• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Ekshumowano ciała niemieckich żołnierzy na Stogach

Katarzyna Moritz
14 lipca 2015 (artykuł sprzed 8 lat) 
  • Hełm niemieckiego żołnierza znaleziony podczas ekshumacji na terenie dawnego cmentarza ewangelickiego na Stogach.
  • Fragmenty umundurowania i guziki znalezione podczas ekshumacji.
  • Fragmenty umundurowania i rynsztunku.

Na byłym cmentarzu ewangelickim na Stogach ekshumowano szczątki blisko 150 osób. To głównie niemieccy żołnierze, a także cywile pochowani pośpiesznie w marcu 1945 roku w zbiorowych mogiłach. - Są ludzie, którzy pamiętają i opowiadają nam te wydarzenia - mówi właściciel firmy, która zajmuje się pracami.



Czy interesujesz się historią II wojny światowej?

Prace ekshumacyjne na zapominanym cmentarzu na Stogach, przy ul. Nowotnej, nieopodal Pustego Stawu.zobacz na mapie Gdańska, zostały przeprowadzone na zlecenie Fundacji "Pamięć", która została utworzona przez Ludowy Niemiecki Związek Opieki nad Grobami Wojennymi.

O tym, że w latach 1880 - 1946 był tu cmentarz ewangelicki pw. Chrystusa Króla świadczy jedynie ustawiona przez miasto granitowa tablica. Mogił cmentarnych dawno już nie ma, zostały zniszczone lub zdemontowane, tak jak na większości dawnych gdańskich nekropolii.

- Dostaliśmy informację, że na terenie dawnego cmentarza powinny znajdować się zbiorowe, czy też pojedyncze mogiły ofiar wojny. Wiemy, że oprócz żołnierzy są tu też ofiary cywilne. W ciągu kilkunastu dni badań odszukaliśmy około 150 ofiar. Poza wskazaniami miejsca, otrzymaliśmy też listę poległych dostarczoną przez stronę niemiecką, których mieliśmy odnaleźć na terenie tego cmentarza - wyjaśnia Maciej Milak, którego firma "Metodis" zajmuje się pracami na cmentarzu.

Szczątki znalezione na Stogach zostaną przewiezione do Starego Czarnowa, na wojenny cmentarz na terenie województwa zachodniopomorskiego. Tam, po wcześniejszej identyfikacji, trafiają ofiary z terenu Pomorza.

- Podczas badań znaleźliśmy kilka identyfikatorów, jednak gros ofiar było pochowanych bezimiennie. W jednym przypadku przy szczątkach była butelka z danymi, dzięki temu udało nam się namierzyć żołnierza, którego nie było na liście - opowiada Milak.

Tablica pamiątkowa ustawiona w 2009 r. przypomina o istnieniu dawnego cmentarza na Stogach, niedaleko Pustego Stawu. Tablica pamiątkowa ustawiona w 2009 r. przypomina o istnieniu dawnego cmentarza na Stogach, niedaleko Pustego Stawu.
Wśród odkopanych szczątków ludzkich są te należące do żołnierzy niemieckich sił lądowych, flotylli rzecznej ale też "folkszturmiści", czyli zazwyczaj starsi ludzie, zmuszeni na koniec wojny do walki. Najwięcej jest jednak cywilów, uciekinierów z terenów Gdańska, o czym świadczą obrażenia, jakie odnieśli przed śmiercią. Ich szkielety często są pozbawione kończyn czy głów, a trzeba przypomnieć, że w dniach od 23 do 26 marca 1945 roku odbyły potężne naloty na Stogi.

Stogi były ostatnim obszarem Gdańska, który został zdobyty w marcu 1945 roku przez Rosjan. Niemcy w większości uciekali na promy lub zostali wypchnięci na Wyspę Sobieszewską, która nie została zdobyta przez Armię Czerwoną do końca wojny. Niemcy bronili się tam do 9 maja 1945 roku.

Badacze zdają sobie sprawę, że w wielu punktach Stogów mogą być podobne mogiły, np. w okolicznych lasach czy nawet na prywatnych posesjach. Niewykluczone, że po wstępnej wizji lokalnej, także i tam będą prowadzone ekshumacje.

- Bardzo często mówią nam o pochówkach świadkowie czy okoliczni mieszkańcy. Choć jest ich niewielu, to przekazują nam informacje i opowiadają o tamtym okresie i wydarzeniach - przekonuje badacz.

Obecnie na cmentarzu na Stogach został do zbadania tylko jeden fragment. Nastąpi to w przyszłym tygodniu.

Niemiecki związek opieki nad grobami, podobnie jak Rada Ochrony Walk i Męczeństwa w Polsce, zajmuje się porządkowaniem mogił wojennych i zleca ekshumację zwłok żołnierzy i cywilów niemieckich z czasów II wojny światowej na terenie naszego kraju. Często są to szczątki znalezione podczas inwestycji budowlanych, bądź w wyniku planowych ekshumacji, które następnie przenoszone są na utworzone przez Niemców 12 cmentarzy wojennych na terenie Polski.

Cmentarz ewangelicki na Stogach

W okresie od około 1880 do 1942 roku, pochowano na nim ponad 1200 dawnych mieszkańców tej dzielnicy Gdańska (wówczas Heubude). Ciekawostką tej lokalnej nekropolii było istnienie wydzielonej kwatery żydowskiej (kilkanaście nagrobków z lat 30. XX wieku). Do początku lat 90. XX wieku zachowała się większość nagrobków, usuniętych następnie i zdeponowanych w nieustalonym miejscu przez służby miejskie.

Pomimo zamknięcia cmentarza przez władze sanitarne w 1942 roku, pochowano na nim interwencyjnie w masowej mogile w marcu i kwietniu 1945 roku nieustaloną liczbę zabitych i zmarłych cywilów i żołnierzy z okresu działań wojennych. Więcej o historii cmentarza na lokalnym portalu.

Opinie (171) ponad 10 zablokowanych

  • Stare płyty nagrobkowe.

    Jako dzieci często bawiliśmy się przy cmentarzu przy kościelnym parku( lata70).Napisy na grobach pochodziły z przełomu XIX i XX .

    • 0 0

  • Jeszcze kilka lat (2)

    i zabraknie naocznych świadków 2 WŚ. Świat idzie na przód a Polska stoi, obchodzi rocznice różnych incydentów z czasów wojny odsłania się pomniki i tablice pamiątkowe buduje muzea poświęcone wojnie.Niemcy są ciągle wrogami to się przenosi z dziada na wnuka i dalej.A to już 76 lat minęło co raz więcej ludzi nie wie co to wojna a coraz częściej się mówi o 3 wojnie a z kim a z Rosją kontra NATO i nasz przyjaciel USA zaczynamy budowę tarczy przeciw rakietowe, nowe uzbrojenie, powołuje gwardię narodową i rezerwy żyjemy nową wojną. Takie jesteśmy kozaki

    • 1 6

    • Oby Twoje słowa nie okazały się prorocze. Jest sierpień 2022. Cały świat wstrzymuje oddech od 24 lutego po bandyckim, niesprowokowanym rosyjskim ataku na Ukrainę. To nie powinno się wydarzyć w Europie XXI wieku, nie po doświadczeniach minionego stulecia, a jednak... Historia niestety kołem się toczy i dostrzegamy tak wiele analogii do zbrodni dokonywanych podczas II wojny światowej. Módlmy się do Maryi, by mocą różańca świętego zdołała powstrzymać piekło. Prawda niezaprzeczalna: to ,,ludzie ludziom zgotowali ten los"!! ,,Nigdy więcej wojny"... i ogromu ludzkiego cierpienia.

      • 1 0

    • Jesteś "kata" wyjątkowym przygłupem, prymitywem i nieukiem lub bękartem jakiegoś folksdojcza - w jednym !

      O czymś takim jak marsze pamięci organizowane co roku przez izraelitów w oświęcimiu - toś chyba w życiu nie słyszał, o zagładzie (holokaust) "zafudowanej" innym narodom przez dojczlandów - hakenkrojców (tzw. N(!)emców - nadludzi) też żeś nie słyszał - a o tym mówi się cały czas w mediach żydowskich i - co najważniejsze - nie zapomina !

      naucz się - pisze się naprzód, a nie : "na przód" !

      • 2 1

  • ekshumacja (10)

    wywalić to niemieckie ścierwo pod płot mordowali jak chcieli i kiedy chcieli mój dziadek cała wojnę siedział w obozie gross rosen to opowiadał straszne rzeczy co niemcy w obozie wyprawiali z więźniami żadnego szacunku dla tych jch szwabów

    • 35 41

    • Ci ludzie mieszkali u siebie deb1lu , w wolnym mieście Polacy to było pare procent i to głównie po wioskach . Wiec doucz się przybłędo ruska

      • 1 2

    • uprzejma uwaga (2)

      Takie same obelgi jak twoje, wypisują potomkowie banderowców o Polakach na Ukrainie.
      Zastanów się nad swoją chorą nienawiścią...

      • 17 6

      • (1)

        z tym że oni kłamią a on mówi prawdę, a prawda to nie obelga
        precz z niemcami

        • 4 5

        • to świadczy o Twoim braku wiedzy historycznej

          wstyd, że ludzie mieszkający na tych terenach nie znają historii swego miasta, jak zastraszani byli tutaj Polacy i czym groziło niewstąpienie do niemieckiego wojska. Niestety nasiąkając "wiedzą" przekazywaną przez telewizję Kurskiego prawią takie farmazony

          • 2 1

    • Przykro mi,ze slowa takie opuszczaja twoje usta po tylu latach.Twoj dzadek wrocil dzieki Bogu do domu,wielu innych niestety nie.Ja jestem polka,moj maz neimcem,jestesmy rodzina.Czy ty sobie zdajesz sprawe,ze po obuch stronach rodziny czekaly na powrot ukochnych i niekture miale szczescie,jak twoj dzadek a niekture niestety nie,jak moj maz.

      • 0 1

    • Popelniasz grzech generalizowania....

      Swiat nie jest czarno - bialy...

      • 3 0

    • no to trzeba opróżnić cmentarz na Łyczakowie i Rossie z mogił wywyższających (1)

      się LACHÓW. Do dzieła !!!

      • 6 6

      • chciałaś zabłysnąć ale że z logiką na bakier to wyszedł tylko rasizm

        • 2 2

    • ej,ej..

      niemieckie ścierwo? Z Gdanska?A dziadek z Wermahtu,to co?Pikuś?Bez niego nie byłoby najwiekszego polityka ostatnich 25 lat.Więc spoko...

      • 8 5

    • A co polski rzad robi dzisiaj z wami??

      • 6 5

  • ..mogiły..

    Mamy cmentarze francuzkie, pruskie, rosyjskie, niemieckie..wszelkie zakusy deweloperów odkrywają nowe...powoli tracimy szacunek do odkryć..Westerplatte...Jeśli nasza pamięć jest taka to przestańmy ....zachwycać się nowymi odkryciami. Zróbmy przerwę w historii Miasta...na kawkę....!!!!!!!!!!!!!!

    • 2 0

  • Niemieccy żołnierze mnie nie interesują. (15)

    I jak chcecie to sobie dawajcie negatywy, gdyby oni wygrali wojnę to raczej by nas tu nie było...

    • 178 144

    • Witam, jestem autorem tego komentarza (10)

      i dziękuję wam Polacy za poparcie w moim komentarzu, tym co dali negatywa też sie nie dziwie bo pewnie mieli dziadka w wermachcie. Wiemy doskonale, że wielu żołnierzy niemieckich pojechało na wojnę pod przymusem ale dla innych niszczenie polski i zabijanie naszych rodaków sprawiało przyjemność. Wiec nie oczekujcie współczucia bo po zniszczonym Gdańsku możecie zobaczyć jak niemcy nas kochali. Pozdro

      • 15 19

      • dla tych którzy zabijali naszych rodaków bo myśleli że zajmą naszą ojczyzne (6)

        proponuję spoczywanie na szadółkach!!!!!

        • 10 10

        • To pomyśl gdzie wtedy nas przeniosą Litwini i Ukraińcy... (5)

          • 8 7

          • A to Polska prowadziła wojnę z Litwą i Ukrainą? (4)

            Do ucz się gimbusie, a później wypowiadaj. Jak można porównywać w ogóle?

            • 6 7

            • (1)

              O zajęciu siłą Wilna w 1920 i rozbiorze Ukrainy wspólnie z Rosją Radziecką w 1921 już gimbopatrioci nie wiedzą?

              • 9 5

              • znawca tematu z tvnu

                Porównujesz agresję niemiecką na Polskę do odzyskania części naszych przedrozbiorowych ziem? Pozdrawiam gimbolemingu

                • 2 0

            • Wojny oficjalnie nie bylo ale....

              Ukraincy na kresach do 1939 byli traktowani przez polskich panow jak zwierzeta pociagowe. Oczywiscie nie tlumaczy to rzezi ale warto o tym pamietac zeby pozniej nie wyjsc na durnia.

              • 2 8

            • *doucz miało być

              • 4 4

      • Nie masz za Co dziekowac

        Twoj dziadek pewnie walczyl w armi czerwonej a jak dostal kwaterunek na ziemiach odzyskanych to pierwszy raz w zyciu w****** sie w lazience a nie za stodola

        wiec zgadzam sie z toba przegrana niemcow byla skokiem cywilizacyjnym dla takiCh wschodnich chlopow .

        inaczej pasl bys krowy a wycieczce do gdanska mogl bys tylko pomazyc

        • 2 2

      • Niemiecki Gdańsk zniszczyli Rosjanie! (1)

        • 22 2

        • nie tylko

          amerykanie wcześniej przeprowadzili kilka konkretnych nalotów

          • 3 1

    • trzeba było się związać niemcami w 1939, pakt ribentrop-beck (2)

      dowalić ruskm, a potem wejść w układ, z Wlk Bryt i usa, i dowalić niemieszkom. I byśmy żyli jak króle, albo księcia proboszcze.... a tak...

      • 40 45

      • Układ z polska był tak dla hitlera potrzebny (1)

        jak dla cb układ z inwalidą by pokonać Pudziana.

        • 22 22

        • no widzisz, poczytaj parę książek

          przykład żabojadów.

          • 17 12

    • ciebie może by nie było

      a My jesteśmy , pomimo że wojnę przegrali

      • 12 12

  • Drobna, aczkolwiek znacząca różnica. (1)

    "Niemiecki związek opieki nad grobami, podobnie jak Rada Ochrony Walk i Męczeństwa w Polsce, zajmuje się porządkowaniem mogił wojennych i zleca ekshumację zwłok żołnierzy i cywilów niemieckich z czasów II wojny światowej na terenie naszego kraju."

    Rada owa nie chroni walk i męczeństwa, ale pamięć o nich.

    • 4 4

    • A te minusy, to z czym się nie zgadzają?

      Bo nie wiem.

      • 0 2

  • Ekshumowano ciała niemieckich zbrodniarzy wojennych na Stogach. (15)

    Należy nazywać rzeczy po imieniu.
    Jesienią 1939 roku w lasach Pomorza Gdańskiego, obejmującego tereny Kaszub, Kociewia i byłego Wolnego Miasta Gdańska, Niemcy rozstrzelali około 60 tys. Polaków - nauczycieli, wojskowych, urzędników, duchownych, działaczy społecznych i politycznych. Największymi z miejsc kaźni stały się Lasy Piaśnickie w pobliżu Wejherowa i Las Szpęgawski koło Stargardu Gdańskiego. Dotychczas udało się ustalić 852 nazwiska z około 2 tys. ofiar Piaśnicy pochodzących z wybrzeża gdańskiego. Zupełnie anonimowe są pozostałe ofiary likwidowani w ramach akcji eutanazyjnej pacjenci szpitali psychiatrycznych oraz przedstawiciele polskiej mniejszości narodowej z głębi Niemiec. Rozstrzeliwane były całe rodziny. Według szacunków, w Lasach Piaśnickich Niemcy zamordowali w sumie 12-14 tysięcy osób.

    Współcześnie o niemieckich zbrodniach w pomorskich lasach pamiętają jedynie mieszkańcy Pomorza, którzy nazywają Piaśnicę "Pomorskim Katyniem" albo "Kaszubską Golgotą".

    • 249 32

    • Stargard Gdański

      Stargard Gdański a cóż to?

      • 0 1

    • Nalezy zeczy nazwac po imieniu

      Pierwsze godziny wolny a polsce roztrzeliwuja niemieckich obywateli
      Ale nie uczyli tego na Historii pewnie zapomnieli obozy KC przez polakow prowadzonych po wojnie tez.
      Masz racje niemcy mordowali wszystkich tylko twoj dziadek im uciekl
      a na obroncow westerplatte nie starczylo im kul chociaz byl poczatek wolny. No I dziwnym zbiegiem okokicznosci niektorzy westeplaczycy po wojnie zamieszkali w niemczech orany czyzby byli chozy psychicznie jak ty tak wielcy patryjoci
      Nastepnym razem skomentuj tylko a niepisz pierdul inie siej propagndy nienawisci .Bo zaraz wyjdzie na jaw ze twoj dziadek byl polskim policjantem KC oswiecim

      • 0 2

    • To więcej niż w osławionym Katyniu A jakoś rządzący tu nie przyjeżdżają (2)

      • 17 1

      • Bo widzisz w Katyniu rozstrzelano ,,elite"

        a w Piaśnicy zwykłych ludzi, którzy byli Polakami. Gdyby wśród nich znalazło się kilku generałów i pułkowników, to cały świat słyszałby o tych wydarzeniach.

        • 6 1

      • bo najwyraźniej są na usługach berlina
        ponadto ciężar gatunkowy zbrodni jest nieporównywalny i miał o zgrozo charakter stricte narodowy
        dlatego przemilczanie tych faktów a w każdym województwie są setki takich miejsc należy traktować jako celowe działanie i zdradę stanu
        o ileż łatwiej rozpętać lokalną wojenkę o jakiś postsowiecki pomnik (zamiast po cichu przenieść go na cmentarz...)

        • 7 2

    • (3)

      Szukam na mapie Stargardu Gdańskiego i nie mogę znaleźć.

      • 14 18

      • Szwabski troll kieruje dyskusję na boczne tory. Czy to istotne, jak ktoś napisał Starogard Gdański? Ważne jest to, że upamiętniamy 60 tys. bezbronnych ludzi zarżniętych przez niemiecką społeczność w imię narodu niemieckiego.

        Wieczna chwałą pomordowanym Polakom a Niemcom wieczne potępienie.

        • 12 0

      • (1)

        No to do przedszkola

        • 13 9

        • A Tobie do zerówki. Nie ma w Polsce miejscowości Stargard Gdański. Jest Stargard Szczeciński, oraz StarOgard Gdański.

          • 16 6

    • ja ja naturlich

      Genau und soldaten Wehrmacht banditen .
      und was?
      In Deutschland grosse geld... Technologische und eksportieren maestro welt...

      II Kriegs ist motoren Deutsche imperium.

      • 4 1

    • (1)

      Polacy to ginęli z rąk banderowców na Wołyniu.

      • 10 2

      • nie banderowców tylko ukraińców tak samo jak większość niemców była "nazistami": tak samo większość ukraińców była "banderowcami" czyli nazistami

        • 9 3

    • dziękujemy za sugestię

      tytuł został poprawiony

      redakcja

      • 0 1

    • Poducz się Paweł.

      Najpierw geografii. Starogard Gdański a nie Stargard. Potem gramatyki, historii w końcu elementarza prawa. Czy jeśliby te osoby pochowane na Stogach przeżyły wojnę to byłyby zbrodniarzami ? Raczej jeńcami i tylko część z nich.

      • 8 8

    • o Piaśnicy i Stutthofie

      o Piaśnicy,Stutthofie obrońcach Poczty i Westerplatte uczono mnie w latach 80 i 90 w podstawówce i liceum. Było w tzw tv reżimowej dużo filmów i reportaży na ten temat. Więc dla chcącego się dowiedzieć nic trudnego. (nie pochodzę z Pomorza)

      • 12 3

  • Cmentarz

    Na cmentarzu leżą do dziś mieszkańcy Stogów. Ich nie eksumowano,,,,,,

    • 0 1

  • ofiary

    Ofiary zabijały Żydów, Polaków, Rosjan

    • 3 1

  • Deweloper wejdzie?

    Myślę, że nie wejdzie. W tym miejscu powinien powstać zadbany skwerek, parę ławek, . mały obelisk na jego środku. Oczywiście upamiętniający pochowanych tam mieszkańców Stogów i okolic. Tablica od strony ulicy to za mało.
    Podobnie postąpiono z cmentarzami położonymi wzdłuż Al. Zwycięstwa.

    • 2 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane