Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Ekshumowano ciała niemieckich żołnierzy na Stogach

Katarzyna Moritz
14 lipca 2015 (artykuł sprzed 8 lat) 
Opinie (171)
3
  • Hełm niemieckiego żołnierza znaleziony podczas ekshumacji na terenie dawnego cmentarza ewangelickiego na Stogach.
  • Fragmenty umundurowania i guziki znalezione podczas ekshumacji.
  • Fragmenty umundurowania i rynsztunku.

Hełm niemieckiego żołnierza znaleziony podczas ekshumacji na terenie dawnego cmentarza ewangelickiego na Stogach.

fot. M. Milak

Na byłym cmentarzu ewangelickim na Stogach ekshumowano szczątki blisko 150 osób. To głównie niemieccy żołnierze, a także cywile pochowani pośpiesznie w marcu 1945 roku w zbiorowych mogiłach. - Są ludzie, którzy pamiętają i opowiadają nam te wydarzenia - mówi właściciel firmy, która zajmuje się pracami.



Czy interesujesz się historią II wojny światowej?

Prace ekshumacyjne na zapominanym cmentarzu na Stogach, przy ul. Nowotnej, nieopodal Pustego Stawu.zobacz na mapie Gdańska, zostały przeprowadzone na zlecenie Fundacji "Pamięć", która została utworzona przez Ludowy Niemiecki Związek Opieki nad Grobami Wojennymi.

O tym, że w latach 1880 - 1946 był tu cmentarz ewangelicki pw. Chrystusa Króla świadczy jedynie ustawiona przez miasto granitowa tablica. Mogił cmentarnych dawno już nie ma, zostały zniszczone lub zdemontowane, tak jak na większości dawnych gdańskich nekropolii.

- Dostaliśmy informację, że na terenie dawnego cmentarza powinny znajdować się zbiorowe, czy też pojedyncze mogiły ofiar wojny. Wiemy, że oprócz żołnierzy są tu też ofiary cywilne. W ciągu kilkunastu dni badań odszukaliśmy około 150 ofiar. Poza wskazaniami miejsca, otrzymaliśmy też listę poległych dostarczoną przez stronę niemiecką, których mieliśmy odnaleźć na terenie tego cmentarza - wyjaśnia Maciej Milak, którego firma "Metodis" zajmuje się pracami na cmentarzu.

Szczątki znalezione na Stogach zostaną przewiezione do Starego Czarnowa, na wojenny cmentarz na terenie województwa zachodniopomorskiego. Tam, po wcześniejszej identyfikacji, trafiają ofiary z terenu Pomorza.

- Podczas badań znaleźliśmy kilka identyfikatorów, jednak gros ofiar było pochowanych bezimiennie. W jednym przypadku przy szczątkach była butelka z danymi, dzięki temu udało nam się namierzyć żołnierza, którego nie było na liście - opowiada Milak.

Tablica pamiątkowa ustawiona w 2009 r. przypomina o istnieniu dawnego cmentarza na Stogach, niedaleko Pustego Stawu. Tablica pamiątkowa ustawiona w 2009 r. przypomina o istnieniu dawnego cmentarza na Stogach, niedaleko Pustego Stawu.

Tablica pamiątkowa ustawiona w 2009 r. przypomina o istnieniu dawnego cmentarza na Stogach, niedaleko Pustego Stawu.

fot. P. Drabowicz

Wśród odkopanych szczątków ludzkich są te należące do żołnierzy niemieckich sił lądowych, flotylli rzecznej ale też "folkszturmiści", czyli zazwyczaj starsi ludzie, zmuszeni na koniec wojny do walki. Najwięcej jest jednak cywilów, uciekinierów z terenów Gdańska, o czym świadczą obrażenia, jakie odnieśli przed śmiercią. Ich szkielety często są pozbawione kończyn czy głów, a trzeba przypomnieć, że w dniach od 23 do 26 marca 1945 roku odbyły potężne naloty na Stogi.

Stogi były ostatnim obszarem Gdańska, który został zdobyty w marcu 1945 roku przez Rosjan. Niemcy w większości uciekali na promy lub zostali wypchnięci na Wyspę Sobieszewską, która nie została zdobyta przez Armię Czerwoną do końca wojny. Niemcy bronili się tam do 9 maja 1945 roku.

Badacze zdają sobie sprawę, że w wielu punktach Stogów mogą być podobne mogiły, np. w okolicznych lasach czy nawet na prywatnych posesjach. Niewykluczone, że po wstępnej wizji lokalnej, także i tam będą prowadzone ekshumacje.

- Bardzo często mówią nam o pochówkach świadkowie czy okoliczni mieszkańcy. Choć jest ich niewielu, to przekazują nam informacje i opowiadają o tamtym okresie i wydarzeniach - przekonuje badacz.

Obecnie na cmentarzu na Stogach został do zbadania tylko jeden fragment. Nastąpi to w przyszłym tygodniu.

Niemiecki związek opieki nad grobami, podobnie jak Rada Ochrony Walk i Męczeństwa w Polsce, zajmuje się porządkowaniem mogił wojennych i zleca ekshumację zwłok żołnierzy i cywilów niemieckich z czasów II wojny światowej na terenie naszego kraju. Często są to szczątki znalezione podczas inwestycji budowlanych, bądź w wyniku planowych ekshumacji, które następnie przenoszone są na utworzone przez Niemców 12 cmentarzy wojennych na terenie Polski.

Cmentarz ewangelicki na Stogach

W okresie od około 1880 do 1942 roku, pochowano na nim ponad 1200 dawnych mieszkańców tej dzielnicy Gdańska (wówczas Heubude). Ciekawostką tej lokalnej nekropolii było istnienie wydzielonej kwatery żydowskiej (kilkanaście nagrobków z lat 30. XX wieku). Do początku lat 90. XX wieku zachowała się większość nagrobków, usuniętych następnie i zdeponowanych w nieustalonym miejscu przez służby miejskie.

Pomimo zamknięcia cmentarza przez władze sanitarne w 1942 roku, pochowano na nim interwencyjnie w masowej mogile w marcu i kwietniu 1945 roku nieustaloną liczbę zabitych i zmarłych cywilów i żołnierzy z okresu działań wojennych. Więcej o historii cmentarza na lokalnym portalu.

Zobacz także

HISTORIA (1052)

Opinie (171) ponad 10 zablokowanych

  • 2015-07-14 14:01

    bo to dobre miejsce , nie ? (1)

    tak sie tylko pytam czy apartamentowca lub hotelu tam ktos nie planuje........ pytam sie bo najczesciej jak cos sie tak szybko i sprawnie dzieje to URZAD miasta juz dawno wydał pozwolenie.......

    sds

    8 lat

    • 8 0

    • 2015-07-15 13:38

      no passaran

      8 lat

      • 1 0

  • 2015-07-14 14:27

    (1)

    Te nagrobki nigdzie nie zostały zdeponowane tylko wywiezione na byłe wysypisko śmieci na Stogach do dziś można tam znaleźć ich części

    8 lat

    • 8 0

    • 2015-07-15 13:36

      wysypisko hanby na Stogach...

      Piszemy artykul a jesienia reportaz...o potraktowaniu nagrobkow z cmentarza na Stogach w latach 90tych XX przez wladze Gdanska...

      CNN

      8 lat

      • 0 1

  • 2015-07-14 17:02

    Cmentarz zydowski (2)

    Ogromny cmentarz żydowski na Chełmie juz dawno nie istnieje. Został doszczętnie po 2 Wojnie zdewastowany. Najładniejsze tablice nagrobkowe znajdują sie gdzieniegdzie w ogródkach działkowych albo innych miejscach...

    8 lat

    • 6 2

    • 2015-07-15 13:31

      cmentarz to nie tablice a kosci..i pamiec.

      8 lat

      • 1 0

    • 2015-07-14 22:05

      Jaija

      nie istnieje? co za bzdura. Zobacz najpierw zanim się wypowiesz.

      8 lat

      • 2 0

  • 2015-07-14 21:11

    Ekshumacja ; MOŻE EKSUMOWAĆ CAŁY CMENTARZ (2)

    Żołnierzy niemieckich ekshumowano. A co z mieszkańcami Stogów leżącymi na tym cmentarzu?
    To oni zasługują na ekshumację. prusacy, polacy, żydzi......

    Ja ze Stogów

    8 lat

    • 5 1

    • 2015-07-15 13:21

      deweloper

      Ekshumacja dawnych mieszkancow Stogow?

      To ekshumuj sobie dziadkow z ich rodzinnych miast..

      Kampania deweloperska w toku?

      Atrakcyjna dzialka?

      Mozg sobie ekshumuj...

      Stoganin

      8 lat

      • 0 0

    • 2015-07-15 09:40

      ekshumacja no way

      Jak ekshumowaliby caly cmentarz czyli 1200/1300 grobow z glebokosci ok. 2,5 metra, to zaraz teren zabudowalby jakis deweloper. Byly juz podchody ale temat blokuja zydowskie groby...

      regionalista

      8 lat

      • 2 0

  • 2015-07-15 12:10

    cmentarz

    Całą szkołe podstawową chodziliśmy na ten cmentarz za sprawą cudownej nauczycielki ,umiała zaszczepić szacunek dla poległych bo tam i polacy bezimiennie byli chowani. A teraz myślę ż deweloper czeka bo piękne miejsce Adamowicz i spólka już wiedzą co tam ma powstać!

    gdanszczanin

    8 lat

    • 3 1

  • 2015-07-14 10:06

    Odesłać na teren Niemiec... (8)

    wed

    8 lat

    • 90 36

    • 2015-07-14 11:49

      (6)

      To byly tsreny niemieckie wtedy ty lemingu ;)

      ggg

      8 lat

      • 10 9

      • 2015-07-14 12:56

        (3)

        to były nie żadne tereny lecz ziemie Polskie okupowane od rozbiorów przez niemieckich bandytów kłamco

        8 lat

        • 11 14

        • 2015-07-15 10:46

          Proponuje otworzy ksiszke do historii lemingu. Rece opadaja jaki poziom glupoty niektorych osob co ta pisza. Z checia by napisali historie po swojemu na nowo bo cos im nie pasuje.

          8 lat

          • 3 2

        • 2015-07-14 14:39

          ? (1)

          Taaaaaak, ...a Lwów Polacy okupowali przez 700 lat podobnie jak Wilno?

          wstyd

          8 lat

          • 3 6

          • 2015-07-14 17:44

            nie - lwów był miastem słowiańskim więc o żadnej okupacji mowy być nie może a bandyckich sotni z dzikich pól jeszcze na świecie nie było
            a Wilno to ciekawy przypadek - miasta które się spolonizowało pokojowo i z własnej woli

            8 lat

            • 7 0

      • 2015-07-14 14:52

        Były (1)

        i tyle w temacie. Odesłać niemieckich zbrodniarzy.

        egegr

        8 lat

        • 7 5

        • 2015-07-14 22:08

          Ale dlaczego

          większość z nich to zapewne byli mieszkańcy naszego miasta

          MG

          8 lat

          • 3 4

    • 2015-07-14 10:22

      Dlaczego

      większość z nich to zapewne byli mieszkańcy Gdańska

      galaretka

      8 lat

      • 21 10

  • 2015-07-14 11:09

    (11)

    Piękne komentarze. Boli was, że te ziemie były kiedyś niemieckie? A wy jesteście tylko potomkami tych którzy w 1945 roku tutaj przyjechali szabrować.

    8 lat

    • 44 40

    • 2015-07-14 13:18

      (3)

      te ziemie były od zawsze polskie pod władanie prus przeszły dopiero podczas zbrodni rozbiorów (inspirowanych zresztą przez prusy)
      a niemcy nigdy nie byli tu ludnością etniczną stanowili grupę kolonistów która przemocą rządziła tymi ziemiami
      takich zakłamywaczy historii powinno się deportować do ich wymarzonego vaterlandu

      8 lat

      • 11 8

      • 2015-07-14 14:38

        ??? (1)

        Za dużo wypiłeś.

        wstyd

        8 lat

        • 3 4

        • 2015-07-15 09:02

          a ciebie w tym czasie na historii nie było

          co?

          8 lat

          • 1 0

      • 2015-07-14 21:07

        Tak dokladnie bylo na wschodzie
        kolonizacja polonizacja ogniem i
        mieczem . Od 1349 rdzennie polskie
        ziemie.

        8 lat

        • 2 0

    • 2015-07-14 11:22

      (4)

      Kiedy te ziemie były niemieckie

      8 lat

      • 9 8

      • 2015-07-14 11:46

        A kiedy polskie. Zgadnij ile % Polaków ieszkalo w XIX i na poczatku XX wieku w (1)

        Gdańsku i okolicach.

        tetrys

        8 lat

        • 12 5

        • 2015-07-15 06:43

          Szacunek dla ....

          Około 5 do 8% Polaków mieszkało w WMG, ale trochę historii poznać byłoby dobrze.Jestem potomkiem Gdańszczan narodowości polskiej i nasza historia jest tragiczna, dlatego więcej pokory do odnalezionych szczątków tych ludzi podkreślam ludzi.

          Piotr

          8 lat

          • 4 1

      • 2015-07-14 11:45

        uprzejma uwaga

        To jest smutne, że połowę obszaru Polski zabrali nam w 1945 roku Sowieci, dając w zamian ziemie innego narodu.
        Skrzywdzono Polaków i w nagrodę pozwolono im podobnie krzywdzić inny naród.
        Perfidia podłych Sowietów nie ma sobie równych!

        uprzejma uwaga

        8 lat

        • 15 6

      • 2015-07-14 11:31

        zawsze

        8 lat

        • 4 9

    • 2015-07-14 22:22

      Ziemie słowiańskie to obszar b. NRD + Hamburg + Brema + Wsch. Bawaria.

      Ziemie słowiańskie to obszar b. NRD + Hamburg + Brema + Wsch. Bawaria. Tyle w temacie.

      Kaszub

      8 lat

      • 5 1

    • 2015-07-14 11:23

      Donald, przestań.

      8 lat

      • 10 3

  • 2015-07-14 11:17

    Niemieccy zbrodniarze i bandyci mordowali Polakow - cale rodziny (1)

    TO powinno wam wystarczyc a jesli to malo tzn ze ostatnie komorki mozgowe wam juz propaganda zdeaktywowala.

    Ciekawe ze ja was cos nie dotyczy to jest OK, ale jak wam by ktos matke dis odstrzelil to byscie robili raban wszedzie. Otoz to sie wlasnie dzialo wtedy tylko jako ze nie byly YouTube to nie wiecie bo i skad.
    Niemieccy zbrodniarze mordowali Polakow tu na tej ziemii. Przemyslcie to sobie.... jak zobaczycie chlajcych piwo szwabow na Dlugiej w pubach , nalezy im za kazdym razem wzkazywac Westerplatte....

    egr

    8 lat

    • 29 16

    • 2015-07-15 08:31

      wskazywac westerplatte? czlowieku minelo 70 lat... szwedom tez mamy przypominac potop?

      8 lat

      • 3 3

  • 2015-07-15 01:43

    ROZMOWA ZE SWIADKIEM

    W 1985 lub 1986 roku rozmawialem z bylym wiezniem Obozu Stutthof ktory zostal ewakuowany zima 1945 roku na Stogi.Przezyl naloty il-2.Jak opowiadal byly to ciagle naloty.Na Stogach gineli nie tylko Niemcy ale rowniez wiezniowe roznej narodowosci.Po zakonczeniu walk wykopano koparkami doly do ktorych wrzucano zwloki.Wedlug opisu w/w Pana doly byly kopane przed cmentarzem Krakowiec po lewej stronie.Jak rowniez opowiadal to byla masakra.Wszedzie lezaly zwloki.

    8 lat

    • 7 1

  • 2015-07-14 10:16

    Dlaczego za moje pieniądze? Niech płacą Niemcy. (4)

    8 lat

    • 58 86

    • 2015-07-14 23:38

      Niemcy płacą za ekshumacje

      mają to dobrze zorganizowane

      maciek

      8 lat

      • 3 0

    • 2015-07-14 10:57

      Przecież płacą poprzez fundację Pamięć...

      8 lat

      • 11 4

    • 2015-07-14 10:35

      Chociażby dlatego, że jest to dziedzictwo naszego miasta. Poza tym z artykułu wynika, że za prace płaci udowy Niemiecki Związek Opieki nad Grobami Wojennymi.

      rer

      8 lat

      • 19 5

    • 2015-07-14 10:25

      przecież (...) za to płacą Niemcy, stoi jak byk w artykule

      8 lat

      • 36 4

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (1052)

Najczęściej komentowane

W sobotę półmaraton, zmiany na drogach od piątku

W sobotę półmaraton, zmiany od piątku

Poczta Polska. Akcja protestacyjna i "stan śmierci klinicznej"

Poczta Polska. Akcja protestacyjna

więcej

Najczęściej czytane