• Zdjęcie 1/2 - Brama Wyżynna Gdańsk 4
  • Zdjęcie 2/2 - Brama Wyżynna Gdańsk 3
 

TV Filmy

Historia Bramy Wyżynnej w Gdańsku
5301

Historia Bramy Wyżynnej w Gdańsku

O nas

Brama Wyżynna powstała wraz z pierścieniem nowożytnych fortyfikacji bastionowych. Dawniej była głównym wjazdem do miasta. W górnej części bramy znajdują się trzy herby: w środku herb Polski, z prawej strony herb Gdańska, z lewej Prus Królewskich.
Zbudowana w pasie umocnień wzniesionych w latach 1571-1576 od zachodniej, najbardziej zagrożonej atakiem, strony Głównego Miasta. Zachodni wał (usypany w 1573 r.) zaopatrzono w surowy w wyglądzie ceglany budynek bramny, pozbawiony początkowo jakichkolwiek ozdób. Należy podkreślić, że była to pierwsza brama gdańska zbudowana według nowoczesnej sztuki fortyfikacyjnej. Projekt oraz nadzór nad budową tego potężnego układu umocnień należy przypisać Hansowi Kramerowi z Drezna.

Brama, w otoczeniu imponujących wałów rzeczywiście sprawiała wrażenie trudnej do zdobycia. Naprzeciw głównego przejazdu znajdował się most zwodzony przerzucony nad dość głęboką fosą, przeznaczony dla wozów i jeźdźców. Dwa mniejsze przejścia zaopatrzono w kładki dla pieszych. Całość przy użyciu specjalnych łańcuchów podnoszono do góry w wyznaczonych godzinach wieczornych.

W 1588 r. ceglana fasada została wymyślnie przyozdobiona przez uznanego rzeźbiarza Wilhelma van den Blocke. Stworzył on oprawę ścienną skomponowaną z płyt piaskowca, ozdobionych ornamentem z wgłębnie rzeźbionych liści.

Oglądając dokładnie Bramę Wyżynną zauważyć możemy trzy łacińskie sentencje, przypominające władzom oraz obywatelom o wartościach najbardziej pożądanych w życiu państwa i społeczeństwa. Przeczytać zatem: Iustitia et pietas duo sunt regnorum omnium fundamenta (Sprawiedliwość i pobożność są podstawą wszystkich państw), Civitatibus haec optanda bona maximae: pax, libertas, concordia (Dobrami najbardziej godnymi pożądania przez społeczeństwa są: pokój, wolność, zgoda), Sapientissimae fiunt omnia que pro republica fiunt (Najmądrzej czyni się wszystko, co czyni się dla Rzeczypospolitej).Uwagę turystów przyciąga również imponująca rzeźba herbowa, nad głównym przejściem bowiem umieszczono godło Rzeczypospolitej na owalnej tarczy podtrzymywanej przez dwa anioły.

Przed Wyżynną Bramą wielokrotnie miały miejsce wystawne ceremonie powitania polskich monarchów odwiedzających miasto. Warto tu przypomnieć, że pierwszym polskim władcą , który ujrzał bramę w dzisiejszej postaci był Zygmunt III Waza.

Podczas działań wojennych 1939-1945 brama doznała niedużych uszkodzeń i dlatego dzisiaj możemy w pełnej okazałości oglądać tą zabytkową budowlę.

Obiekt prezentowany w Przewodniku po Trójmieście