Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Historia Gdańska tramwajami pisana

Krzysztof Koprowski
4 maja 2012 (artykuł sprzed 12 lat) 
Opinie (126)
Najnowszy artykuł na ten temat Przystanki tramwajowe, po których nie pozostał żaden ślad. Znasz wszystkie miejsca?
Budowa torowiska tramwajowego na Zaspie. Trasę uruchomiono w 1977 r. Budowa torowiska tramwajowego na Zaspie. Trasę uruchomiono w 1977 r.

Budowa torowiska tramwajowego na Zaspie. Trasę uruchomiono w 1977 r.

fot. Zbigniew Kosycarz / KFP.PL

Nieodległe w czasie otwarcie trasy tramwajowej do nowej pętli Świętokrzyska Łostowice to przełomowy moment w historii gdańskiej komunikacji. Nigdy wcześniej sieć komunikacji szynowej w Gdańsku nie sięgała tak daleko na Górny Taras, a jednocześnie była tak skromna w Śródmieściu.



  • Schemat rozwoju komunikacji miejskiej w Gdańsku. Kliknij tutaj , by obejrzeć w większej rozdzielczości. Schemat rozwoju komunikacji miejskiej w Gdańsku. Kliknij tutaj , by obejrzeć w większej rozdzielczości.

    Schemat rozwoju komunikacji miejskiej w Gdańsku. Kliknij tutaj, by obejrzeć w większej rozdzielczości.

    mat. Herold Gdański

  • Tramwaje przez Długie Ogrody kursowały do 1995 r., kiedy to skierowano ją nowym fragmentem Trasy W-Z (Podwala Przedmiejskiego - Ułańskiej). Tramwaje przez Długie Ogrody kursowały do 1995 r., kiedy to skierowano ją nowym fragmentem Trasy W-Z (Podwala Przedmiejskiego - Ułańskiej).

    Tramwaje przez Długie Ogrody kursowały do 1995 r., kiedy to skierowano ją nowym fragmentem Trasy W-Z (Podwala Przedmiejskiego - Ułańskiej).

    fot. Zbigniew Kosycarz / KFP

  • Tędy do 1995 r. jeździły tramwaje z Podwala Przedmiejskiego do Długich Ogrodów. W jezdni wciąż widoczne są resztki torowiska. Możliwy był także przejazd prosto do zajezdni Łąkowa. Tędy do 1995 r. jeździły tramwaje z Podwala Przedmiejskiego do Długich Ogrodów. W jezdni wciąż widoczne są resztki torowiska. Możliwy był także przejazd prosto do zajezdni Łąkowa.

    Tędy do 1995 r. jeździły tramwaje z Podwala Przedmiejskiego do Długich Ogrodów. W jezdni wciąż widoczne są resztki torowiska. Możliwy był także przejazd prosto do zajezdni Łąkowa.

    fot. Krzysztof Koprowski/trojmiasto.pl

  • Nie wzdłuż ul. Witosa, a Trasą W-Z (al. Armii Krajowej) planowano kursowanie tramwajów w kierunku zachodnim. Z tego powodu wykonano szeroki pas zieleni oraz rezerwę na estakadzie pod tor w kierunku Śródmieścia. Nie wzdłuż ul. Witosa, a Trasą W-Z (al. Armii Krajowej) planowano kursowanie tramwajów w kierunku zachodnim. Z tego powodu wykonano szeroki pas zieleni oraz rezerwę na estakadzie pod tor w kierunku Śródmieścia.

    Nie wzdłuż ul. Witosa, a Trasą W-Z (al. Armii Krajowej) planowano kursowanie tramwajów w kierunku zachodnim. Z tego powodu wykonano szeroki pas zieleni oraz rezerwę na estakadzie pod tor w kierunku Śródmieścia.

    fot. Krzysztof Koprowski/trojmiasto.pl

  • Rysunek studium z planowanym układem komunikacji tramwajowej. Kliknij w obraz lub tutaj , by pobrać plik PDF (19 MB). Rysunek studium z planowanym układem komunikacji tramwajowej. Kliknij w obraz lub tutaj , by pobrać plik PDF (19 MB).

    Rysunek studium z planowanym układem komunikacji tramwajowej. Kliknij w obraz lub tutaj, by pobrać plik PDF (19 MB).

    mat. SUiKZP

Historia miejskiego transportu zbiorowego w Gdańsku sięga roku 1864. Wówczas zostaje uruchomiony omnibus konny z Gdańska do Sopotu. Jego kariera jako środka lokomocji nie trwa jednak długo, bo już po 7 latach zostaje zawieszony z powodu konkurencji ze strony kolei. Na nowy środek transportu mieszkańcy nie muszą jednak czekać długo - w 1873 r. zostaje uruchomiony tramwaj konny. Pierwsza zajezdnia powstaje w Oliwie przy ul. Pomorskiej zobacz na mapie Gdańska (to właśnie o ten budynek toczy się w ostatnim czasie bój między właścicielem a konserwatorem), a pojazdy kursują z Targu Siennego przez Wrzeszcz do Oliwy.

Już rok później i ta linia tramwajowa zostaje zawieszona, a właściwie skrócona do Wrzeszcza, gdzie powstaje nowa zajezdnia przy ul. Partyzantów zobacz na mapie Gdańska (obecnie w tym miejscu stoi kompleks mieszkaniowy Quattro Towers). Zajezdnia w Oliwie zmienia funkcję na fabrykę mydła, a rozwój sieci tramwajowej koncentruje się w kierunku południowym, czyli w kierunku Oruni (1878 r.).

W 1883 r. uruchomiona zostaje trasa przez ul. Długą w kierunku Bramy Żuławskiej oraz Dolnego Miasta. Na końcu ul. Łąkowej zobacz na mapie Gdańska powstaje nowoczesna zajezdnia, która jest niezbędna dla dalszego rozwoju sieci tramwajowej. Trzy lata później powstaje trasa z dworca Kłodno przy ul. Toruńskiej zobacz na mapie Gdańska (obecny dworzec główny powstał ok. 10 lat później) do Targu Rybnego przez ulice: Żabi Kruk - Ogarną - Węglarską - Szeroką - Groblę II/III i Tobiasza. W tym samym roku tramwaje docierają także na Siedlce.

W 1894 r. następuję przejęcie dotychczasowego gdańskiego przewoźnika Danziger Strassen Eisenbahn przez berlińską firmę AEG. W tym samym roku podjęta zostaje decyzja o elektryfikacji sieci. Pierwszy tramwaj na prąd uruchomiony zostaje dwa lata później ze Śródmieścia na Siedlce oraz Orunię, a jeszcze przed końcem 1896 r. elektryfikacja obejmuje całą ówczesną sieć.

Pod koniec XIX wieku powstaje linia z Targu Rybnego przez Wałową do Podwala Grodzkiego i nowego dworca głównego. Otwarcie w 1904 r. torowiska przez wiadukt Błędnik ułatwiło prowadzenie ruchu w tym miejscu, gdyż wcześniej ruch z Wrzeszcza do Śródmieścia był prowadzony wyłącznie ul. 3 Maja.

Wraz z elektryfikacją sieci ponownie zmianie ulega właściciel tramwajów w Gdańsku i tak powstaje przedsiębiorstwo Allgemeine Strassen und Eisenbahn Gesellschaft. Jeszcze w 1899 r. powstaje druga spółka tego typu, lecz w Nowym Porcie - Danziger Elektrische Strassenbahn. Jednak już w 1904 r. dochodzi do integracji obu firm w spółkę Danziger Elektrische Strassenbahn AG.

W międzyczasie uruchomione zostaje połączenie Śródmieścia z Nowym Portem (przez ul. Wiślną), oraz Nowego Portu z Wrzeszczem (do ul. Waryńskiego) przez Brzeźno. Reaktywowano także połączenie Wrzeszcza z Oliwą, lecz w innym przebiegu - zamiast al. Grunwaldzką, tramwaje jeździły ul. Wita Stwosza. Szyny ułożone zostają także w ciągu ul. Szerokiej aż do Żurawia (wcześniej tramwaj jeździł do ul. Grobla II/III, by skręcić w kierunku Targu Rybnego).

W 1908 r. sieć tramwajową z Oliwy przedłużono do kąpieliska w Jelitkowie. Jednocześnie ponownie przystosowano na cele komunikacyjne fabrykę mydła przy ul. Pomorskiej. Stało się to zaledwie osiem lat później po tym, jak wybudowano od zera zajezdnię w Nowym Porcie.

Pierwsza połowa lat 20. XX wieku to okres zastoju w sieci tramwajowej. Likwidacji ulegają trasy przez ul. 3 Maja oraz linia okólna przez Targ Rybny - Rycerską - Wałową. Jednak już pod koniec lat 20. przeprowadzone zostają znaczne inwestycje tramwajowe. Uruchomione zostaje połączenie przez ul. Marynarki Polskiej (jednocześnie likwidacji ulega torowisko w ciągu ul. Wiślnej) wraz z reorganizacją ruchu w Nowym Porcie i modernizacją samej zajezdni. Oddana do użytku zostaje także trasa na Stogi ze Śródmieścia, której realizacja trwała rekordowo długo - pierwsze prace wykonano ok. 1917 r., a trasę uruchomiono dopiero dziesięć lat później.

Kryzys ekonomiczny przerwał szerokie plany rozbudowy sieci o tereny Rudnik oraz Suchanina. Mimo to w 1930 r. udało się oddać do użytku bardzo ważną trasę z al. Zwycięstwa przez al. Hallera - al. Legionów do rejonu skrzyżowania al. Legionów z ul. Kościuszki. W latach 30. prace koncentrowały się na Śródmieściu - sieć powstała m.in. na fragmencie Wałów Jagiellońskich, a Targ Węglowy otrzymał dwa tory. Przebudowano także trakcję elektryczną, dostosowując ją do nowych pantografów.

Najważniejszą inwestycją tego okresu była jednak budowa zupełnie nowej zajezdni przy ul. Wita Stwosza zobacz na mapie Gdańska. Jej uruchomienie nastąpiło w 1935 r., choć charakterystyczny relief ścienny sugeruje rok 1934. Jednocześnie zajezdnia przy ul. Partyzantów zostaje przekazana na użytek taboru autobusowego.

W trakcie II wojny światowej komunikacja miejska kursowała w miarę normalnie. Planowano zlikwidować połączenia w kierunku Siedlec oraz Oruni, a w ich miejsce uruchomić sieć trolejbusową. Ostatecznie do tego nie doszło, a gdańskie trolejbusy wykorzystano przy nowo powstałej sieci w Gdyni (wówczas Gotenhafen).

Czy w Trójmieście powinno powstać muzeum komunikacji miejskiej?

Pierwszy tramwaj w zrujnowanym Gdańsku przejechał już w czerwcu 1945 r. Istnieją jednak nieścisłości w zakresie daty. Stryczyński (1995) podaje datę: 29 czerwca 1945 r. i określa trasę jako: Gdańsk - Wrzeszcz, zaś Stankiewicz, Szermer (1959) przytaczają datę: czerwiec 1945 (brak dokładnego dnia) i trasę: Brama Oliwska - Wrzeszcz wraz z informacją o kursowaniu wahadłowo po jednym torze.

Początkowo za komunikację odpowiadają Miejskie Zakłady Komunikacyjne w Gdańsku, później przekształcone w Międzykomunalne Zakłady Komunikacyjne Gdańsk-Gdynia, by w końcu w 1951 r. wejść w struktury Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego Gdańsk-Gdynia.

Po wojnie prace skoncentrowały się na odbudowie zniszczonej infrastruktury. Zrezygnowano z reaktywacji połączeń tramwajowych w ciągu ul. Ogarnej - Żabi Kruk - Toruńskiej, ul. Korzennej oraz ul. Szerokiej. Torowisko w ciągu ul. Długiej - Długi Targ użytkowano tylko tymczasowo, by w 1959 r. uruchomić alternatywną trasę przez Podwale Przedmiejskie (wówczas tzw. al. Leningradzką) i prowizoryczny most nad Nową Motławą, wykorzystywany aż do roku 1989/90. Warto dodać, że likwidacja ruchu tramwajowego wewnątrz Śródmieścia wynikała wyłącznie z doktryny urbanistycznej, traktującej je w większości jako socjalne osiedle mieszkaniowe otoczone obwodnicami komunikacyjnymi.

Pierwszą dużą inwestycję wykonano już w 1946 r. - uruchomiono tramwaj aż do Sopotu, w rejon skrzyżowania al. Niepodległości z ul. Reja zobacz na mapie Gdańska. Trasa ta była jednak eksploatowano wyjątkowo krótko, bo tory rozebrano już na początku lat 60. Uznano wówczas, że transport międzymiastowy powinien opierać się o SKM (uruchomioną do Sopotu w 1952 r.).

Lata 50-te oraz 60-te to okres "porządkowania" sieci tramwajowej. Dąży się do tworzenia typowych pętli na końcach tras - m.in. w Jelitkowie, na Oruni, Strzyży (w zamian za pętle w rejonie ul. Szymanowskiego), Lotnisko, obok zajezdni Łąkowa czy też nowej pętli na Przeróbce oraz nieistniejącej pętli Kolonia Uroda.

Na początku lat 60. tramwaje do Brzeźna i Nowego Portu kursują już na całej długości przez al. Hallera, zaś torowisko w ciągu ul. Chrobrego i ul. Waryńskiego przestaje istnieć.

Pod koniec tej dekady tramwaje ponownie wracają na ul. 3 Maja. Wymuszone jest to przez budowę nowego wiaduktu Błędnik, który zostaje oddany do użytku 22 lipca 1970 r. Dwa lata później całkowicie zlikwidowana zostaje trasa na Orunię, a rok wcześniej tramwaje przestają kursować przez Targ Węglowy.

W 1977 r. powstaje strategicznie ważna trasa przez Zaspę i Przymorze przez ul. Chłopską oraz al. Rzeczypospolitej. Co ciekawe, pętla Lotnisko zlikwidowana zostaje dopiero sześć lat później.

Jako ostatnie z zupełnie nowych tras w okresie PRL powstaje połączenie tramwaju z al. Hallera z ul. Marynarki Polskiej przez ul. Kliniczną, a także odcinek wzdłuż 3 Maja między Huciskiem a Armii Krajowej wraz z wiaduktem nad torami kolejowymi. Była to inwestycja przeprowadzona z myślą o rozbudowie sieci kolejowej (przystanek SKM Śródmieście) oraz tramwajowej w kierunku Chełmu, co zrealizowane zostaje dopiero 27 lat później. W tym okresie planowano także budowę trasy na osiedle Morena.

Schyłek epoki PRL kończy remont Mostu Siennickiego oraz demontaż tymczasowego mostu nad Nową Motławą. W latach 90. jedyną inwestycją jest budowa Trasy W-Z przecinającej ul. Łąkową wraz z odcięciem jej od sieci od strony Śródmieścia w 1995 r. Jednocześnie tramwaje znikają z ul. Długie Ogrody, a w 2000 r. także z "południowej" części ul. Łąkowej. W tym okresie likwidacji ulega także sama zajezdnia Łąkowa.

Przemiany gospodarcze wymuszają także reorganizację w zarządzaniu transportem publicznym. Z WPK G-G wydzielone zostaje Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej, przekształcone dwa lata później w Zakład Komunikacji Miejskiej. Ten zostaje w 2004 r. ponownie przekształcony, tym razem w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, zaś w 2005 r. jego działalność ograniczono wyłącznie do przewozów pasażerskich (obsługi taborowej). Organizacja transportu (m.in. sprzedaż biletów, rozkłady jazdy) została przekazana nowej jednostce miasta - Zarządowi Transportu Miejskiego.

Od 2003 r. gdańskie torowiska przechodzą kapitalny remont. Wymianie ulegają perony, wiaty, tory, sieć trakcyjna, zwrotnice itp. Zakres prac objął do dzisiaj niemal wszystkie odcinki z wyjątkiem trasy na Stogi. W 2007 r. dokonano otwarcia linii na Chełm, dokonując jednocześnie drobnej korekty względem pierwotnych planów - m.in. przesuwając bliżej domów przystanek Chałubińskiego.

W połowie maja br. planuje się oddanie do użytku trasy w kierunku nowej pętli Łostowice Świętokrzyska. Również ona została zrealizowana w innym przebiegu niż pierwotnie planowano - tory ułożono wzdłuż ul. Witosa, choć planowano bezkolizyjny, szybki tramwaj przez al. Armii Krajowej. W kolejnych latach powstać ma trasa na osiedle Morena oraz w kierunku skrzyżowania ul. Nowej Warszawskiej z ul. Jabłoniową.

Przyszłość

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego przewiduje docelową rozbudowę sieci aż po tereny portu lotniczego oraz wzdłuż ul. Nowej Wałowej. Tramwaj ma także docierać do węzła Czerwony Most, gdzie planuje się zupełnie nową zajezdnię oraz ul. Chmielną do Podwala Przedmiejskiego. Powstać ma również połączenie ul. Bulońskiej z ul. Nową Warszawską.

W stosunku do wcześniejszego studium z 2001 r. zrezygnowano z tramwaju wzdłuż ul. Nowej Świętokrzyskiej oraz Nowej Bulońskiej Południowej (zwanej też ul. Nową Jabłoniową).

Nieoficjalnie od pewnego czasu mówi się także o powrocie do koncepcji z czasów odbudowy miasta i budowie bardzo ważnego połączenia z Placu Komorowskiego do al. Grunwaldzkiej i być może dalej, aż na osiedle Morena (tzw. ul. Nowa Politechniczna).

Przy opracowaniu artykułu korzystałem z:

Stankiewicz J., Szermer B., 1959. Gdańsk - rozwój urbanistyczny i architektoniczny oraz powstanie zespołu Gdańsk - Sopot - Gdynia, Wydawnictwo Arkady, Warszawa.

Stryczyński M., 1995. Zniszczenia urządzeń portowych, przemysłu oraz infrastruktury komunalnej miasta, W: M. Mroczko (red.), Gdańsk 1945, Wydawnictwo Marpress, Gdańsk.

Szczyt A., Uziębło M., 2005. Rozwój komunikacji tramwajowej w Gdańsku w latach 1873 - 2005, Transport Miejski i Regionalny, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej, Warszawa,

Uziębło M, 2011. Sieć tramwajowa w Gdańsku 1873 - 2011, [online:] Herold, dostępne w Internecie: http://heroldgdanski.pl/6/

Zobacz także

Zabytkowe autobusy i tramwaje w Gdańsku (37)

Opinie (126) 9 zablokowanych

  • 2021-05-04 11:55

    zajezdnia

    ,,,,,tak wiekowy właściciel. Pozazdrościć

    histeryk

    2 lata

    • 0 0

  • 2012-05-04 07:10

    Artykuł trzeba pochwalić.Sporo pracy włożono w jego powstanie. (3)

    Jednocześnie nie jest nudny.Dobra robota.

    and 456

    12 lat

    • 214 4

    • 2021-05-04 08:49

      Pętla Kolonia Uroda

      Nic nie piszecie o pętli Kolonia Uroda żadnej wzmianki. Tam postój tramweju 13 i 14

      Jerze

      2 lata

      • 0 0

    • 2012-05-04 09:56

      Artykuł niezły (1)

      ale...
      brak na mapkach kolei metropolitalnej :-)
      Poza tym super

      misiu

      12 lat

      • 3 0

      • 2012-05-04 10:27

        Misiek

        d*pa tam. Nie ma kolei Metropolitarnej a poza tym plany rozwoju wzięte z księżyca. Po prostu SF.

        12 lat

        • 2 2

  • 2012-05-04 07:56

    Zdjęcie (6)

    Przydałoby się zdjęcie starego, kratowego mostu łączącego Główne Miasto i Dolne Miasto. Była tam mijanka tramwajów.

    Domin

    12 lat

    • 44 2

    • 2015-08-12 10:24

      Ze strony Opowiadaczy Historii

      https://www.facebook.com/opowiadaczehistorii/photos/a.305594256178185.69440.279328785471399/397738886963721/?type=3&theater

      https://www.facebook.com/opowiadaczehistorii/photos/a.305594256178185.69440.279328785471399/396886837048926/?type=3&theater

      https://www.facebook.com/opowiadaczehistorii/photos/a.305594256178185.69440.279328785471399/487313328006276/?type=3&theater

      Jacek Górski

      8 lat

      • 0 0

    • 2012-05-04 08:42

      (3)

      Na tej stronie widać kawałek teo mostu:
      wolneforumgdansk.pl/viewtopic.php?p=28068
      wklejam link bez http:// bo trojmiasto.pl nie lubi linków.

      A tu co prawda nie most ale..
      gdanskietramwaje.psstm.prohost.pl/details.php?image_id=1731&sessionid=54db73cb3d82999284402bcf450471c5

      A my swoje! :-)

      gol

      12 lat

      • 2 0

      • 2012-05-04 15:15

        A do czego Ci http? (1)

        Jak wpiszesz/wkleisz w przeglądarce adres bez tego, to nie zadziała?

        informatyk

        12 lat

        • 1 1

        • 2012-05-04 21:37

          omijasz antyspam

          12 lat

          • 2 0

      • 2012-05-04 21:36

        dzięki ;]

        12 lat

        • 1 0

    • 2012-05-04 08:16

      dajcie to zdjecie

      prosze!

      mrd

      12 lat

      • 6 1

  • 2012-05-04 07:35

    Tramwaj to transport publiczny XX wieku. (13)

    Obecnie mamy wiek XXI.

    Andżelika.

    12 lat

    • 20 87

    • 2012-05-04 09:20

      Merto... (1)

      Metro powstało w XIX wieku, teraz mamy XXI, wymyśl coś nowego...

      Chan

      12 lat

      • 16 1

      • 2014-02-17 19:57

        ogień wynaleziono w paleolicie, nic lepszego nie ma

        10 lat

        • 0 0

    • 2012-05-04 08:11

      (5)

      co proponujesz?

      12 lat

      • 5 1

      • 2012-05-04 08:53

        metro + rower (4)

        12 lat

        • 6 6

        • 2012-05-04 09:01

          (3)

          zadam pytanie dodatkowe - na Stogi i Siedlce, do Brzeźna i Nowego Portu metro i rower?

          12 lat

          • 14 2

          • 2012-05-05 07:28

            Polecam brac przyklad z Pragi, tu tez sa gorki, dolki nawet pod rzeka przelatuje metro, jak sie chce to mozna, (1)

            12 lat

            • 4 1

            • 2014-02-17 19:14

              w Barcelonie jedna linia metra ma tak stromo, ze musi mieć napęd zębaty, jak w pirenejach... nasze górki przy tym to tyci pikuś.

              10 lat

              • 0 0

          • 2012-05-04 10:08

            I jeszcze metro pod góre na Chełm i Morene, i miedzy tymi dzielnicami też.

            i styka.

            Leo

            12 lat

            • 10 1

    • 2014-01-20 20:20

      Tramwaj

      Otóż tramwaje były , sa i jeszcze długo będą przełomowymi środkami transportu . Według mnie wraz z postępem ( być może kiedyś magnetyczne ) będą jeszcze funkcjonować dziesiątki a może i setki lat w miastach :) ( o ile konflikty nie przeszkodzą na dalszy rozwój cywilizacji )

      Rogul

      10 lat

      • 2 0

    • 2012-05-04 21:56

      kup sobie samolocik "laleczko"

      12 lat

      • 1 0

    • 2012-05-04 20:53

      andżela machaj głową!

      12 lat

      • 0 0

    • 2012-05-04 08:24

      Andżelika to imię z XIX wieku

      Obecnie mamy wiek XXI.

      Andrzelik

      12 lat

      • 34 4

    • 2012-05-04 08:22

      lataj na miotle tylko na drzewka uważaj

      12 lat

      • 11 2

  • 2012-05-04 09:34

    (2)

    Widzę, że w planach na przyszłość nie ma ani słowa o tak potrzebnym remoncie (a właściwie kompletnej przebudowie) torowiska prowadzącego na Stogi.

    stożek

    12 lat

    • 7 0

    • 2014-01-20 20:57

      Po co ?

      Według mnie na brzeźno , nowy port i stogi linia tramwajowa powinna mieć zachowany stary "charakter" i nie być odbudowywana ale niestety teraz tlyko droga na stogi została w starym stylu .

      Rogul

      10 lat

      • 1 0

    • 2012-05-04 13:23

      linia powinna iść całkowicie nową trasą z nowym mostem przez rzekę

      12 lat

      • 1 2

  • 2012-05-04 09:27

    trzeba patrzeć w przyszłość (2)

    Aglomeracje wielkości Trójmiasta w państwach europejskich mają albo budują już metro. O tym powinno się już mówić, pisać i planować. Przyznajcie, że tramwaj to jednak przeżytek.

    lechia ograła legię

    12 lat

    • 5 20

    • 2014-01-20 20:56

      Metro ?

      Nadmorska miejscowość ... nie ma szans na metro w tej ziemi .

      Rogul

      10 lat

      • 0 0

    • 2012-05-04 12:15

      Aby metro było opłacalne muszą być potoki pasażerskie dostatecznej wielkości

      u nas takie potoki istnieją tylko w relacji północ-południe a tam jest skm

      12 lat

      • 8 0

  • 2012-09-15 20:35

    tramwaj

    Bardzo interesujące szkoda ze nie jestem w Gdańsku. Jeżdziłam jeszcze Tramwajem przez ul.Długą do ul.Łąkowej do pracy. Co do Chełma to słyszałam jak mówiono że Tramwaj miał już w czasie wojny na Chełm jechać tylko przez Orunię ale nie doszło do tego.

    annaschewe

    11 lat

    • 3 0

  • 2012-05-05 11:13

    NO HOPE, KEINE HOFFNUNG, HETY HADE*DbI

    Było już Międzykomunalne Zakłady Komunikacyjne Gdańsk-Gdynia i Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Gdańsk-Gdynia.



    To co nastąpiło potem, dezintegracja komunikacyjna i administracyjna Trójmiasta to regres, którego JEDYNYM celem jest rabunek społecznych środków, przez obsadzenie stołków zilionem znajomków i totumfackich. Te wszystkie firemki kiedyś były zarządzane z jednego skromnego budyneczku.



    Jeśli dalej będziemy się zgadzać, by nas bezkarnie okradano i jeszcze dobudowywać do tego pseudoideologie patriotyzmu gdańskiego-antygdyńskiego i gdyńskiego-antygdańskiego, to jedyna nadziejach, że porządel zrobią z tym burdlem dopiero albo Niemcy albo Ruski, przy następnych r******h granic.



    Bo my, Polacy nie nadajemy się do niczego jak do drobnych kradzieży.

    tc2

    11 lat

    • 2 2

  • 2012-05-05 11:00

    gdańsk to stolica pomników.

    11 lat

    • 1 3

  • 2012-05-05 11:00

    muzeum,muzeum,muzeum. precz z przychodniami,ośrodkami zdrowia,przedszkolami i szkołami.

    I WSZYSCY RAZEM !!!!!!! MUZEUM !!!!!!!! MUZEUM !!!!!!!!!!

    kolega adamowicza

    11 lat

    • 2 3

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (37)

Najczęściej komentowane

Nawet 1,2 tys. zł dopłaty. Bon energetyczny zależny od dochodu

Bon energetyczny nawet 1,2 tys. zł dopłaty

"Po co się tak oszpecać?!" Ogolona głowa u kobiety

Ogolona głowa u kobiety wywołuje emocje

więcej

Najczęściej czytane