• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Czy Trójmiasto potrzebuje drapaczy chmur? Wywiad z Jackiem Friedrichem

Borys Kossakowski
23 marca 2016 (artykuł sprzed 8 lat) 
Wizja Grupy Afik Vitania Polska - takie wieżowce miały powstać przy ul. Hallera w Brzeźnie. Wizja Grupy Afik Vitania Polska - takie wieżowce miały powstać przy ul. Hallera w Brzeźnie.

Większość miast nie potrzebuje wysokościowców. Trójmiasto nie ma potencjału ani kapitału Chicago czy Nowego Jorku. Można sensownie budować na płasko - mówi dr Jacek Friedrich, dyrektor Muzeum Miasta Gdynia, który w środę, 23 marca, poprowadzi wykład "Chicago: nie tylko drapacze chmur" w Instytucie Kultury Miejskiej. Początek wykładu: godz. 19. Wstęp wolny.



Borys Kossakowski: W 1920 r. ogłoszono w Gdańsku konkurs na wieżowiec w amerykańskim stylu. Miał być symbolem prestiżu i nowoczesności. Pomysł budowania takich obiektów już wtedy był przyjmowany z rezerwą.

Jacek Friedrich: To miał być pierwszy na ziemiach niemieckich tego rodzaju konkurs. Do głosu doszła fascynacja Ameryką, możliwościami technicznymi, postępem technologicznym. Włodarzom miasta mogło przyjść do głowy, że jak powstanie wieżowiec, to będziemy bardziej "światowi".

Przeczytaj więcej o trójmiejskiej "wysokiej deweloperce"

Projekt Phelpsa, który radykalnie odmieniłby panoramę Gdańska, gdyby zrealizowano go w latach 20. Projekt Phelpsa, który radykalnie odmieniłby panoramę Gdańska, gdyby zrealizowano go w latach 20.
Tymczasem okazało się, że już wtedy wiele osób wątpiło w sens takiej formy prezentowania swoich możliwości technicznych i "światowości".

Jest kilka takich miejsc na świecie jak Nowy Jork, Chicago czy Hongkong. Tam budowanie drapaczy chmur ma uzasadnienie. Po pierwsze przestrzenne - bo taki Hongkong czy Manhattan nie mogą się rozrastać wszerz, a tylko w górę. Po drugie ekonomicznie - bo ceny ziemi były niezwykle wysokie. Z drugiej strony miasta te miały takie potrzeby i taki potencjał finansowy, że było to logiczne rozwiązanie. Powstawały wieżowce jeden za drugim.

Czy Trójmiasto potrzebuje drapaczy chmur?

A w takiej Gdyni stoi samotny Sea Towers.

I często bywa tak, że te wieżowce nie są nikomu potrzebne. Najpierw się je buduje, a później szuka chętnych do wynajęcia lokali. Albo, jak w przypadku słynnego "Szkieletora" w Krakowie, wieżowce stoją niedokończone. W moim odczuciu większość miast na całym świecie nie potrzebuje wysokościowców. Jestem w stanie wyobrazić sobie Rzym, Paryż czy Londyn bez drapaczy chmur. Trójmiasto nie ma potencjału ani kapitału Chicago czy Nowego Jorku. Można sensownie budować na płasko.

Mam jednak wrażenie, że władzom wydaje się, że miasto zyska większy prestiż dzięki budowie takiego wieżowca.

To taka rywalizacja symboliczna między miastami. W średniowieczu miasto miało tym większy prestiż, im wyższą wieżę katedralną udało się w nim zbudować. Ale tamta zabudowa miała swoją hierarchię i strukturę. Wysoka wieża katedry otoczona była niższymi wieżami mniejszych kościołów. A w Polsce często ktoś porywa się na pojedynczy wysiłek finansowy, buduje pojedynczy wieżowiec i potem on sterczy samotny. Jedynie w Warszawie powstało ich więcej, ale mam wrażenie, że tam też panuje chaos i nie jest to szczególnie piękne. Wieżowce w Chicago są tak naturalne i organiczne jak katedra Notre-Dame w Paryżu. Nie wiem, czy w Europie jest miasto, które zyskałoby na budowie wysokościowca.

Projekt Bahra, który został nagrodzony w konkursie w 1920. Projekt Bahra, który został nagrodzony w konkursie w 1920.
Trójmiejski deweloper Hossa cały czas ma w planach budowę wielkiego Big Boya na Przymorzu. Choć ostatnio coraz ciszej o tym projekcje. W wizji Garnizonu też widnieje wieżowiec, który stanie na skraju osiedla przy skrzyżowaniu al. Grunwaldzkiej z al. Żołnierzy Wyklętych zobacz na mapie Gdańska.

Pamiętam, jak parę lat temu przez Gdańsk przetoczyła się wielka dyskusja na temat budowy wysokościowców nad morzem. To był przykład skrajnie błędnego myślenia. Po jakiego czorta wieżowce nad morzem? To by zmasakrowało nadmorski pejzaż: ciągłość plaży, zielone tereny. To by odcięło morze od miasta przez parkingi, ogrodzenia. Całkowita klęska. Kilkadziesiąt lat temu modne było na Zachodzie regulowanie rzek. Wtedy wszyscy narzekali, że Polska jest zacofana, a ta nasza Wisła jest przaśna, słowiańska. A teraz Europa nam zazdrości naturalnego koryta, podczas gdy w innych krajach rzeki płyną betonowymi rynnami.

Przeczytaj o niespełnionych wizjach trójmiejskich inwestorów

A jednak - wysoki wieżowiec to też symbol władzy. Ten, kto ma apartament lub biuro na samym szczycie, ten jest królem.

Nie bardzo sobie wyobrażam pracować na 30. czy 50. piętrze. To wbrew człowiekowi. Ale są ludzie, którym patrzenie na wszystkich z góry daje poczucie władzy. Tylko co z tego, jeśli traci na tym całe miasto? Weźmy Sea Towers w Gdyni. Całe miasto jest nowoczesne, ale budowane w poziomie, horyzontalne. Gdynia ma bardzo wyraźną geometrię. I teraz nagle postawiliśmy w poprzek wszystkiemu Sea Towers. I teraz nie wiadomo: zostawić taki jeden odosobniony wysokościowiec czy może dla jakiegoś porządku dobudować mu sąsiadów, żeby to nabrało jakiegoś kształtu. Ale czy jest taki potencjał i taka potrzeba?

Big Boy może mieć problemy, aby wpisać się w tkankę miejską - mówi dr Jacek Friedrich. Big Boy może mieć problemy, aby wpisać się w tkankę miejską - mówi dr Jacek Friedrich.
Wydaje mi się, że takie wysokościowce nie wpisują się w tkankę miasta, ale się odcinają.

Dokładnie tak! W Malmoe zbudowano wielki wieżowiec autorstwa świetnego architekta Santiago Calatrava. Piękny, ale co z tego? Tamta dzielnica nie jest w stanie go przyjąć. Mówiło się, że wieżowiec uaktywni dzielnicę, ale stało się wręcz odwrotnie. Zaczął wysysać życie z okolicy. Sąsiedzi żyją swoim życiem, a wieżowiec swoim. Nie ma punktów stycznych, a obecność nowego tworu uwypukliła tylko problemy społeczne. Obawiam się, że w przypadku Big Boya może być podobnie.

Jeśli chodzi o wysysanie życia z miasta, to już mamy wystarczająco dużo galerii handlowych, które tak właśnie działają.

Samorządy niestety nadal są dumne, jak się uda im sprowadzić inwestora na wielką galerię handlową. Katastrofa, bo to niszczy życie miejskie. Od starożytności ludzie gromadzą się wokół trzech czynników - handlu, jedzenia i miejsc kultu (obecnie bardziej rozrywki). Kiedyś to wszystko było w mieście, a teraz jest w galeriach. Miasta świecą pustkami. To mechanizm znany od dawna.

Często bywa tak, że te wieżowce nie są nikomu potrzebne. Najpierw się je buduje, a później szuka chętnych do wynajęcia lokali
Ale w Trójmieście nadal buduje się wielkie galerie. Niedawno powstała Riviera, na ukończeniu jest Metropolia we Wrzeszczu, szybko rośnie też Forum Gdańsk.

W naszej sytuacji nie bardzo można uprawiać sztukę budowania miast. Za komuny mieliśmy do czynienia z agresywną urbanistyką, która chciała wpasować ludzi w gotową koncepcję bloków, czego przykładem jest Zaspa. Później wylano dziecko z kąpielą i pozostawiono miasto na pastwę wolnego rynku. Potrzebne nam jest w trybie natychmiastowym nowe ustawodawstwo, które by dało więcej możliwości planistom.

Potrzeba nam też mądrych planistów, którzy uczą się na błędach innych.

A jest się z czego uczyć. Weźmy choćby nowoczesną dzielnicę La Défense z Paryżu. To spektakularna klęska pomysłu zbudowania od zera dzielnicy biurowej. W latach 80. paryżan rozpierała duma, bo zrobiono to z rozmachem. Dzisiaj już wiemy, że żyje ona tylko za dnia, gdy przyjeżdżają pracownicy. Po osiemnastej La Défense to dzielnica duchów i upiorów. Nie ma żadnego życia. Miasto musi być zróżnicowane: tu sklep, tam mieszkanie, tu knajpa, tam szkoła, park, matki z dziećmi, muzea, galerie. Prawdziwe miasto żyje całą dobę. A takie monokultury jak dzielnica biurowa lub dzielnica mieszkalna zamierają okresowo.

Wydarzenia

Wykład Jacka Friedricha (1 opinia)

(1 opinia)
wykład

Jak oglądać sztukę? Wykład Jacka Friedricha

wykład / prezentacja

Opinie (274) 4 zablokowane

  • Wysokościowce

    Chore wizje chorych rajców i łysego płezydenta. A ten cały Big Boy to już kompletna utopia na Przymorzu

    • 3 2

  • Najpierw biurka - potem biurowce!

    • 2 2

  • Czy Trójmiasto potrzebuje drapaczy chmur?

    Tak potrzebuje wysokościowej, oryginalnej i nowoczesnej zabudowy dotychczas nie wykorzystanej bezcennej powierzchni n.p. wzdłuż Al. Hallera od strony morza, by stać się metropolią z prawdziwego zdarzenia.
    Przy okazji rozważania budowy linii tramwajowej z Wrzeszcza na Morenę (Suchanino, Piecki Migowo) zapytuję dlaczego nie rozważa się "przebicia" linii tramwajowej od Opery Bałtyckiej przez Al. Niepodległości i Trakt Konny i stworzenie połączenia Moreny istniejącą linią z czterema kierunkami to jest 1.z Wrzeszczem, 2. z Brzeźnem, 3. z Zaspą, Przymorzem, Żabianką i 4.z Centrum Gdańska?
    W ten sposób dałoby się uniknąć w przyszłości dalszych kosztów przy jednym przedsięwzięciu inwestycyjnym w komunikacji miejskiej.
    Byłbym rad, gdyby ktoś kompetentny mógłby się w tej materii na ten temat wypowiedzieć.

    • 1 1

  • TRÓJMIASTO NAJBARDZIEJ POTRZEBUJE (1)

    prostych chodników!!! Jezdni bez dziur. Elewacji. I czystości. A co do nowoczesnych budynków - byłoby super gdyby w Gdańsku, Sopocie i Gdyni powstawała zabudowa z rozmachem - nie odwrócona od wody, przyjazna ludziom i do tego fascynująca, rozpoznawalna, oryginalna, ponadczasowa. To marzenie od wielu, wielu lat nie chce się spełnić. Ciągle tylko gonimy Europę, Świat itd. Wybiegnijmy do przodu. Spójrzmy szerzej. Dajmy sobie prawdziwą szansę.

    • 13 0

    • :-(

      prawdziwe to takie

      • 2 0

  • (1)

    Na starej Orunii bym ze 3 pierdyknął

    • 3 2

    • :-)

      hahaha

      • 1 0

  • głupi ludzie (1)

    głupi ludzie zachwycaja się wieżowcami,nie rozumiejąc, ze inwestorzy nie kierują się pięknem tylko maksymalizacją zysku z 1 m2 działki!

    • 16 3

    • bo są głupi

      myślą że sprzedadzą teren zawyżają cenę bo to jest najwyższy budynek świata tylko potem nikt do tego budynku nie chce przychodzić i po paru latach aktywności firmy się wynoszą. Nie identyfikują się z miejscem, ani klimatem miast

      • 1 0

  • Ten artykuł to jest bzdura zupełna i czyjeś staroświeckie myślenie (2)

    właśnie że to jest problem w Gdyni i Sopocie że developerzy stawiają osiedla płaskie czasami do 4 piętra a mieszkania wykupywane są i tak w mig a teren zajęty na lata a co do Sea Towers to pięknie wpisał się w krajobraz Gdyni bo i stylem pasuje i pokazuje że miasto się rozwija a tak poza tym właśnie w trójmieście powinno budować się wysokościowce bo wtedy można było by mieć widok na morze właśnie tereny Brzeżna są idealne pod 30 piętrowe budynki bo szczerze to te parki to już starszą i tak tam nikt nic nie robi od lat nawet chodniki dziurawe są a tak developer musiałby się zoobowiązać do odnowienia.

    • 16 17

    • i to jest to

      Ludzie w maksymalnie kamienicach 4-piętrowych i domach 4-piętrowych jeśli mówimy o domach wielkopowierzchniowych czują się najlepiej. Nie mają smrodu brudu, nie mają grafitti, a pani sprzątaczka nie musi poświęcać całego dnia na mycie schodów. Nie przychodzą do kolegów pijacy, narkomani i ludzie pozostawiający papierosy na schodach. Jest mniej brudu i mniej czyszczenia. Wielkie budynki w których mieszkają ludzie - nie mówimy tu o biurach cierpią na nieznajomość ludzi i sąsiadów którzy ciągle zmieniają lub wynajmują komuś mieszkania.

      • 1 0

    • "szczerze to te parki to już starszą"

      bo ciągle tam mordują, a to wejherowiankę, a to dziewczynkę, a to kobietę bo sie napatoczyła,....

      • 4 0

  • Uważam że ze wględu na zbliżające się święta ale i nie tylko.

    Trójmiasto potrzebuje drapacza jaj.

    • 1 1

  • Polska to tak naprawdę zapupie europy (10)

    a już o trójmieście nie ma co wspominać, Warszawa to chyba najbrzydsza stolica europy już nawet kijów ją chyba wyprzedza. Na wschodzie mają ładniejsze budynki i drapacze chmur do tego nigdzie nie jest tak brudno nie ma tak pomazanych budynków, gdańska starówka wygląda jak slumsy, brak knajpek, lokali, sklepików, dziurawe płyty, obszcz*ne mury żal jak się to ogląda.

    • 141 102

    • Nie zgadzam się.

      • 1 1

    • Zgadzam sie-Warszawa zdecydowanym liderem brzydoty w UE (2)

      Po prostu wiesniackie miasto.Widac brak gustu i brak jakiejkolwiek wizji urbanistycznej i architektonicznej.Kazdy buduje co chce -byleby w lape odpowiednim KODziarzom dal.W efekcie mamy totalny bigos,cale dzielnice bez charakteru i ohydne ulice.

      • 30 19

      • troche szacunku dla histori stolicy (1)

        Nie zapomnij ze to miasto zostało zniszczone w 85 procentach (nieważne przez kogo i dlaczego ) poczym zawitał do kraju socjalizm .

        • 11 4

        • to nie jest usprawiedliwienie bałaganiarstwa !

          Jest 25 lat po komunie i można stwierdzić, że niejednokrotnie komuna lepiej planowała miasta niż teraz . Dzika zabudowa deweloperska, prywatna i jednorodzinna jest tego dowodem. Mimo istnienia planów zagospodarowania przestrzennego miasta zabudowywane są brzydko i chaotycznie. Piękne tereny są bezpowrotnie niszczone. To nie wina komuny. To wina bylejakości panującej w tym kraju i braku odpowiedzialności !

          • 8 1

    • Jedź do Belgii Januszku jak ci się tu nie podoba. Rozerwać się na imprezie zgotowanej

      przez lewaków.

      • 8 5

    • Weż idź na spacer na bulwar. Dotlenisz się to Ci może trochę złość przejdzie (1)

      • 14 8

      • Dotleni się smrodem z szadółek. Albo z innych syfów.

        • 7 9

    • Kijów jest bardzo piękny (1)

      co do wawy to racja

      • 24 10

      • ktoś tu widze tęskni za prl

        • 9 9

    • oj ale Budyń szczęsliwy i kasę ma:)

      • 30 3

  • Drapacze chmur! (1)

    • 57 45

    • A ile przybędzie aut na drodze ?

      Czy parkingi je pomieszczą ?

      Dobrze, że uciekłem z dolnego tarasu.

      • 2 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane