Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Zaangażowane historyczne graffiti w Trójmieście

Marcin Stąporek
14 kwietnia 2013 (artykuł sprzed 11 lat) 
Opinie (74)
Tak wyglądał Kaszubski Smok w ciągu ul. Wyspiańskiego. Tak wyglądał Kaszubski Smok w ciągu ul. Wyspiańskiego.

Tak wyglądał Kaszubski Smok w ciągu ul. Wyspiańskiego.

fot. Łukasz Unterschuetz/Trojmiasto.pl

Kaszubskie smoki, pociąg pancerny, swastyki, nazistowskie hasła - gdańskie mury kryją wiele tajemnic. Wiele z nich dopiero dziś ukazuje się naszym oczom, inne właśnie znikają.



  • "Niech żyje Front Narodowy" - dziś napis rozszyfrują tylko wprawni obserwatorzy. "Niech żyje Front Narodowy" - dziś napis rozszyfrują tylko wprawni obserwatorzy.

    "Niech żyje Front Narodowy" - dziś napis rozszyfrują tylko wprawni obserwatorzy.

    fot. Marcin Stąporek

  • Swastyka jest nieco lepiej widoczna. Swastyka jest nieco lepiej widoczna.

    Swastyka jest nieco lepiej widoczna.

    fot. Łukasz Unterschuetz/Trojmiasto.pl

Mury naszych miast niejednokrotnie bywały areną walki politycznej. Ślady haseł pisanych w latach osiemdziesiątych czy dziewięćdziesiątych są często widoczne do dziś, choć wiele znika na naszych oczach - na przykład w związku z wyburzaniem budynków byłej Stoczni Gdańskiej. Da się jednak odnaleźć przykłady haseł politycznych czy nawet graffiti z czasów znacznie dawniejszych.

Pisząc np. o rozbiórce domów przy ulicy Partyzantów wspomnieliśmy o znajdującym się na jednym z nich, wymalowanym farbą wezwaniu "Wählt Liste..." (Głosujcie na listę...). Na ceglanej fasadzie banku przy ulicy Bogusławskiego w Gdańsku przetrwał ślad malowanego z szablonu napisu z lat pięćdziesiątych "Niech żyje Front Narodowy" (można ten szablon dość precyzyjnie datować, gdyż organizację o takiej nazwie utworzono w PRL w 1952 r., a już w 1956 r. została ona przemianowana na Front Jedności Narodu).

Osoby przechodzące ostatnio pod torami kolejowymi przejazdem w ciągu ul. Wyspiańskiego zobacz na mapie Gdańska, przygotowywanym do remontu w związku z przebudową i modernizacją linii kolejowej, mogły dostrzec, że spod warstw starych tynków wyłania się graffiti z rysunkiem swastyki. Widoczne są dwa takie same rysunki na przeciwległych ścianach tunelu. Powyżej i poniżej swastyk można rozpoznać ślady liter, które uważniejszy obserwator rozpozna jako hasło "Deutschland erwache!". Jest to sławetne hasło "Niemcy, przebudźcie się!", z którym Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników pod wodzą Adolfa Hitlera szła do wyborów w Niemczech (a także w Wolnym Mieście Gdańsku, gdzie lokalnym liderem, czyli gauleiterem, był oddany współpracownik führera Albert Forster).

Zwracasz uwagę na napisy na murach i w tunelach?

W Rzeszy Niemieckiej ostatnia kampania wyborcza miała miejsce w 1933 r., a po zdobyciu władzy narodowi socjaliści od razu przystąpili do likwidacji systemu demokratycznego. W Wolnym Mieście Gdańsku, ze względu na opiekę Ligi Narodów, musieli działać nieco bardziej powściągliwie i po wyborach do lokalnego parlamentu (Volkstagu) w 1933 r. odbyły się jeszcze jedne wybory, które miały miejsce 7 kwietnia 1935 r.

Jest dość prawdopodobne, że graffiti odsłonięte we wrzeszczańskim tunelu pochodzą właśnie z okresu wyborów w 1933 lub 1935 r. Dodajmy jeszcze, że ta niezbyt chlubna pamiątka historii zapewne zniknie po wykonaniu remontu tunelu pod nasypem kolejowym.

Ciekawostką, a w pewnym sensie ironią historii jest fakt, że do niedawna jedną ze ścian tunelu zdobił mural autorstwa Emila Gosia (namalowany w ramach akcji "Traffic Design"), przedstawiający walkę pociągu opancerzonego "Smok Kaszubski" we wrześniu 1939 r. przeciw niemieckim czołgom. Mural ten został obecnie usunięty, ale można mieć nadzieję, że po remoncie tunelu będzie odtworzony. Prawdopodobnie jego twórca nie wiedział, że pod muralem znajduje się znacznie od niego starsze graffiti, wykonane przez tych, którzy ponoszą odpowiedzialność za wybuch II wojny światowej.

O autorze

autor

Marcin Stąporek

- autor jest publicystą historycznym, prowadzi firmę archeologiczną. Pracował w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku i Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Gdańsku. Obecnie jest pracownikiem Biura Prezydenta Gdańska ds. Kultury.

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (74) 6 zablokowanych

  • 2013-04-14 13:13

    Kolejnym niechlubnym malunkiem ... (2)

    jest wizerunek "bolka" na Pilotów.

    11 lat

    • 61 34

    • 2013-04-14 22:34

      podobnie jak spieczony kartofel na wawelu (1)

      11 lat

      • 5 9

      • 2013-04-14 22:43

        takich jak ty powinno się trzymać w szpitalu psychiatrycznym! nadawał byś się na kapo w nazistowskim obozie koncentracyjnym!

        11 lat

        • 4 2

  • 2013-04-14 13:13

    SZACUN dla niektorych grafficiarzy!!!! (2)

    Bo jak patrze na ich malunki to uwazam ze czesc z nich jest ARTYSTAMI. Niedocenianymi ,nierozumianymi , artystami ktorzy nie dostali szansy . A niektore zaznaczam , niektore, in bazgroly sa PIEKNE , naprawde trzeba miec talent zeby na scianie sprayem wymalowac cos takiego, istne dziela sztuki nieraz sie widzi. Oczywiscie sa tez i dziadowskie bazgroly , ale niektore....az stane i popatrze...

    ugy

    11 lat

    • 76 23

    • 2013-04-14 14:23

      Pamiętaj... (1)

      Nie czyń drugiemu co tobie nie miłe. I maluj na swojej własności i to jest sztuka !!! Szare budynki też mają właścicieli i taki kolor im odpowiada. Jeżeli nie lubisz tego koloru to zaproponuj właścicielowi zmianę za odpowiednią zapłatę koloru ściany, o ile Cię na to stać !!!

      Gdański Bówka

      11 lat

      • 18 5

      • 2013-04-14 22:39

        chory czy zaczadzony? ci graficiarze robią wszystkim przysługę zamalowując

        stare obleśne budynki, a właściciele tych budynków powinni co roku płacić wysoką karę za psucie wszystkim widoku

        tratorrio

        11 lat

        • 3 4

  • 2013-04-14 22:32

    od kilku lat każdy może leżeć na wawelu ja już leżałem i zmartwychwstałem :)

    11 lat

    • 1 3

  • 2013-04-14 17:11

    Jeszcze kilka lat rządów PO (3)

    a najczęstszym graffiti będzie PRECZ Z PO-ską DYKTATURĄ !

    Radykalny Front Polski

    11 lat

    • 5 7

    • 2013-04-14 22:24

      przecier ze swini =morda kaczora

      11 lat

      • 0 1

    • 2013-04-14 17:33

      i tu się pojawiłeś ? (1)

      jednak masz jakiś problem. spróbuj wystartować w wyborach. to nie boli. jak przegrasz, spróbuj wyciągnąć wnioski.

      nie dam się sprowokować wariactwu

      11 lat

      • 4 2

      • 2013-04-14 20:52

        a jak wystartuje z partii to nawet jak wygra będzie przegrany bo inny kolega musi wejść!!!

        wolny wybór po polsku.

        11 lat

        • 1 1

  • 2013-04-14 20:43

    Ciekawy artykul

    Bardzo ciekawy artykul, jak i sam temat. Takich miejsc jest coraz mniej, a szkoda, bo pozostalosci swiadcza o roznorodnosci naszego miasta.

    Marian

    11 lat

    • 2 1

  • 2013-04-14 15:16

    Hitlerjugend (3)

    www . opencaching . pl / upload / 0F490DEB-D6A6-E742-02BD-E4078CF48E2C . jpg
    ( trzeba usunąć odstępy )
    Gdańsk Wrzeszcz niedaleko kościoła na Czarnej.

    mk

    11 lat

    • 2 4

    • 2013-04-14 18:32

      a możesz podać dokładniejsze namiary? (2)

      11 lat

      • 0 0

      • 2013-04-14 19:21

        (1)

        N 54° 22.856' E 18° 36.512'

        wklej sobie w mapach google i przełącz widok na street view. Powiększ kawałek muru z prawej strony nad niebieską skrzynią :)

        mk

        11 lat

        • 0 0

        • 2013-04-14 20:16

          dzięki

          chodziło mi o lokalizację-jutro pójdę zobaczyć na żywo :) A skrzynka jest zielona, tylko oklejona niebieskim plakatem :P

          Wrzeszczanka

          11 lat

          • 0 1

  • 2013-04-14 19:43

    smok

    smok kaszubski był super!!!

    marlena

    11 lat

    • 4 3

  • 2013-04-14 19:14

    smrud i ubustwo

    graffity to n****c komus na wycieraczke

    bolek

    11 lat

    • 3 1

  • 2013-04-14 18:51

    Zostawić dla potomnych

    Trzeba te graffiti zostawić, zabezpieczyć i opisać dla przyszłych pokoleń jako pamiątka.

    Tom

    11 lat

    • 4 2

  • 2013-04-14 18:30

    Pytanie do autora

    Czy przypadkiem to przejście pod wiaduktem nie znajduję się w ciągu ulicy Miszewskiego?

    Magda

    11 lat

    • 4 0

1
2
3
4

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3234)

Najczęściej komentowane

Ruszają sezonowe rejsy. Na Hel drożej, do przekopu dopiero od wakacji

Rejsy sezonowe: dokąd popłyniemy?

Lasy w Gdyni bez ludzi. "Chronimy dziki"

Lasy w Gdyni bez ludzi. "Chronimy dziki"

więcej

Najczęściej czytane