Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

19 lat temu zatonął prom Jan Heweliusz

Michał Sielski
14 stycznia 2012 (artykuł sprzed 12 lat) 
Opinie (99)
Najnowszy artykuł na ten temat Rocznica niewyjaśnionego zatonięcia promu Jan Heweliusz
Prom Jan Heweliusz zatonął w drodze ze Świnoujścia do Ystad. Prom Jan Heweliusz zatonął w drodze ze Świnoujścia do Ystad.

Prom Jan Heweliusz zatonął w drodze ze Świnoujścia do Ystad.

fot. Euroafrica

Prom Jan Heweliusz zatonął w nocy 14 stycznia 1993 roku. W największej katastrofie morskiej w historii polskiej floty handlowej zginęło 55 osób. Historia spowita jest jednak mgłą tajemnicy, ociera się o nie do końca jasną rolę służb specjalnych, zaniedbania armatora, Urzędu Morskiego i Polskiego Rejestru Statków.



Pogrzeby ofiar miały uroczystą oprawę. Pogrzeby ofiar miały uroczystą oprawę.

Pogrzeby ofiar miały uroczystą oprawę.

mat. prasowe

O zatonięciu promu kolejowo-samochodowego "Jan Heweliusz" słyszał niemal każdy. Wyruszył on w podróż ze Świnoujścia do szwedzkiego Ystad 13 stycznia 1993 roku o godz. 23:30. Ok. godz. 3:30 na morzu zaczął się sztorm, który szybko przybrał na sile. Na niektórych pływających wtedy po Bałtyku jednostkach kończyła się skala do pomiaru siły wiatru. Było 12 w skali Beauforta. Prom był wtedy u wybrzeży Rugii. O godz. 4:36 przechył wyniósł 35° i doszło do odpadania ładunków od pokładów. O godz. 5:12 jednostka obróciła się do góry dnem, a nieco ponad pięć godzin później zatonęła. Zginęło 55 osób: 35 pasażerów, w tym dwoje dzieci, i 20 członków załogi. Wśród nich Polacy, Austriacy, Węgrzy, Szwedzi, Czesi i Norwegowie. Wrak promu do dziś spoczywa na głębokości 27 metrów, 10 m poniżej minimalnego poziomu lustra wody. Jest często odwiedzany przez nurków. Do dziś nie odnaleziono 10 ciał.

Zaniedbania ze wszystkich stron

Niewiele osób wie jednak, że wcześniej prom miał aż 28 wypadków. Bez specjalnej przyczyny przechylał się podczas rejsów na pełnym morzu, dwukrotnie przewracał się nawet stojąc w porcie, zderzał z kutrami rybackimi, miał awarię silnika. W 1986 roku wybuchł też na nim pożar. Czy powinno to zwrócić uwagę armatora? Według późniejszych wyroków sądów: bez wątpienia.

Wierzysz w oficjalne komunikaty o przyczynach katastrof morskich?

Dochodzenia trwały latami, ale ostatecznie Izby Morskie jednoznacznie wskazały, że prom wypłynął w morze niezdatny do żeglugi. Do tego o wyjściu z portu kapitan Andrzej Ułasiewicz zdecydował mimo informacji o bardzo trudnych warunkach pogodowych. Błędy popełniono też w nawigacji. Załodze zarzucono niedbalstwo i złą koordynację działań. Odpowiedzialnością obarczono również spółkę "Euroafrica" (armator) i Polskie Linie Oceaniczne z siedzibą w Gdyni (właściciel statku), który dopuścił go do eksploatacji, wiedząc o wadach konstrukcyjnych. Część winy ponosił za to także Polski Rejestr Statków oraz Urząd Morski w Szczecinie.

- Ten statek został źle zbudowany i był źle remontowany - mówił po katastrofie Radiu Gdańsk Marek Błuś, dziennikarz, który wiele lat zajmował się sprawą katastrofy promu. - Różne urządzenia mechaniczne nie działały - dodawał.

Ratownicy wywrócili tratwę

Nikt nie poczuwał się jednak do odpowiedzialności, by zadośćuczynić rodzinom ofiar. Dopiero Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu w marcu 2005 roku przyznał odszkodowania - po 4,6 tys. euro za straty moralne każdemu z jedenaściorga krewnych i członków polskich rodzin ofiar katastrofy promu.

Do katastrofy mogło jednak nie dojść, bo nie takim sztormom udawało i udaje się oprzeć dużo mniejszym jednostkom. Poza tym większość osób, które były na pokładzie, przeżyła katastrofę, która nie trwała przecież pięć minut. Tylko ostatnia faza, gdy już było wiadomo, że statek pójdzie na dno, zabrała niemal sześć godzin.

Większość zginęła jednak z powodu wyziębienia. Woda miała temperaturę dwóch stopni Celsjusza, a wysokie fale zalewały tratwy ratunkowe. Poza tym ocieplane skafandry mieli tylko członkowie załogi, większość pasażerów była w zwykłych ubraniach, część tylko w pidżamach czy bieliźnie.

Nie popisali się także niemieccy ratownicy, których nieco usprawiedliwia jednak szalejący sztorm. Ratownicy z niemieckiego statku Arcona nie zaryzykowali i nie zeszli do rozbitków. Spuścili im jedynie siatkę, po której mieli się wspiąć na pokład. Wyczerpany i zziębnięty Andrzej Korzeniowski nie zdołał się jej jednak utrzymać, wpadł do wody i utonął. Spuszczona ze śmigłowca lina zaczepiła natomiast jedną z tratw, wywracając ją do góry dnem. Zdołali wyskoczyć z niej Mariusz Schwebs i Bogdan Zakrzewski, ale Janusz Szydłowski, Teresa Sienkiewicz i Janusz Subicki, ubrani w kombinezony uniemożliwiające zanurzenie się, nie zdołali wypłynąć spod tratwy i zginęli. W sumie udało się uratować dziewięciu marynarzy.

Przemyt broni na promie?

Nie wszystkie sprawy udało się jednoznacznie wyjaśnić. Czas zaciera wspomnienia, świadków jest coraz mniej, a sprawa mogła mieć drugie dno. Szczegółowo badał ją Marek Błuś, który był nie tylko gdańskim dziennikarzem, ale również kapitanem żeglugi wielkiej oraz wykładowcą Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni. Za swe odważne publikacje został nawet oskarżony przez armatora i w 2000 roku musiał przestać pisać o zatonięciu promu. Głównie poprzez sugerowane wykorzystanie statku, które nie do końca pokrywało się z oficjalnymi dokumentami. Według reportera wiele wskazuje na to, że prom był wykorzystywany do przemytu broni z Rumunii. Także to miało spowodować, że w śledztwo od samego początku zaangażowani byli funkcjonariusze WSI.

Zobacz także

Katastrofa Heweliusza (7)

Opinie (99) ponad 20 zablokowanych

  • 2012-01-14 16:15

    19 lat temu

    CZY TEJ SAMEJ NOCY CO ZATONAL PROM - NIE OTWIERANO PRZYPADKIEM NA RATUSZU KRYPTY, W KTOREJ BYL POCHOWANY HEWELIUSZ? ZA SWEGO ZYCIA CO ON DOBREGO ZROBIL DLA POLSKI?

    DOCIEKLIWY

    12 lat

    • 1 8

  • 2012-01-14 16:03

    dip, sip, say aaaah

    holy shite o takiej wadzie pojazdu w zyciu nie slyszal ja..

    zderzał z kutrami rybackimi

    coz...trojmiasto zadziwia ze hej ho

    12 lat

    • 2 1

  • 2012-01-14 09:06

    w (4)

    jak zwykle winni tego wypadku nie zostali ukarani za duzo osobom zalezalo zeby prawda nigdy nie wyszła na jaw

    w

    12 lat

    • 105 2

    • 2012-01-14 10:34

      o tych przyczynach są wykłady na Akademi Morskiej i każdy jej student wie dlaczego zatonął ten statek (1)

      asik

      12 lat

      • 3 3

      • 2012-01-14 15:43

        no to może

        łaskawie nas uświadom - bo postawa "wiem, ale nie powiem" za dużo do dyskusji nie wnosi

        12 lat

        • 9 1

    • 2012-01-14 10:28

      1 dnia po katastrofie pewna firma wydobyla 2 kontenery z wraku ze "srubkami" dla ikea...

      -nikt nic niewie jak zwykle...

      neptun

      12 lat

      • 9 0

    • 2012-01-14 10:23

      prawda czyli???

      12 lat

      • 3 2

  • 2012-01-14 14:29

    podziękowania

    w swoim imieniu dziękuję tym, którzy pamiętają o rodzinach i o zmarłych , w sposób szczególny dziękuję za 2 listopada- co roku Zaduszki Morskie na plaży w Sopocie w intencji zaginionej załogi,

    12 lat

    • 17 0

  • 2012-01-14 09:07

    Pamiętam tą noc - drzewa łamały się jak zapałki (2)

    mgr jełop żondzi

    12 lat

    • 85 3

    • 2012-01-14 13:18

      wichura zerwała dach komunalnego domku w którym wówczas mieszkałam

      huk wichury pamiętam ...

      morelka

      12 lat

      • 5 0

    • 2012-01-14 12:50

      pamiętam tą noc...

      moja zapałka stała i się nie złamała

      mandingo

      12 lat

      • 10 9

  • 2012-01-14 13:16

    pamiętam, że o katastrofie dowiedziałam się w szkole

    wszyscy o tym mówili. Przez kilka dni byliśmy naprawdę przygnębieni. Tym bardziej, że było naprawdę zimno i wietrznie.

    maggie

    12 lat

    • 6 0

  • 2012-01-14 10:54

    :( (1)

    Pamiętam tę noc i napływające wiadomości. Okropne. Miałam wtedy 12 lat, ale tragedia ta wywarła na mnie sporo emocji. Pewnie dlatego, że rodzinka pracuje w służbach morskich. Znajomy rodziców brał udział w akcji ratowniczej. To co opowiadał nie da się opisać.

    M

    12 lat

    • 7 1

    • 2012-01-14 12:49

      No ...skoro opowiedział

      to chyba też da się to opisać. Chyba że opowiadał w pijackim bełkocie....

      Riki Tiki

      12 lat

      • 1 3

  • 2012-01-14 09:56

    Zamknijcie na chwile oczy,wyobrazcie sobie ciemnosc,szum wiatru i fale... (4)

    Jak myslicie co Oni wtedy czuli....
    W ksiezy nie wierze, brzydze sie czarnym sukienkom...
    Ale strach w takiej chwili zmusza mnie do modlitwy.
    *********************Do zobaczenia kiedys tam************

    Offshore

    12 lat

    • 18 8

    • 2012-01-14 12:44

      Chłopie czegos ty się najadł albo napił?

      Bentonitu czy Oil Base Mud piłeś?

      Ofsiurek

      12 lat

      • 2 1

    • 2012-01-14 11:08

      ale Wam się na tych ofszorach nudzi...

      12 lat

      • 5 2

    • 2012-01-14 10:36

      UU kolege widze z DETOXU

      Wypuscili

      :)

      12 lat

      • 6 6

    • 2012-01-14 10:03

      Źle się czujesz?

      lekarz

      12 lat

      • 10 4

  • 2012-01-14 09:19

    W tym przypadku również Państwo Polskie zdało egzamin (10)

    Czy wdowy i sieroty, po tym zdanym egzaminie, doczekały się w końcu zadośćuczynienia i czy poznały prawdę? Ośmielam się wątpić. Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu w marcu 2005 dotyczył wyłącznie odszkodowania. Potrzeba do tego było kołatania do drzwi wszystkich możliwych instancji Państwa Polskiego przez dziesięć lat!!! Nie popisali się również niemieccy ratownicy, którzy w swój zawód mają wpisane ryzyko ratowania życia ludzkiego za wszelką cenę, nawet za cenę własnej śmierci.

    Czarne chmury nad kołchozem

    12 lat

    • 41 2

    • 2012-01-14 10:14

      (9)

      Gdyby w katastrofie zginął ktoś z polityków to od razu pojawiłyby się gogantyczne rentki i odszkodowania dla rodzin.

      12 lat

      • 13 3

      • 2012-01-14 11:07

        (7)

        Ci ludzie dostali 4,6 tysiące euro a ze smoleńska co lecieli na imprezkę po 250 tysięcy, ot jak traktują szaraków takich jak my

        12 lat

        • 16 5

        • 2012-01-14 11:34

          (5)

          Prawda lecieli bo prezydent chciał się polansować na grobach w Katyniu. A tak dzięki jego polityce historycznej ta wyprawa będzie kosztować NAS PODATNIKÓW ponad 100 mln PLN. Warto było?

          12 lat

          • 8 10

          • 2012-01-14 12:42

            Szkoda, że ciebie nie zabrali

            dziś świat byłby lepszy, a powietrze czystsze

            Kicia

            12 lat

            • 3 2

          • 2012-01-14 12:22

            Prezydent leciał by jako głowa Państwa Polskiego reprezentować (2)

            Polskę na uroczystościach katyńskich. Polansować się poleciał Tusek trzy dni wcześniej do kumpla Putina

            łowca debili

            12 lat

            • 11 10

            • 2012-01-14 12:34

              Walentynowicz i cała reszta z Gosiem na czele tez leciała reprezentować? (1)

              Polecieli,bo można było się za free przelecieć.
              Obowiązki pełnili tylko Prezydent z małżonką,prezes stowarzyszenia ofiar katyńskich i załoga samolotu.Reszta była na doczepkę.
              Jeżeli tego nie jesteś w stanie pojąć to gratuluje.

              12 lat

              • 9 8

              • 2012-01-14 12:40

                Gosiu była parlamentarzystą tak jak Bochenek, Woda i inni.

                Walentynowicz kolego była osobą zasłużoną dla kraju i miała pełne prawo do tego by lecieć tam z Prezydentem.
                Problem w tym, że ty nie jesteś w stanie pojąć pewnych rzeczy.
                Poczekam aż cię twój guru Doncio sprowadzi na ziemię.....

                łowca debili

                12 lat

                • 10 4

          • 2012-01-14 11:53

            Policz może ile kosztowało zatrudnienie kolejnych 100 000 urzędników

            Nie licząc strat jakie spowodują

            Czarne chmury nad kołchozem

            12 lat

            • 10 3

        • 2012-01-14 11:14

          Mogłeś lecieć z nimi, szkoda...

          12 lat

          • 2 7

      • 2012-01-14 10:55

        Pewnie cię to boli, że spać po nocach nie możesz. Żadne pieniądze nie zastąpią straty Rodziców czy bliskich

        Należysz do tej kategorii ludzi, którzy najlepiej potrafią liczyć cudze. Oczywiście nieproszeni

        Czarne chmury nad kołchozem

        12 lat

        • 8 3

  • 2012-01-14 12:02

    ANDRZEJ KORZENIOWSKI [*]

    pawel

    12 lat

    • 9 1

1
2
3
4

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (7)

Najczęściej komentowane

KO chce w Gdyni dwóch wiceprezydentów

KO chce w Gdyni dwóch wiceprezydentów

Zakaz wstępu do lasów w Gdyni przez ASF

Zakaz wstępu do lasów w Gdyni przez ASF

więcej

Najczęściej czytane