• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wille Trójmiasta: "Zameczek Mormonów" w Oliwie

Michał Ślubowski
10 grudnia 2023, godz. 09:00 
Opinie (115)

Tak dziś prezentuje się Zameczek Mormonów przy ul. Kwietnej w Oliwie.

W kolejnej odsłonie cyklu poświęconego starym willom, pałacom i dworom Trójmiasta prezentujemy obiekt z Oliwy nazywany "Zameczkiem Mormonów". Poprzednio prezentowaliśmy historię willi Oskara Kona, a w kolejnym odcinku opiszemy willę Shreya.



Przy ul. Kwietnej 23Mapka, w drodze do Doliny Radości, mijamy ciekawy budynek, który przyciąga wzrok zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Na rogu Kwietnej i ŚwierkowejMapka mijamy starą leśniczówkę. Idąc dalej, wciąż kroczymy ulicą Kwietną - ale w początkach XX wieku ten fragment dróżki prowadzący do kuźnicy miał swoją osobną nazwę, poświadczoną ponadto na mapie lasów oliwskich z 1904 r. - Philosophengang, czyli Dróżka Filozofów.

 Mormonen Schloss , czyli Zamek Mormonów na dawnej mapie Oliwy z 1904 r.  Mormonen Schloss , czyli Zamek Mormonów na dawnej mapie Oliwy z 1904 r.
Przed wejściem na nią po prawej stronie spacerowicz mija właśnie Zameczek Mormonów.

Pensjonat w miejsce starego młyna



Czy chciałbyś mieszkać w zabytkowym budynku?

Zabytkowa willa została zbudowana w 1875 roku na miejscu młyna XI. Zleceniodawcą był niejaki Józef Napromski, który otworzył tu pierwszy w Oliwie pensjonat z prawdziwego zdarzenia.

Nazwa obiektu nie ma nic wspólnego z mormonami, a z plotkami i humorem. W budynku przez pewien czas znajdował się pensjonat dla młodych kobiet, co dało źródło żartów i plotek na temat rzekomego wielożeństwa.

Chociaż z czasem funkcja obiektu się zmieniła, charakterystyczna nazwa pozostała - pojawia się nawet na planach i pocztówkach jako "Zameczek" bądź "Zamek Mormonów".

W okresie Wolnego Miasta, w latach 1928-1939, budynek był własnością Gustawa Bomkego, dyrektora magdeburskiego banku. W latach 20. XX wieku mieszkał tam Max Urban, dyrektor banku, a prywatnie wielki pasjonat lotnictwa. Zasiadał w spółce Danziger Lloyd Luftdienst GmbH i przyczynił się do otwarcia lotniska we Wrzeszczu. Zapewne dzięki temu 17 czerwca 1923 r. po oficjalnych uroczystościach gdańskie linie lotnicze zorganizowały liczne loty widokowe, również nad Oliwą.

Wielka polityka w Zameczku Mormonów?



Lokalna przewodniczka po Oliwie Grażyna Niemyjska podejrzewa, że Zameczek Mormonów mógł być sceną wydarzeń niczym ze szpiegowskiego filmu:

- Budynkowi przypisuje się również pewną rolę w wydarzeniach politycznych poprzedzających wybuch II wojny. Niedawno pojawiły się informacje, że w latach 1935-1936 w Oliwie mogło dojść do rozmów niemiecko-radzieckich przygotowujących grunt pod późniejszy pakt Ribbentrop-Mołotow. Ze strony NKWD miał w nich uczestniczyć Karol Radek, a ze strony niemieckiej pułkownik SS Walter Nikolai, doradca zastępcy Hitlera - Rudolfa Hessa - i jednocześnie brat leśniczego Ericha Nikolaia, mieszkającego w leśniczówce nieopodal Zameczku Mormonów.
Nie znamy miejsca spotkań, ale niektórzy zauważają, że Zameczek świetnie by się do tego nadawał.

Zameczek Mormonów pod opieką konserwatora zabytków



Po II wojnie światowej Zameczek został podzielony na mieszkania komunalne. W 2016 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków na wniosek jego mieszkańców.

O autorze

autor

Michał Ślubowski

Popularyzator historii Gdańska, autor bloga Gedanarium i podcastu Historia Gdańska dla każdego oraz współautor podcastu Makabreski, poświęconego mrocznym historiom z przeszłości regionu.

Opinie (115) 2 zablokowane

  • Sprostowanie do opinii (1)

    Budynek należy do Wspólnoty Mieszkaniowej, w większości znajdują się w niej lokale właścicielskie i to wysiłkiem tych mieszkańców i zarządcy budynek pięknieje i zachowuje swoje walory z roku na rok.

    • 20 4

    • Pięknieje tylko w którym miejscu bo tego nie widać ,I kto wille oddał w prywatne rece

      • 6 5

  • Ciekawy bedzie artykul o domu przy Polanki 54,ktory zburzyl Lech Walesa. (1)

    • 21 5

    • Stare wille

      Co się tyczy artykułu o bydynku 54 który został zaburzony przez L. Wałęsę to takie były gdzieś w internacie zapewne są. Mieszkała tu Niemka która została po wojnie bardzo miła pani, potem jej dzieci wyjechały a ona sprzedała ten dom Wałęsie jeszcze był wtedy w solidarności szefem a potem został prezydentem więc wszystko można zburzył i postawił no nie ciekaw@ architektonicznie budowle, wolność tomku na własnej działce i tak mamy dalej

      • 9 1

  • Zameczek, a może raczej pałacyk?

    Chyba zarówno po polsku jak też tłumacząc z niemieckiego słowo "Schloss" obiekt ten powinien być nazywany Pałacyk....

    • 9 4

  • Interesujaca historia

    Ciekawe informacje o zabytkach Oliwy.Tyle razy jezdzilam Dolina Radosci do Rybakowki nie znajac jej historii.
    Przy najblizszej okazji poszukam tego zameczku

    • 11 2

  • (1)

    Ciekawy artykuł. Więcej takich o starych obiektach Trójmiasta, nieznanych większości mieszkańców.

    • 55 0

    • Tak !

      • 5 0

  • Ale w takich miejscach mogą straszyć duchy zmarłych osób

    • 7 3

  • OLIWA

    Mieszkałem w Oliwie. Chodziłem do SP36. Wiele tam się zmieniło czy na lepsze nie wiem. Sentyment został a gdy jestem w tej pięknej zabytkowej dzielnicy wspomnienia wracają.
    Pozdrowienia dla Oliwiaków

    • 11 4

  • Ciekawe artykuł

    Prosimy o więcej

    • 9 2

  • Grazka uczyla mnie 30 lat temu historii w sp 45

    Tadziu masa

    • 7 1

  • Architektura to nie wszystko

    Zzameczki pałace itp ślady dziejów minionych są najczęściej bezwartościowym gruzem i pruchnem.
    Wyposażenie które rozkradli niemcy a następnie bolszewicy to jest historia i ochrona konserwatorska.

    • 6 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane