• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Zobacz kartki świąteczne sprzed 100 lat

Katarzyna Moritz
18 grudnia 2013 (artykuł sprzed 10 lat) 
  • Kartka z 1929 roku, krakowskie Wydawnictwa Sztuka.
  • Kartka wysłana w Berlinie co ciekawe w święta, 25 grudnia 1912 roku.
  • Kartka pochodząca z zaboru rosyjskiego z 12.12.1912 roku, wysłana z Warszawy Brześć do Lublina. Dwie panny symbolizują stary i nowy rok.
  • Kartka wysłana z Gdyni 20.12.1937 roku
  • Kartka francuska, specjalny przedruk na polski rynek, z 1931 roku.
  • 1917 rok - kartka z Krakowa.


Maile, sms-y albo mms-y coraz częściej zastępują nam zwyczaj wysyłania kartek świątecznych. Co tracimy, najlepiej widać na dawnych, nawet stuletnich kartkach, będących częścią kolekcji Strefy Historycznej Wolne Miasto Gdańsk.



Pierwsza kartka świąteczna z 1843 roku. Rysunek, przedstawiający rodzinę wznoszącą toast, wykonał artysta z Londynu, John Calcott Horsley. Pierwsza kartka świąteczna z 1843 roku. Rysunek, przedstawiający rodzinę wznoszącą toast, wykonał artysta z Londynu, John Calcott Horsley.

W jakiej formie obecnie najczęściej wysyłasz lub składasz świąteczne życzenia?

Zanim powstały kartki świąteczne, najbliższym wysłano po porostu listy z życzeniami. Zmęczyło to w końcu pewnego Anglika, sir Henry'ego Cole'a (1808-1882) z Londynu, który - mając bardzo wielu znajomych - poświęcał mnóstwo czasu na wysyłanie im życzeń.

W 1843 roku, przed Bożym Narodzeniem, wpadł na świetny pomysł i postanowił zamówić u znajomego malarza rysunek z wypisanymi życzeniami, a następnie powielić go w drukarni i rozesłać do znajomych.

Pierwsze takie kartki wysyłano jeszcze w kopertach, jednak gdy 1865 roku wymyślono pocztówki, szybko zyskały one na popularności.

Obecne kartki świąteczne, dzięki nowoczesnym technikom drukarskim znacznie się różnią od tych sprzed stu czy kilkudziesięciu lat. Jednak historyczne poprzedniczki niejednokrotnie mają wręcz unikatowy wdzięk. Można się o tym przekonać oglądając blisko 250 kartek świątecznych z tamtego okresu w kolekcji Strefy Historycznej Wolne Miasto Gdańsk.

- Najstarsza kartka w naszych zbiorach została wysłana 12 grudnia 1912 roku w zaborze rosyjskim, a dokładnie z Warszawy Brześć do Lublina. Widać na niej obejmujące się panny, co symbolizuje stary i nowy rok - wyjaśnia Piotr Mazurek, dyrektor Strefy Historycznej Wolne Miasto Gdańsk i prezes Towarzystwa Przyjaciół Gdańska.

W gdańskiej kolekcji jest sporo polskich kartek, jak np. ta, na której widać świąteczną choinkę na tle Sukiennic. Pochodzi ona z  1917 roku z Krakowa. Z tego miasta jest też ciekawie ilustrowana kartka z 1929 roku (ze słowami "Hej kolęda, kolęda"), pochodząca ze znanego wówczas wydawnictwa Sztuka.

W zbiorze jest też bardzo ciekawa pocztówka z 1931 roku z zakochaną parą stojącą przy choince (pani trzyma serduszko) - to przedruk francuskiej kartki, przygotowany specjalnie na polski rynek. Kolejną zakochaną parę (wyglądającą jak ówczesne gwiazdy filmów), widać na kartce z wysłanej 20 grudnia 1937 roku z Gdyni.

- Mamy też bardzo ciekawą kartkę, na której widać chłopca i dziewczynkę, co ciekawe - wysłaną 25 grudnia 1912 roku w Berlinie. To pokazuje, że w tamtym czasie poczta działała mimo świąt - wyjaśnia Piotr Mazurek.

Co się wtedy pisało?

- To były zazwyczaj bardzo długie teksty, często rymowane, czy mówiące o wydarzeniach z życia nadawcy. Wyjątkiem są niemieckie kartki, gdzie są standardowe, dość zimne życzenia - wyjaśnia Mazurek.

Osoby które chcą zgłębić tajemnicę świątecznej korespondencji sprzed lat oraz przyjrzeć się świątecznym pocztówkom, mogą to zrobić w Strefie Historycznej Wolne Miasto Gdańsk. Nie są one w stałej ekspozycji, jednak wystarczy o nie zapytać, by zostały udostępnione.

Miejsca

Opinie (46)

  • Pamięć w narodzie krótka...

    Treść większości tradycyjnych kartek, kiedyś wysyłanych, była równie miałka, jak dzisiejsze gotowce z sieci. Często były to zresztą kartki z wydrukowanymi, gotowymi życzeniami. Tymi samymi, które nadal żyją w cyberprzestrzeni.

    • 1 1

  • (1)

    Ludzie więcej życzliwości względem siebie a będzie nam wszystkim łatwiej.

    • 37 1

    • :)))

      • 0 0

  • ja bym budyniowi wręczył (4)

    Ale wypowiedzenie. W końcu ja mu płacę to jestem jego szefem hłe hłe.

    • 49 33

    • Możesz mu najwyżej skoczyć, trollu :)

      • 6 2

    • pewnie nie masz za wielu przyjaciół? (1)

      • 11 6

      • jesli uważasz 300 znajomych z "fejsbuka" za swoich przyjaciół to mi cie żal

        • 19 0

    • podatnik = troll

      z miłości, obsesji czy za 6 pln od wpisu ? Tekst o kartkach świątecznych a on o budyniu.

      • 22 4

  • wolę maile i sms-y.

    • 2 10

  • Ohydny przeżytek!!!!

    Nareszcie mamy nowoczesną formę godną XXI wieku a nie takie ckliwe starocie!!!!

    • 2 21

  • Tak. (3)

    To był piękny zwyczaj.Dziś w skrzynkach pocztowych tylko rachunki i gazetki promocyjne.A kartki świąteczne tylko od tesco,auchan,ikei,polo itp.

    • 86 3

    • był? jest!

      u mnie kartki wysyłane są co roku i w skrzynce też zawsze znajduję, nic nie stoi na przeszkodzie żeby wysłać - może ktoś Ci odeśle i zrobi miła niespodziankę ;)

      • 8 0

    • Dlaczego był?!

      Aby otrzymać kartkę tradycyjnie drogą pocztową po prostu trzeba wysyłać :) Jestem tradycjonalistka i wysyłam na każde święta- oczywiście maile i smsy też ale to już nie to samo:)

      • 16 1

    • Masz rację.

      Ale tak naprawdę, to nic nic stoi na przeszkodzie, żeby nadal wysyłać kartki. Ja robię to nadal ku uciesze wszystkich, którzy je otrzymują. A kartki są coraz piękniejsze ... Wesołych Świąt!

      • 19 0

  • W tym roku sama zrobiłam kartki świąteczne z własnoręcznie wypisanymi życzeniami.

    • 9 2

  • klasa, szkoda że "bezplciowe, bezosobowe" smsy i maile przodują tylko że wygodniej (1)

    zabijają piękną tradycję.

    • 24 3

    • wybór ludzi

      do tradycji na siłę nie przekonasz

      • 7 1

  • Envelo (1)

    Nowa usługa poczty polskiej przywróci do łask tradycyjne kartki.Ja osobiście korzystałem,wysłałem własne kartki ze zdjęciami bliskich,znaczek wydrukowany i doszło po 2 dniach do adresatów.Nareszcie coś w tym komunistycznym betonie pocztowym się zmienia na lepsze.

    • 20 2

    • W "komunistycznym betonie" pisaliśmy listy, wysyłaliśmy kartki

      to wszystko działało
      mam kilkaset listów z lat 80-tych
      otrzymanych od krewnych, przyjaciół, sąsiadów ( !),
      chłopaka

      • 8 1

  • Zawsze

    wysylamy.

    • 9 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane