Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Gdynia kończy dziś 98 lat. Jak powstało niezwykłe miasto nad Bałtykiem?

Piotr Weltrowski
10 lutego 2024, godz. 09:00 
Opinie (251)
Najnowszy artykuł na ten temat Kamienica Dorszów: o kobiecie, która straciła nazwisko
Skrzyżowanie dzisiejszej Świętojańskiej z 10 Lutego. Zdjęcie wykonane po 1918 roku. Skromne początki późniejszej nadbałtyckiej perły. Skrzyżowanie dzisiejszej Świętojańskiej z 10 Lutego. Zdjęcie wykonane po 1918 roku. Skromne początki późniejszej nadbałtyckiej perły.

Skrzyżowanie dzisiejszej Świętojańskiej z 10 Lutego. Zdjęcie wykonane po 1918 roku. Skromne początki późniejszej nadbałtyckiej perły.

fot. zbiory Muzeum Miasta Gdyni

Jeszcze nie setne, ale i do tych już blisko. Dziś Gdynia świętuje swoje 98. urodziny, a w zasadzie 98. rocznicę nadania jej praw miejskich. Z tej okazji przypominamy, jak doszło do powstania miejsca, które dla części z nas jest dziś domem.





Pierwsze wzmianki o wsi Gdina - rok 1253



Lubisz miasto, w którym mieszkasz?

10 lutego 1926 roku Gdynia uzyskała prawa miejskie. Rada Ministrów wydała tego dnia rozporządzenie: "(...) o zezwoleniu gminie wiejskiej Gdynia w powiecie wejherowskim w województwie pomorskiem na przyjęcie ustroju według pruskiej ordynacji miejskiej dla sześciu wschodnich prowincyj z dnia 30 maja 1853 roku".

Wszystko zaczęło się jednak wcześniej, znacznie wcześniej. Po raz pierwszy nazwa Gdynia, czy raczej Gdina, została wspomniana w dokumencie biskupa włocławskiego Wolimira datowanym na rok 1253. Wolimir rozstrzygał w tym piśmie spór terytorialny między proboszczami z Rumi i Oksywia. Gdina została wskazana jako wieś wchodząca w skład Oksywia.

Jak jednak doszło do powstania miasta, które w okresie międzywojennym szybko stało się polskim oknem na świat i kluczowym portem na Bałtyku?

Nie od razu otwarto okno na świat



Przede wszystkim zdać sobie trzeba sprawę, że rok 1918 i odzyskanie po latach zaborów upragnionej niepodległości nie przyniosło od razu Polsce dostępu do morza. Zaślubiny Polski z morzem odbyły się dopiero 10 lutego 1920 roku, po ratyfikacji Traktatu Wersalskiego.

Historia Gdyni. Teksty historyczne o Gdyni



Nawet i wówczas jednak odrodzona Rzeczpospolita uzyskała dostęp jedynie do skrawka wybrzeża, do tego do skrawka pozbawionego portu z prawdziwego zdarzenia.

Niemal od razu rozpoczęły się poszukiwania miejsca pod port wojenny. Wiceadmirał Kazimierz Porębski oddelegował w tym celu na Pomorze inż. Tadeusza Wendę.

Rok 1937. Jak na dłoni widać jak szybki był rozwój miasta. Rok 1937. Jak na dłoni widać jak szybki był rozwój miasta.

Rok 1937. Jak na dłoni widać jak szybki był rozwój miasta.

fot. zbiory Automobilklubu Morskiego

I to właśnie Wendę można nazwać ojcem chrzestnym współczesnej Gdyni, bo to on - w czerwcu 1920 roku - złożył sprawozdanie, w którym wytypował miejsce na powstanie portu.

- Najdogodniejszym miejscem do budowy portu wojennego (jak również w razie potrzeby handlowego) jest Gdynia, a właściwie nizina między Gdynią a Oksywą, położona w odległości 16 km od Nowego Portu w Gdańsku - napisał w dokumencie.
Uruchomiło to proces, którego efektem stało się powstanie miasta-symbolu.

Wielki pokaz dronów na urodziny Gdyni



Marynarka, letnicy i port



Już w 1921 roku - niezależnie od dalekosiężnych planów władz ówczesnej Polski - na Wybrzeżu pojawili się budowniczy pierwszego polskiego letniska (o jego historii pisaliśmy niedawno przy okazji tekstu o Willi Sokoła na Kamiennej Górze). W tym samym czasie trwały też roboty przy budowie tymczasowego portu wojennego.

Dopełnieniem losu dawnej wsi była przyjęta przez Sejm 23 września 1922 roku ustawa "o budowie portu przy Gdyni na Pomorzu jako portu użyteczności publicznej". Niespełna cztery lata później Gdynia była już miastem.

- Najpierw powstała Marynarka Wojenna, potem port, w końcu miasto, a jednego od drugiego oddzielić nie można. Miasto rosło bowiem wraz z portem, flotą, przemysłem, stając się siedzibą przedsiębiorstw, urzędów oraz wielu inwestycji związanych z gospodarką morską. Początki każdego z tych elementów składowych miasta były nad wyraz skromne - pisała Małgorzata Sokołowska, badaczka historii Gdyni i autorka dziesiątek publikacji na jej temat.
Skromne początki prędko przerodziły się jednak w wyjątkowe efekty.

W kilkanaście lat od 1 tys. do 127 tys. mieszkańców



Gdynia dziś to wciąż miasto-symbol, jedno z najlepszych w Polsce miejsc do życia, przynajmniej zdaniem większości jej mieszkańców. Gdynia dziś to wciąż miasto-symbol, jedno z najlepszych w Polsce miejsc do życia, przynajmniej zdaniem większości jej mieszkańców.

Gdynia dziś to wciąż miasto-symbol, jedno z najlepszych w Polsce miejsc do życia, przynajmniej zdaniem większości jej mieszkańców.

fot. Łukasz Unteschuetz/trojmiasto.pl

O tym, jak szybko i prężnie przebiegał rozwój przedwojennej Gdyni, świadczyć mogą dane ze spisów powszechnych. W 1921 roku polskie władze przeprowadziły w Gdyni (jeszcze wsi) pierwszy taki spis. Wynikało z niego, że ta nadmorska osada posiada 1268 mieszkańców. 5 lat później, kiedy miejscowość uzyskała prawa miejskie, mieszkańców było już 12 tys. Krótko przed wybuchem II wojny światowej - 127 tys.

Dziś Gdynia ma ok. 242 tys. mieszkańców. Wciąż ma status kluczowego polskiego portu nad Bałtykiem, jest także chętnie odwiedzana przez turystów. W różnych rankingach jest również wskazywana jako jedno z najlepszych w Polsce miejsc do życia... ale i miejsc najdroższych, głównie jeżeli chodzi o ceny mieszkań.

Ogłoszenia.trojmiasto.pl – Sprawdź ceny mieszkań w Gdyni

Dom Gdynia Orłowo, w zieleni blisko morza
Dom Gdynia Orłowo, w zieleni blisko morza 5 850 000 zł
Gdynia, Orłowo
6 pokoi 256 m2
Gdynia Piłsudskiego Śródmieście/Kamienna Góra
Gdynia Piłsudskiego Śródmieście/Kamienna Góra 799 000 zł
Gdynia, Kamienna Góra
2 pokoje 57.76 m2
Nowe | Kompletnie urządzone | 40,46 m2 | 2 pokoje + komórka + garaż
Nowe | Kompletnie urządzone | 40,46 m2 | 2 pokoje +... 830 000 zł
Gdynia, Wzgórze św. Maksymiliana
2 pokoje 40.46 m2
Więcej w serwisie Ogłoszenia (2019)


Ma swoje zalety - bliskości przyrody, plaż, lasów i klifu zazdroszczą nam, mieszkańcom, nie tylko turyści. Ma też swoje wady... ale może dziś o nich nie mówmy. Dziś świętujmy, równo 98 lat temu narodziło się bowiem miasto z morza i marzeń.

Wydarzenia

98. Urodziny Gdyni 98. Urodziny Gdyni

98. Urodziny Gdyni (3 opinie)

(3 opinie)
uroczystość oficjalna, jubileusz
lut 9-10
piątek - sobota
Gdynia
Wstęp wolny

Zobacz także

Historia Gdyni. Teksty historyczne o Gdyni (118)

Opinie wybrane

  • 2024-02-10 09:44

    Wszystkiego najlepszego dla Gdyni! (8)

    Życzę temu pięknemu miastu zadowolonych mieszkańców i turystów, ale przede wszystkim życzę Gdyni mądrych i kompetentnych włodarzy, którzy będą potrafili wykorzystać dla dobra regionu i całego kraju jej potencjał, i którzy nie zmarnują lecz będą pomnażać, to wielkie dziedzictwo które pozostawili po sobie budowniczy portu i miasta Gdynia

    2 miesiące

    • 234 11

    • 2024-02-11 10:47

      To miasto od dawna nie jest już piękne.

      Nie ma żadnego klimatu.
      Zniszczone przez bandę nieudaczników zbratanych z deweloperami.
      Przypomnę, że zaczęło się od "osiedla" przy molo w Orłowie. Do dziś straszy to coś niemiłosiernie.
      A potem już poszło... Wykańczają mały biznes w mieście.
      Ostatnio nawet wycięto spory kawałek lasu, tylko po to by postawić... Kaufland

      2 miesiące

      • 4 3

    • 2024-02-10 16:51

      (3)

      Nie masz czego życzyć ,gdyż te miasto strasznie się stoczyło w ciągu ostatnich 20 lat.Gdynia była Gdynią ale do lat 95,teraz to miasto nie ma do zaoferowania nic ,prócz drogiego parkingu ,lumpeksów na reprezentacyjnych kiedyś ulicach i pustek i szarości po godz 17.Jednym słowem to miasto umarło,ale na szczęście jest blisko jeszcze Sopot i Gdańsk

      Gdynianin od 1962

      2 miesiące

      • 11 5

      • 2024-02-10 20:13

        Niestety to dotyczy całego 3m. Jedna władza i jeden upadek. . (2)

