Czy będziemy wielonarodowym i etnicznym tyglem? A może staniemy się konserwatywni i zamknięci na innych? Jak bardzo Trójmiasto będzie się różnić od reszty Pomorza? Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przygotował raport z czterema scenariuszami przemian wartości i stylów życia za 20 lat. To jeden z elementów projektu Pomorze 2030.
będziemy zupełnie innym społeczeństwem niż dziś, ale trudno powiedzieć jakim
18%
będziemy bardziej zróżnicowani, pojawi się więcej mniejszości, np. etnicznych, co może wywołać niepokoje społeczne
24%
staniemy się bardziej otwarci na innych, przez co nasza kultura i życie osobiste bardzo zyska
26%
nic się nie zmieni, to zbyt krótki okres
32%
Przeczytaj wersję roboczą raportu
"Scenariusze przemian wartości i stylów życia na Pomorzu w roku 2030" Scenariusze powstały na podstawie przeprowadzonych przed kilkoma miesiącami dyskusji o przyszłości regionu. Uczestniczyli w nich przedstawiciele władzy, naukowcy, dziennikarze, aktywiści społeczni. To tzw. foresightowa metoda prognozowania, w której najważniejsza nie jest dokładność i trafność, lecz nakreślenie możliwych perspektyw i sposób przygotowania się do nich.
-
Takie badania przede wszystkim przydadzą się politykom, samorządowcom, przedsiębiorcom lub planistom, ponieważ wskazują pewne trendy, które mogą pojawić się w przyszłości - tłumaczy ich autor, dr hab.
Tomasz Szlendak z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. -
Nabrały na znaczeniu w dużej mierze odkąd pojawiły się fundusze unijne, których wydawanie planuje się na kilka lat do przodu. Ale są także istotne dla przeciętnego mieszkańca, który dzięki nim może zaplanować chociażby studia, to czym będzie chciał się zajmować za kilkanaście lat.W raporcie znajdują się cztery scenariusze, które przedstawiamy szczegółowo pod artykułem. "Pomorski Kogel-mogel" i "Konserwatyzm plus" przebiegają stopniowo i spokojnie. Z kolei "Wojna światów" i "Przebudzenie post-materialistyczne" to przemiany po tzw. "tąpnięciach", czyli katastrofach, takich np. jak kryzys ekonomiczny.
Wszystkie one mają elementy wspólne, wskazujące, w jakim kierunku Pomorze powinno zmierzać. Jednym z nich jest trwała i ścisła współpraca Trójmiasta z regionami pozamiejskimi.
-
W Trójmieście od dłuższego czasu zauważalne są migracje poza miasto, zwłaszcza wśród zamożnych osób - opowiada Szlendak. -
Mieszkańcy Trójmiasta i Pomorza są bardzo mobilni i bez problemu mogą dojeżdżać codziennie to pracy kilkanaście albo nawet kilkadziesiąt kilometrów. To ich duża zaleta, dlatego interesują się nowymi drogami ekspresowymi, koleją metropolitarną czy powstaniem linii tramwajowych, wiodących na peryferyjne dzielnice.Jedną z naszych cech, być może związaną z tym, że jesteśmy w większości potomkami przesiedleńców, jest łatwe przystosowanie do zmian. Dr Szlendak twierdzi, że to zdecydowana zaleta naszej aglomeracji.
-
Mieszkańcy Pomorza są bardzo otwarci na zmiany, to przejawia się w panującej tutaj innowacyjności w wielu gałęziach gospodarki - tłumaczy. -
Proszę przejść się po bocznych uliczkach w Sopocie albo sprawdzić jakie gospodarstwa agroturystyczne powstają na Kaszubach. To styk różnych kultur, co wpływa na otwartość i kreatywność, przetwarzaną na nowe rozwiązania i pomysły.Według jednej z prognoz, ludzie będą odchodzić od religijności i tradycji, traktując praktyki religijne jako zdarzenia wyznaczające cykl życia, takie jak chrzciny, komunia czy wesele. Już dziś województwo pomorskie jest jedynym w Polsce, gdzie urodzenia pozamałżeńskie w istotnym stopniu podnoszą poziom dzietności.
-
Mają wiele cech wspólnych, ale na północy ludzie są bardziej liberalni, mniej rodzinno-centryczni i mniej religijni, niż statystyczny Polak - tłumaczy Szlendak.
Prawdopodobnie w Trójmieście, szybciej niż w innych częściach Polski, przyjmie się tzw. Zasada 40:40:20, która mówi, że w przestrzeni miejskiej 40 proc. ruchu odbywa się na rowerze, 40 komunikacją miejską, a 20 samochodami. To zasługa budowy nowych dróg rowerowych i inwestycji w komunikację miejską. Jednak z drugiej strony samochód to w przekonaniu wielu osób wciąż symbol wyższego statusu społecznego.
-
Panuje tu choroba dwubiegunowa: w tygodniu mnóstwo osób siedzi w samochodach i wszędzie nimi jeździ, a w weekendy mieszkańcy chcą przesiadać się na rowery - tłumaczy dr Szlendak. -
To jaskółki nowego, choć wciąż lata świetlne dzielą nas od Kopenhagi czy Amsterdamu. Ale z drugiej strony, gdzie w Polsce znajdziemy takie miejsce, gdzie rowerzystów jest tak wielu? Idąc promenadą w Brzeźnie, trzeba bardzo uważać, aby na któregoś nie wpaść!
Cztery scenariusze przemian w obrębie pomorskich wartości i stylów życia:Pomorski kogel-mogel , czyli scenariusz eklektyczny- wielokulturowość i akceptacja dla odmienności
- zrytualizowanie praktyk religijnych bez wiary, prywatyzacja wiary
- "zastygnięcie" ideologii
- konsumeryzm
- zwiększona mobilność społeczna i terytorialna
- przydawanie znacznej wartości pracy zawodowej
- liberalizacja i "metropolizacja" obyczajów i postaw ("aura metropolitarna")
- odkładanie rodziny na później wraz późniejszym rodzeniem pierwszego dziecka, większe zróżnicowanie form życia intymnego i
rodzinnego
Konserwatyzm plus, czyli scenariusz konserwatywno-modernizacyjny- dziedziczony w rodzinach indywidualizm i nastawienie na interesy krewnych
- tradycja religijna konserwująca obyczajowość
- ograniczanie liberalizmu młodości
- zwiększona dzietność
- patriarchalny model rodziny
- przestawienie z konsumeryzmu na
- wspólnotowość połączoną z postawą charytatywną.
Wojna światów, czyli scenariusz radykalnego rozchodzenia się nisz społecznych- różnicowanie się stylów życia w wielu, licznie powstających niszach kulturowych
- komunikacja internetowa pogłębiająca podziały społeczne i utrudniająca kontakty międzykategorialne
- sytuacja, w której jedne nisze/terytoria się bogacą, inne nisze/terytoria biednieją
- odtechnokratyzowanie polityki
- powstające nowe ruchy społeczne.
Przebudzenie postmaterialistyczne- odejście od sacrum i tradycji
- liberalizacja obyczajów seksualnych i związków intymnych
- wzrost tolerancyjności
- feminizacja wartości, emancypacja
- nastawienie na samorozwój
- wzmożona aktywność społeczna i obywatelska
- silna postawa proekologiczna
- wzrost umiejętności współpracy
- skoncentrowanie na więziach, przyjaźniach, uczuciach, wyższa dzietność
Badanie to część projektu "Pomorze 2030", którego celem jest dostarczenie wiedzy na temat przyszłości Pomorza poprzez określenie scenariuszy rozwoju województwa. Realizacja projektu ma wskazać kluczowe technologie, których rozwój lub wprowadzenie w regionie będzie przyczyniać się do rozwiązania określonych problemów społecznych, gospodarczych, czy środowiskowych. Projekt jest prowadzony przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.
Więcej informacji na stronie
Pomorze 2030
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
