- 1 Flipper dał się oszukać i stracił 15 tys. zł (237 opinii)
- 2 Paraliż drogowy na północy Gdyni (58 opinii)
- 3 15 mln zł wygrane w Eurojackpot w Gdańsku (26 opinii)
- 4 Co z pociągami SKM do Pruszcza i Tczewa? (192 opinie)
- 5 Przestępca seksualny wpadł w porcie (91 opinii)
- 6 Martwe dziki na Karwinach. Otrute czy padły z głodu? (325 opinii)
Inżynier z Gdańska budował niezniszczalną autostradę w Iraku
Film dokumentujący budowę autostrady nr 1 w Iraku. Nagranie pochodzi z kanału df na youtubie.
Nie każdy wie, że udział w budowie, w latach 80. XX wieku, pierwszej autostrady w Iraku mieli inżynierowie i budowniczowie z Gdańska. Zarządzał nimi Waldemar Kozłowski, niespełna 35-letni absolwent Politechniki Gdańskiej. Wcześniej zdobył doświadczenie podczas prac na Obwodnicy Trójmiasta.
- Facet z trójnogiem i niwelatorem na ramieniu to ja - napisał Waldemar Kozłowski.
Jeszcze ciekawsza okazała się dalsza część wiadomości.
Autostrada zaprojektowana jako niezniszczalna
- Pracowałem tam w latach 1973-1976, skąd pojechałem z firmą Dromex do Libii. Doświadczenia zdobyte na obwodnicy pozwoliły mi w latach 1981-1987 prowadzić w Iraku budowę 145-kilometrowego odcinka autostrady Nr 1 - wspomina Waldemar Kozłowski. - Budowa zatrudniała około 3 tys. pracowników (w ciągu sześciu lat około 11 tys. ludzi). Kadra kierownicza pochodziła głównie z Gdańskiego Przedsiębiorstwa Robót Drogowych.
Zaprojektowana przez zachodnioniemieckich inżynierów autostrada miała być niezniszczalna. Trasa o długości 1,2 tys. km i szerokości 43,5 m, prowadząca od granicy z Syrią i Jordanią w kierunku stolicy Iraku, a dalej przez Basrę do Kuwejtu, miała wytrzymać kolosalne obciążenia na jedną oś samochodu - aż 25 ton. Grubość nawierzchni bitumicznej wynosiła 63-68 centymetrów.
105 milionów dinarów to ile amerykańskich dolarów?
Budowę podzielono na 10 odcinków. Odcinek R7 o długości 145 km realizowało Przedsiębiorstwo Eksportu Budownictwa Komunikacyjnego Dromex. Wartość kontraktu opiewała na 105 milionów dinarów irackich, czyli 337 milionów dolarów amerykańskich.
- Polacy zgromadzili sprzęt, głównie zachodniej produkcji, wartości 101 milionów dolarów. Dysponują ponad 600 różnego typu pojazdami, w tym ćwierć tysiącem ciężkich samochodów, głównie 40-tonowymi "Manami" i "Steyrami". Tylko w sprzęcie budowlanym drzemie moc 205 tys. KM, które dziennie zużywają średnio 130 tys. litrów paliwa - pisał Włodzimierz Krzyżanowski w reportażu z 1985 roku dla "Przeglądu Tygodniowego".
Polska ekipa liczyła kilka tysięcy osób, byli wśród nich specjaliści z wielu dziedzin: robotnicy drogowi, melioranci, kolejarze, lekarze i pracownicy administracyjni. Wszystkimi kierował, wspomniany już na początku, Waldemar Kozłowski, wówczas ponad trzydziestokilkuletni absolwent Politechniki Gdańskiej.
"Nie chcę dolarów i nie chcę tu dłużej być"
Warunki pracy były piekielnie ciężkie. Burze piaskowe, żar lejący się z nieba. Temperatura powietrza przekraczająca 50 st. C i asfalt, który nagrzewał się do 160 st. C.
Na to nakładała się rozłąka z rodziną, stan wojenny w Polsce i wojna iracko-irańska, o której przypominały myśliwce latające nad głowami budowniczych.
- Jestem tu pół roku i mam już dość. Nie chcę dolarów i nie chcę tu dłużej być. Mam dość burz piaskowych, słońca, ciągle tych samych twarzy i rozłąki z najbliższymi. Chcę wracać do Gdańska, a jednak nie mogę - skarżył się w reportażu Czesław Neumiler, asfalciarz. - Jedyna możliwość powrotu, nie licząc nieszczęśliwych wypadków, to tak zwany "zjazd karny", połączony z dyscyplinarnym rozwiązaniem umowy w macierzystym zakładzie. Muszę więc komuś zdrowo przyłożyć w gębę albo czort jedyny wie, co zrobić innego, żeby wcześniej wrócić, bo na pewno nie wytrzymam tu jeszcze 12 miesięcy.
139 dinarów miesięcznie
Mimo to, chęć ich przedłużenia kontraktów deklarowało 60 proc. załogi, a tylko 2 proc. żądało skrócenia pobytu.
- Średni zarobek pracownika Dromexu w Iraku wynosi 139 dinarów miesięcznie, przy kursie 3,21 USD za jednego dinara i możliwości transferu (wymiany dinarów na dolary) około 70 proc. miesięcznych zarobków. Z tym że transfery są opóźnione nawet o 5-6 miesięcy - relacjonował w 1985 roku Włodzimierz Krzyżanowski.
W kinie leciał "Faraon" i "Emanuelle"
Warunki były trudne, ale po pracy nie brakowało rozrywek. Drogowcom wybudowano baseny, korty tenisowe i boiska. Były kawiarnie i świetlice.
- Zawodnicy z Klubu Sportowego Dromex spotykają się ze sportowcami - drogowcami z innych krajów: ostatnio nasi piłkarze wygrali z Brazylią 3:2 - informował w swoim reportażu Włodzimierz Krzyżanowski. - Ponadto jest kino, oczywiście bezpłatne, w którym repertuar ma rozpiętość od "Faraona" po "Emanuelle".
Nagle pojawiło się jezioro
Poza samą drogą, Polacy wybudowali na swoim odcinku kamieniołomy, z których pozyskiwali 55 tys. metrów sześciennych kruszywa miesięcznie, wytwórnię betonu i mas bitumicznych oraz setki kilometrów dróg serwisowych. A także 55-kilometrową linię kolejową, którą przewożone było głównie kruszywo.
Jednym z największych zaskoczeń dla drogowców było pojawienie się jeziora Al-Hamall, które zalało 10-kilometrowy pas robót. Nie było go podczas rozpoznawania terenu, a Irakijczycy nie kwapili się, by wspomnieć o nim przed rozpoczęciem robót, chociaż wiedzieli, że takie zjawisko ma miejsce każdej wiosny.
Podczas budowy zginęło 49 osób
Polscy drogowcy zakończyli swoją pracę na irackiej pustyni w listopadzie 1987 roku. W ciągu blisko siedmiu lat zmarło lub zginęło w wypadkach przy pracy 49 pracowników budowy.
Opinie wybrane
-
2022-12-31 09:58
zarobki i inne okoliczności przyrody.. (19)
140 dinarów x 3,21 = 450 dolarów
Wówczas w PRL pensja to ok 10-20 dolarów
Ludzie -nie mając wówczas możliwości wyjazdu za żelazną kurtynę - pokroić by się dali za taką kasę.
Z minusów:
-pogoda,
-język i miejscowe obyczaje,
-brak alko
-religia.
O tym "szanowaniu Polaków" to takie miejskie legendy są.140 dinarów x 3,21 = 450 dolarów
Wówczas w PRL pensja to ok 10-20 dolarów
Ludzie -nie mając wówczas możliwości wyjazdu za żelazną kurtynę - pokroić by się dali za taką kasę.
Z minusów:
-pogoda,
-język i miejscowe obyczaje,
-brak alko
-religia.
O tym "szanowaniu Polaków" to takie miejskie legendy są. Na Politechnice Gdańskiej (Wydziały Mechaniczny i Technologiczny) w tym czasie studiowało wielu irakijczyków którzy jak tylko mogli dawali nogę do Niemiec.
W Iraku budowało wiele firm z całego świata w tym wyspecjalizowane firmy z np Australii z pracownikami z Malezji-którzy nie pierwszy taki kontrakt wykonywali.
A w filmie czuć PRL - np. wyliczenia ile to sprzęt pali codziennie paliwa - które w owym czasie bylo w Iraku tańsze niż woda do picia, albo wymienianie jakich marek są ciężarówki? kogo to w kontrakcie obchodzi? ale na człowieku z PRL miało to zrobić piorunujące wrażenie "co to Polak potrafi"- 69 11
-
2023-01-01 09:15
Możliwość wymiany 70% z tych 140 dinarow (2)
A więc ok.100, czyli 320 dolarów. Średnia pensja u nas to wtedy 40 dolarów. Takie małe uściślenie
- 2 0
-
2023-01-01 16:35
przebijam... srednia pensja roboltnika ... 25-30 USD max... (1)
- 1 0
-
2023-01-01 21:47
robola
ale robole często zarabiali więcej niż ich kierownicy. To jest fakt.
- 0 0
-
2022-12-31 22:29
(1)
Pogoda? Fakt latem gorąc, ale praca w terenie była podzielona na wiele przerw, nikt od upału nie umarł. Jeżeli byłeś np w Mosulu, to zimy miałeś gorsze niż w PL. Język? Większość Irakijczyków mówiła po angielsku, bo jako były mandat brytyjski uczyli się go już od rodziców. To nasi robotnicy musieli się dużo namachać rączkami. Obyczaje? No cóż,
Pogoda? Fakt latem gorąc, ale praca w terenie była podzielona na wiele przerw, nikt od upału nie umarł. Jeżeli byłeś np w Mosulu, to zimy miałeś gorsze niż w PL. Język? Większość Irakijczyków mówiła po angielsku, bo jako były mandat brytyjski uczyli się go już od rodziców. To nasi robotnicy musieli się dużo namachać rączkami. Obyczaje? No cóż, obecny Dubaj to nie był, ale również nie jakiś Pakistan, czy Bangladesz. Można było się łatwo dostosować, nawet do ichniejszego stylu jazdy samochodem (paliwo rzeczywiście było bardzo tanie, osobowych diesli nie widziałem). Poza tym miejscowi byli bardzo przyjaźnie nastawieni do białych. Do tego toczyła się wtedy wojna miedzy dwoma dyktaturami, więc oprócz policji i wojska na ulicach było też dużo tajniaków, którzy jednym syknięciem oczyszczali atmosferę. Brak alko? Nie bądź śmieszny. Irak to nie Kuwejt, gdzie wtedy wwóz jakiegokolwiek alku był zabroniony. Alkohol można było bez problemu kupić w kantynach, był też w lepszych restauracjach i barach hotelowych. Istniał czarny rynek, gdzie dominowała whisky, ale nasi z 5 litrowych puszek po mleku w proszku NIDO, gumowych wężyków i słoików robili maszynki do pędzenia i upijali się do upadłego. Sprzedawali je Arabom, wraz z instrukcją jak i co z tym robić. Religia? Irak był państwem świeckim, gdzie te sprawy były załatwiane wewnątrz meczetów, czy kościołów, które z resztą też tam były. Jeżeli nie byłeś muzułmaninem, nic nie musiałeś. Także nikogo na wyjazd na dobry kontrakt namawiać wtedy długo nie trzeba było. Dlatego oprócz aspektu finansowego doświadczenie, jakie kadra inżynierska wyniosła z pracy na tamtym rynku, poparta codzienną współpracą z nIemieckimi, czy brytyjskimi inżynierami, wycieczki po Iraku i okolicznych państwach, było nauką na wagę złota. W PL był stan wojenny, a tam można było chodzić na ulicy w koszulce z napisem Solidarność. Oczywiście, jak szedłeś bez zakładowej konfitury moczymordy.
- 12 1
-
2023-01-01 01:02
mielismy w Libii taki przypadek ze Nasi nauczyli sie robic czopki z akoholem do czasu kiedy taki jedny zabil samochodem ludzi nie Nasz a lokals i koniec w bengazi
- 2 1
-
2022-12-31 22:26
alko tam nie brakowało
- 4 0
-
2022-12-31 21:32
Alk był - samogon, robili na potęgę
Irak za Saddama był w programowo świecki. To Bushowie wzniecili tam wojny religijne na ponad milion trupów
- 4 3
-
2022-12-31 19:14
Lepiej niech tutaj zbudują
Chociaż kilometr niezniszczalnej autostrady
- 7 3
-
2022-12-31 19:04
(1)
Alkoholu to akurat nie brakowało
- 12 0
-
2023-01-01 00:57
A jak walil drozdzami robilo sie najlepszy na mandarynkach
- 2 0
-
2022-12-31 18:47
(2)
W tamtych czasach zabil bym za taka robote.
- 7 1
-
2022-12-31 21:36
mój ojciec, też inżynier z doświadczeniem na najważniejszych budowach w kraju, się nie dostał (1)
nie on jeden, zawsze trzeba było umieć się ustawić, nawet na Irak
- 5 1
-
2023-01-02 12:04
musiałeś znać kogo trzeba lub być pociotkiem kogo trzeba
to samo w mediach przy wyjazdach zagranicznych wtedy. To nie był okres, że miałeś ofertę i jechałeś. Władza musiała dać ci najpierw kwity na to.
- 3 0
-
2022-12-31 11:43
Jeszcze jeden minus był. (1)
Brak kobiet. Poza nielicznymi wyjątkami typu małżeństwa pracujące razem.
I weź tu siedź tyle czasu na kontrakcie...- 9 4
-
2023-01-01 00:55
bo kobieta w tym klimacie i religii kosztowala 10000 dinarow i wez tu zadzialaj mam na mysli posag dla feministek.
- 3 1
-
2022-12-31 10:43
Bo n iby zaklamana religia w polsce lepsza? (3)
- 11 19
-
2022-12-31 19:15
Tutaj nikt nie obcina głowy (1)
W imię Boga
- 8 3
-
2022-12-31 21:34
za Saddama też nikt nie obcinał
ISIS to twór CIA, Talibowie to twór Zbigniewa Brzezińskiego, dosłownie.
Zresztą Saddam też był CIA, Saddam nawet kiedyś zatopił amerykański statek i się z tego wyłgał w Ameryce. Ale pod koniec Zimnej Wojny Bush zdradził swojego wiernego przyjaciela.- 6 4
-
2022-12-31 12:18
"Bo n iby zaklamana religia w polsce lepsza?"
Widzę, że nie załapałeś przekazu:
religia z zupełnie innym przekazem.
Nie chwalę ani nie ganię tutaj żadnej - po prostu inna.
BTW:
Polska piszemy z dużej litery. Dziękuje.- 23 2
-
2022-12-31 09:15
(4)
Warunki panujące tam na budowach...żar 60 stopni,jajka się gotowało na piasku...W południe przerwa bo taki skwar że ludzie mdleli. Oczywiście,dolary były ale wielu potem zapłaciło za te kontrakty zdrowiem.Jednak za czasów komuny takie wyjazdy były jak trafienie 6 tki w totka. Podobnie mieli marynarze.
- 73 14
-
2023-01-01 09:45
I jeszcze nie mogli czytać moich złotych myśli
Ale mogli już oglądać Smerfa Wazniaka w TV, a to podobnie
- 1 2
-
2022-12-31 21:39
serio, Arab nie wie w jakich porach robić?
Ty robisz z ludzi i**otów.
- 2 0
-
2022-12-31 21:18
No i kłapouchy rozpoczął swoje bajanie !!!
- 8 2
-
2022-12-31 11:06
Ale prawie wszyscy wybudowali
Domy za te pieniądze
- 31 2
-
2022-12-31 09:11
(20)
Znajomy pracował na tej budowie. Trochę mi opowiadał o rzeczach, która w naszym siermiężnym prylu były zupełną egzotyką. A konretnie: o precyzyjnym i dalekosiężnym planowaniu. Budowali w sercu pustyni olbrzymi węzeł drogowy połączony zupełnie z niczym. Bo w planach, za np. 15 lat będzie tu szła druga nitka. Zatem od razu węzeł - po co później
Znajomy pracował na tej budowie. Trochę mi opowiadał o rzeczach, która w naszym siermiężnym prylu były zupełną egzotyką. A konretnie: o precyzyjnym i dalekosiężnym planowaniu. Budowali w sercu pustyni olbrzymi węzeł drogowy połączony zupełnie z niczym. Bo w planach, za np. 15 lat będzie tu szła druga nitka. Zatem od razu węzeł - po co później przebudowywać istniejącą drogę?
Nie wspominając o jakości i solidności samych prac, których np. szkopy mogłyby się od nas uczyć. Irakijczycy zresztą bardzo wysoko cenili Polaków. Po obaleniu Saddama i włączeniu się naszych żołnierzy w nie naszą wojną cały ten dorobek został niestety zaprzepaszczony.- 82 20
-
2022-12-31 21:42
Nie wiem jak ty, ale na wiem, że jak budowali Armii Krajowej to wszystko było zaplanowane, łacznie z tramwajem
i terenowo i funkcjonalnie na wiele lat w przód. Plany przestrzenne, obalił w iiirp... miller, co było jego największą zbrodnią, oprócz torturowania Arabów na Mazurach.
- 3 1
-
2022-12-31 11:34
Nieprawda, Polska - jak Budimex - budowała w Iraku i schrony podziemne betonowe (7)
Po czym po 1989 przed Pustynną Burzą polscy oficjele wszystkie dane sprzedali USA w zamian za garść dolarów i obietnice wsparcia w dalszych karierach przez ambasadę USA w Warszawie. Przecież jeszcze się na dodatek w polskich mediach tym przechwalali po 1990. Br(dzisz o wejściu polskich żołnierzy do Iraku, gdy tymczasem to tamto postępowanie u
Po czym po 1989 przed Pustynną Burzą polscy oficjele wszystkie dane sprzedali USA w zamian za garść dolarów i obietnice wsparcia w dalszych karierach przez ambasadę USA w Warszawie. Przecież jeszcze się na dodatek w polskich mediach tym przechwalali po 1990. Br(dzisz o wejściu polskich żołnierzy do Iraku, gdy tymczasem to tamto postępowanie u wpływowych Irakijczyków kilkanaście lat potem przekreśliło szanse na lukratywne kontrakty po 2004r. "Bardzo dobrze wam płaciliśmy, a wy nas zdr adziliście Amerykanom, daliście im wszystko na tacy". Lista obiektów irackich przekazana z Polski była jedną list celów dla lotnictwa USA na początku 1991.
- 19 4
-
2023-01-01 01:08
tak toczno tawariszcz palkownik
- 2 1
-
2022-12-31 19:17
(2)
To się zgadza, aczkolwiek po zakończonej wojnie, Irakijczycy nie powinni mieć nic do gadania odnośnie tych "lukratywnych kontraktów". W końcu oni zostali pokonani, Amerykanie powinni byli dać nam to, co nam się należało. A jeśli akurat byli opozycją przeciwko Saddamowi, to ich przeciwnik został dzięki nam pokonany, a oni doszli do władzy.
- 3 2
-
2022-12-31 21:47
USA do tej pory morduje Irakijczyków, spora część kraju jest okupowana, tak jak Syria, do dziś (1)
do tej wyruchali "na przyjaźni" irackich Kurdów. Mówię o Waszyngtonie.
- 4 2
-
2023-01-01 03:25
usy zrabowaly bezcenne zbiory mezopotamskie muzeum narodowego gromadzone od poczatku xx-w
- 3 1
-
2022-12-31 11:55
(2)
Nie lubiłem Saddama (w końcu to dyktator), ale masz rację. Sprzedaliśmy drażliwe informacje za marna garść srebrników.
- 18 6
-
2022-12-31 21:45
Saddam przez wiele lat był głównym sojusznikiem USA (1)
np. w wojnie z Iranem. Jest wiele zdjęć Busha, jak jeszcze szefował CIA, z Saddamem na wesoło.
A Talibów stworzył w Pakistanie, niejaki Brzeziński. Zbigniew.- 5 3
-
2023-01-03 16:02
Dokladnie. Brzezinski stworzyl taibow z gliny.
- 1 1
-
2022-12-31 09:45
Jo jo szkopy się mogły od nas uczyc (10)
Autostradę zaprojektowali Niemcy. A my tam pojechaliśmy jako wyrobnicy. Lepiej lecz swoje kompleksy narodowe sukcesami życiowymi a nie komentarzami w sieci.
Chciałbym coś zobaczyć kiedyś zaprojektowane przez Polaków a zbudowane przez niemcow- 36 13
-
2022-12-31 21:11
Eeeee, ty tak serio? Szanowni czytający nie powinni tego brać do siebie
- 0 0
-
2022-12-31 19:15
(1)
myśmy Niemcom nawet Enigmę rozgryźli, więc kto jest de best?
- 8 4
-
2022-12-31 22:56
Rozgryźliśmy, to Niemcy zmienili układ wałków i dopiero po 10 latach Turning się z tym uporał, więc nie dodawał bym sobie.
- 6 3
-
2022-12-31 11:53
"Chciałbym coś zobaczyć kiedyś zaprojektowane przez Polaków a zbudowane przez niemcow" (4)
Nie ma sprawy - lampa naftowa i pierwsza na świecie rafineria ropy naftowej. Jest tego znacznie więcej...ale kogo tam obchodzą sukcesy jakiejś tam Polski, kiedy wchodzi się w tyłek wielkich Niemiec...
- 21 8
-
2023-01-01 17:10
Wynalazki.
I nasza myśl techniczna zakończyła się na tym kopciuchu.
- 1 2
-
2022-12-31 22:59
Dodaj jeszcze do tego spinacz biurowy i to pomału zbliżamy się do końca przełomowych wynalazków tego narodu. (2)
- 10 5
-
2023-01-02 12:22
nie znasz nawet historii (1)
pytanie czy wynika to z lenistwa czy po prostu z głupoty ?
W skrócie
1. Monokryształy metali, metoda Czochralskiego (w 1918 roku Jan Czochralski był szefem laboratorium metalurgicznego koncernu AEG w Berlinie)
2. Radiomikroskop - też Jan Czochralski (na jego podstawie powstał mikroskop skaningowy jeśli wiesz co to jest w copytanie czy wynika to z lenistwa czy po prostu z głupoty ?
W skrócie
1. Monokryształy metali, metoda Czochralskiego (w 1918 roku Jan Czochralski był szefem laboratorium metalurgicznego koncernu AEG w Berlinie)
2. Radiomikroskop - też Jan Czochralski (na jego podstawie powstał mikroskop skaningowy jeśli wiesz co to jest w co wątpię....)
3. Kamizelka kuloodporna: Jan Szczepanik i Kazimierz Żegleń
4. Lampa naftowa: Ignacy Łukasiewicz
5. Świetlówka: Stefan Pieńkowski
6. Walkie talkie: Henryk Magnuski
7. Telektroskop: Jan Szczepanik i Julian Ochorowicz (prekursor pierwszego telewizora)
8. Wycieraczki samochodowe: Józef Hofmann
9. Bomba wodorowa: Stanisław Ulam
10. Niebieski laser - wynalazek Instytutu Wysokich Ciśnień PAN (korzysta z niego Blue-ray)
11. Melex - PZL Mielec
12. Peryskop odwracalny - Rudolf Gundlach (łodzie podwodne i czołgi)
13. Ręczny wykrywacz min - Józef Kosecki
14. Skrzydło delta - Kazimierz Siemienowicz
15. Szczepionka przeciw polio - Hilary Koprowski
i wiele innych mniej lub bardziej znanych o których nawet nie słyszaleś- 3 1
-
2023-01-03 16:08
W pytaniu chodziło co zrobiło znanego razem więcej niż 2 polakow, a nie jeden samodzielnie.
- 0 2
-
2022-12-31 10:10
(1)
I to ja mam kompleksy narodowe??
- 16 11
-
2022-12-31 11:43
Tak, masz.
- 8 6
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.