• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wille Trójmiasta: "Zameczek Mormonów" w Oliwie

Michał Ślubowski
10 grudnia 2023, godz. 09:00 
Opinie (115)
Najnowszy artykuł na ten temat Nietypowa willa prezesa banku ponad miastem

Tak dziś prezentuje się Zameczek Mormonów przy ul. Kwietnej w Oliwie.

W kolejnej odsłonie cyklu poświęconego starym willom, pałacom i dworom Trójmiasta prezentujemy obiekt z Oliwy nazywany "Zameczkiem Mormonów". Poprzednio prezentowaliśmy historię willi Oskara Kona, a w kolejnym odcinku opiszemy willę Shreya.



Przy ul. Kwietnej 23Mapka, w drodze do Doliny Radości, mijamy ciekawy budynek, który przyciąga wzrok zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Na rogu Kwietnej i ŚwierkowejMapka mijamy starą leśniczówkę. Idąc dalej, wciąż kroczymy ulicą Kwietną - ale w początkach XX wieku ten fragment dróżki prowadzący do kuźnicy miał swoją osobną nazwę, poświadczoną ponadto na mapie lasów oliwskich z 1904 r. - Philosophengang, czyli Dróżka Filozofów.

 Mormonen Schloss , czyli Zamek Mormonów na dawnej mapie Oliwy z 1904 r.  Mormonen Schloss , czyli Zamek Mormonów na dawnej mapie Oliwy z 1904 r.
Przed wejściem na nią po prawej stronie spacerowicz mija właśnie Zameczek Mormonów.

Pensjonat w miejsce starego młyna



Czy chciałbyś mieszkać w zabytkowym budynku?

Zabytkowa willa została zbudowana w 1875 roku na miejscu młyna XI. Zleceniodawcą był niejaki Józef Napromski, który otworzył tu pierwszy w Oliwie pensjonat z prawdziwego zdarzenia.

Nazwa obiektu nie ma nic wspólnego z mormonami, a z plotkami i humorem. W budynku przez pewien czas znajdował się pensjonat dla młodych kobiet, co dało źródło żartów i plotek na temat rzekomego wielożeństwa.

Chociaż z czasem funkcja obiektu się zmieniła, charakterystyczna nazwa pozostała - pojawia się nawet na planach i pocztówkach jako "Zameczek" bądź "Zamek Mormonów".

W okresie Wolnego Miasta, w latach 1928-1939, budynek był własnością Gustawa Bomkego, dyrektora magdeburskiego banku. W latach 20. XX wieku mieszkał tam Max Urban, dyrektor banku, a prywatnie wielki pasjonat lotnictwa. Zasiadał w spółce Danziger Lloyd Luftdienst GmbH i przyczynił się do otwarcia lotniska we Wrzeszczu. Zapewne dzięki temu 17 czerwca 1923 r. po oficjalnych uroczystościach gdańskie linie lotnicze zorganizowały liczne loty widokowe, również nad Oliwą.

Wielka polityka w Zameczku Mormonów?



Lokalna przewodniczka po Oliwie Grażyna Niemyjska podejrzewa, że Zameczek Mormonów mógł być sceną wydarzeń niczym ze szpiegowskiego filmu:

- Budynkowi przypisuje się również pewną rolę w wydarzeniach politycznych poprzedzających wybuch II wojny. Niedawno pojawiły się informacje, że w latach 1935-1936 w Oliwie mogło dojść do rozmów niemiecko-radzieckich przygotowujących grunt pod późniejszy pakt Ribbentrop-Mołotow. Ze strony NKWD miał w nich uczestniczyć Karol Radek, a ze strony niemieckiej pułkownik SS Walter Nikolai, doradca zastępcy Hitlera - Rudolfa Hessa - i jednocześnie brat leśniczego Ericha Nikolaia, mieszkającego w leśniczówce nieopodal Zameczku Mormonów.
Nie znamy miejsca spotkań, ale niektórzy zauważają, że Zameczek świetnie by się do tego nadawał.

Zameczek Mormonów pod opieką konserwatora zabytków



Po II wojnie światowej Zameczek został podzielony na mieszkania komunalne. W 2016 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków na wniosek jego mieszkańców.

O autorze

autor

Michał Ślubowski

Popularyzator historii Gdańska, autor bloga Gedanarium i podcastu Historia Gdańska dla każdego oraz współautor podcastu Makabreski, poświęconego mrocznym historiom z przeszłości regionu.

Opinie wybrane

Wszystkie opinie (115)

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane