Wielka Zbrojownia w Gdańsku, zwana również arsenałem, to jeden z najokazalszych świeckich budynków renesansowej zabudowy Gdańska.
Wielka Zbrojownia w Gdańsku, zwana również arsenałem, to jeden z najokazalszych świeckich budynków renesansowej zabudowy Gdańska.
Decyzja o budowie arsenału, czyli Wielkiej Zbrojowni gdańscy mieszczanie podjęli pod koniec
XVI wieku, w obliczu rosnącego zagrożenia ze strony Szwecji. Wzniesiony w latach
1602 - 1605 obiekt jest dziełem jednego z najwybitniejszych gdańskich architektów epoki, Antoniego van Obbergena.
Zbrojownię zbudowano z drobnej, czerwonej, holenderskiej cegły zdobionej dekoracjami z piaskowca oraz bogatymi złoceniami. Okazała konstrukcja sprawia wrażenie, jakby budynek składał się z czterech, pozornie oddzielnych kamieniczek.
I tak od strony ul. Piwnej fasadę budynku zdobią m.in. dwa wielkie portale, zwieńczone kartuszami z podtrzymywanymi przez lwy herbami Gdańska, umieszczony we wnęce na wysokości górnej kondygnacji posąg Minerwy, kamienne maski, postacie gdańskich wojowników, czy w końcu dwie ośmioboczne, wysokie wieżyczki, zwieńczone hełmami z blachy.
Fasada od strony Targu Węglowego ma nieco skromniejsze portale i szczyty. Umieszczono na nich postacie dwóch muszkieterów, chorążego, konstabla i kapitana. Figura z leżącą u jej stóp ściętą głową przedstawia Kozaka, który ściął na rynku lwowskim głowę swego dowódcy, Iwana Podkowy, samozwańczego hospodara mołdawskiego, nieuznanego przez króla Stefana Batorego.
Podczas działań wojennych w
1945 roku budynek został spalony. Odbudowano go w latach
1947-1965. W latach 2000-2005 odnowiono obie fasady, przywracając efektowne złocenia od strony ul. Piwnej.
Parter budynku o powierzchni 2 tys. m kw. ze sklepieniem na 15 granitowych słupach przeznaczony jest pod pasaż handlowy, a na wyższych kondygnacjach mieści się Akademia Sztuk Pięknych.
Obiekt prezentowany w
Przewodniku po Trójmieście