        2 miesiące

        • 5 1

        • 2024-02-11 10:49

          Szczurek z Adamowiczem stali po dwóch stronach barykady. (1)

          Temu pierwszemu zdecydowanie bliżej do PIS było w owym czasie

          2 miesiące

          • 0 6

          • 2024-02-11 22:12

            I to akurat jest jego zaletą

            najważniejsze żeby nie kumplował się z POmylonymi

            gdynoanka

            2 miesiące

            • 2 0

    • 2024-02-10 16:10

      A ja życzę Gdyni na 100 urodziny najpiękniejszego prezentu jaki można sobie wymarzyć

      Żeby zrobili wiadukt i tunel pod torami na Puckiej, i żeby w końcu zaczęli budować OPAT vel Droga Czerwona!

      2 miesiące

      • 13 0

    • 2024-02-10 10:39

      My Polacy potrafimy ! (1)

      Brawo. Niestety zdarzają nam się wpadki typu Fala . Kraj różności. A Fale trzeba rozliczyc

      2 miesiące

      • 16 3

      • 2024-02-10 10:47

        się rozliczy...

        ...po okresie trwałości projektu...

        I co?
        I protokół zniszczenia...

        A potem Fala2, bo kto widział samotną falę?

        2 miesiące

        • 13 1

  • 2024-02-10 09:37

    Wszystkiego najlepszego!!! (8)

    Życzę Ci Moja Gdynio aby w zbliżających się wyborach mieszkańcy tego kiedyś pięknego, rozkwitającego i tętniącego życiem miasta obudzili się z letargu i tym razem wybrali ludzi z wizją, tak aby znów Gdynia była naszą dumą, przystanią, uśmiechem i przyjaznym miejscem do życia!!!

    Życzliwy.

    2 miesiące

    • 167 16

    • 2024-02-10 21:44

      Czyli kogo ?

      wika

      2 miesiące

      • 1 4

    • 2024-02-10 19:41

      Niema już ludzi z wizją.

      Są partyjki i układziki,zobaczymy co CPK czy atomem też pewnie niepowstanie

      2 miesiące

      • 4 1

    • 2024-02-10 17:38

      Obecna władza zniszczyła miasto a PO to dokończy. (1)

      Brukselscy lewacy z zielonymi skutecznie zabija resztkę biznesu.

      2 miesiące

      • 7 3

      • 2024-02-10 20:16

        To byłaby kontynuacja. Żadna zmiana.

        2 miesiące

        • 1 4

    • 2024-02-10 16:54

      (1)

      Za późno ..
      gdyż wszystkie reprezentacyjne tereny przy lini brzegowej ,zostały zabudowane mieszkankami z klocków dla varszavki.Została jedynie obskurna plaża z jednym prysznicem i kiblem.

      2 miesiące

      • 10 1

      • 2024-02-10 20:15

        I jednym wc na bulwarze.

        2 miesiące

        • 7 0

    • 2024-02-10 12:30

      Ale jakich ludzi z wizją? Znasz jakichś? (1)

      Niektórzy ludzie jak sobie popiją to też mają wizje, ale chyba nie o to chodzi.

      2 miesiące

      • 9 12

      • 2024-02-10 20:14

        Okazuje się, że nie ma takich. Przynajmniej nie chcą zarządzać tym miastem. Zostaje AI.

        2 miesiące

        • 6 1

  • 2024-02-10 11:15

    Gdynianin (3)

    T. Wanda,E.Kwiatkowski,może obecnie rządzącym przypomnieć o tych ludziach.
    Jestem mieszkańcem Gdyni,i do niedawna było mi wstyd że tak bardzo mało wiem o człowieku który stworzył to miasto. A włodarze Gdyni nazwali jego imieniem estakadę,która generalnie przynosi już wstyd,i postawili pomnik i? To wszystko z ich strony? Wydaje mi się że można trochę więcej zrobić dla tak wybitnych ludzi

    2 miesiące

    • 88 14

    • 2024-02-10 22:20

      Prawda

      Prawda nasze miasto upada i to w zawrotnym tempie. Oby coś się zmieniło bo tak dalej być nie może.

      Rodowity gdynianin od 65 lat.

      2 miesiące

      • 7 1

    • 2024-02-10 17:40

      Włodarze Gdyni widzą tylko własne korzyści. Miasto ich nie obchodzi.

      75 letni urodzony gdynianin

      2 miesiące

      • 14 2

    • 2024-02-10 13:24

      I nie zapomnijmy, że na początku bylo

      Oksywie

      7

      2 miesiące

      • 15 0

Wszystkie opinie (251)

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej (118)

Najnowsze

więcej wiadomości (118)

Najczęściej komentowane

"Popis" tego kierowcy to kiepska reklama dla marki BMW

"Popis" tego kierowcy to kiepska reklama dla marki BMW

Martwe dziki na Karwinach. Otrute czy padły z głodu?

Martwe dziki na Karwinach. Otrute czy padły z głodu?

więcej

Najczęściej czytane