W pierwszych dniach jesieni 1903 r. z 80-miesięcznego rejsu po Pacyfiku powrócił do Gdańska cesarski krążownik "Cormoran". 23 września zakotwiczył w okolicach Wisłoujścia, a następnego dnia większość załogi odejść miała do rezerwy. Zanim jednak do tego doszło, na okręcie stało się coś, co zmusiło kapitana do zwołania załogi na apelu.
- W nocy ktoś w kantynie ukradł kasetkę z pieniędzmi... - zaczął. - Zginęło 1200 marek. Zmuszony jestem zarządzić rewizję załogi. Przeprowadzą ją dowódcy pododdziałów pod nadzorem oficerów. Reszta pozostanie na miejscu aż do odwołania - skończył i oddalił się w stronę mostka kapitańskiego.
- Spocznij! - krzyknął pierwszy oficer i dowódcy pododdziałów rozbiegli się po okręcie. Reszta załogi pozostała na miejscu i stała tak chyba z godzinę, bo tak długo trwała rewizja.
Później wszystko wróciło do normy i nazajutrz większość załogi zaczęto wypisywać do rezerwy. Z jednym wszakże wyjątkiem. Wstrzymano wypis stewardów, czyli tych z załogi krążownika, którzy sprawowali pieczę nad kantyną i dostarczali posiłki do mesy oficerskiej. Do kantyny i do znajdującej się tam kasetki z pieniędzmi mieli stały dostęp, więc to ich najbardziej podejrzewano o kradzież.
* * *Stewardów na "Cormoranie" było dwóch. Starszy,
Gerschke, był rosłym młodzieńcem o smagłej cerze, sporym wąsie i tępawym spojrzeniu. Młodszy nazywał się
Savage, miał 21 lat i twarz o rysach budzących zaufanie. Może z tego powodu dowódcy wykreślili go z grona podejrzanych, chociaż mógł też zadecydować fakt, że to on zauważył kradzież i od razu powiadomił o niej oficera kasowego.
Gerschke, który zarządzał kasetką i jako jedyny miał do niej klucz, niczego nie dostrzegł, chociaż w nocy, gdy zginęły pieniądze, spał w pomieszczeniu, w którym trzymano sprzęt potrzebny do obsługi kantyny oraz część sprzedawanych w niej towarów. Skład przylegał do pomieszczeń kantyny, uznano więc, że Gerschke o kradzieży musiał coś wiedzieć. Ten jednak oświadczył, że większą część nocy spędził na lądzie i na pokład statku wrócił dopiero około drugiej nad ranem.
- Dlaczego w takim razie nie spaliście z resztą załogi? - zapytał go bosman
Fuhrmann, który w imieniu dowództwa prowadził śledztwo.
- Przeziębiłem się, a w magazynku było mi cieplej...
- I wyspaliście się Gerschke?
- Nie narzekam, panie bosman.
- Jakoś trudno mi was tam sobie wyobrazić. Nie za ciasno wam było? - Fuhrmann zmarszczył czoło. Magazynek w kantynie był ciasny, a Gerschke nadzwyczaj rosły.
- Przemęczyłem się jakoś...
- W nocy nic nie słyszeliście?
- A no nie panie bosman... Sen mam twardy.
- Być może. Savage zeznał, że przez kwadrans walił do drzwi magazynka, a i tak was nie dobudził... - Fuhrman spojrzał na tamtego badawczo. - Nie sądzicie, że dziwne to trochę.
- Nie wiem, panie bosman...
- Skąd mieliście 50 marek?
- Jakie 50 marek? - zdziwił się Gerschke.
- Banknot 50-markowy. Znaleźliśmy go podczas rewizji. Ukryty był między zdjęciami gołych bab i zawinięty w banknot 5-markowy.
- A, to. Dostałem go od Chińczyka, u którego wymieniałem pieniądze.
- Gdzie i kiedy to było?
- W Singapurze, tuż przed naszym wyjściem w morze w rejs powrotny...
- To ciekawe. Banknot złożony był dokładnie tak samo, jak ten, który wręczył wam oficer kasowy, gdy zmieniał u was pieniądze.
- Naprawdę? Nie pamiętam.
- Porucznik zapamiętał, że banknot włożyliście do kasetki, a później ją zamknęliście.
- Pan porucznik może się mylić.
- Kiedy wróciliście na okręt, to kasetka była w kantynie?
- Nie wiem. Nie sprawdzałem...
- W takim razie kiepsko troszczyliście się o powierzone wam pieniądze...
Gerschke nie odpowiedział. Stał ze spuszczoną głową i sprawiał wrażenie, jakby cała ta sprawa niewiele go interesowała.
* * *Kasetkę znaleziono dzień później. Wyłowił ją z wody nurek, który w ramach ćwiczeń przeszukał dno rzeki w miejscu, gdzie "Cormoran" kotwiczył w noc kradzieży. Kasetka miała wyłamane wieczko. Gerschke uznał to za okoliczność, która przemawiała na jego korzyść.
- Gdybym to ja ukradł pieniądze - powiedział podczas następnego przesłuchania - to kasetka byłaby cała.
- Dlaczego niby?
- Miałem klucz. Nie musiałem rozbijać wieczka.
- Wieczko mogliście wyłamać, by odsunąć od siebie podejrzenia.
Gerschke wzruszył ramionami.
- W takim przypadku nie wrzucałbym jej do wody...
- Kto zatem waszym zdaniem ukradł kasetkę?
- Nie wiem panie bosman...
- Może Savage?
- On? Wątpię...
- Więc pozostajecie jedynie wy?
- Dlaczego? - obruszył się Gerschke
- Pomyślcie tylko. Po to, by dostać się do kasetki z pieniędzmi złodziej musiał wejść do kantyny. Jej drzwi były zamknięte na klucz. Jeśli nie stwierdzono włamania, to kasetkę ukraść musiał ktoś, kto miał klucz do kantyny. Oprócz was ma je tylko Savage...
- Klucze do kantyny ma też oficer kasowy...
- Chyba sobie Gerschke kpicie. Oficer kasowy jest poza podejrzeniami... - odparł bosman i zakończył przesłuchanie.
* * *Gerschke stanął przed sądem marynarki wojennej 26 stycznia 1904 r. Zapadł wtedy wyrok uniewinniający, jednak prokuratura złożyła odwołanie i sprawę rozpatrywał powtórnie Wyższy Sąd Marynarki Wojennej na sesji wyjazdowej w Gdańsku w dniach 24 i 25 marca 1904 r. Po przesłuchaniu kilku świadków sędziowie stwierdzili, że kasetkę z pieniędzmi ukraść mógł tylko Gerschke, bo po pierwsze już wcześniej dopuścił się paru wykroczeń dyscyplinarnych, a po drugie był w kantynie w noc kradzieży. Skazany został na rok więzienia i na degradację do drugiej klasy stanu żołnierskiego.
Krążownik nieopancerzony "Cormoran" był podporą niemieckiej marynarki wojennej jeszcze podczas I wojny światowej. W sierpniu 1914 r. wszedł w skład wschodnioazjatyckiej eskadry krążowników, ale jego wojenny żywot był krótki. Pod koniec września statek zniszczono jako zbyt przestarzały, a załogę przeniesiono na zrabowany Rosjanom parowiec "Riazań". Parowiec ten, jako krążownik pomocniczy, wszedł w skład niemieckiej marynarki wojennej pod nazwą "Cormoran II".
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
