• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wrzask w przestrzeni. Dlaczego w Trójmieście jest tak brzydko?

Jakub Knera
11 kwietnia 2012 (artykuł sprzed 12 lat) 
Ciężko nie przyznać, że w Trójmieście panuje istny "eklektyzm" reklamowy... Ciężko nie przyznać, że w Trójmieście panuje istny "eklektyzm" reklamowy...

- Wciąż panuje przekonanie, że wszystko co państwowe i publiczne jest ludziom obce i nie mamy obowiązku o to dbać. Widać też echa przysłowia "szlachcic na zagrodzie, równy wojewodzie" i każdy swoje architektoniczne pomysły wciela, nie patrząc na kontekst. Jeśli nie podobają się nam elewacje, banery czy zaśmiecone trawniki - organizujmy się, naciskajmy na decydentów, zmieniajmy to - mówi Piotr Sarzyński, autor książki "Wrzask w przestrzeni. Dlaczego w Polsce jest tak brzydko?"



... albo wieloletni zastój w pracy. ... albo wieloletni zastój w pracy.
Jakub Knera: Zapytam, cytując tytuł pana książki: Dlaczego w Polsce jest tak brzydko?

Piotr Sarzyński: Jest kilka okoliczności, które na to wpływają. Przede wszystkim mamy w Polsce złe albo niedoskonałe prawo, które nie mówi o tym jak budować i co będzie budowane. Np. dla wielu ważnych miejsc brakuje planów zagospodarowania przestrzennego. Po drugie, ludzie mają złe nawyki i postawy, przejęte z jednej strony już z czasów szlachetczyzny, ale też z okresu PRL-u. Wciąż panuje przekonanie, że wszystko co państwowe i publiczne jest ludziom obce i nie mamy obowiązku o to dbać. Trzecim czynnikiem jest rozwarstwienie społeczne. Z jednej strony bieda i np. dziko i nielegalnie wyrzucane śmieci czy kiepskie domy bez elewacji i z brzydkimi ogrodzeniami. Z drugiej strony bogactwo, które sprawia że ludzie budują okazałe, ale koszmarne, pozbawione gustu wille. Czwartym czynnikiem jest brak pieniędzy w budżetach gmin i samorządów, które pozwoliłyby na dbanie o przestrzeń.

Jakie są najbrzydsze zjawiska w przestrzeni miejskiej Trójmiasta?

Zmorą Trójmiasta są billboardy i banery reklamowe, które są dosłownie wszędzie. Ostatnio ze znajomymi staliśmy na środku skrzyżowania i czytaliśmy wszystkie reklamy, które były dookoła nas - zajęło nam to kilkanaście minut! Czy nic nie da się z tym zrobić?

To problem całej Polski. 6-7 lat temu lewicowy burmistrz Sao Paulo wprowadził przepis, który likwidował wszystkie reklamy w mieście. Chociaż nie wróżono mu dobrze, wygrał tę bitwę. Ameryka Południowa nie jest dobrze rozwiniętym społeczeństwem obywatelskim, więc nie tak daleko jej do Polski. W walce z reklamowym śmieciem najważniejsze jest dobre prawo i konsekwentne działanie. Sprawdza się metoda kija i marchewki. Gdzie trzeba - bezwzględnie karać, gdzie można - nagradzać. Np. w Lublinie jedno z miejscowych stowarzyszeń zorganizowało konkurs na najładniejszy szyld sklepowy i ta akcja od razu poprawiła jakość estetyczną Starego Miasta. Podstaw prawnych, by ganić nielegalnych lub zaborczych reklamodawców jest wbrew pozorom sporo. Rzecz w tym, by po nie sięgać. I nie popuszczać.

Ludziom nie podoba się przestrzeń i na nią narzekają, a z drugiej strony próbują sami ją "upiększać", czasem z katastrofalnym skutkiem. Popatrzmy choćby na ogródki działkowe przy blokowiskach, czasem okropnie szpetne. Krasnale ogrodowe to już niemal ikony, nie wspominając o zdobieniach balkonów, z których każdy wygląda inaczej - wystarczy przejść się obok falowca na gdańskim Przymorzu.

Jak mówi przysłowie "szlachcic na zagrodzie, równy wojewodzie", tak Polacy w życie wcielają swoje pomysły. Myślą: skoro pięciu moich sąsiadów ma jasny dom z czerwonym dachem, to dlaczego ja nie mogę zrobić jaskrawo-żółtej elewacji z czarnymi dachówkami? Będę się wyróżniał.

Jakie są najładniejsze zjawiska w przestrzeni miejskiej Trójmiasta?

W Polsce brakuje edukacji o estetyce i pięknie. Ludzie chcą, żeby przestrzeń wyglądała ładnie, ale nie wiedzą jak się za to zabrać. Trzeba ich uczyć, że więcej niekoniecznie znaczy ładniej, a bardziej kolorowo to niekoniecznie lepiej. Na lekcjach plastyki w szkołach uczy się życiorysów malarzy i rysowania kwiatków w wazonie, a nikt nie uczy tego, jak odróżnić piękno od brzydoty, dobry smak od kiczu i jak prosto można stworzyć coś ładnego, co potem będzie można wcielić w życie.

Kolejnym śladem w przestrzeni są też graffiti, czasem ratowane przez ładne i estetyczne muralesy.

To prawda. W Gdańsku macie miasteczko murali na Zaspie, zjawisko unikatowe w skali Polski, jeśli nie Europy. To niesamowita rzecz, tylko czy przez to dzikiego graffiti jest w mieście mniej? Nie sądzę. Czasem wandale są odstraszani przez działania mieszkańców - jeśli widzą, że klatka jest zadbana, są w niej wystawione kwiatki i ładne ozdoby, odejdą mazać tam, gdzie się czują lepiej, "u siebie".

Gdańską zmorą są podwórka, nawet w centrum miasta strasznie zaniedbane. Miasto chce je sprzedać wspólnotom mieszkaniowym z 98 proc. zniżką, ale one nie są tym zainteresowane. Może ludzie widząc, że plany zagospodarowania przestrzennego nie są z nimi konsultowane, a miasto pozwala stawiać deweloperom ogromne wieżowce gdzie popadnie, myślą że i tak nie są w stanie wpłynąć na przestrzeń wspólną?

Polacy nie do końca dojrzeli do korzystania z idei samorządności, którą sami sobie niegdyś wywalczyli. Nie zawsze wydawanie zgód na budowę nowych obiektów jest przemyślane, przez co powstają dziwaczne realizacje, nie liczące się z kontekstem miejsca. Czy ich przyczyną są łapówki czy ignorancja? System kontroli na tym polu bardzo słabo funkcjonuje. Może być dobre prawo, ale jeśli ludzie nie mogą z niego korzystać to wciąż będzie panować estetyczny harmider.

Zmienię więc moje pierwsze pytanie: Czy w Polsce musi być tak brzydko? Czy jest szansa aby to zmienić?

Gdybym nie widział szans na zmianę, pewnie nie napisałbym książki i nie prowadził bloga. Samo narzekanie mija się przecież z celem. Jest kilka okoliczności, które pozwalają z pewnym optymizmem myśleć o przyszłości. Przede wszystkim, Polacy jeżdżą po świecie i widzą jak wygląda dobra publiczna przestrzeń chociażby u naszych sąsiadów w Austrii, Niemczech a nawet Czechach. Po drugie, społeczeństwo się bogaci, również dzięki Unii Europejskiej, co wpływa na poprawę estetyki w mieście. Po prostu mamy więcej pieniędzy na upiększanie świata wokół nas. Bardzo ważne są także ruchy środowisk obywatelskich, które patrzą władzy na ręce. Dziś takich stowarzyszeń, fundacji i ruchów walczących o jakość publicznej przestrzeni jest coraz więcej i są coraz bardziej aktywne. Myślę, że za kilka lat będą one odgrywać większą rolę, tak jak obecnie dzieje się to ze środowiskami ekologicznymi.

Czyli społeczeństwo musi wziąć sprawy w swoje ręce.

Tylko taka praca od podstaw może zmusić rządzących do troszczenia się o przestrzeń. Nie przypominam sobie, żeby od 1989 roku, jakikolwiek premier zabrał głos na temat przestrzeni miejskiej, dzikiego graffiti, złej architektury, czy choćby psich kup na trawnikach lub wszechobecnego problemu śmieci. Wiele osób po przeczytaniu mojej książki mówiło mi "wreszcie ktoś napisał to co myślę, a więc nie jestem sam". Władze wszelkich szczebli zajęte są głównie rozgrywkami personalnymi i politycznymi i nikt nie zabiera głosu w sprawach tego co bezpośrednio nas otacza. Tylko oddolne działanie, akcje społeczne (także na portalach społecznościowych) mają szansę to zmienić. Jeśli nie podobają się nam elewacje, banery czy zaśmiecone trawniki - organizujmy się, naciskajmy na decydentów, zmieniajmy to!

Piotr Sarzyński jest socjologiem i dziennikarzem magazynu "Polityka". Zajmuje się popularyzacją sztuki oraz zagadnieniami estetyki i przemian obyczajów w tym zakresie. Poświęca się także tematyce architektonicznej oraz jej artystycznym i społecznym kontekstom. Autor wydanej ostatnio książki "Wrzask w przestrzeni" (prowadzi także bloga o tej samej nazwie), w której zastanawia się nad wyglądem przestrzeni miejskiej, architektury i brakiem kontroli nad brzydotą polskich miast.
W najbliższy czwartek, 12 kwietnia o godz. 18, w Ratuszu Staromiejskim odbędzie się z nim spotkanie - będzie ono wydarzeniem towarzyszącym konferencji "Tożsamość, ochrona i kształtowanie krajobrazu w edukacji szkolnej, Przestrzeń wokół nas", które odbędzie się tego samego dnia.

Opinie (344) 2 zablokowane

  • Dlaczego w Gdańsku jest tak brzydko? (34)

    taki powinien byc tytuł...

    • 239 87

    • bo mamy Budynia........... i wszystko jasne........ (15)

      • 44 16

      • Budyń jest brzydki? (6)

        • 33 4

        • A NIE JEST????? (5)

          • 31 6

          • jest piękny! te jego świecące czoło!!!! (3)

            • 27 9

            • jak wielka, chodzaca pisanka wielkanocna!

              • 27 6

            • Nieskalane zmarszczką (1)

              myślenia :-)

              • 24 3

              • Przestrzeń

                Przestrzeń miejska, he he.
                Uwielbiam tę nowomowę, he he

                • 4 9

          • jest słodki

            serdelek słitaśny:*

            • 4 0

      • (7)

        pierwsze zdjęcie pokazuje prywatną posesje do której wyglądu żadne władze się nie przyczyniły. Za to nalezy moze zauwazyc że niektore reklamy znikają z przestrzeni publicznej- np na płocie koło biblioteki przy Placu Trzech Krzyży- całymi latami wisiały tam ze 4 spore bilboardy zasłaniające naprawde ładny budynek...no ale Polakom oczywiście zawsze ciężko zauważyc zmiany na plus...

        • 19 1

        • przestańcie z tymi Polakami i typowo polskimi cechami (3)

          jak nie wychylacie nosa ze swoich nor i ogladacie tylko telewizję, to wam sie wydaje, ze tylko tutaj jest syf - ogarnijcie się, żyjemy w bogatym i pięknym kraju, ceny biletow lotniczych są śmiesznie niskie - odmulcie się zamiast s**** w swoje gniazdo.

          • 8 7

          • a nie widzisz co się dzieje w komentarzach? i jaki jest wydźwięk samego artykułu?

            • 3 0

          • xyz (1)

            "...bogatym kraju". A to dopiero :D

            • 4 1

            • to, że zachód jest bogatszy nie znaczy, że Polska jest biedna!

              • 3 2

        • odczep się od Polaków (2)

          jak chcesz wiedzieć, ten reklamowy syf dotarł do nas z zachodu. zobacz sobie jak wygląda np. times square w nowym jorku albo picadilly circus w londynie.

          • 2 5

          • podobnie jak nieumiejętność poprawnego pisania w ojczystym języku?

            • 2 0

          • Nie chodzi o to skąd reklamy dotarły tylko o to że Polacy potrafią jedynie narzekać, czytajże ze zrozumieniem.I rozumiem że ten dom na Słowackiego to taka nasza wersja Picadilly Circus? Nice...

            • 1 0

    • Bo jest lechia z blado zielonymi barwami.

      • 24 16

    • lecz swoje kompleksy na śmierdzącej i brudnej hali targowej (3)

      śledziu...

      • 30 37

      • Masz jakis problem czy tylko kompleksy?

        Bo o co ci chodzi?

        • 14 8

      • hala jest cool (1)

        wymaga tylko rewitalizacji

        • 4 7

        • dobre buahahaha, cool:)))))

          • 1 1

    • buda śledziu (5)

      bo cię zwolnię z roboty

      • 22 29

      • Jestem z Sopotu (4)

        Mam tu małą firmę i zatrudniam w niej sześciu łosi z Gdańska - mam ich zwolnić?

        • 20 23

        • jasne...

          i wszyscy skręcacie długopisy pindolku? a ty co, wkłady kaszlakiem do "fyrmy" przywozisz?

          • 19 17

        • tak zwolnij a potem się powieś

          dla dobra narodu

          • 10 13

        • A zwolnij i szkól sobie nowych cwaniaczku.

          • 6 2

        • jestem ze skarbówki

          mam cie puścić z torbami???

          • 5 1

    • Dokładnie, to nie w Polsce jest brzytko... (2)

      lecz w Gdańsku, niestety :/. Bieda i egoizm...

      • 20 21

      • jest tak jak mówisz a miejscowym prawda w oczy kole

        • 6 6

      • "Brzytko" to znaczy "tak brzydko, że tylko się pociąć brzytwą"

        • 2 0

    • Brzydko jest i w Gdańsku i w Gdyni (1)

      Takie same blokowiska , wyspayowane ściany, gdzieś coś zaczęte i nieskończone itd itp. Gdańsk ma jedno - Starówkę. I to jedną z ładniejszych w Europie a Gdynia ma SeeTowers.

      • 25 19

      • ale 95% outdorów to Budyńland

        no niestety

        • 9 9

    • mieszkańcy tego budynku czerpią zyski,że udostępniają powierzchnie reklamową

      czy ktoś może im tego zabronić?

      • 2 0

    • .. bo rzadza POmatołki , tusk dostał złoty róg, a co pozostawi ..... taczki, oby

      za PiS wszedzie beda krzyze i l wierni na kolanach w kolejce do zbawiciela jarka!!!!

      • 4 2

  • proste.. (5)

    każdy chce sobie jakoś dorobić i wynajmuje takie powierzchnie reklamowe ;)

    • 88 42

    • popieram (3)

      jak bym mieszkał w miejscu w którym powierzchnia reklamowa może się sprzedawać to bym każdy cm2 wykorzystał. Mi tam reklamy nie przeszkadzają. dzięki nim znalazłem wiele mniejszych firm które próbują walczyć o przetrwanie, i takie staram się wspierać. unikam na miarę możliwości dużych marketów i korporacji wspierających kapitał zagraniczny. Wolę trochę przepłacić i dać zarobić uczciwemu ziomalowi. Jak on zarobi top będzie go stać na nabywanie innych i tak się rynek nakręca. Pozdrawiam mniejszych przedsiębiorców i zachęcam do korzystania z ich usług.

      • 23 33

      • wszystko super, ale reklamy o których mówisz mogłyby być uporządkowane, a oblepienie nimi każdego cm2 nie jest dobrym pomysłem (2)

        • 34 1

        • uporządkowane? (1)

          przecież dzisiaj każdy się uważa za grafika, to jak te reklamy mają być dobre?!!! profesjonaliści firmom są niepotrzebni, bo przecież "zaprojektowanie dobrej reklamy jest takie proste"... normalnie robota na 5min i najlepiej za darmo!

          • 14 0

          • a to już temat na inną historię migu...

            • 3 0

    • Najważniejsze żę jesteśmy dumnymi europejczykami (z miodem w uszach)

      i cały świat zazdrości nam dobrobytu zielonej wyspy!

      • 10 4

  • hahaha (3)

    ale ta dziura pod madisonem, to jest kozak :D

    • 169 6

    • eleganckie jezioro

      kaczki, ryby, możnaby zrobić plażę w centrum miasta.

      • 18 2

    • mi to przypomina jakąś dziure po meteorycie, hahaha

      • 4 1

    • nie rozumiem

      kto wydał zgodę na wykopanie dziury przed podpisaniem umowy z wykonawcą? warunkiem przeprowadzenia prac archeologicznych powinna być gwarancja, że inwestor się nie wycofa! teraz mielibyśmy tam przynajmniej trawnik, a tak - bezużyteczna dziura

      • 6 1

  • na chlebek (2)

    po prosu bieda zmusza do blepiania domu aby miec pare zlotych extra na chleb

    • 71 49

    • głupota, nie bieda...

      Polska jest upstrzona g ó wnianą "reklamą". Tak samo wyglądają klatki schodowe, upieprzone ulotkami i świstkami papierów...

      Prawo należy zmienić, ale kto to zrobi, skoro korzystają na tym koledzy polityków...

      • 4 1

    • A po co biedakowi dom z ogródkiem?

      Niech go zamieni na mieszkanie o kosztach utrzymania adekwatnych do możliwości finansowych. Jeszcze mu nawet kilkaset tysięcy zostanie "w suchym". Na chleb.

      • 3 2

  • a byłeś za granica (10)

    anglia francja hiszpania tam to dopiero syf rudery i brud ehh nawet w trójmiescie nie widziałem tak zaniedbanych domów i tak śmierdzących ludzi

    • 79 98

    • slamsy sa wszedzie ale u nas w proporcji 90% do reszty czyli najczesciej rynku starego miasta (1)

      • 14 6

      • Ale u nas panuje odpowiednia partia

        i będzie się mam żyło coraz lepiej.
        We Francji nie mają tak dobrze

        • 7 1

    • To zalezy w jakich dzielnicach (3)

      i w jakich miasteczkach przebywałeś. Tam, gdzie jest więcej imigrantów - masz rację.

      • 27 1

      • No tak,imigrant to śmierdziel (1)

        a tubylec pachnie chanelem

        • 12 8

        • Mit zachodu sprzed 1989 roku dalej krąży w ludzkich umysłach.

          • 2 2

      • nie wiem gdzie byles za granica...

        Ale w centrach miast tego sie nie spotkasz, wiec pleciesz jakies glupoty. Tak jak ktos wspomnial dzielnice imigrantow, zwlaszcza tych z Afryki pn... to rzeczywiscie wysypiska smieci

        • 13 0

    • (1)

      widać ze piekne dzielnice odwiedzasz.....widać swojski klimat uwielbiasz...czesto przebywam w hiszpani w Palmie i Maladze oraz w Barcy. Tamtejszy brud jest inny wynika z wieku i upływajacego czasu a u nas z niechlujstwa

      • 20 6

      • Szkoda, że u nas odwiedzasz, takie dzielnice, że widzisz tylko niechlujstwo.

        • 1 2

    • pojechał za dwa i pół klocka na jakieś turystyczne zadupie

      i wielkie zaskoczenie.

      • 2 1

    • Jak będziemy się porownywac do tego co gorsze to zawsze będzie nam się wydawało ze nie potrzebujemy poprawy. W Anglii widać horyzont i budynki. Trawniki sa zadbane. Jest organizacja przestrzenna. W Polsce jest bałagan przestrzenny, chaos wizualny! Trzeba to zmienic!

      • 2 0

  • Masz rację ale z jednym się z Tobą nie zgodzę.. (2)

    Francja?Brud i śmierdzący ludzie???Oni akurat dbają o siebie:]

    • 43 61

    • no patrz, a ja zawsze myślałem, że śmierdzą rokpolem

      • 2 2

    • dbaja o siebie?

      buahahahhaa, to ci sie udalo :D Chyba niejedna pała z Historii ci sie przewinela:D

      Powiem ci tylko tyle: "myc sie po francusku" - sprawdz co to jest i nie pisz glupstw.

      • 0 0

  • jakie władze takie miasto (2)

    zobaczcie jak wyglądają tablice z nazwami ulic, jak skutecznie dezinformują obywateli!!!!!!!

    • 67 13

    • Jacy obywatele takie miasto (1)

      jak 8/10 mieszkańców nie widząc koło siebie śmietnika nie ma skrupułów pyrgnąć papierek po czymkolwiek w jakiś żywopłot, szczelinę między kioskami lub nawet od tak pod nogi...

      • 2 0

      • Ja bym jeszcze dodał jakie PO takie miasto, tutaj jest poparcie grubo ponad 50%.

        • 2 0

  • Jaki gospodarz taki wizerunek

    Wizerunek jest taki, jakie mniemanie mają o sobie władze miasta. Skoro mają Wielkie mniemanie to wprost proporcjonalnie bajzel jest tak samo wielki. ?Jak widac skoro zarabiaja krocie to nie maja czasu na bzdety i jakies sprawy estetyczne.

    • 75 9

  • ideologia z czasów znanych: ceny chleba poszły do góry ale za to ceny podkładów kolejowych spadły. (6)

    co tam brudno, co tam że niedokończone, co tam że reklamy i dzikie parkingi - europa patrzy i widzi Stadion piękny, ECS za miliony które mają zasłonić no i zasłaniają ogólny rozkład. Może EURO to dobry czas aby pokazać prawdę.....????

    • 101 10

    • a jak wygląda główna strona trojmiasto.pl ??? (5)

      jeden wielki bazar !!!!!!!!!! reklama na reklamie - ciekawe po co Wam tyle reklam tacy zachłanni jesteście

      każdy polak chce zarobić i jak widac każdy to robi a piękno estetyka ... :-)

      • 35 1

      • (1)

        Tyle że na stronę główną jest AdBlock, a na reklamy zasłaniające każdy centymetr powierzchni publicznej - co najwyżej OCZY MOŻNA SOBIE WYDŁUBAĆ ;)

        • 9 3

        • Przestrzeń publiczna

          Przestrzeń miejska, he he

          • 1 0

      • polecam zainstalować wtyczkę adblock - do każdej przeglądarki chyba jest, i reklam zero (2)

        • 1 1

        • Nie chodzi tylko o wyskakujace okna. (1)

          W ogóle w przestrzeni, he he, głównej strony pełno jest reklam.
          Z nimi już nic nie zrobisz

          • 0 0

          • Poważnie?

            Prawy klawisz myszy - zablokuj ramkę/obrazek

            W sumie na całe trojmiasto.pl wystarczają dwa filtry :)

            • 0 0

  • Dokładnie tak!

    Brawo!

    • 40 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane