• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Nietypowe Budowle Trójmiasta. Stoczniowa Hala Kadłubownia i Trasernia

Ewa Budnik
5 września 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 

Hala Trasernia oglądana z lotu ptaka robi imponujące wrażenie.

W cyklu Nietypowe Budowle Trójmiasta pokazywaliśmy ostatnio wieżę ciśnień w Letnicy. Dzisiaj opowiadamy o widocznej z ulicy Jana z Kolna Hali TraserniaMapka. Na jej froncie znajduje się biały napis "Stocznia Gdańska". W kolejnym odcinku pokażemy zachowany schron przeciwlotniczy przy ulicy Chrzanowskiego w GdyniMapka.



Tereny stoczniowe:

Hala Trasernia jest tak eksponowana, że każdy mieszkaniec Gdańska jednym tchem wymieniłby ją razem ze stoczniowymi dźwigami czy salą BHP na liście najbardziej kojarzonych gdańskich obiektów stoczniowych. Swoimi niebieskimi bramami i białym napisem "Stocznia Gdańska" rzuca się w oczy wszystkich osób, które samochodem albo tramwajem przejeżdżają Jana z Kolna i Marynarki Polskiej w Gdańsku.

Nie da się zaprzeczyć: budynek jest wielki. Z udostępnionej przez urząd konserwatora zabytków karty ewidencyjnej wynika, że ma on 27 metrów wysokości, szerokość 23 metry i długość 197 metrów. Powierzchnia użytkowa wynosi prawie 17 tys. m kw.  

Ogromna hala zwraca uwagę osób przejeżdżających ul. Jana z Kolna. Ogromna hala zwraca uwagę osób przejeżdżających ul. Jana z Kolna.

Stocznia elbląskiego przedsiębiorcy



W tej samej karcie ewidencyjnej przywołana jest historia obiektu: 14 lutego 1889 roku Ferdynand Schichau, właściciel stoczni w Elblągu, kupił od zarządu miasta Gdańska teren w sąsiedztwie Stoczni Cesarskiej i linii kolejowej o powierzchni ok. 50 ha. Stocznia budowana przez niego w Gdańsku była filią przedsiębiorstwa w Elblągu.

Hala 3B powstała ok. 1890 roku i mieściła: kuźnię kotłów (Kessel-Schmiede), kuźnię miedzi (Kupfer-Schmiede), ślusarnię (Schlosserei) i stolarnię (Tischlerei).

Po II wojnie światowej stocznie Cesarska i Schichaua zostały połączone, a w hali 3B utworzono halę prefabrykacji sekcji kadłubowych, na drugiej kondygnacji budynku mieściła się natomiast trasernia optyczna i modelowa, do której zadań należało wykreślanie linii teoretycznych kadłuba wielkości naturalnej i sporządzenie rysunków wręgów oraz wykonanie szablonów potrzebnych do prac montażowych. Szablony przekazywano potem pomiędzy trasernią na wyższej kondygnacji a halą obróbki na dole za pomocą specjalnego otworu w stropie oraz podnośnika elektrycznego przesuwanego na szynie.

Po latach takiego funkcjonowania hala zaczęła pełnić funkcję wyłącznie hali montażowej.Podczas działalności Stoczni Gdańskiej w hali mieścił się Wydział PK-3, Oddział Prefabrykacji, a budynek nazwano halą prefabrykacji.

W 1977 roku przeprowadzony został remont instalacji wentylacyjnej hali, a 1983 roku adaptacja pomieszczeń trasernii dla potrzeb Biura Projektowo-Konstrukcyjnego w Wydziale K1 Stoczni Gdańskiej.

Plan Stoczni Schichaua z 1899 roku Plan Stoczni Schichaua z 1899 roku

Konstrukcja z końca XIX wieku



Hala wzniesiona została w konstrukcji szkieletowej - z profili stalowych wypełnionych czerwoną cegłą. W środku znajdowało się pięć suwnic, dźwig (do 4,5 tony) oraz elektrowyciąg (do pół tony). Jej charakterystycznym elementem są stalowe, czteroskrzydłowe wrota rozsuwane przy pomocy napędu elektrycznego. Znajdują się one na frontowej i tylnej elewacji obiektu.

W elewację frontową (południową) wkomponowany jest dużej wielkości napis STOCZNIA GDAŃSKA oraz dwa emblematy w postaci tablic powyżej, którymi są: Order Sztandaru Pracy oraz logo zakładowe z literami SG.

Hala ma dwie kondygnacje - ciągną się one wzdłuż dłuższych boków hali. Strop hali wykonany jest z blachy na konstrukcji stalowej. Nad częścią jednokondygnacyjną (ciągnącą się wzdłuż hali przez środek) znajduje się nadbudówka ze stalowymi świetlikami. Ze względu na obecnie panujące obostrzenia związane z epidemią ekipa Trojmiasto.pl nie mogła wejść do środka, by uwiecznić jak obecnie wyglądają wnętrza.

Na całej długości elewacji zachodniej do hali przylega budynek 9B będący przybudówką socjalno-biurową z czterema klatkami schodowymi.

Hala musi przetrwać



Obecnie teren, na którym znajduje się hala, należy do spadkobierczyni terenów postoczniowych - spółki Synergia 99 - i jest dzierżawiona przez Stocznię Crist.

Warszawska pracownia architektoniczna JEMS Architekci stworzyła koncepcję przyszłego zagospodarowania terenów stoczniowych pomiędzy Popiełuszki a węzłem Kliniczna. Hala Trasernia pozostaje w niej widoczna z ulicy Jana z Kolna (zgodnie z zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego). Przed halą powstać ma miejski, wypełniony zielenią, elementami sztuki i małą architekturą plac.

  • Widok na halę jest chroniony zapisami w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W przyszłości przed halą powstanie miejski plac.
  • Koncepcja zagospodarowania tej części przyszłej dzielnicy Młode Miasto powstała w warszawskiej pracowni JEMS Architekci. Plac przed halą jest w niej wyraźnie zaznaczony.

Nietypowa budowla? Zgłoś nam do wyjaśnienia
Zastanawiasz się, czym jest i jaką funkcję pełni dziwna budowla, którą mijasz w drodze do pracy lub która znajduje się w pobliżu twojego miejsca zamieszkania? Napisz do nas! Poinformuj o lokalizacji, napisz, jakie masz pytania. Postaramy się ją sfilmować i wyjaśnić, co to takiego.

inwestycje@trojmiasto.pl

Opinie (83) 4 zablokowane

  • Hala fajna (3)

    Przez kilkanaście lat dostarczyłem tam do magazynku materiały,na hali panuje syf nikt nie dba o porzadek ,wszedzie prowizorki byle taniej i na maxa wykorzystać ludzi tam pracujących ,Crist jest kolejnym najemca tego obiektu imtez nic nie zrobi bo im tez się nie opłaca,natomiast przyległy do hali biurowiec to pomremoncie full wypas ,a między bramami wyjazdowymi od frontu stoi blaszak ,tam przed Laty była stacja ładowania wózków akumulatorowych / obecnie szatnia podwykonawców/
    W której pracował Pierwszy Elektryk Rzeczypospolitej - Bolek .

    • 22 27

    • Nie pisz głupot.

      On ładował akumulatory na MY, a nie na K3

      • 0 0

    • fajna-bo nic innego nie widzialesz w swoim marnym zyciu.

      • 6 2

    • To prawda.. wszedzie kipy smieci wszelkiego rodzaju.. jak miala to nauta byl taki bajzel ze nogi mozna bylo połamać

      • 2 2

  • to tam pracował największy polski bohater pan Prezydent Lech Wałęsa? (19)

    • 20 63

    • Wałesa (3)

      Pan prezydent Lech Wałęsa pracował na oddziale transportowym MY na tzw Holmie

      • 0 8

      • Na Holmie nie było wówczas MY, ten wydział znajdował się koło bramy nr 3

        tam ładował akumulatory do wózków.

        • 0 0

      • Holm jest przy remontowej. Gość pracował na wprost przystanku gdansk stocznia

        • 5 0

      • pan?????

        • 7 2

    • Nie (5)

      Bolo pracował na wydziale niedaleko
      To był K3,
      Bolo zaraz za strażą w wózkarni na W

      • 11 9

      • Bolek pracował najpierw na W$, a później na MY ładował akumulatory do wózków

        • 0 0

      • Gdzie składał donosy? (3)

        • 11 14

        • Na pewno nie tam gdzie Jarosław herbatkę popijał w stanie wojennym (1)

          • 11 8

          • czyli herbatka wg. ciebie gorsza od donosu na kolegów i w rezultacie na ich rodziny?

            • 8 6

        • Bolek przyznaj się

          • 6 9

    • Tam grał w totolotka

      I zawsze wygrywał

      • 13 1

    • Nie

      • 0 0

    • Tam współpracował (2)

      • 22 17

      • Obok w krzakach spała tramwajarka (1)

        • 10 5

        • z niejednym

          • 7 3

    • Nie (1)

      • 13 1

      • Naprawiał akumulatory

        Mędrzec

        • 3 2

    • walesa nie wie gdzie ta hala sie znajduje

      • 12 8

    • nie

      • 7 1

  • Uwielbiam tą halę (3)

    Ogromna, majestatyczna, zawsze byłem ciekawy, co znajduje się w środku

    • 34 7

    • Nic. (2)

      • 3 4

      • Stefcio, (1)

        Skad ty czerpiesz taka wiedze?

        • 3 0

        • (tę halę)
          Stocznia Crist jej używa...

          • 0 0

  • (1)

    Ciekawy artykuł, mam nadzieję że hali nie zrównają z ziemią i jeszcze postoi wiele set lat ku dawnej chwale polskiego przemysłu stoczniowego.

    • 58 20

    • Ku dawnej chwale? Obecnie jest używana przez prywatną stocznię. Niech służy ku pożytkowi przemysłu stoczniowego...

      • 0 0

  • Hala

    W drugiej kondygnacji oprócz traserni w latach 70 była jeszcze strzelnica (wiem z opowiadań starszych kolegów stoczniowców).A w przybudówce w części powiedzmy piwnicznej była sauna ponoć wykonana dla armatorów radzieckich (wiem bo akurat to osobiście widziałem)

    • 1 0

  • Pomieszanie

    Po pierwsze hala nie powstała w XIX w. tylko ok. 1941 roku (bagatela prawie pół wieku różnicy). Na mapie jest zaznaczony zupełnie inny obiekt dawnej Stoczni Schichaua.
    Rzeczywiście na poddaszu hali była trasernia, ale to była tylko jej pomocnicza funkcja. Wszak w tej ogromnej przestrzeni budowano sekcje kadłubowe.
    Niestety karta ewidencyjna tego zabytku pochodzi z lat 90. i jest w niej sporo błędów. Nie można więc winić pani Redaktor, jeżeli było to jej jedyne źródło wiedzy. Mogła natomiast dokładniej poszukać lub zapytać np. kogoś z ECS - wyszedł niedawno przewodnik Andrzeja Trzeciaka "Stocznia Gdańska - miejsca, ludzie, historie", gdzie tam te informacje (prawidłowe) można znaleźć.

    • 1 0

  • Gdańsk (1)

    co władze Gdańska robią, aby zachować ten obszar i jego funkcjonalność?! Najlepiej oddać deweloperom i zaorać jeszcze funkcjonującą stocznię! Co tam, że tak pracują ludzie... będą mieszkania i biura jak malowane... aaaa i jeszcze miejski plac, bo na to żeby robić dobrze deweloperom miasto akurat stać!

    • 2 1

    • Kolego, za to unia zapłaciła Polsce i jest jak jest. Chodziło o zniszczenie polskiego przemysłu.

      • 0 0

  • Hala została wybudowana w 1889 r.

    Wielka szkoda że Sz. P. nie wspomniała słowem co w niej się działo do 1945 r. Napisane szybko i byle jak.

    • 0 0

  • (4)

    Kiedys był tam jeszcze napis im. lenina. Pamiętam. Tyle ludzi tam pracowało ale najlepiej wszystko zburzyć zamienić w muzeum i nabudowac szlaków dla nowobogackich i innych zlodziejaszkow i kombinatorow. Te cwoki kupują apartamenty za kilka czy kilkanaście tysięcy za metr kw a ty rypiesz u takiego pseudo biznesmenaod rana do wieczora za średnia krajowa. Polska to durny kraj.

    • 11 3

    • (1)

      Zeby to jeszcze srednia byla... za najniższą rypią.. a crist czy nauta zatrudniaja tylko na wlasnej działalności..

      • 2 0

      • Prawda

        NAUTA to stocznia państwowa/właściciel PGZ / ,czyli u jakich ćwoków pracuje się tylko na " działalności " ?

        • 0 0

    • (1)

      To Ty jesteś ćwokiem, a Polska to nie durny kraj, a kraj durni.
      Rozgarnięci kupują apartamenty, dzięki takim jak Ty.

      • 1 7

      • Wygrac

        Żeby wygrać w totolotka to trzeba być ponadprzeciętnie rozwinięty ? Zwykłe ćwoki też czasem wygrywają i mają w życiu szczęście.

        • 1 0

  • Lepiej by tam osiedla zbudowali (2)

    Taka tradycja Gdańska. Bańke za kawalerkę...

    • 30 58

    • Zobacz (1)

      Zbudować blok mieszkalny to nie żadna genialna filozofia. Ludzie od tysięcy lat domostwa budowali. Jednak w Trójmieście postawienie budynku mieszkalnego to wyczyn kosmiczny. Proszę spojrzeć na ceny.

      • 6 0

      • Raczej kupić...

        To nie lada wyczyn...

        • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane