- 1 Z dworca na Jasień 80 zł (613 opinii)
- 2 Mapa pożarów aut w Trójmieście (94 opinie)
- 3 Zamkną ulicę w Sopocie na 3 miesiące (38 opinii)
- 4 Co się wydarzyło na lotnisku z piątku na sobotę (366 opinii)
- 5 Zaśmiecone gdyńskie westerplatte (62 opinie)
- 6 Nowe oblicze Wroniej Górki na Aniołkach (39 opinii)
Trójmiejscy archeolodzy przebadali wiślaną szkutę
Gdańscy archeolodzy podwodni szukali jej przez kilkadziesiąt lat. Znalazła się w środkowym biegu Wisły. Mowa o szkucie, niegdyś najpopularniejszym, a dziś już niespotykanym statku wiślanym, będącym swego czasu wizytówką miasta nad Motławą.
Każdy zamożniejszy ziemianin mieszkający w pobliżu Wisły, Sanu, Narwi i Bugu, miał własne szkuty i stałych szkutników. Większe dobra miały zaś całe floty takich jednostek. Szlachta zagrodowa, której nie było stać za ich zakup, wynajmowała je. Robiła to zazwyczaj w Gdańsku.
Wyprawa ze zbożem ze środkowej Polski do Gdańska kosztowała pod koniec XVI wieku ok. 72 floreny. Oprócz załogi szkuty (sternika, jego sługi, 14 flisaków, kucharza) właściciel musiał opłacić także mierników, folarzy i tragarzy w Gdańsku, ponadto zaopatrzyć załogę w żywność na drogę powrotną. Do tego dochodził jeszcze koszt wynajęcia dodatkowej osoby upoważnionej do odbioru pieniędzy za wysłany towar.
- Szkuty zniknęły z Gdańska na początku XIX wieku, gdy Niemen, Wisłę i Odrę połączono kanałami ze śluzami. Były one zbyt szerokie, aby je pokonywać - mówi Jerzy Litwin, dyrektor Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku. - Cała nasza wiedza o tych jednostkach pochodziła dotąd z materiałów pisanych i ikonograficznych. Przez lata poszukiwaliśmy wraku takiej jednostki. Była to jedyna szansa na uzupełnienie posiadanej przez nas wiedzy.
Koniec XV wieku był wyjątkowym okresem dla żeglugi wiślanej. Koniec Wojny Trzynastoletniej zaowocował dosłownym wybuchem dalekosiężnego handlu zbożem. Korona Polska stawała się spichlerzem Europy, a zboże spławiano Gdańska. Tam ładowano je na pełnomorskie statki i wysyłano w świat.
W tym właśnie czasie do rzecznego portu w podwarszawskim Czersku płynęła spora szkuta. Kiedy mijała warowne mury górującego na lewym brzegu zamku książąt mazowieckich, na jej pokładzie wydarzyła się jakaś tragedia. W jej wyniku załoga opuściła w pośpiechu przechyloną mocno na burtę jednostkę. Niedługo potem przyszła wielka powódź, która zmieniła bieg Wisły, odcinając port w Czersku od głównego nurtu i zasypując opuszczoną jednostkę.
Na jej ponowne odkrycie trzeba było czekać ponad pół tysiąca lat.
- Kilka lat temu, podczas kopania jeziorka w prywatnym sadzie, na wierzch wypłynęło stare drewno. Kiedy przybyliśmy na miejsce, okazało się że mamy do czynienia z bardzo starym, dużym statkiem wiślanym. Świetnie zachował się 30 metrowy kadłub. Bo zakończonych właśnie badaniach dendrochronologicznych wiemy, że pochodzi ona z lat 80. XV wieku i jest to bardzo wczesny model szkuty - mówi dr Waldemar Ossowski z Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku.
Po dokładnej inwentaryzacji, kadłub został ponownie zalany. Teraz trzeba było ustalić, co z nim dalej robić. Koszta wydobycia i konserwacji takiej jednostki, wynoszą bowiem setki tysięcy złotych.
Gdańscy archeolodzy, którzy zbadali wrak, nie mieli szansy zabrać go ze sobą do muzeum. Ani w Gdańsku, ani w Tczewie, nie ma odpowiednio dużego pomieszczenia do konserwacji i ekspozycji znaleziska. Sprawę przejęło Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, które będzie miało za zadanie zakonserwować i udostępnić wrak.
- Szkuta najprawdopodobniej pozostanie w Czersku. Mimo to nadal będziemy obecni przy pracach konserwacyjnych i ekspozycyjnych. Choćby ze względu na nasze wieloletnie doświadczenie w tej materii - mówi dyrektor Litwin. - Będziemy też ją cały czas dokładnie badać. Jako wyjątkowy okaz polskiego szkutnictwa.
- Marek Gotardm.gotard@trojmiasto.pl
Miejsca
Opinie (59) 4 zablokowane
-
2010-01-07 13:58
szkoda... (1)
ze nie mamy pomieszczen i szkuta bedzie w warszawie;/
- 31 1
-
2010-01-07 19:34
stawek
Bedzie u wlasciciela sadu jako staw.
- 1 0
-
2010-01-07 14:25
(1)
może by przywrócić tak podróże rzekami... i płynąć z Gdańska do Krakowa i z powrotem
- 2 0
-
2010-01-07 19:25
Z Gdańska do Warszawy
stateczkiem po Wiśle, taką wycieczkę szkolną zorganizowano nam w latach sześćdziesiątych. Po drodze zwiedzanie Torunia i Płocka. Jedną noc spalismy w kajutach. Bylo cudownie, słowiki i księżyc, wolno płynąca woda. Potem zwiedzanie Warszawy i powrót pociągiem. Wycieczka była piękna, a jednocześnie dużo się nauczylismy. Moje dzieci , niestety, w szkole maja wycieczki polegające na wyjeździe do domków z telewizorami w ośrodkach wypoczynkowych na Kaszubach.
- 0 0
-
2010-01-07 13:45
(1)
Wiślany skuter?
- 4 11
-
2010-01-07 17:53
Wislana Szkuta
Swego czasu jedna z najbardziej postepowych i praktycznych konstrukcji plywajacych.
Po wielu tarapatach entymologicznych wraz z polskimi legionistami wyraz SKUTER zetablizowal sie jako okreslenia zwinnego pojazdu dwukolowego napedzanego malym silnikem spalinowym.- 2 0
-
2010-01-07 16:56
duuuuuuża
szkuta;)
- 0 1
-
2010-01-07 16:19
Najlepiej to ma teraz właściciel sadu - pewno bedzie miał dziure w ziemi przez następne 100 lat
- 0 1
-
2010-01-07 15:57
Zakopałem w ogródku rower, a za 100 lat wykopią szczątki warte uuuu...
chchce ktoś mój rower? tylko 100zł !
- 2 1
-
2010-01-07 15:20
za to twoja głupota jest jednostkowa i jako taka powinna zająć poczesne miejsce w muzeum osobliwości
- 0 5
-
2010-01-07 14:49
Uzupełnienie informacji
Tuż obok znaleziono radziecki brzęczyk kieszonkowy,który od nowości nie mieścił sie w kieszeni i nie brzęczał.Szkuta i radziecki wynalazek są w podobnym stanie technicznym.
- 3 4
-
2010-01-07 14:49
o znalezisku pisala w sierpniu 2009 r. GW
Jako male uzupelnienie do (jak zwykle) bardzo ciekawego artykulu Pana Marka pozwole sobie wkleic fragment z wyborczej:
"Szkuta to duży statek żaglowy, który w XV wieku był jednym z popularniejszych środków transportu na Wiśle. Służył do przewozu zboża. Za jednym razem zabierał nawet do 100 ton pszenicy. Zboże wysypywano do skrzyń przymocowanych do pokładu. Statek miał ponad 200-metrowe żagle. Przy dobrym wietrze łódź osiągała zawrotną jak na tamte czasy prędkość - nawet do 10 km na godz. Przy niekorzystnym wietrze szkuta wchodziła do portu bez żagli, wówczas flisacy holowali ją z lądu na linach. Odnaleziony właśnie statek obsługiwało 16 wioślarzy. Szkutę na pełnych żaglach uwiecznił sam Canaletto na obrazie "Widok Warszawy od strony Pragi"."- 5 1
-
2010-01-07 14:42
prawie jak długa łódź wikingów:-)
patrze na foty i zdumiewa mnie wielkość szkuty
było nie było jest to nasze dziedzictwo kulturowe i świadectwo, że nie wypadliśmy sroce spod ogona
szkoda, że gdańsk nie stać było na kilkaset tysięcy żeby coś takiego mieć u siebie
nie jest to co prawda królewski okręt "vasa" wystawiony w sztokholmie, ale na pewno jest zabytkiem na europejską skale
zamiast tego garstka fanów obejrzy instalacje pana klamana, a ciut większa wysłucha fugi de-mucha jana, kalasantego chacha
tylko pan Litwin jest zapewne szczęśliwy, bo bedzie mógł poświęcić się swojej pasji, pewnie wyda książkę, a może i plany modelarskie- 7 1
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.