Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Ostatnie pławienie czarownicy

18 stycznia 2010 (artykuł sprzed 14 lat) 
Opinie (120)
Pławienie czarownicy na siedemnastowiecznej rycinie angielskiej. Pławienie czarownicy na siedemnastowiecznej rycinie angielskiej.

Pławienie czarownicy na siedemnastowiecznej rycinie angielskiej.

Scena sądu nad czarownicą z filmu "Monty Python i Święty Graal" dobrze pokazuje mentalność średniowiecznych Europejczyków. - Co jeszcze się pali? - zapytał sędzia. - Więcej czarownic! - odwrzasnął tłum. Scena sądu nad czarownicą z filmu "Monty Python i Święty Graal" dobrze pokazuje mentalność średniowiecznych Europejczyków. - Co jeszcze się pali? - zapytał sędzia. - Więcej czarownic! - odwrzasnął tłum.

Scena sądu nad czarownicą z filmu "Monty Python i Święty Graal" dobrze pokazuje mentalność średniowiecznych Europejczyków. - Co jeszcze się pali? - zapytał sędzia. - Więcej czarownic! - odwrzasnął tłum.

mat. prasowe

Mania "polowania na czarownice", która ogarnęła Europę na przełomie średniowiecza i epoki nowożytnej, niestety nie ominęła także Gdańska. Wstyd się przyznać, ale na Pomorzu ostatnią "wiedźmę" zamordowano w XIX wieku...



Procesy czarownic połączone z bardzo swoistymi "technikami" przesłuchań, jak tortury czy "pławienie", upowszechniły się zwłaszcza pod wpływem słynnej książki "Młot na czarownice" (Malleus Maleficarum) spisanej przez dwóch niemieckich dominikanów.

Również w Gdańsku, od połowy XVI wieku zdominowanym przez wyznawców Lutra i Kalwina, oskarżono o uprawianie czarownictwa i zgładzono niejedną kobietę. Ostatnią z nich była sędziwa Anna Krüger, która w połowie XVII w. mieszkała na Starym Mieście. Początkowo nie przyznawała się do konszachtów z siłą nieczystą, przeciwnie, zapewniała o swojej pobożności i regularnych wizytach w kościele. Starczyło jednak zawlec ją do izby tortur, by - na sam widok zgromadzonych tam przyrządów - wyznała winę, polegającą na wielokrotnym obcowaniu z nieczystym duchem o imieniu Klaus. Temuż Klausowi miała zapisać swą duszę. Nieszczęsna staruszka została skazana na śmierć na stosie. Egzekucja odbyła się na Targu Drzewnym w 1659 roku i tak się złożyło, że w samym Gdańsku więcej "czarownic" już nie wykryto.

Polowanie na nie trwało jednak w najbliższej okolicy. W 1664 r. trzy wieśniaczki z Oliwy, z których najmłodsza liczyła sobie 26 lat, po torturach, "pławieniu" i procesie zostały ścięte (co uważano za akt łaski), a ich zwłoki spalono. W 1705 r. przed sądem miasta Wejherowa oskarżono Elżbietę Mieskową. Proces, opisany ze szczegółami przez Jerzego Sampa, zakończył się posłaniem na stos nie tylko oskarżonej, ale też innych kobiet, których nazwiska Mieskowa podawała w trakcie przesłuchań.

W epoce oświecenia wiara w czarownice, a przynajmniej w konieczność palenia ich na stosach, uległa osłabieniu. W Wielkiej Brytanii prawo z 1735 r. znosiło możliwość skazywania za rzekome praktyki czarnoksięskie. Poszczególne przypadki mordowania rzekomych czarownic w różnych krajach Europy zdarzały się jednak jeszcze przez cały XIX wiek.

W naszych stronach ponurym skandalem były wydarzenia z 1836 r. w dzisiejszych Chałupach na Półwyspie Helskim. W osadzie tej, noszącej wówczas nazwę "Ceynowa", rybak Jan Kąkol cierpiał od dwóch lat z powodu puchliny wodnej. Żona chorego sprowadziła z Pucka znachora, który podjął próbę leczenia. Był nim niejaki Stanisław Kamiński, kilkakrotnie od 1825 r. karany przez ówczesne władze za nielegalne praktyki znachorskie, który zaledwie cztery tygodnie wcześniej wyszedł z więzienia.

Jedną z mieszkanek osady była 51-letnia Krystyna Ceynowa, wdowa po rybaku, wychowująca kilkoro dzieci w różnym wieku. Nie cieszyła się chyba sympatią sąsiadów i na swoje nieszczęście nie umiała trzymać języka za zębami, gdy bowiem ośmiodniowa terapia zastosowana przez Kamińskiego nie przyniosła rezultatów, ośmieliła się podać jego umiejętności w wątpliwość. W odpowiedzi Kamiński oskarżył Ceynowę o rzucenie na chorego złego czaru.

Mieszkańcy osady od razu uwierzyli oskarżeniom i wraz z Kamińskim poturbowali oskarżoną, próbując zmusić ją do "zdjęcia czaru" i uzdrowienia Kąkola. Oczywiście ofiara nie była w stanie tego dokonać. Wówczas Kamiński zarządził publiczne pławienie czarownicy. Ośmiu mężczyzn wywiozło ją łodzią na Zatokę Pucką i wrzuciło do wody. Nieszczęsna unosiła się na wodzie (było to zapewne spowodowane przez noszone dawniej wielowarstwowe spódnice), co dla oprawców było ewidentnym dowodem jej winy. Wyczerpana i zmaltretowana kobieta sama zaczęła prosić o śmierć, a potem straciła przytomność. Kamiński zadał jej jeszcze kilka ciosów nożem i porzucił w płytkiej wodzie przy brzegu.

Zbrodnia miała jeszcze groteskowo-tragiczny epilog: w osadzie usłyszano piejącą kurę. Mieszkańcy odczytali to jako znak, że duch zgładzonej czarownicy wszedł w kurę i jeśli się w tym nie przeszkodzi, to w najbliższym czasie śmierć czeka kogoś z właścicieli feralnego kurnika. Gromada mieszkańców rzuciła się łapać ptaka, a następnie dokonała uroczystej egzekucji, wieszając go na drzewie.

Zamordowana Krystyna miała krewnych, który nie zdążyli stanąć w jej obronie, ale zgłosili zbrodnię pruskim władzom. Kamiński i dziewięciu najbardziej aktywnych uczestników samosądu zostali aresztowani i skazani na wieloletnie więzienie. Karę poniósł nawet ówczesny właściciel osady, Gustav von Below z Rzucewa, który musiał zapłacić 600 talarów za dopuszczenie do tych wydarzeń.

Cały incydent zyskał szeroki rozgłos i został wykorzystany do kompromitacji kaszubskich rybaków, jako ludu ciemnego i prymitywnego. Autorzy niemieccy twierdzili, że jest to dziedzictwo braku oświaty przed zaborem Pomorza przez Prusy; z kolei autorzy polscy (już w XX wieku) obarczali pruską administrację odpowiedzialnością za zaniedbania w tej dziedzinie. Pozytywnym skutkiem afery było powstanie w wiosce szkoły powszechnej. Odtąd na Kaszubach czarownice można spotkać już tylko w folklorystycznych powiastkach i w twórczości ludowej.

Marcin Stąporek - autor artykułu pracował w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku i Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Gdańsku. Obecnie jest pracownikiem Biura Prezydenta Gdańska ds. Kultury. Jest historycznym publicystą związanym z gdańską Akademią Rzygaczy.

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (120) ponad 20 zablokowanych

  • 2010-01-18 15:42

    w dzisiejszych czasach mamy tak wysoko rozwiniętą cywilizację

    a debili jest nadal sporo

    rybka na klapie i jechana 30km/h

    14 lat

    • 2 2

  • 2010-01-18 15:37

    WARTO DODAĆ

    Warto dodać, że wspomniana gdańska "czarownica" Anna Krüger, oddała duszę diabłu w zamian za obietnicę, przyznania jej w piekle przytulnego miejsca w którym nie byłoby przeciągów, bowiem cierpiała na reumatyzm. Zaś łatwe przyznanie się do win zaowocowało tym, że żywcem jej nie spalono. Kat zawiesił jej na piersiach woreczki z prochem, które miały wywołać szybszą smierć skazanej. Czy śmierć była szybsza, o tym źródła milczą.

    Stefan Gąsienica

    14 lat

    • 1 0

  • 2010-01-18 11:11

    moja siostra jest czarownica (10)

    kiedys moja zona zona powiedziała mi, ze jest w ciazy - ja baaardzo nie chciałem miec dziecka(było by juz drugie !!! - o jedno za duzo) paulina powiedziała dała mi jakies sproszkowane lisci i powiedział zebym posypał nimi brzuch zony jak bedzie spałai i jakąś maśc która miałem po trochu dodawac do kanapek do pracy - i udało się !!! - zona poroniła !!! - wierze w moc czarownic- dzieki niej uniknąłem wydatków na drugie dziecko - jestem baardzo wdzieczny moje siostrze

    czort

    14 lat

    • 19 73

    • 2010-01-18 11:48

      a powiedz - ile masz lat chlopczyku i do ktorej klasy chodzisz ?:) (7)

      bor

      14 lat

      • 13 2

      • 2010-01-18 12:09

        mam 33 (6)

        jak ten pan co podobno na krzyżu umarł - a ty bor nie fikaj bo klątwe rzucimy i do konca życia bedziesz kopanym biedakiem

        czor

        14 lat

        • 6 17

        • 2010-01-18 12:15

          buahahahaha (5)

          Tak, klątwę :D
          A wyczarować twoja siostra też coś potrafi, czy na klątwach skończyła opowiadanie ci bajek?

          14 lat

          • 9 3

          • 2010-01-18 13:01

            umrzesz na raka (4)

            juz niebawem

            lucy

            14 lat

            • 4 3

            • 2010-01-18 13:07

              I na palpitacje woreczka (1)

              14 lat

              • 1 2

              • 2010-01-18 15:26

                KOBIETY NA FALACH

                14 lat

                • 2 1

            • 2010-01-18 13:11

              ty także (1)

              jeszcze szybciej

              pffff

              14 lat

              • 1 1

              • 2010-01-18 13:18

                Ja jestem niesmiertelny:)

                14 lat

                • 3 1

    • 2010-01-18 11:19

      heeh to zes teraz pojechal :))

      wujek pizdziawa

      14 lat

      • 12 1

    • 2010-01-18 11:13

      eee wiesz, to się nazywa medycyna teraz

      To samo dostał byś w aptece :]

      14 lat

      • 15 1

  • 2010-01-18 11:04

    ten portal zaczyna się odbijać od Faktu (6)

    brawo!

    p.s. Fakt też jest potrzebny, gdyż podtrzymuje zdolność czytania u warstw najniższych :DD

    g@łłka

    14 lat

    • 82 11

    • 2010-01-18 11:32

      A szanowny pan zapewne czyta wybiórczą i rzepę (5)

      i w zwiazku z tym uważa się za yntelygenta.

      14 lat

      • 5 9

      • 2010-01-18 12:02

        Yntelygent jak już... (4)

        Szanowny Pan ukończył wyższe DZIENNE(!!! - to ma dziś kolosalne znaczenie) studia techniczne i czyta wiele, niekoniecznie gazet.

        g@łłka

        14 lat

        • 3 6

        • 2010-01-18 12:23

          (3)

          i się stołuje w McDonaldzie?

          14 lat

          • 0 2

          • 2010-01-18 13:06

            A zalatwia w TOI TOIU (2)

            14 lat

            • 1 1

            • 2010-01-18 13:55

              I szczy pod płotem (1)

              14 lat

              • 1 1

              • 2010-01-18 15:24

                i angażuje się politycznie

                to znaczy - chodzi głosować co 4 lata

                14 lat

                • 2 0

  • 2010-01-18 11:51

    Przydałoby się jeszcze jedną taką czarownicę popławić a potem na stosie przypalić. (1)

    To była minister za rządów PiSu,wstydu narobiła na cały świat Polsce.

    14 lat

    • 7 2

    • 2010-01-18 14:53

      Legendarna Fotyga z Najrobi -

      wysłać ją tam z biletem w jedną stronę !

      pablo

      14 lat

      • 2 0

  • 2010-01-18 13:09

    OBŁUDA (1)

    mordowanie ludzi wymuszone i zmyślone oskarżenia
    OTO KWINTESENCJA WIARY KATOLICKIEJ

    kama

    14 lat

    • 8 11

    • 2010-01-18 14:52

      Kalwinie i Luteranie, Oswiecenie ale winni i tak są katole i czarni ????

      Kalwinie i Luteranie ale i tak winni są katole ????

      Piv

      14 lat

      • 4 0

  • 2010-01-18 14:48

    "Nieszczęsna unosiła się na wodzie (było to zapewne spowodowane przez noszone dawniej wielowarstwowe spódnice), "

    oj tego niebyłbym pewnien, czarownice przed poddaniem próbie wody w taki sposób wiązane, ze tworzyło się cos na kształt parasola, przez co wypływały na wierzch.

    zielec

    14 lat

    • 3 0

  • 2010-01-18 12:07

    okrutnicy:-) (2)

    g@llux

    14 lat

    • 3 0

    • 2010-01-18 14:03

      g@llux byłby zachwycony gdyby spotkał:)

      g@lluxie nie martw się, jeszcze jakieś gdzieś się ostały :)

      14 lat

      • 1 0

    • 2010-01-18 13:43

      Milcz innowierco bo na stos cie pogonimy:)

      14 lat

      • 3 0

  • 2010-01-18 11:31

    I w tych czasach znajdują się w Polsce czarownice, zaczarują, omamią i/lub: (2)

    1) pozostawią na lodzie
    2) skradną serce
    3) skradną majątek
    4) w inny sposób oszukają

    Na szczęście jest też cała masa dobrych czarodziejek:))))
    Yak dla przeciwwagi

    Matti

    14 lat

    • 11 0

    • 2010-01-18 14:00

      te dobre

      to czarodziejki z księżyca :D !

      songo ku

      14 lat

      • 0 0

    • 2010-01-18 12:27

      i zamieniają w trytony

      14 lat

      • 6 0

  • 2010-01-18 11:36

    ech ten ciemny gdańsk i jego mieszkańcy (2)

    palić ludzi za przekonania:-(

    g@llux

    14 lat

    • 5 12

    • 2010-01-18 13:57

      powiedz to na głos jak będziesz jechał z moreny zatłoczonym autobusem, kozaczku :-)

      14 lat

      • 2 1

    • 2010-01-18 13:21

      Nie fikaj bo stosik na ciebie sie tez sie znajdzie:)

      14 lat

      • 1 1

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3233)

Najczęściej komentowane

Miasto nie zgodzi się na budowę 10 bloków w miejsce Alfa Centrum

Miasto nie zgodzi się na budowę 10 bloków w miejsce Alfa Centrum

Co się wydarzyło na lotnisku z piątku na sobotę

Co się wydarzyło na lotnisku z piątku na sobotę

więcej

Najczęściej czytane