Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Zmiany na Dolnym Mieście: koniec wieloletniej rewitalizacji

Agnieszka Śladkowska
18 lipca 2015 (artykuł sprzed 8 lat) 
Opinie (167)
Najnowszy artykuł na ten temat Bastion Królik zmieni oblicze. W zabytkowych budynkach mieszkania i usługi
16
  • Liczba koszy na śmieci i ławek w alejce na Łąkowej jest naprawdę imponująca.

Liczba koszy na śmieci i ławek w alejce na Łąkowej jest naprawdę imponująca.

fot. Łukasz Unterschuetz/Trojmiasto.pl


Kamienica na Dolnym Mieście, w której mieszka Ela Woroniecka należała przed wojną do Simona Ankera, króla zbożowego, właściciela sześciu gdańskich spichlerzy. Swój przydomek zyskał razem z rozmachem zbożowego biznesu. Dzisiejszego Dolnego Miasta by nie poznał, choć po zakończonej rewitalizacji, wygląda ono i tak o niebo lepiej, niż jeszcze dwa lata temu.



Jak oceniasz rewitalizację Dolnego Miasta?

Dolne Miasto wzbudza skrajne emocje. Jedni z zachwytem podnoszą głowy podziwiając stare mury, kiedy w tym samym czasie drudzy z niepokojem spoglądają za siebie, nerwowo poklepując portfele. Wyjątkowe zagrożenie przestępczością to stereotyp, z którym jednak walczy się latami, bo od dawna wraz z opadającym od kamienic tynkiem, spadała też reputacja dzielnicy.

Łatwiej poddać się urokowi dzielnicy, kiedy zgłębi się jej historię.

Pierwszy trudny moment dla dzielnicy nadszedł pod koniec działań wojennych. Niemcy wycofując się z Gdańska wysadzali kamienice, żeby utrudnić przemieszczanie się frontu. Wojska radzieckie dopełniły zniszczeń. Część budynków była spalona do poziomu pierwszego piętra, wiele z tych, które zostały, zrabowano lub zniszczono: od mebli, niezabranych drobiazgów, po drzwi i okna.

Poznaj historię przedwojennej Apteki pod Łabędziem na Dolnym Mieście.

6
  • Zdjęcie nauczyciela Dreyera z małżonką wykonane w zakładzie fotograficznym Fritza Krause na Weidengasse 4 [Łąkowej 4].
  • Ul. Długie Ogrody na początku XX wieku.
  • Śluza kamienna na przedwojennej pocztówce.
  • Szpital im. Najświętszej Maryi Panny prowadzony do 1945 r. przez siostry Boromeuszki.
  • Ul. Szopy. Na drugim planie zwodzony Most Rogoźników. A w oddali Stągwie Mleczne.
  • Pomysł na zagospodarowanie ogródka jordanowskiego został zgłoszony w ramach Budżetu Obywatelskiego.

Zdjęcie nauczyciela Dreyera z małżonką wykonane w zakładzie fotograficznym Fritza Krause na Weidengasse 4 [Łąkowej 4].

fot. z kolekcji Opowiadaczy Historii Dolnego Miasta



Dzielnica tętniąca życiem

Zostały mury, świetnie poprowadzona komunikacja, tereny rekreacyjne i fabryki gotowe do nowego zagospodarowania. Ponieważ w porównaniu do niedaleko położonego Starego i Głównego Miasta, zniszczenia na Dolnym Mieście były marginalne, po wojnie Dolne Miasto szybko zaczęło na nowo tętnić życiem.

Zróżnicowane swoim charakterem, z jednej strony industrialne, z drugiej pełne uroczych miejsc. Świetnie skomunikowane z centrum i plażą na Stogach dzięki linii tramwajowej, a także z  miejscowościami na Mierzei Wiślanej dzięki pobliskiej kolejce wąskotorowej.

Dzień zaczynał się tu wczesnym rankiem, razem z pierwszym, wyjeżdżającym z piskiem i po brzegi wypełnionym, tramwajem. Kończył późnym wieczorem, kiedy cichły odgłosy miasta. Dziś ciężko sobie wyobrazić hałas, który był tu codziennością jeszcze w latach 90. Wozy straży pożarnej wyjeżdżające na sygnale z ul. Kurzej zobacz na mapie Gdańska, karetki dojeżdżające do szpitala na ul. Kieturakisa zobacz na mapie Gdańska, wspomniana wąskotorówka, pociąg przewożący towary do zakładów i fabryk przejeżdżający obok bastionów.

12
  • Baczek - czyli kąpielisko nad Motławą, z którego korzystały wszystkie okoliczne dzieci.
  • Aleja i przystanek tramwajowy na ul. Łąkowej.
  • Zakład fotograficzny Waldemara Bruńca w nieistniejącym już budynku na Łąkowej 4.
  • Po ul. Łąkowej najlepiej było widać mijający czas i zaniedbania.
  • Huśtawki w ogródku jordanowskim.
  • Zakład fotograficzny Waldemara Bruńca w nieistniejącym już budynku na Łąkowej 4.
  • Ul. Stągiewna. W oddali widać Stągwie Mleczne i kamienice na ul. Długie Ogrody.

Baczek - czyli kąpielisko nad Motławą, z którego korzystały wszystkie okoliczne dzieci.

ot. z kolekcji Opowiadaczy Historii Dolnego Miasta w Gda


Poza świetną komunikacją z innymi częściami Gdańska, Dolne Miasto było też praktycznie samowystarczalne. Było tu wszystko, czego potrzeba do życia. Od piekarni i naczelnego fotografa dzielnicy Waldemara Bruńca, który po wojnie kontynuował tradycje po Fritzu Krauze i w portfolio miał większość mieszkańców dzielnicy, komunie, śluby i portrety. Przez Bar pod Kotwicą, późniejszy Galeon, gdzie po piwo lane z kija wysyłano dzieci z kankami. Po szkoły, szpital, Pewex i pobliski rynek na Chmielnej, na którym można było kupić skarpetki, choinkę i worek ziemniaków, kończąc na zamkniętej w zeszłym roku Restauracji Kameralnej.

Do tego wiele miejsc pracy w zakładach produkcyjnych takich jak Elmet, Zakłady Futrzarskie i Papiernicze, które mieściły się w dawnej Królewskiej Fabryce Karabinów, Zakłady Mięsne na Angielskiej Grobli zobacz na mapie Gdańska i centrala WPHW po dawnym Gdańskim Monopolu Tytoniowym, w którym obecnie siedzibę ma spółka LPP.

Dolne Miasto i najbliższe okolice było też bogate w miejsca rekreacyjne. Kino Piast i baseny z nadmiernie chlorowaną wodą przy stadionie GKS, ogródek jordanowski, czyli plac zabaw przy ul. Toruńskiej zobacz na mapie Gdańska, w którym, w sezonie, od rana do wieczora było słychać bawiące się dzieci.

Małe kąpielisko nad Motławą, pielęgnowane przez mieszkańców, z czystą wodą i zagrabioną małą plażą. Szpaler drzew na ul. Łąkowej z ławeczkami i piękne tereny zielone wokół bastionów.

Nie brakowało też potańcówek z prawdziwego zdarzenia. Zabawy z orkiestrą na tzw. deskach przy Blaszance i tych, organizowanych raz w tygodniu w Łaźni, którą nieliczni mieszkańcy pamiętają jeszcze z pierwotnego przeznaczenia i weekendowych kąpieli.

Lata zaniedbań zrobiły swoje

Tak wyglądało Dolne Miasto, które dziś ciężko sobie wyobrazić. Przede wszystkim jest tu cicho. Ciężko sobie wyobrazić gwar sprzed lat, o którym opowiadają mieszkańcy. Tramwaje już nie piszczą, bo zajezdnia działała tu do 1999 r., choć linia tramwajowa była wykorzystywana jeszcze przez prawie pięć lat. Pod koniec lat 80. przestało działać Kino Piast. Zakłady nie wytrzymały fali prywatyzacji upadając jeden po drugim, razem z nimi zniknęły pociągi towarowe. Brak miejsc pracy i komunikacji z centrum pogrążył małych przedsiębiorców.

5
  • Kamienica przy ul. Śluza to jedna z najładniejszych na Dolnym Mieście, ale również jedna z najbardziej zaniedbanych.
  • Brak mądrego zarządzania kamienicami sprawił, że zdobienia na elewacji zostały przykryte "barankiem", a rzeźbienia farbą olejną.
  • W byłym budynku Elmetu obecnie znajduje się Centrowet, choć patrząc na wygląd z zewnątrz można pomyśleć, że stoi nieużywany.
  • Lata zaniedbań są widoczne w wielu miejscach Dolnego Miasta.
  • Ul. Łąkowa, zdjęcie zrobione w 1948r.

Kamienica przy ul. Śluza to jedna z najładniejszych na Dolnym Mieście, ale również jedna z najbardziej zaniedbanych.

fot. Łukasz Unterschuetz/Trojmiasto.pl


Zniknął fotograf, zamknięto piekarnię. Ogródek jordanowski zarósł, piasek w piaskownicy pamięta pewnie lata 90., a po sprzęcie do zabaw nie ma ani śladu, tak jak i po bawiących się dzieciach.

W 2004 roku zamknięto szpital na ul. Kieturakisa, ostatni magnes dzielnicy, który z konieczności, swoją świetną kadrą, przyciągał mieszkańców spoza Dolnego Miasta.

Opuszczone domy w kwartale widmo na Dolnym Mieście

Dostrzec piękno w starych kamienicach jest coraz trudniej. Szczególnie kiedy zdobienia na murach przykryto beżowym "barankiem", a malowidła na suficie farbą olejną.

Co zdecydowało, że piękna, prężnie rozwijająca się dzielnica została zapomniana i niszczała przez tyle lat?

Wszystko zaczęło się od budowy trasy W-Z, która odcięła dzielnicę od reszty miasta. Do tego doszło zamknięcie linii tramwajowej. Nieprzemyślana prywatyzacja zakładów na Dolnym Mieście przypieczętowała koniec świetności.

Rewitalizacja, początek prawdziwych zmian

Choć nadal łatwiej zakochać się w Dolnym Mieście ze starych fotografii, to dzielnica się zmienia i to na plus. Jest duża szansa, że właśnie zaczyna się nowy okres w jej historii. Nie tylko dzięki rewitalizacji, ale też dzięki grupie osób, które z pasji i sentymentu za tym co było, starają się przywrócić dawny wygląd dzielnicy.

18
  • Ela Woroniecka pasjonuje się historią Dolnego Miasta, w ten sposób trafiła do grupy Opowiadaczy historii Dolnego Miasta. Dzięki bogatym, rodzinnym albumom pokazała nam, jak wyglądała dzielnica zaraz po wojnie i w późniejszych czasach, aż do dziś.
  • W dawnej Fabryce karabinów mieścił się późniejszy zakład produkcyjny Futrzarki.
  • Pozostała wąska część budynku przy ul. Łąkowej.
  • Zdobienia przy oknie na ul. Dolnej.
  • Na Dolnym Mieście warto podnieść wzrok. Zdobienia wielu kamienic, mimo upływu lat, a może dzięki nim, wyglądają zdumiewająco.
  • Uroku dzielnicy dodaje zróżnicowanie. Obok siebie stoją kamienice, które różnią się stylem, formą i wykończeniem. Na zdjęciu budynek z ul. Dolnej.
  • Piękne kamienice na Dolnym Mieście potrafią zachwycić wiele osób. Szczególnie tych, którzy trafiają tu po raz pierwszy.
  • ul. Przyokopowa
  • Ul. Wierzbowa
  • Ul. Wierzbowa skrywa wiele pięknych budynków.
  • Na Dolnym Mieście możemy znaleźć też zadbane i odnowione kamienice. Róg Przyokopowej i Zielonej.
  • Odnawiając kamienicę na ul. Przyokopowej zadbano o detale. To bez wątpienia najlepiej przeprowadzona renowacja kamienicy na Dolnym Mieście.
  • Zazielenienie ulicy Zielonej to projekt mieszkańców, którzy starają się wspólnymi siłami poprawić sytuację dzielnicy.
  • W ramach projektu Zazielenienia Zielonej na ulicy stanęły robione przez mieszkańców skrzynki z drzewkami.
  • Zdobienia kamienic na ul. Zielonej.
  • Tereny rekreacyjne na Dolnym Mieście to jedne z najpiękniejszych w Trójmieście.
  • Tereny rekreacyjne na Dolnym Mieście to jedne z najpiękniejszych w Trójmieście.
  • Jeszcze w latach 90. koło bastionów przejeżdżał pociąg towarowy. Dziś większość torów została już rozebrana.

Ela Woroniecka pasjonuje się historią Dolnego Miasta, w ten sposób trafiła do grupy Opowiadaczy historii Dolnego Miasta. Dzięki bogatym, rodzinnym albumom pokazała nam, jak wyglądała dzielnica zaraz po wojnie i w późniejszych czasach, aż do dziś.

fot. Monika Goldszmidt-Czarniak/Trojmiasto.pl



Spacery z Opowiadaczami historii Dolnego Miasta, które mają przybliżyć historię dzielnicy. Projekty Dolnego Miasta które mają integrować lokalną społeczność i angażować we wspólne działania, takie jak zazielenienie ulicy Zielonej czy wspólne zdjęcia robione mieszkańcom. Jest też oddany w ramach Budżetów Obywatelskich projekt zagospodarowania ogródków jordanowskich z nowym placem zabaw dla dzieci i miejscem odpoczynku dla starszych mieszkańców.

Nadal brakuje przedłużenia tras turystycznych. Choć ul. Łąkowa zobacz na mapie Gdańska jest położona kilkanaście minut od ul. Długiej zobacz na mapie Gdańska trafiają na nią nieliczni turyści, większość swoje zwiedzanie kończy przed przejściem podziemnym pod Podwalem Przedmiejskim zobacz na mapie Gdańska.

Sama Łąkowa mogłaby pełnić funkcje podobne do ul. Wajdeloty, która też w ostatnim czasie przeszła metamorfozę. Poza niesamowitym klimatem przedwojennej zabudowy tętni życiem dzięki wielu lokalom usługowym.
10
  • Ul. Łąkowa po zmianach zaczyna przypominać tę z przedwojennych pocztówek.
  • Liczba koszy na śmieci i ławek w alejce na Łąkowej jest naprawdę imponująca.
  • Ul. Łąkowa po rewitalizacji.
  • Ul. Dolna po zmianach.
  • Najlepsze wrażenie z całej rewitalizacji robi odnowiona aleja z drzewami na ul. Łąkowej.
  • Poza zielenią na ul. Łąkowej pojawiły się ławki, śmietniki i nowe oświetlenie.
  • Odnowione torowisko na ul. Łąkowej.
  • Ul. Toruńska i Kurza po rewitalizacji.
  • Ul. Śluzy po zmianach.
  • Ul. Kieturakisa po rewitalizacji.

Ul. Łąkowa po zmianach zaczyna przypominać tę z przedwojennych pocztówek.

fot. Łukasz Unterschuetz/Trojmiasto.pl


Na pierwszy rzut oka rewitalizacja Dolnego Miasta objęła głównie drogi. I jest w tym dużo prawdy, bo w ramach miejskiego projektu realizowanego za pieniądze z Unii Europejskiej, zmieniono ponad 1,5 tys. m jezdni, 700 m chodników i ścieżek rowerowych. Zmodernizowano alejki biegnące przez ul. Łąkową, Wróblą i Dolną, uzupełniono zieleń, dostawiono ławki i śmietniki.

Nie tylko mieszkańcy dzielnicy liczyli, że rewitalizacja będzie oznaczać powrót linii tramwajowej. Jednak istniejące torowisko na jezdni południowej ul. Łąkowej i Wróblej zostało zupełnie usunięte, a pozostawione na jezdni północnej ma wartość sentymentalną, a nie użytkową. Podczas wyjątkowych okazji będzie możliwość puszczania tamtędy tramwaju konnego, który ma nawiązywać do pierwszego transportu publicznego, który był wykorzystywany w tamtym miejscu.

Rewitalizacji nie zostały poddane same kamienice. Opuszczanie tych na ul. Kurzej, Szczyglej czy Kieturakisa jedynie zbiegło się w czasie z pracami na Dolnym Mieście, a było podyktowane fatalnym stanem technicznym budynków.

Koparki i pracownicy w kaskach nie opuszczają jednak Dolnego Miasta. Obecnie prowadzona jest budowa plomby na ul. Toruńskiej 22 zobacz na mapie Gdańska, przy Kieturakisa jest już plan postawienia dwóch małych biurowców.

W sumie projekt rewitalizacji objął ulice: Łąkową zobacz na mapie Gdańska, Wróblą zobacz na mapie Gdańska, Dolną zobacz na mapie Gdańska, Śluzy zobacz na mapie Gdańska, Kieturakisa zobacz na mapie Gdańska, Kurzą zobacz na mapie Gdańska i fragmenty ulicy Toruńskiej zobacz na mapie Gdańska i Radnej zobacz na mapie Gdańska. Trwał niecałe półtora roku a jego łączna wartość to prawie 24 mln zł.

Choć sama rewitalizacja Dolnego Miasta dobiegła końca, to tak naprawdę dopiero początek koniecznych zmian, po których dzielnica mogłaby tętnić życiem, a jej wizerunek wśród mieszkańców mógłby zmienić się na dobre.

Zobacz także

Rewitalizacja Dolnego Miasta i Starego Przedmieścia (54)

Opinie (167) 3 zablokowane

  • 2015-07-18 13:45

    Dolne Miasto - perla architektoniczna i urbanistyczna Gdanska (1)

    Dolne Miasto to perelka Gdanska.Wzdluz ulicy Lakowej jest wiele kamienic eklektycznych i seccesyjnych.Fortyfikacje bastionowe przetrwaly do dzis.Stanowia urokliwa ,parkowa czesc Gdanska .Mieszkancy tej dzielnicy zawsze byli dumni ,a teraz po rewitalizacji ciesza sie podwojnie.Juz niedlugo Dolne Miasto stanie sie wielka atrakcja turystyczna porownywalna w pewnym sensie do Kazimierza w Krakowie.

    Gdanszczanin z Dolnego Miasta

    8 lat

    • 24 5

    • 2015-07-18 14:26

      Oby...! To zdecydowanie jeden z najbardziej niewykorzystanych potencjałów miasta.

      8 lat

      • 11 1

  • 2015-07-18 14:10

    Szymon Kotwica !;-D

    8 lat

    • 2 0

  • 2015-07-18 14:17

    Szyny w jezdni to świetne pułapki na motocyklistów i rowerzystów. (2)

    Genialny pomysł na naturalną selekcję. Wszędzie miasto poprawia bezpieczeństwo na drogach, a tu taki kwiatek.

    8 lat

    • 10 19

    • 2015-07-18 17:23

      zlikwidować szyny, zlikwidować tramwaje!!!!! (1)

      stwarzają zagrożenie dla jednośladów!!!!!

      zenekpajkert

      8 lat

      • 4 3

      • 2015-07-20 20:44

        Popukaj się w dekiel.

        Szyny na Łąkowej są atrapą.

        deklopukacz

        8 lat

        • 0 0

  • 2015-07-18 14:18

    ładnie :-)

    ładne i co ważne wygodne ławki :-)
    prosimy o więcej takich ławek w centrum, betonowe "belki" to nie ławki, siedzieć się na tym nie da. Te z Łąkowej są super :-)

    8 lat

    • 15 0

  • 2015-07-18 14:33

    Do TROJMIASTO.PL (1)

    LUDZIE! Zmodernizowano alejki biegnące przez ul. Łąkową, Wróbla i Dolną

    Czytaj więcej na:
    http://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Zmiany-na-Dolnym-Miescie-koniec-wieloletniej-rewitalizacji-n92079.html##tri

    WRÓBLĄ! A nie Wróbla... To jest ulica której nazwa pochodzi od ptaków wróbli a nie od pana Wróbla, gdyby tak było to faktycznie zmodernizowano by ul. Wróbla, ale że nazwa pochodzi od wróbli to zmodernizowano WRÓBLĄ!
    Ludzie, toż wy studia pokończyliście ponoć!

    Misiek z Gdańska

    8 lat

    • 29 0

    • 2015-07-18 16:38

      To jest ulica Wróbla Elemelka. A więc ul. Wróbla Jest też ul towarzysza "Wiesława" czyli W. Gomułki. A więc Wiesława.

      8 lat

      • 3 2

  • 2015-07-18 14:39

    planuja kolejne przesieki (3)

    Krytykuje sie trase WZ jednoczesnie planujac szeroka Nowa Walowa, Nowa Politechniczna w wariancie z wyburzeniem kamienic, nowy Czarny Dwor, a przede wszystkim Droge Czerwona. Wszystkie te miejskie autoatrady podziela dzielnice niczym Podwale na Dolnym Miescie czy zaekranowana Slowackiego. Czas pomyslac o zrewidowaniu pogladow z lat 70tych i probowac innych rozwiazan zeby zaspokoic potrzeby transportowe nue rozwalajac miasta. Niech szarpna sie np na tunel, nawet kosztem opoznienia innych inwestycji. Zabytkowe uklady architektoniczne czy spojnosc dzielnic sa tak samo wazne jak drzewa w TPK (planowany tunel pod Pacholkiem).

    czyt

    8 lat

    • 33 7

    • 2015-07-18 15:06

      święta prawda (1)

      dlaczego tak mało się o tym mówi?

      Misiek

      8 lat

      • 6 1

      • 2015-07-18 16:46

        No ale gdzieś te drogi muszą być. Akurat Droga Zielono to jedno z priorytetów. Po oddaniu tunelu oraz wybudowaniu drogi zielonej, ruch na podwalu zmniejszy wielokrotnie. Już obwodnica południowa spowodowała mniejszy ruch (kto pamięta korki aż do stadionu Wybrzeża ? ).
        Droga Zielona powinna być granica do której można zabudowywać, bo jak tak dalej pójdzie to przy parku Reagana będzie blok przy bloku. Jak sie ruch unormuje to będzie można wprowadzić lepsze rozwiązania na Podwalu przedmiejskim.
        Trzeba jeszcze pamiętać o tym że na dolnym mieście (Toruńska) buduje sie wiele inwestycji mieszkaniowych. Lokale za grubą kasę, ale to tez powinno "rozbujać" tą część miasta. Już pojawiają sie karteczki na Łąkowej (Kupie mieszkanie w kamienicy"

        trik

        8 lat

        • 6 0

    • 2015-07-19 08:15

      guzik prawda

      To myślenie ludzi, którzy chcą z Trójmiasta zrobić skansen i rowerowy kurort.

      8 lat

      • 2 5

  • 2015-07-18 15:06

    Jest nieżle a miało być lepiej.

    Miały być odnowione elewacje kamienic na całej Łąkowej i paru innych.Zrobiono przy 2 kamienicach. Gdzie tramwaj konny. Miał być atrakcją i ...

    jacek

    8 lat

    • 9 1

  • 2015-07-18 15:08

    Chodniki i jazdnie to nie wszystko (3)

    Byłem tam kilka dni temu i stwierdzam ,że faktycznie chodniki i jezdnie wyglądają całkiem ładnie, ale dalej straszą nieremontowane kamienice a kilka jest takich już chyba tylko do rozbiórki. Jak przeprowadzać rewitalizację to kompleksowo łącznie z budynkami. Nie można już patrzeć jak takie piękne secesyjne kamienice niszczeją, mam dużo obaw czy kamienice doczekają remontu przed zawaleniem i co z tego, że wydano olbrzymie pieniądze na drogi a nie będzie już kamienic. Zamiast np. na ESC ( ponad 600mln) trzeba było te środki przeznaczyć na kompleksową rewitalizację tej dzielnicy.

    danziger

    8 lat

    • 35 2

    • 2015-07-18 17:51

      Które są secesyjne? (2)

      Bo nie wiem.

      8 lat

      • 1 2

      • 2015-07-18 18:24

        z przełomu XIX i XXw. (1)

        secesja to jest kierunek sztuki- i ornamenty , rzeźby itp

        danziger

        8 lat

        • 5 1

        • 2015-07-19 15:34

          Naprawdę?

          :))

          8 lat

          • 0 0

  • 2015-07-18 15:16

    brakuje tramwaju, swietnie by tam pasował

    8 lat

    • 18 4

  • 2015-07-18 16:23

    Ale po ch#j ta kostka brukowa?????

    8 lat

    • 11 18

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (54)

Najczęściej komentowane

Mała uliczka, duży problem (z parkowaniem)

Mała uliczka, duży problem

Były senator skazany na więzienie za znęcanie się nad psem

Były senator skazany na więzienie

więcej

Najczęściej czytane