• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wille Trójmiasta: "Zameczek Mormonów" w Oliwie

Michał Ślubowski
10 grudnia 2023, godz. 09:00 
Opinie (115)

Tak dziś prezentuje się Zameczek Mormonów przy ul. Kwietnej w Oliwie.

W kolejnej odsłonie cyklu poświęconego starym willom, pałacom i dworom Trójmiasta prezentujemy obiekt z Oliwy nazywany "Zameczkiem Mormonów". Poprzednio prezentowaliśmy historię willi Oskara Kona, a w kolejnym odcinku opiszemy willę Shreya.



Przy ul. Kwietnej 23Mapka, w drodze do Doliny Radości, mijamy ciekawy budynek, który przyciąga wzrok zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Na rogu Kwietnej i ŚwierkowejMapka mijamy starą leśniczówkę. Idąc dalej, wciąż kroczymy ulicą Kwietną - ale w początkach XX wieku ten fragment dróżki prowadzący do kuźnicy miał swoją osobną nazwę, poświadczoną ponadto na mapie lasów oliwskich z 1904 r. - Philosophengang, czyli Dróżka Filozofów.

 Mormonen Schloss , czyli Zamek Mormonów na dawnej mapie Oliwy z 1904 r.  Mormonen Schloss , czyli Zamek Mormonów na dawnej mapie Oliwy z 1904 r.
Przed wejściem na nią po prawej stronie spacerowicz mija właśnie Zameczek Mormonów.

Pensjonat w miejsce starego młyna



Czy chciałbyś mieszkać w zabytkowym budynku?

Zabytkowa willa została zbudowana w 1875 roku na miejscu młyna XI. Zleceniodawcą był niejaki Józef Napromski, który otworzył tu pierwszy w Oliwie pensjonat z prawdziwego zdarzenia.

Nazwa obiektu nie ma nic wspólnego z mormonami, a z plotkami i humorem. W budynku przez pewien czas znajdował się pensjonat dla młodych kobiet, co dało źródło żartów i plotek na temat rzekomego wielożeństwa.

Chociaż z czasem funkcja obiektu się zmieniła, charakterystyczna nazwa pozostała - pojawia się nawet na planach i pocztówkach jako "Zameczek" bądź "Zamek Mormonów".

W okresie Wolnego Miasta, w latach 1928-1939, budynek był własnością Gustawa Bomkego, dyrektora magdeburskiego banku. W latach 20. XX wieku mieszkał tam Max Urban, dyrektor banku, a prywatnie wielki pasjonat lotnictwa. Zasiadał w spółce Danziger Lloyd Luftdienst GmbH i przyczynił się do otwarcia lotniska we Wrzeszczu. Zapewne dzięki temu 17 czerwca 1923 r. po oficjalnych uroczystościach gdańskie linie lotnicze zorganizowały liczne loty widokowe, również nad Oliwą.

Wielka polityka w Zameczku Mormonów?



Lokalna przewodniczka po Oliwie Grażyna Niemyjska podejrzewa, że Zameczek Mormonów mógł być sceną wydarzeń niczym ze szpiegowskiego filmu:

- Budynkowi przypisuje się również pewną rolę w wydarzeniach politycznych poprzedzających wybuch II wojny. Niedawno pojawiły się informacje, że w latach 1935-1936 w Oliwie mogło dojść do rozmów niemiecko-radzieckich przygotowujących grunt pod późniejszy pakt Ribbentrop-Mołotow. Ze strony NKWD miał w nich uczestniczyć Karol Radek, a ze strony niemieckiej pułkownik SS Walter Nikolai, doradca zastępcy Hitlera - Rudolfa Hessa - i jednocześnie brat leśniczego Ericha Nikolaia, mieszkającego w leśniczówce nieopodal Zameczku Mormonów.
Nie znamy miejsca spotkań, ale niektórzy zauważają, że Zameczek świetnie by się do tego nadawał.

Zameczek Mormonów pod opieką konserwatora zabytków



Po II wojnie światowej Zameczek został podzielony na mieszkania komunalne. W 2016 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków na wniosek jego mieszkańców.

O autorze

autor

Michał Ślubowski

Popularyzator historii Gdańska, autor bloga Gedanarium i podcastu Historia Gdańska dla każdego oraz współautor podcastu Makabreski, poświęconego mrocznym historiom z przeszłości regionu.

Opinie (115) 2 zablokowane

Wszystkie opinie

  • Opinia wyróżniona

    (12)

    Fajny artykuł i zamek,bardzo wielu malarzy uwiecznia go na swych obrazach.Taki budynek z duszą.A sami mormoni też ciekawe życie, no i mogą mieć 20 albo więcej żon!

    • 55 24

    • Nie bój już niedługo obiekt wykupi obs....rajtek z grupy kulawego i otoczy murem :))))))))))))))))) (3)

      • 16 19

      • Madrosc twoja doruwnuje Sloncu Peru. (2)

        • 16 11

        • (1)

          A co się nie zgadza? Nie umiesz przyswajać faktów i ich połączyć?

          • 4 6

          • Coś się nie zgadza w twojej, biednej głowie.
            Nie czuję się kompetentny, żeby określić, co dokładnie.

            • 4 2

    • Tylko muszą je kłapouchy utrzymać

      • 4 2

    • Jaki zamek takie miasto

      • 2 6

    • (1)

      Nie dziwię się mormonom. Facet nie kocóur, przy jednej myszy z głodu zdechnie...

      • 5 3

      • co na to myszy ?

        • 6 0

    • jak ich na to stac ....

      • 5 0

    • 20 albo więcej żon?
      Niebezpieczne życie :/

      • 5 0

    • Witam

      Niestety muszę pana rozczarować ale jako osoba będąca czlonkiem Kościoła Jezusa Chrystusa Swietych w dniach ostatnich(popularni jako mormon) posiadamy tylko jedna żonę.zapraszam po więcej informacji na www.lds.org.

      • 6 0

    • Fake news

      Mormoni już od dziesięcioleci nie praktykują wielożeństwa, chyba że mowa o sektach się od nich wywodzących.

      • 1 4

  • Dlaczego (3)

    Ta czesc oliwy jest taka zaniedbana?

    • 27 9

    • bo nie mieszkaja tam zbyt zamozni ludzie, a ameryci?

      • 17 4

    • Bo developer ostrzy zęby?

      • 17 0

    • Polacy tam zamieszkali.

      • 8 2

  • Do wyburzenia (20)

    Kompletnie nie widzę sensu utrzymywania tych ruin. Chcemy być nowoczesnym miastem a trzymamy takie szkaradztwa

    • 6 112

    • (9)

      nowoczesne miasto jak? paryz, mediolan, berlin, nyc, gdzie sa tylko nowoczesne wiezowce? chyba czas wyruszyc w podroz i naucz sie, ze obydwa moga wspolistniec

      • 20 6

      • Nie karm trolla :)

        • 22 3

      • Nic nie rozumiesz (7)

        Istnieją wysokiej klasy zabytki na starówce. Ok, ale to nie jest wtedy miejsce do życia. Cała reszta poza centrum, gdzie żyją ludzie, powinna być unowocześniana kwartał po kwartale.

        • 6 10

        • Unowoczesniona czyli Zabka kebab patodeweloperka i ty (3)

          • 17 2

          • (1)

            Przynajmniej spełnia dobre funkcje, zamiast "cieszyć oko" garstki ludzi

            • 1 13

            • Już weź zamilcz bo jesteś żałosny.

              • 8 4

          • Dokładnie, słoje wszędzie chciałyby Żabki, molochy handlowe i anonimowe mrówkowce. Nie podoba się, to wracajcie do siebie, bo nikt was tu nie chce zarazo

            • 12 2

        • (1)

          Większość budynków tak zwanej gdańskiej "starówki" pochodzi z lat 50-tych

          • 8 4

          • No i?

            • 5 5

        • W Gdańsku nie ma starówki.

          • 12 3

    • co za bzdura (3)

      te szkaradztwa to te klocki które stawiają teraz deweloperzy.

      • 23 5

      • Każdy ma prawo do własnej oceny (1)

        Dla mnie to szkaradztwo. Podejrzewam że ty wolisz stare samochody nad te współczesne, nowoczesne? Nie zdziwi mnie to

        • 0 19

        • Weź dzieciaku dorośnij. Poza tym i tak na nie cię nie stać.

          • 10 1

      • Nowa Letnica? Porto?

        • 6 1

    • i.diota (2)

      tylko tyle napisze

      • 15 6

      • (1)

        A ja Michał jestem. Miłej niedzieli życzę

        • 3 11

        • Michał rocznik 2003 xD Jeszcze ta wspaniała deweloperka na tobie dobrze zarobi, a teraz do nauki, bo mama nie wyśle ci kasy, a potem nie będzie starczyło na "apartmanet" 20 m2:)

          Ehh, typowe słoje. Najlepiej jakby miasto przypominało anonimowy kołchoz typu obecna Letnica, oczywiście nie zapomnijmy o galeriach co 500 metrów, kilku na krzyż modnych sopockich klubach oraz obowiązkowe podniecanie się Żabkami xD. A takie rzeczy jak miasto dla mieszkańców, tkanka społeczna, to do kosza.

          • 10 1

    • Burz swoje Iławy słoju i łapy precz od pięknej historycznej Oliwy. Wasza głupota tylko podlewa patodeweloperke w Gdańsku. Nawet jak postawią betonową ścianę to będziecie stać i się podniecać jakie to super nowoczesne...

      • 13 2

    • to wcale nie jest jakas ruina

      przyjrzyj sie dobrze !

      • 6 2

    • Miasto jest przeludnione.Kiedyś budowali ładne domy,kamienice a teraz tylko bloki dla słoików.

      • 5 1

  • (4)

    Nie rozumiem jednego. Czemu miasto mające w swoich zasobach tyle ciekawych obiektów będących substancją zabytkową celowo doprowadza je do ruiny(Gdańskie Nieruchomości) aby w przyszłości mogły się zawalić, zwalniając atrakcyjny grunt pod klocki dewelopera. Może i rabat na mieszkanie wpadnie, albo posadka w zarządnie, mimo tego jest to jawne i świadome zabijanie własnego miasta. Najgorsze jest to, że gdy na miejsce obecnego "znienawidzonego" Konserwatora Zabytków wejdzie jakiś pachołek obecnego układu, więc wyjdą z czasem rozmaite perełki. Innymi słowy, szykujmy się na duuuuużo betonu i wałków...

    • 53 9

    • mocne zarzuty, zeznawales juz w prokuraturze?

      • 7 17

    • Gdańskie nieruchomosci znane sa z korupcji juz niejeden trafił za kratki ale tylko plotki!

      • 8 1

    • (1)

      1. Bo ideologia neoliberalna im tak nakazuje. 2. Mają prywatne profity od deweloperków.

      • 8 1

      • Jaka znowu mityczna ideologia kucu xD. To tylko lokalne kliki- szkodniki

        • 4 1

  • Wątpliwości (4)

    Zabrakło mi informacji kto jest obecnie właścicielem/-ami tego obiektu i co znajduje się w przylegających do niego mniejszych budynkach. Ogólnie są one dobrze utrzymane, chociaż zmiana kolorystyki z pewnością by im dobrze zrobiła.
    Przechodziłem tamtędy kilka razy, ale nigdy nie zwróciłem uwagi na wsporniki/konsole znajdujące się na ścianach. Czyżby stały kiedyś na nich jakieś posągi?

    • 36 5

    • (1)

      są tam mieszkania komunalne

      • 9 2

      • Do autora artykulu

        Jeżeli opisuje Pan historię budynku Mormonem Schloss,to proszę opisać ją rzetelnie,bez pomijania wielu faktów,które miały miejsce od okresu lat 1946 do chwili obecnej.Moge udostępnić dokumenty.

        • 3 2

    • Czytać ze zrozumieniem nie umiesz? Czarno na białym masz napisane czyje są te mieszkania.

      • 6 2

    • Tutaj są trzy wspólnoty mieszkaniowe.

      • 1 0

  • Chyba na portalu w koncu komus (2)

    cos sie che i jest cykl fajnych, pozytecznych artykulow. Oby tak dalej bo reszty nie da sie nawet przegladac.

    • 32 5

    • (1)

      to jest raczej kwestia chętnych do pisania. Aby popełnić nawet taki, krótki, ale treściwy i ciekawy artykuł trzeba poświęcić sporo więcej czasu, niż na nabazgrolenie średniaka. A teraz są pokolenia "instant", 30-sekundowych mądrości w filmikach i jednoakapitowych artykułów...

      • 7 0

      • Mając 10 min z czego dowiesz się więcej, hę?

        • 1 1

  • (8)

    Ja nie wiem kto wymyśla miejsce mieszkań komunalnych w historycznych miejscach. I do tego zabytkach.
    Też dwa będą zniszczone przez lokatorów a 2. Gospodarka komunalna też nijak się interesuje stanem tych budynków.
    Nie dziwię się że jest prywatyzacja takich budynków bo to najlepsze co może spotkać piekne stare wille

    • 67 12

    • (3)

      Obecnie nikt tego nie "wymyśla". Natomiast po wojnie (dodam dla młodzieży: drugiej światowej) niemal wszystkie budynki jako "mienie poniemieckie" zostały upaństwowione. Wille - przy Alei Zwycięstwa, Grunwaldzkiej, Jaśkowej Dolinie, Polankach itd. - podzielono tak jak kamienice na mieszkania.

      • 14 0

      • Nieprawda

        Nie wszystkie budynki zostały upaństwowione i podzielone. Część została oddana w prywatne ręce jako mienie przesiedleńcze. Kto przyjechał najszybciej ten zyskał najwięcej. Mój dziadek zajął cały dom. Dopiero później dokwaterowywano lokatorów ale czasowo.

        • 4 0

      • Prawda. Moi rodzice byli jednymi z pierwszych osiedleńców w Gdańsku. Pochodzili z południa Polski (1)

        W dzielnicy Brzeżno w starej szkole był punkt zborny. Tam rosyjskie wojsko razem z Polakami przydzielali mieszkania i kierowali do pracy w Gdańsku. Najlepsze domy, wille, czy mieszkania przydzielane były ludziom związanym z ówczesną władzą i partią. Obecnie część tych willi wykupiona jest przez potomków pierwszych osiedleńców.

        • 4 0

        • Dodam

          Większość domów czy nawet mieszkań była umeblowana. Moi dziadkowie opowiadali, że we wielu domach dotyczy dawnej Cygańskiej Góry, obecnie Suchanino przebywały jeszcze niemieckie kobiety z dziećmi. Co się z nimi stało nikt nie wiedział. Podobno Rosjanie ich deportowali do Niemiec

          • 4 0

    • (1)

      Serio? Bo jak na razie willa stoi i widać, że jest w dość dobrym stanie. Natomiast gdyby nie mieszkania komunalne to zaraz byłaby sprzedaż, deweloperka i tajemnicze podpalenia. Ta twoja prywatyzacja wyniszczyła mnóstwo starych budynków w Gdańsku. Parę dni temu opisywano przypadek Dworu Migowo, którego już dawno w sumie nie ma....Prywatyzacja jest w 90% wyrokiem śmierci dla takich budynków.

      • 8 7

      • Serio, po co utrzymywać stare budynki? Odpowiedz sobie na pytanie, gdzie mieszka się lepiej, w starym czy nowym?

        • 1 7

    • Ty nawet po Polsku pisać nie potrafisz, więc weź sobie mózg sprywatyzuj.

      • 6 2

    • Patrz: wytrzeźwiałka

      • 1 2

  • super seria (1)

    Wspaniała jest ta seria o starych willach, chcemy więcej!

    • 35 2

    • wincyj

      • 0 3

  • Niszczenie historii było polityka komunistów. (3)

    Po wojnie w Gdanskim Żurawiu nad Motlawą planowano umieszczenie kotłowni. W starych dworkach zakładano PGR-y, szczególnie dotyczyło to obiektów na Ziemiach
    Odzyskanych.

    • 34 4

    • tam niszczono bezmyślnie wszystko co niemieckie, nawet jeśli mogłoby się przydać nowym właścicielom.

      • 11 0

    • Kotłownie wybudowano obok żurawia by ogrzeć odbudowane główne miasto Był tam kocioł La Monta

      • 2 1

    • i magazyny

      • 1 1

  • Prezydent Walesa (6)

    zburzył stary zabytkowy dom na ul. Polanki i postawił wypasiony kiczowaty pałac. Zniknął stary układ urbanistyczny w tym miejscu w starej Oliwie.

    • 40 8

    • (2)

      Zabytkowy? Jesteś pewna?

      • 4 8

      • Zabytkowy

        Oczywiście

        • 9 4

      • Od 1297 osada Polane

        Własność cystersów miała swoja drogę. Przez wieki biegł tam trakt z Gdańska przez Wrzeszcz do Oliwy. Wzdłuż drogi powstawała tam zabudowa. W 1897 roku powstał dom,który miał najpierw numer Polankerstrasse 33 w latach 1911 do 1913 roku nastąpiła zmiana na numer 54. Taki dom kupił w 1988 roku Lech Wałęsa, w 1997 roku pobudował nowy na tej posesji w 1997 zburzył zabytek.

        • 6 4

    • Mial z czego to go zniszczył a byl wtedy nietykalny. (1)

      Pytanie jakim cudem wszedl w jego posiadanie?
      Przecież sądząc z dostępnej dziś dokumentacji to jako tzw tw bolek aż takich pieniędzy nie inkasował ( pokwitowania są na kilka tyst zł) a później miał być na tyle wspaniałomyślny że sztokholmską nagrodę rozdał....???
      Zaiste ciekawe to były czasy by prosty elektryk mógł wejść tak wysoko!

      • 6 6

      • Dostał milion dolarów razem z nagrodą Nobla..

        Teraz to dużo a wtedy to był majątek.. Starczyło nie tylko na dom, ale także na sporą ilość udziałów w fabryce makaronu Malma..

        • 7 2

    • Wałęsa chciał kupić dworek w Paraszynie

      I 100 ha wokół niego. Piękna dolina z pstrągarnią i pastwiskami dla koni. W dworku klimat jak z ,,Pana Tadeusza" z myśliwskim wystrojem...

      • 3 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane