• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Zobacz kartki świąteczne sprzed 100 lat

Katarzyna Moritz
18 grudnia 2013 (artykuł sprzed 10 lat) 
  • Kartka z 1929 roku, krakowskie Wydawnictwa Sztuka.
  • Kartka wysłana w Berlinie co ciekawe w święta, 25 grudnia 1912 roku.
  • Kartka pochodząca z zaboru rosyjskiego z 12.12.1912 roku, wysłana z Warszawy Brześć do Lublina. Dwie panny symbolizują stary i nowy rok.
  • Kartka wysłana z Gdyni 20.12.1937 roku
  • Kartka francuska, specjalny przedruk na polski rynek, z 1931 roku.
  • 1917 rok - kartka z Krakowa.


Maile, sms-y albo mms-y coraz częściej zastępują nam zwyczaj wysyłania kartek świątecznych. Co tracimy, najlepiej widać na dawnych, nawet stuletnich kartkach, będących częścią kolekcji Strefy Historycznej Wolne Miasto Gdańsk.



Pierwsza kartka świąteczna z 1843 roku. Rysunek, przedstawiający rodzinę wznoszącą toast, wykonał artysta z Londynu, John Calcott Horsley. Pierwsza kartka świąteczna z 1843 roku. Rysunek, przedstawiający rodzinę wznoszącą toast, wykonał artysta z Londynu, John Calcott Horsley.

W jakiej formie obecnie najczęściej wysyłasz lub składasz świąteczne życzenia?

Zanim powstały kartki świąteczne, najbliższym wysłano po porostu listy z życzeniami. Zmęczyło to w końcu pewnego Anglika, sir Henry'ego Cole'a (1808-1882) z Londynu, który - mając bardzo wielu znajomych - poświęcał mnóstwo czasu na wysyłanie im życzeń.

W 1843 roku, przed Bożym Narodzeniem, wpadł na świetny pomysł i postanowił zamówić u znajomego malarza rysunek z wypisanymi życzeniami, a następnie powielić go w drukarni i rozesłać do znajomych.

Pierwsze takie kartki wysyłano jeszcze w kopertach, jednak gdy 1865 roku wymyślono pocztówki, szybko zyskały one na popularności.

Obecne kartki świąteczne, dzięki nowoczesnym technikom drukarskim znacznie się różnią od tych sprzed stu czy kilkudziesięciu lat. Jednak historyczne poprzedniczki niejednokrotnie mają wręcz unikatowy wdzięk. Można się o tym przekonać oglądając blisko 250 kartek świątecznych z tamtego okresu w kolekcji Strefy Historycznej Wolne Miasto Gdańsk.

- Najstarsza kartka w naszych zbiorach została wysłana 12 grudnia 1912 roku w zaborze rosyjskim, a dokładnie z Warszawy Brześć do Lublina. Widać na niej obejmujące się panny, co symbolizuje stary i nowy rok - wyjaśnia Piotr Mazurek, dyrektor Strefy Historycznej Wolne Miasto Gdańsk i prezes Towarzystwa Przyjaciół Gdańska.

W gdańskiej kolekcji jest sporo polskich kartek, jak np. ta, na której widać świąteczną choinkę na tle Sukiennic. Pochodzi ona z  1917 roku z Krakowa. Z tego miasta jest też ciekawie ilustrowana kartka z 1929 roku (ze słowami "Hej kolęda, kolęda"), pochodząca ze znanego wówczas wydawnictwa Sztuka.

W zbiorze jest też bardzo ciekawa pocztówka z 1931 roku z zakochaną parą stojącą przy choince (pani trzyma serduszko) - to przedruk francuskiej kartki, przygotowany specjalnie na polski rynek. Kolejną zakochaną parę (wyglądającą jak ówczesne gwiazdy filmów), widać na kartce z wysłanej 20 grudnia 1937 roku z Gdyni.

- Mamy też bardzo ciekawą kartkę, na której widać chłopca i dziewczynkę, co ciekawe - wysłaną 25 grudnia 1912 roku w Berlinie. To pokazuje, że w tamtym czasie poczta działała mimo świąt - wyjaśnia Piotr Mazurek.

Co się wtedy pisało?

- To były zazwyczaj bardzo długie teksty, często rymowane, czy mówiące o wydarzeniach z życia nadawcy. Wyjątkiem są niemieckie kartki, gdzie są standardowe, dość zimne życzenia - wyjaśnia Mazurek.

Osoby które chcą zgłębić tajemnicę świątecznej korespondencji sprzed lat oraz przyjrzeć się świątecznym pocztówkom, mogą to zrobić w Strefie Historycznej Wolne Miasto Gdańsk. Nie są one w stałej ekspozycji, jednak wystarczy o nie zapytać, by zostały udostępnione.

Miejsca

Opinie (46)

  • brak informacji psuje wszystko

    Zachęceni artykułem wybraliśmy się obejrzeć zbiór 27.12.13. Pan w Strefie Historycznej WNM był zaskoczony i niedoinformowany i z trudem uzyskał telefonicznie informację, że pocztówki będą udostępnione "jutro", a dopytywany przez jaki czas, wybąkał, że "jakoś tak może przez tydzień". Brak danych zrzucił na Portal Trójmiasto. Szkoda czasu i atłasu...

    • 1 0

  • Święta

    teraz Święta nie mają uroku, ludzie zabiegani, sfrustrowani, komercja, brak klikmatu duchowego, konsumcja i tyle

    • 3 0

  • Kartki świąteczne z dziećmi!

    TO STRASZNE!!! Dobrze, że na niektórych nie ma dzieci.

    • 0 3

  • kiedyś to było boże narodzenie... (4)

    a teraz komercja: renifery,elfy,bałwany,mikołaje przebierańcy,wklejone/powielone smsy,a najbardziej pamiętały o tym markety dookoła..

    • 40 2

    • Tak, a dokładnie 2 tysiące lat temu :)

      • 0 2

    • I łamanie reguł pisowni... (1)

      Boże Narodzenie! Nie: "boże narodzenie"...

      • 8 3

      • proszę o wypowiedź na temat..

        nie czepiać się duża/mała litera...

        • 1 4

    • a ludzie szybko przyjęli te komercję

      widocznie to tylko tradycja

      • 1 1

  • Wszystkiego Najlepszego z Okazji Przesilenia Zimowego. (5)

    Niech Światłość Zawita.

    • 20 12

    • Przesilenie zimowe w sobotę o godzinie 18.11 (1)

      • 2 0

      • Gdyby uwzględniać precesję Ziemi to wszystkie święta solarna należałoby cofać.

        Także nie bądź taki Murzyn. Po prostu Wigilia i Szczodre Gody powinny być nie 24 a 18 na dzień dzisiejszy.

        • 0 0

    • minusiki od zaborczych chrześcijan :) (1)

      Szkoda, że nie jest tak jak podczas Konfederacji Warszawskiej (1573)

      • 5 7

      • takiej Rzeczpospolitej nie chcą dzisiaj pamietać

        • 3 0

    • Też są takie pocztówki.

      Bez dzieciątka w żłobie, a jedynie z światłem w różnych odmianach.

      • 6 1

  • Kartka nr. 1 jest bardzo ładna przypomina mi święta spędzane u dziadków :-)

    Szkoda,że nie można cofnąć czasu . . . . :-(

    kartka nr.1 przypomina mi święta spędzane u moich dziadków - razem z moją kochaną babunią oglądałam zachowane przez nią kartki świąteczne z jej młodziutkich lat ...Takie piękne proste nic nie udające z pięknie wykaligrafowanymi życzeniami.

    tęskno mi do tych czasów . . . .

    • 11 1

  • święta

    gdzie te wspaniałe kartki powinny wrócić bo zawsze wysyłam a te obecne są brzydkie

    • 7 2

  • (5)

    Kiedyś to były czasy, teraz to tylko te majle i smsy

    • 23 3

    • Twoja matka też mówiła jak byłeś młody że kiedyś to były czasy nie rozumiejąc tego do końca na czym nie była wychowywana,Twoja babcia również itd. a świat niestety idzie do przodu.Tak poza tym ciekawy jestem czy nie korzystasz z maili i smsów.

      • 1 2

    • (2)

      Nie narzekaj na czasy bo gdyby nie maile i smsy to dalej byś musiał iść na pocztę aby zapłacić rachunek i nie mógłbyś chociażby sprawdzić rozkładu komunikacji miejskiej bez drałowania na przystanek.

      • 0 3

      • Może te drałowanie byłoby dobre dla tuszy niektórych? (1)

        • 4 1

        • Czy potrafisz uzasadnić gramatycznie lub logicznie

          sformułowanie "te drałowanie"?

          Skąd się biorą takie językowe dziwactwa i dlaczego się "przyjmują"?

          • 2 3

    • Co za "kiedyś"?

      Poczty jeszcze nie zlikwidowano. Wysyłaj tradycyjne kartki, skoro ci tego brak, zamiast biadolić bez powodu.

      • 3 2

  • mms, a nie mmes

    • 1 1

  • rachunek jest prosty (1)

    sms jest tańszy niż kartka i znaczek, co wbrew pozorom dla wielu ludzi ma znaczenie jak pracują na umowach śmieciowych. Faktem jest że gdy co roku dostaję kartkę świąteczną od mojej koleżanki z Francji, którą zawsze sama ją robi, jest o wiele milej niż sms.

    • 8 5

    • Dla mnie ma znaczenie to

      że po znaczek muszę iść na pocztę.

      Bo Polska musi oczywiście mieć wszystko na opak i nie można tu kupić znaczka w kiosku, jak w każdym innym kraju.

      • 2 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane