• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Zabytek ukryty przed oczami przechodniów

Michał Ślubowski
20 marca 2023 (artykuł sprzed 1 roku) 
Opinie (32)
Fotografia z publikacji Danzig und Seine Bauten przedstawiająca ujęcie wody na ul. Polanki. Fotografia z publikacji Danzig und Seine Bauten przedstawiająca ujęcie wody na ul. Polanki.

Na terenie dzielnicy VII Dwór znajduje się niezwykle ciekawy zabytekMapka, który jest ukryty przed oczami przechodniów. Jest związany z niezwykłą kartą w dziejach miasta.



Czy zabytki z Gdańskiego Szlaku Wodociągowego są dla Ciebie atrakcyjne?

W latach 60. XIX w urząd nadburmistrza piastował w Gdańsku Leopold von Winter. Ten zasłużony dla miasta polityk wprowadził Gdańsk w nową epokę: rozwinął się transport kolejowy, powstawały zakłady przemysłowe, zwiększyła się liczba mieszkańców, którzy zajmowali wyrastające pierzeje nowych kamienic.

Jednym z najważniejszych osiągnięć von Wintera była poprawa zdrowia i jakości życia gdańszczan. Osiągnął to, zakładając sieć kanalizacyjną, oczyszczalnię ścieków i doprowadzając do miasta czystą wodę pitną. Projekt opracował Eduard Friedrich Wiebe. Rurociąg doprowadzał wodę do miasta z Pręgowa. Całe założenie wodociągowo-kanalizacyjne było osiągnięciem w skali Europy.

Częścią projektu była budowa infrastruktury. W 1869 r. wzniesiono zbiornik wody Stara Orunia - tutaj spływała woda z Pręgowa, która dalej była dostarczana do domów gdańszczan. Zbiornik został wyłączony z użytkowania dopiero w latach 80. XX w, a dzisiaj jest siedliskiem nietoperzy i ciekawym punktem na trasie Gdańskiego Szlaku Wodociągowego.

Zbiornik wody Stara Orunia jest jedną z atrakcji Gdańskiego Szlaku Wodociągowego. Zbiornik wody Stara Orunia jest jedną z atrakcji Gdańskiego Szlaku Wodociągowego.
W ramach tej trasy możemy zobaczyć również dwa inne ciekawe obiekty. Pierwszym z nich jest zbiornik wody Stary Sobieski, znajdujący się na Górze Szubienicznej we Wrzeszczu. Konstrukcja została ukończona w 1911 r. Drugim z nich jest zbiornik wody Kazimierz, który został oddany do użytku w 2014 r. na Wyspie Sobieszewskiej. Ten ostatni do dzisiaj służy miastu.

Dzięki temu wielkiemu projektowi znacznie poprawiła się jakość życia mieszkańców: najbardziej widocznym tego dowodem był spadek śmiertelności podczas wybuchów epidemii.

Fragment planu Gdańska z 1933 r. Fragment planu Gdańska z 1933 r.

Ujęcie wody przy Polankach



W 1878 r. zbudowano kolejny obiekt - drenażowe ujęcie wody i zbiorniki przy Polankach, dzisiaj na terenie dzielnicy VII Dwór. W 1893 r. dołączył do nich kolejny zbiornik.

W 1911 r. w publikacji "Danzig und seine Bauten" opublikowano fotografię obiektu oraz jego krótki opis: "Obszar zakładu znajduje się przy obniżeniu terenu pomiędzy VI a VII Dworem (...) uwarunkowania geologiczne są podobne do tych, które spotykamy w rejonie Pręgowa". Wytłumaczono również zasadę działania drenażu: "przez szerokie krawędzie woda dostaje się do dwóch zbiorników, zaprojektowanych jako filtry. Wytrącające się w tym procesie żelazo opada, natomiast czysta woda wpływa do kolejnego, wyższego zbiornika dzięki dwóm pompom (...). System jest napędzany silnikiem elektrycznym". W 1903 r. w okolicy ulicy Antoniego Abrahama wybudowano kolejne ujęcie wody.

  • Rejon ujęcia wody (stan obecny).
  • Rejon ujęcia wody (stan obecny).

W 2022 r. dokonano modernizacji zbiorników wody Polanki. Jak czytamy w oficjalnym komunikacie, "w ramach zadania wykonano izolację wierzchu zbiorników 1 i 2 oraz montaż stalowej konstrukcji podpierającej arkady i sklepienia oraz wykonanie izolacji wierzchu zbiornika nr 3. Wykonane zadanie miało na celu zapobieganie dalszej degradacji obiektów, a także poprawę nośności i stateczności zbiorników". Niestety obecnie nie przewiduje się udostępnienia obiektu do zwiedzania.

Dla chętnych, którzy chcą poznać tego typu zabytki techniki, pozostają punkty na Gdańskim Szlaku Wodociągowym. Kazimierza i Starego Sobieskiego można zwiedzać od maja do września, z kolei Starą Orunię od czerwca do sierpnia.

  • Obiekt w 2022 r. przeszedł rewitalizację.
  • Obiekt w 2022 r. przeszedł rewitalizację.
  • Obiekt w 2022 r. przeszedł rewitalizację.
  • Obiekt w 2022 r. przeszedł rewitalizację.
  • Obiekt w 2022 r. przeszedł rewitalizację.

O autorze

autor

Michał Ślubowski

Popularyzator historii Gdańska, autor bloga Gedanarium i podcastu Historia Gdańska dla każdego oraz współautor podcastu Makabreski, poświęconego mrocznym historiom z przeszłości regionu.

Opinie (32) 2 zablokowane

  • Ehe (6)

    No spoko, jakoś to mnie ani ziębi ani grzeje

    • 4 58

    • Więc koniecznie musiałeś sie wypowiedzieć.

      • 27 3

    • Reakcja.

      Zabraknie wody to rozpali Cię do czerwoności a następnie zmrozi. Takie coś w metalurgii nazywa się hartowaniem.

      • 5 2

    • Zupełnie, jak mojego Azora.

      • 2 1

    • Słoików nic oprócz kieszonkowego od rodziców z Bartoszyc nie obchodzi (2)

      • 3 1

      • Kiedyś byłem na Mazurach (1)

        Całkiem spoko. Psy d. szczekają i takie tam..

        • 1 0

        • Wiejska cisza.

          Jest ,,spoko'' bo te najgłośniejsze szczekacze przyjechali do Gdańska. Ja też w 68 roku przyjechałem z okolic z których pochodzi Nasz Stoczniowy Prezydent. Mało tego, chodziłem do tej samej szkoły w Lipnie tylko kilka lat póżniej. Może dla tego jestem taki głupi?

          • 0 0

  • Fajna historia,zdjęcia i rewitalizacja.Sympatycznie,po prostu superaśnie.

    • 18 6

  • Coś się dzieje (1)

    • 2 16

    • W jakich porach pan przyjmuje doktorze?- to pytam ja, krawiec meski.

      • 3 0

  • A po co patrzeć ? (1)

    Po co patrzeć ? niech będzie ukryte - bo jeszcze rozmontują i bloki postawią

    • 31 10

    • Po co zabytki....

      Zabudować, zabetonować, zalać asfaltem, pokryć polbrukiem i po kłopocie - Selin i społka nie będą się czepiać.

      • 2 1

  • Pytanko (1)

    "Obiekt w 2022 roku przeszedł rewitalizację" - ale który?

    • 13 1

    • Właśnie przepompownia na Polankach

      • 1 0

  • (3)

    Świetny i ciekawy artykuł, oby takich więcej!

    • 57 2

    • Trzy akapity (2)

      No super materiał.

      • 3 6

      • Długich treści prawie nikt dzisiaj nie czyta.

        Artykuł napisany krótko i treściwie. Jeśli temat kogoś zainteresuje, to poszuka gdzie indziej. Takie czasy... ;-)

        • 5 0

      • Oczywiście łatwiej napisać pięć zgryźliwych słów, które nie składają się nawet w pełne zdanie. No super komentarz.

        • 5 0

  • Na terenie Głównego Miasta jest mnóstwo zasłoniętych zabytków (1)

    Na terenie Głównego Miasta jest mnóstwo zasłoniętych zabytków. Zasłaniają je parasole piwne, które rozłożone są wszędzie. Pieszy spacerując miastem widzi praktycznie tylko te parasole.

    • 91 11

    • Piszesz o tych budynkach z lat 50-tych udających dawne renesansowe kamienice?

      • 13 8

  • Są ciekawsze miejsca z historią

    Np dom oficerów na górkach zachodnich wystarczy się rozejrzeć gdzie się mieszka

    • 3 2

  • Tyle razy tam przechodziłem....

    I kompletnie nie znałem historii tego obiektu....

    • 8 1

  • (1)

    No prosze, 50 lat mieszkam we Wrzeszczu i pojecia nie mialam, ze takie ciekawe obiekty mamy. To powinno byc wyeksponowane, przeciez to zabytek i laczy sie z codziennym zyciem, zdrowa i czysta woda to podstawa bezpieczenstwa mieszkancow. Fajny artykul.

    • 11 0

    • Jak ty chcesz eksponować dziurę we wzgórzu? Szyb jakiś z neonami postawić na szczycie?

      • 0 1

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane