Wysyp kleszczy, jaki w ostatnich latach obserwujemy w regionie to efekt miedzy innymi zmian klimatycznych. Już teraz borelioza jest diagnozowana nawet w styczniu i lutym, a w miesiącach letnich obserwujemy znacznie większą aktywność tych pajęczaków w porównaniu do poprzednich lat. Co zrobić, gdy na naszej skórze zauważymy kleszcza?
tak, mam ich kilka w roku
17%
tak, miałem kilka razy w życiu
38%
Kleszcze, jak co roku na wiosnę, zwiększają swoją aktywność, a co za tym idzie, ze względu na możliwość transmisji niebezpiecznych patogenów, stają się zagrożeniem dla ludzi i naszych zwierząt. Tylko w kwietniu na Pomorzu odnotowano
63 przypadki boreliozy - po rekordowym roku ubiegłym nic nie wskazuje na to, aby w 2024 r. ich aktywność była niższa.
Jak pozbyć się kleszcza? "Przynoszą go w słoiku"
Borelioza nie tylko latem. Kleszcza możemy złapać praktycznie przez cały rok
Naukowcy ostrzegają, że przy obecnych zawirowaniach pogodowych, aktywność kleszczy jest obserwowana przez cały rok. Wystąpienie ciepłych dni w styczniu czy lutym automatycznie przekłada się na wzrost aktywności tych pajęczaków.
- Zdarza się, że w lutym czy marcu temperatura sięga niemal 20 stopni i to zaburza sezonowość, do której się przyzwyczailiśmy. Mogę przytoczyć, że opiekowałam się pacjentem z boreliozą, który zachorował, po tym jak w lutym morsował i złapał kleszcza podczas przebierania się przy plaży. Tu akurat wszystko dobrze się potoczyło pod względem leczenia, ale to pokazuje, że zagrożenie ze strony kleszczy występuje praktycznie przez cały rok - mówi dr n. med. Agnieszka Wroczyńska. W styczniu i lutym na Pomorzu zarejestrowano 116 nowych przypadków boreliozy. Rosnące temperatury sprawiają, że rośnie aktywność kleszczy również w miesiącach letnich. Od kilku lat obserwujemy więcej kleszczy, a tym samym więcej ukąszeń i przypadków boreliozy.
- Zwiększa się populacja kleszczy w Europie, zwiększa się zasięg występowania. Zmienia się również sezonowość ich rozwoju. Ma to związek m.in. ze zmianami klimatycznymi, jakie zachodzą na świecie. W efekcie zwiększa się liczba zachorowań na boreliozę w ostatnich latach - podkreśla Wroczyńska.
Kończy się Program Profilaktyka 40 Plus. Mało kto skorzystał
Kto powinien się zaszczepić na odkleszczowe zapalenie mózgu?
Obecnie trwają prace nad szczepionką przeciw boreliozie - najczęstszej chorobie, którą rozprzestrzeniają kleszcze. Mamy jednak skuteczną broń w stosunku do innego schorzenia - odkleszczowego zapalenia mózgu.
- Odkleszczowe zapalenie mózgu nie jest najczęstszą chorobą przenoszoną przez kleszcze. Jest to natomiast ciężka neuroinfekcja z ryzykiem przewlekłych i długotrwałych powikłań. Szczepionka jest bezpieczna i wygodna w stosowaniu - dodaje dr n. med. Agnieszka Wroczyńska. Warto pomyśleć o tym zabezpieczeniu, kiedy często spędzamy czas na świeżym powietrzu lub nasze dzieci niedługo pojadą na obóz czy kolonie.
- Szczepienie przeciw odkleszczowemu zapaleniu mózgu jest zalecane w polskim Programie Szczepień Ochronnych, a także rekomendowane przez światowe towarzystwa naukowe dla osób, które w sezonie aktywności kleszczy przebywają na zewnątrz, nie tylko w lasach, ale także na łąkach czy terenach zielonych. Jest to istotne również w kontekście turystów lub osób wybierających się na obozy i kolonie - mówi lekarz.
Miejskie pływalnie nie dla każdego? "Z dzieckiem bez szans"
Badanie kleszcza niewiele nam pomaga
Diagnostyka boreliozy od lat budzi duże emocje. Wiele razy otrzymywaliśmy sygnały, że pacjenci w słoiczku przynosili kleszcza do lekarza, w nadziei że ten materiał zostanie zbadany. Takie analizy można wykonać w niektórych laboratoriach, choć wartość diagnostyczna takiego postępowania jest zerowa.
- W zeszłym roku Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych wydała komunikaty, wskazujące że kleszcz nie jest właściwym materiałem do badania. A dosłownie kilka dni temu wypełniałam formularz kwalifikacyjny dla dziecka na obóz w lesie i padło pytanie, czy zgadzam się na odłożenie kleszcza do badań. Widać, że niektóre laboratoria nadal to robią - mówi dr n. med. Agnieszka Wroczyńska. - Tymczasem, badanie kleszcza niewiele nam pomaga, bo co prawda ocenia, czy materiał genetyczny bakterii odpowiedzialnej za boreliozę jest zawarty w danym kleszczu, ale nie mamy metod, aby odpowiedzieć czy jest to żywa bakteria i w ogóle jest zdolna do zakażenia. Innymi słowy, czy to ma znaczenie dla pacjenta. Większość osób ukłutych przez kleszcza nie zachoruje, wiec trudno podjąć decyzję o kilkutygodniowej antybiotykoterapii na podstawie badania, które nie mówi nam nic o ryzyku zakażenia w danej sytuacji. Dlatego tak istotne jest skonfrontowanie naszych wątpliwości z wiedzą lekarską. W sytuacji gdy podejrzewamy u siebie możliwość rozwoju boreliozy, powinniśmy w pierwszej kolejności udać się na konsultacje do lekarza rodzinnego.
ABC kleszczy
Najlepszą ochroną przed kleszczami jest odpowiednie przygotowanie się do wyprawy. Jeśli planujemy spacer czy dłuższą aktywność w lesie, w parku czy na łące, warto stosować repelenty odstraszające kleszcze, nosić ubrania zakrywające nogi i ręce, a po przyjściu do domu za każdym razem sprawdzić swoją skórę - najlepiej pod prysznicem.
W przypadku zauważenia kleszcza na skórze, powinniśmy jak najszybciej się go pozbyć, używając do tego pęsety lub specjalnego "lassa" na kleszcze (do kupienia w aptece). W przypadku pensety ruchem wykręcającym wyciągamy pajęczaka starając się, aby nic nie pozostało w miejscu ukłucia.
W przypadku pojawienia się objawów - rumienia wędrującego (od 7 do 14, a nawet 30 dni od ukłucia), powinniśmy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu.
Szkoła SzczepieńMasz wątpliwości dotyczące szczepień, w tym przeciwko odkleszczowego zapaleniu mózgu? We środę, 22 maja, w
Szpitalu Dziecięcym Polanki odbędzie się Szkoła szczepień - kolejna odsłona spotkań dotycząca profilaktyki.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy