjeść albo miejsce do odpoczynku lokalnej elyty z butelką winiacza.

    • 4 18

  • ORGANIZACJA UROCZYSTOSCI (3)

    Szkoda tylko że nikt nie zadbał o właściwe przygotowanie uroczystości.
    Wjazd na ul. Starowiejską został zamknięty, jednak nikt wcześniej nie raczył postawić żadnej informacji o tym fakcie.

    Wyjechałem na jakiś czas z biura, a powrót okazał się niemożliwy. Mając informację że wjazd będzie czasowo zamknięty podejmuję decyzję że nie ruszam się z biura, albo ruszam się z biura na wystarczająco długo, albo liczę się z tym że będę musiał postawić samochód pod gołym niebem i podreptać pod parasolem kawałek.

    Myślę że tak jak ja również inni nie zabezpieczyli się na ewentualność powrotu z miejsca postoju samochodu do biura w strugach deszczu, w garniturze i bez parasola.

    A wystarczyła informacja przyczepiona do jakiegoś znaku na wjeździe tak jak oznakowuje sie wjazd na ul. Stryjska obok stadionu... mało czytelny ale jest.
    Na dodatek jest objazd...

    Pomnik ładny, ale organizatorom uroczystości życzę więcej zdolności przewidywania i tym samym szacunku dla pozostałych użytkowników dróg.

    • 10 13

    • Na stronach Ratusza i www. było info na ten temat (1)

      dużo przed odsłonięciem pomnika. Musisz nauczyć sie czytać chłopie i patrzeć co sie wokoło Ciebie dzieje?

      • 7 3

      • Cwaniaczku, czy ruszając sie z biura lub z mieszkania, mam obowiązek "obczytania" stron w internecie?

        Bo przypadkiem UM Gdynia napisze dwa zdania nt mojej ulicy?

        To nie pierwszy takie przypadek, ze zamyka się ulicę bo coś tak napisano w Ratuszu.

        Nie każdy ma poza tym internet.

        • 3 6

    • a kogo to obchodzi i po co .

      postaw sobie pomnik w domu i z nim siedz. Ludzieznaja historie i szkoda czasu na pomniki. Jak nie masz co w zyciu robic to pewnie zawsze tylko na uroczystosci chodziles.

      • 0 2

  • dziekuje w imieniu moich nieżyjących już BABCI I DZIADKA

    ... teraz widze to co przez lata mi opowidano w domu: Babcia z moją trzyletnią wówczas mamą za ręke i jej starszym bratem ciągnącym wózek, a dziadek gdzieś w niewoli.. TAK BYŁO!!! I całą wojne wypędzeni na mazowiecką wieś spędzili wśród obcych, bez swojego miejsca, bez dobytku (ktory został w Gdyni)... Dopiero po wojnie wrócili do Gdańska.

    • 24 4

  • Czy ilość miejsc parkingowych wzrosła, (5)

    czy wręcz przeciwnie ?

    • 4 17

    • pomnik powstał na skwerku, a nie na dawnym parkingu (4)

      • 10 0

      • A czy na tym "skwerku" będzie nadal można stawiać samochody, czy będzie zakaz, jak na dużym Skwerze ? (3)

        Czy przez to, że tu zabrano miejsca parkingowe, to gdzieś indziej zrobiono ?

        • 0 8

        • niczego nie zabrano. Widocznie parkowałeś nielegalnie (1)

          • 7 0

          • Skoro stałem nielegalnie, tak jak wszyscy za mną i wszyscy przede mną,

            to wszelkie policje i straże, które przejeżdżały obok, nie wypełniły swojego obowiązku mandatowego, narażając innych urzędasów na straty finansowe.

            • 0 3

        • Na trawniku to u siebie w Żukowie parkuj

          • 4 0

  • monument chyba a nie postument odsłonięto !

    "Postument piedestał, podstawa, element małej formy architektonicznej, służący do umieszczenia na nim innego (właściwego) elementu dekoracyjnego". Można sobie to przeczytać i nauczyć się choćby z Wikipedii, jak w szkole na to czasu nie było

    Odpowiedź redakcji:

    Dziękujemy za sugestię. Treść została poprawiona.

    • 12 0

  • Budyń w Gdańsku wolał postawić za milion (3)

    Pomnik wysiedlonych Żydów !!! Cozatyp

    • 14 6

    • zdajesz sobie sprawę z tego, że to paskudny komentarz?

      I świadczy o twojej ignorancji, ksenofobii i głupocie co najważniejsze

      • 6 5

    • Żydow wypędzonych z Gdańska i Wrocławia

      bo przecież to polskie miasta były w 1939

      • 2 2

    • i bardzo dobrze, że ich wypędzili. Żydów tu nie potrzeba. Niech siedzą w Izraelu.

      • 3 8

  • małe ale... (1)

    inicjatywa, sam pomnik, zagospodarowanie miejsca OK, poszedłbym nawet na tę uroczystość odsłonięcia ale ... skąd miałem się o niej dowiedzieć ??? wszystko odbyło się "w tygodniu", w godzinach gdy większość ludzi pracuje, szkoda...

    • 2 4

    • zawsze można przyjść i się po prostu zadumać

      ważne że w uroczystości brali udział ci, którzy pamiętają tamte czasy i doczekali się monumentu.

      • 5 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane