- 1 Wypadek i blokada obwodnicy. W akcji LPR (201 opinii)
- 2 Co się wydarzyło na lotnisku z piątku na sobotę (105 opinii)
- 3 Napad na bank miał być żartem (127 opinii)
- 4 Rozporządzenie ws. zakazu wstępu do lasów (156 opinii)
- 5 W majówkę ruszają linie sezonowe (31 opinii)
- 6 2,5 roku więzienia dla rosyjskiego szpiega (90 opinii)
Nieistniejące cmentarze: jedyne, jakie możemy dziś odwiedzić
Wszystkie wyglądają jednakowo i na pierwszy rzut oka przypominają nagrobki. W latach 2006-2009 postawiono w Gdańsku szesnaście tablic upamiętniających zlikwidowane po wojnie poniemieckie cmentarze. Paradoksalnie nieistniejące cmentarze są jedynymi, jakie możemy odwiedzić podczas tego święta Wszystkich Świętych...
Mowa o poniemieckich cmentarzach, niemal zupełnie zlikwidowanych w pierwszych dekadach po zakończeniu II wojny światowej - a dokładnie na przełomie lat 60. i 70. - i powrocie Gdańska w granice Polski. Dlaczego ówczesne władze podjęły decyzję o likwidacji miejsc, które w naszej kulturze są powszechnie uważane za nienaruszalne?
Wymazanie śladów niemieckiej przeszłości
Oficjalnie, poniemieckie cmentarze potraktowano jako porzucone. Zarastały chwastami i nie było komu pielęgnować nagrobków, gdyż ich bliscy zostali wysiedleni w nowe granice Niemiec. W przypadku wielu mogił upłynął zresztą minimalny okres, jaki musi upłynąć od pochówku, aby można było zlikwidować je zgodnie z prawem. Zarówno ustawa o chowaniu zmarłych i stwierdzaniu przyczyny zgonu z 1932 r., jak i obowiązująca do dziś ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych z 1959 r. ustaliła wspomniany okres na 20 lat.
Jednak tak naprawdę, celem likwidacji cmentarzy było przede wszystkim usunięcie z przestrzeni publicznej śladów niemczyzny. Tysiące pomników z wyrytymi po niemiecku napisami stały w jaskrawej sprzeczności z tezą o odwiecznie polskim charakterze Ziem Odzyskanych, usilnie lansowanej przez ówczesną propagandę. Należy jednak wspomnieć, że pamięć o okrucieństwach zgotowanych Polakom przez Niemców w okresie okupacji była wciąż żywa i trudno oczekiwać, aby decyzja o likwidacji spotkała się wówczas z powszechnym potępieniem.
Idea upamiętnienia pochowanych na dawnych cmentarzach
Po transformacji ustrojowej w Gdańsku - podobnie zresztą jak w innych miastach wchodzących w skład Ziem Odzyskanych - nieskrępowana debata publiczna o niemieckiej przeszłości przestała być tematem tabu. Co więcej, można nawet mówić o modzie na poznawanie przedwojennej historii miasta, której dobrym przykładem była ogromna popularność wydanej w latach 1996-2006 serii albumów fotograficznych "Był sobie Gdańsk".
Wkrótce pojawiła się także idea upamiętnienia dawnych mieszkańców Gdańska, pochowanych na nieistniejących już cmentarzach. W 1998 r. gdańscy radni wydali uchwałę, w której wyrazili poparcie dla pomysłu społecznego komitetu, który zaproponował postawienie stosownego pomnika. W ten właśnie sposób powstał Cmentarz Nieistniejących Cmentarzy przy ul. 3 maja w Gdańsku, którego otwarcie miało miejsce w 2002 r.
Dotychczas ustawiono 16 tablic
Kilka lat później pojawił się kolejny pomysł, aby sukcesywnie upamiętnić każdy, nieistniejący cmentarz z osobna. W latach 2006-2009, na terenie dawnych cmentarzy zostało ustawionych przez Gdański Zarząd Dróg i Zieleni łącznie 16 tablic pamiątkowych. Wszystkie mają identyczną formę. Zostały wykonane z granitu i swoim kształtem przypominają dawny nagrobek. Na powierzchniach frontowych - patrząc od góry - zostały wykute kolejno:
- herb Gdańska
- napis w języku polskim, informujący o nazwie cmentarza oraz okresie, w którym funkcjonował
- inskrypcja w języku łacińskim, z reguły cytat z Biblii, opatrzony skrótem źródła wersetu
- napis w języku niemieckim, o treści analogicznej do napisu polskojęzycznego
- fragment współczesnej mapy miasta, na którą naniesiono obrys cmentarza oraz miejsce umiejscowienia tablicy
- informacja o sfinansowaniu z miejskiego budżetu wraz z datą ustawienia tablicy
Pełna lista pamiątkowych tablic
Poniżej prezentujemy listę zlikwidowanych cmentarzy w Gdańsku, na terenie których zostały ustawione pamiątkowe tablice:
- Cmentarz katolicki p.w. św. Mikołaja i Kaplicy Królewskiej przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, czynny w latach 1893-1956
- Cmentarz ewangelicki p.w. św. Katarzyny przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, czynny w latach 1870-1956
- Cmentarz ewangelicki Najśw. Marii Panny przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, czynny w latach 1901-1956
- Cmentarz katolicki p.w. św. Józefa i Św. Brygidy przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, czynny w latach 1815-1956
- Cmentarz ewangelicki św. Trójcy przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, czynny w latach 1867-1956
- Stary cmentarz katolicki "Urania" u zbiegu al. Grunwaldzkiej i ul. Kościuszki we Wrzeszczu, czynny w latach ok. 1770-1946
- Cmentarz zespolony p.w. św. Bartłomieja, Jana, Piotra i Pawła przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, czynny w latach 1860-1956
- Cmentarz ewangelicki Lazaretu i Najświętszej Marii Panny przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, czynny w latach 1815-1946
- Cmentarz ewangelicki p.w. Bożego Ciała przy ul. 3 maja w Śródmieściu, czynny w latach 1815-1956
- Cmentarz ewangelicki św. Barbary przy ul. Bema na Siedlcach, czynny w latach 1850-1964
- Cmentarz nowy katolicki przy ul. Strzeleckiej w Śródmieściu, czynny w latach 1822-1946
- Cmentarz katolicki w Emaus, po 1920 roku Ewangelicki Cmentarz Zbawiciela przy ul. Starodworskiej na Siedlcach, czynny w latach 1781-1956
- Cmentarz bezwyznaniowy krematoryjny przy ul. Traugutta we Wrzeszczu, czynny w latach 1914-1966
- Cmentarz ewangelicki przy ul. Wyzwolenia w Nowym Porcie, czynny w latach 1869-1947
- Cmentarz ewangelicki przy ul. Cedrowej na Ujeścisku, czynny w latach 1648 - 1961
- Cmentarz ewangelicki p.w. Chrystusa Króla przy ul. Nowotnej na Stogach, czynny w latach 1880-1946
Puste cmentarze w dzień Wszystkich Świętych
Opinie (167) ponad 20 zablokowanych
-
2020-11-01 14:32
zapomniane cmentarze na orunII
podobny jest na Orunii za przychodnią na gościnnej, za torami ul ramułta związkowa. groby nadal tam są jedynie zepchnięto i wywieziono nagrobki w l,60 ub wieku. czasem ktoś zapala święczkę. cmentarz należał przed wojną do kościoła św jerzego który był protestancki. obecnie koścół św Boboli. do dziś brak jakiejkolwiek tablicy
- 15 0
-
2020-11-01 14:15
Cmentarz żydowski na Chełmie
Jest otwarty
- 8 1
-
2020-11-01 13:57
no no no to teraz będzie się działo
- 3 0
-
2020-11-01 13:45
nie ma marszu ma wałach PAP
- 3 1
-
2020-11-01 13:26
W lesie
Przy Polankach, za szpitalem MW kiedyś był cmentarz. Kamieniarze rozkradli cenniejsze nagrobki. Zostały tylko betonowe ... Nikt o to nie dba ...
- 10 0
-
2020-11-01 10:34
Cmentarz to symbol narodu Polskiego (2)
- 14 15
-
2020-11-01 13:19
haha - a Kopernik była kobietą...
- 3 1
-
2020-11-01 11:06
Ale sobie wymyśliłeś niezły symbol. Tak w ogóle to się dobrze czujesz?
- 10 2
-
2020-11-01 13:06
gdynianka
niiie mog i e jpojechac na cmentarz i stac przy grobie moich dzieci jestem rozpaczona i wscieklai i czuje ogromny bol
- 6 3
-
2020-11-01 12:48
Piękny pomysł, szacunek należy się wszystkim bezimiennym zmarłym .
- 14 1
-
2020-11-01 12:43
Tchórze siedzą w domach
- 1 21
-
2020-11-01 09:52
Polska (4)
I dlatego ten narod jest cale zycie rąbanyy. Jak mozna komus zabronic isc np na cmentarz jestesmy wolnymi ludzmi, nie dajcie sie zastraszać przez ten rzad Policje to maly procent spoleczenstwa wygramy z nimi !!!
- 45 50
-
2020-11-01 10:38
(3)
Niuans jest taki, że praktycznie 100% policjantów ma broń. A jaki jest analogiczny odsetek w społeczeństwie? I dzięki komu istnieje ta dysproporcja?
- 10 2
-
2020-11-01 12:38
W każdym komunistycznym kraju jest zakaz posiadania broni przez społeczeństwo
Oni od początku wiedzieli, że uzbrojony obywatel to zagrożenie dla reżimu.
- 5 2
-
2020-11-01 12:19
Wadza jewrejów od 1945r spodziewała sie reakcji Polaków dlatego zakazała
- 3 0
-
2020-11-01 11:37
odp
ja uwazam jak by juz doszlo do tak poteznej walkito dla zwyklych ludzi tez bron by sie znalazla, miejmy nadzieje ze do tego nigdy nie dojdzie, i jedni z drugimi wkoncu przestana walczyc czy rywalizowac, bo jak widac w innych krajach sie da zyc normalnie na lini obywatel policja, ale u nas najpierw trzeba wywalic tych gnoi co nienawidza ludzi i samych siebie typu kaczynski. i dac ludzi w zamian co naucza ludzi szacunki i milosci bo zycie mamy jedno po co sie zrec i denerwowac!!!
- 8 4
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.