• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Historyczny obelisk z Emaus odkrył swoją tajemnicę

Katarzyna Moritz
20 kwietnia 2011 (artykuł sprzed 13 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Łostowicka: kierowcy więdzą, jak usprawnić ruch

Robotnicy budowlani przypadkowo odkryli tajemnicę obelisku, który stanął w gdańskim Emaus prawie 90 lat temu.



Niepozorny i nadgryziony zębem czasu obelisk, stojący od lat u zbiegu ul. Kartuskiej i Łostowickiej zobacz na mapie Gdańska w Gdańsku, odsłonił swoją tajemnicę. We wtorek, podczas usuwania jego fundamentu, znaleziono w nim metalową tuleję z monetami, dokumentami i gazetą z 1923 roku.



Pod tym obeliskiem znaleziono dokumenty z 1923 roku. Pod tym obeliskiem znaleziono dokumenty z 1923 roku.
Od kilku miesięcy skrzyżowanie Kartuskiej, Łostowickiej i Nowolipie jest królestwem robotników budowlanych. Poszerzają oni ul. Łostowicką, kładą tory tramwajowe na Morenę, powiększają skrzyżowanie. Plac budowy ciągle się przesuwa, niedawno objął także stojący od lat przy ul. Kartuskiej kamienny obelisk upamiętniający mieszkańców tych okolic poległych podczas I wojny światowej.

- Mieliśmy przygotować to miejsce do budowy sieci wodociągowej. W sobotę zdemontowaliśmy obelisk i zabezpieczyliśmy go. We wtorek rano rozbieraliśmy fundament, na którym stał. Wtedy okazało się, że natknęliśmy się na niespodziankę - opowiada Piotr Koprowiak, kierownik robót drogowych z firmy Strabag.

W betonowej skrzyni, która była częścią fundamentu, robotnicy znaleźli metalową rurę. - Nic nie wskazywało na to, że coś jest w skrzyni. Cienki beton, którym była pokryta, odkrył swoją zawartość dopiero wtedy, gdy skrzynię podniosła koparka. Rurę otworzyliśmy, bo byliśmy ciekawi, co w niej jest. Okazało się, że wewnątrz są spisane ręcznie w języku niemieckim dokumenty z datą z 1923 roku - opowiada znalazca, Krzysztof Kudon, pracownik firmy Strabag.

Dokumenty zachowały się w dość dobrym stanie. Choć lekko zawilgocone, pozostały czytelne. W gazecie "Berliner Illustrirte Zeitung" z 1 lipca 1923 roku widać nawet, jak ktoś zapisał sobie hasła pomocne do rozwiązania krzyżówki. W dokumentach jest też spisana odręcznie lista 111 nazwisk, z których każde opatrzone jest datą, począwszy od 1905 do 1923 roku. Większość jest niemieckich, ale wiele z nich ma też polskie brzmienie: są tu Kołakowski Joseph czy Kamiński Artur. Jest także kilkustronicowy dokument opatrzony pieczęcią z napisem "Emaus" i podpisami. To jednak nie wszystko.

Jakie znaczenie mają dla nas gdańskie dokumenty sprzed 90 lat?

- W papierowym zawiniątku znajdowało się 17 monet. Co ciekawe, wszystkie były pruskie, a nie z Wolnego Miasta Gdańska. Są to głównie aluminiowe fenigi i marki - wyjaśnia Marcin Tymiński z biura Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, do którego trafiło znalezisko.

Po wstępnej analizie dokumentów można ustalić, że jest to lista nazwisk weteranów wojennych z Emausu, którzy ufundowali obelisk poświęcony pochodzącym z tej gminy ofiarom I wojny światowej. - Z dokumentu zapewne precyzyjnie dowiemy się, dlaczego go ustawiono i poznamy historię okolicy - dodaje Tymiński.

Po przetłumaczeniu dokumentów, zostaną one przekazane do któregoś z gdańskich muzeów - konserwator jeszcze nie zdecydował, do którego.

- Najważniejsze, że znalezisko nie zgubiło się przy pracach budowlanych. To w ogóle cud, że ten obelisk przetrwał przy tak ruchliwej ulicy - cieszy się Tymiński.

Takich obelisków, jak ten z Emaus, w Gdańsku i okolicach było sporo. Zaliczano je do tzw. Kriegerdenkmal, czyli pomników, które stawiano poległym uczestnikom różnych wojen w ich rodzinnych gminach. Ten z ul. Kartuskiej, choć zdewastowany i tuż po II wojnie światowej pozbawiony przez Rosjan tablicy pamiątkowej, figuruje w wykazie gdańskich pomników pod pozycją nr 37.

Obelisk z Emaus zostanie odnowiony i zaopatrzony w nową tablicę pamiątkową. Jesienią wróci na skrzyżowanie, ale w nowe miejsce. Stanie na wysepce, którą będą mijać kierowcy i kierujący się w poszerzoną ulicę Łostowicką.

Opinie (112) ponad 10 zablokowanych

  • Fotka tablicy

    Gdzieś około 1985 zrobiłem swoja Smienką 8, fotkę tej tablicy. Trzeba poszukać...

    • 11 2

  • (1)

    zgadza się żaden niemiec by nie odnawiał naszych wspamnień tylko zadeptał !

    Taka jest prawda i fakty.

    • 11 23

    • wiec bądźmy od nich lepsi !!!

      • 10 2

  • (4)

    zostawcie obelisk !!! mało jest takich nietypowych obiektów wkomponowanych w Gdańsk

    • 18 7

    • (3)

      Spokojnie, zostawią go i w końcu odnowią. Tak długo miasto się nie interesowało nim aż zostali do tego zmuszeni - I DOBRZE :D

      • 5 2

      • (2)

        z gapą na środku ?

        • 4 7

        • a polskie pomniki na ukrainie to orła nie mają ??

          • 5 2

        • Nawet jak z gapą to co? Przeszkadza ci pochodzenie ludzi którzy kiedyś zamieszkiwali tą ziemię?

          • 9 4

  • Tablica na obelisku, była jeszca z 15-20lat

    temu, wiem bo pamiętam, ktoś ukradł, bo była z białego marmuru.

    • 5 1

  • obelisk

    to był drogowskaz były wmurowane marmurowe tablice i wskazywały kiwrunki świata np. kierunek berlin i ilejest kilometrów od tego miejsca do berlina te tablice były rozkradzione w latach 90 tych na nich były daty 1800 któryś rok

    • 3 4

  • na wysepce?? to bezpiecznie?? (3)

    "...Jesienią wróci na skrzyżowanie, ale w nowe miejsce. Stanie na wysepce, którą będą mijać kierowcy i kierujący się w poszerzoną ulicę Łostowicką. .."

    no to będzie można go łatwo skosić ;)

    • 22 35

    • (2)

      to właśnie jest najgorsze, bo szybko może zostać zniszczony. Za dużo mamy pijaków i wariatów za kółkiem - to fakt

      • 13 2

      • (1)

        i na ludzi którzy patrzą sie na nawigacje a nie na droge. Nie mówiąc o pannach, gadających przez telefon, albo poprawiające makijaż na światłach.

        • 6 1

        • Też myślę, że powinni go postawić gdzieś obok, ale nie na wysepce, bo zaraz jakiś napruty debil

          skosi go golfem albo przyhaczy naczepą.
          A szkoda by było zepsuć. Jest to w końcu kawałek historii tego miejsca.

          • 9 0

  • (2)

    Nawet nie wiecie jak się cieszę, że w końcu wezmą odnowią ten niezły kawałek historii. Stał zapomniany zaraz przy ulicy, popadał w ruinę.
    Kto z przejeżdżających/przechodzących koło niego przypuszczał, że takie niespodzianki poprzedni mieszkańcy osady Emaus zostawili dla nas :D

    • 42 4

    • (1)

      A my z sąsiadem wykopując karpę po ściętym świerku, niedaleko bo tez na Siedlcach znaleźliśmy pod nią garnek pełny rożnych monet w tym większość srebrnych , ale jest tez wiele złotych monet.Wszystkie z szesnastego wieku. Pieniądze ze sprzedaży zamierzamy oddać na budowę Kościoła ,który ma powstać na Lostowicach.

      • 4 2

      • Buehehehehehe :)

        • 5 0

  • poszukiwacze skarbów

    Teraz "poszukiwacze skarbów" rozkopią całą okolicę...;/

    • 5 2

  • (2)

    Czy mozna uzyskać dostęp do tego wykazu pomników ? Chętnie poszukałbym takich perełek, podczas spaceru.

    • 9 4

    • W Gdyni podobny pomnik z listą nazwisk stoi przy ul. Działdowskiej.

      • 1 0

    • nie w formie wykazu, ale zobacz:

      http://www.zdiz.gda.pl/zdizgdansk/chapter_76057.asp
      (lista pomników z lewej strony ekranu)

      • 1 1

  • Czekamy na "Emaus Lechia Fan Klub"

    Emaus- wioska w Palestynie

    • 7 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane