Doczekamy się w końcu powszechnie dostępnych automatów do oddawania butelek za kaucję? Bardzo możliwe. Ministerstwo Klimatu i Środowiska skierowało do konsultacji publicznych projekt ustawy ws. systemu kaucyjnego. Nowe prawo ma wejść w życie 1 stycznia 2023 r. Samorządowcy z Trójmiasta wskazują, że projekt powinien zostać jeszcze dopracowany.
tak, skoro trzeba będzie płacić za nie kaucję, to będę chciał(a) ją odzyskać, więc odniosę butelki do sklepu
67%
część nadal będę wyrzucać, a część przy okazji robienia zakupów odnosić do sklepu
15%
nie, nadal będę wszystkie wyrzucać, bo kaucja pewnie będzie mała i nie będzie się opłacało odnosić butelek
18%
Powszechny system kaucyjny, czyli to, co w wielu krajach jest normą od lat, w Polsce dopiero raczkuje. Ale ma się to zmienić, bo Ministerstwo Klimatu i Środowiska właśnie skierowało do konsultacji gotowy projekt zmian w prawie w tym zakresie.
Co zakłada system kaucyjny? Na razie bez kaucji za puszki
- system kaucyjny obejmie butelki plastikowe na napoje o pojemności do 3 l oraz butelki szklane wielokrotnego użytku na napoje o pojemności do 1,5 l,
- klientom kaucja będzie doliczana do ceny produktu,
- będzie ją można następnie odzyskać, oddając puste opakowanie.
Kaucji nie będzie można dostać za puszki. Ale ministerstwo nie wyklucza, że docelowo i one zostaną objęte kaucją. O tym, czy jest taka potrzeba, zdecydować mają wyniki konsultacji.
Czytaj też:Wielorazowy kubek z kaucją. Biznes przyjazny środowisku
Wszystkie jednostki handlowe oferujące produkty w opakowaniach podlegających kaucji będą natomiast obowiązane do pobierania kaucji.
System kaucyjny ma być powszechny i "bezparagonowy"
Jak ma to działać? Kaucja będzie zwracana przez sklepy w momencie zwrotu butelek przez klienta, bez konieczności okazania paragonu potwierdzającego jej wcześniejsze opłacenie.
- Z kolei nieodebrana kaucja zostanie przekazana producentom z przeznaczeniem do wykorzystania wyłącznie na funkcjonowanie systemu - wskazuje Ozdoba.Czytaj też: Producenci opakowań zapłacą za tworzenie śmieci. Najwięcej za plastik
Projekt ustawy nie określa wysokości stawki kaucji na opakowania. Pozostawia wybór jej wysokości przedsiębiorcom. Podobnie jak formę zbierania opakowań objętych kaucją. Mogą to więc być automaty na butelki, ale nie muszą.
- Projekt ustawy nie narzuca przedsiębiorcom tworzącym system wyboru sposobu zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych. Będą mogli więc oprzeć system wyłącznie na zbieraniu opakowań i odpadów przez sklepy, ale będą mogli także instalować automaty do odbierania butelek w sklepach i poza nimi - potwierdza ministerstwo. Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2023 r. Jednocześnie projekt ustawy zakłada, że wprowadzający zostaną zobowiązani do utworzenia systemu nie później niż 24 miesiące po wejściu w życie ustawy - najpóźniej więc do końca 2024 r. Chodzi o danie czasu na dostosowanie się do zmian.
Gdańsk ma jeden butelkomat - prywatny
W Gdańsku system kaucyjny na własną rękę wprowadził dotychczas jeden sklep na Przeróbce. Tam jesienią ubiegłego roku
stanął ekomat, czyli maszyna do skupu pustych opakowań.
Można do niego wrzucać plastikowe butelki oraz puszki. Maszyna wydaje za nie paragon, którego wartość można później odliczyć od ceny zakupów w sklepie lub przekazać na pomoc fundacji Pomorze Dzieciom.
Jedno puste opakowanie warte jest 1 grosz. 5 groszy warte są opakowania po konkretnych markach napojów (są wypisane na maszynie). Wartości sumują się. Automat cieszy się dużą popularnością.
Jak nowe przepisy oceniają trójmiejscy samorządowcy?
O ocenę propozycji zawartych w ustawie o systemie kaucyjnych poprosiliśmy wiceprezydentów Gdańska i Sopotu odpowiadających za politykę komunalną i gospodarkę odpadami. Poniżej ich stanowiska:
Piotr Grzelak, wiceprezydent Gdańska:
Można by powiedzieć, że duża góra urodziła mysz, ale w kontekście dotychczasowych działań ministerstwa cieszę się z każdego rozwiązania, które daje szanse na ograniczenie produkcji odpadów.
Projekt niestety ogranicza się do butelek typu PET oraz szklanych wielokrotnego użytku, w efekcie czego problem wyrzucanych butelek pozostanie nierozwiązany. Systemy kaucyjne w wielu krajach oparto na kaucji dla wszystkich butelek szklanych oraz puszek aluminiowych.
Pod znakiem zapytania stoją też poziomy odzysku osiągane przez gminę. Skoro PET nie znajdzie się w żółtym pojemniku, to czy gmina będzie ponosiła karę za mniejszy strumień odzysku? Wraz z zespołem odpadowym Unii Metropolii Polskich te kwestie będziemy na pewno starali się wyjaśnić.
Marcin Skwierawski, wiceprezydent Sopotu:
Ta sprawa wymaga zdecydowanie uregulowania. Jako samorządy podnosimy ten temat od wielu lat. Ale jest to tylko jeden z elementów, dotyczy tylko wybranych opakowań. To nie rozwiązuje całego problemu.
Już na tym etapie pojawiają się wątpliwości dotyczące np. wyłączenia z ustawy butelek po wodzie, niejasności dotyczących wysokości kaucji czy braku informacji o tym, co sprzedawca ma zrobić z butelkami po napojach, które sprzedaje, a które zostały kupione w innym sklepie - przyjmowanie ma się odbywać bez paragonu, więc na zwrot kaucji wyda więcej, niż pobierze.
Nadal nie udało się wprowadzić Rozszerzonej Odpowiedzialności Producentów. Czekamy więc na projekt, który rozwiąże problem kompleksowo. To, co zostało zaprezentowane, to tylko produkt zastępczy.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
