Podczas przygotowań do obchodów 70-lecia Sądu Okręgowego w Gdańsku dokonano nadzwyczaj interesującego odkrycia. Na ścianie dawnej celi odnaleziono napisy wydrapane w okresie II wojny światowej. Co ciekawe, większość jest w języku polskim.
należy je oczywiście zachować. Dobrze byłoby je również jakoś wyeksponować
54%
to zależy od tego, kto je wydrapał. Napisy po więźniach politycznych - zachować, po kryminalistach - zamalować.
26%
napisy nie mają żadnej wartości. Trzeba było je zamalować
20%
Majestatyczny budynek Sądu Okręgowego w Gdańsku przeszedł niedawno kapitalny remont. Mocno poszarzała elewacja została pieczołowicie wyczyszczona. Znajdujące się na niej detale architektoniczne zostały odrestaurowane. Pokrycie dachowe zostało wymienione na nowe. Efekt rozpoczętych w zeszłym roku prac jest imponujący. Gdański "Pałac sprawiedliwości" wygląda jakby zastygł w 1910 roku, kiedy to oddano go do użytku.
Remont neorenesansowego gmachu przy
ul. Nowe Ogrody 30/34 
zbiegł się w czasie z przygotowaniami do obchodów 70-lecia działalności Sądu Okręgowego w Gdańsku. Podczas tychże przygotowań wysprzątano również niewielkie pomieszczenia, znajdujące się w podziemiach.
Było ono nieużywane od wielu lat. Po uprzątnięciu zalegających w nim rupieci, na jednej ze ścian, dostrzeżono zagadkowe napisy.
- Podczas sprzątania schowka zauważyłem znaki wydrapane na ścianie. Przyjrzałem się im. Ku mojemu zaskoczeniu okazało się, że układają się one w całe frazy. Napisy są przede wszystkim w języku polskim, pozostałe w niemieckim. Wyryte daty wskazują, że powstały w pierwszej połowie lat 40.- powiedział
Marcin Kierski, kierownik archiwum Sądu.
Wygląd pomieszczenia jednoznacznie wskazuje, że dawniej mieściła się tutaj cela. Świadczą o tym charakterystyczne, wzmocnione drzwi wyposażone w wizjer oraz drewniana ściana, za którą znajdował się wychodek (w podłodze pomieszczenia do dziś można zobaczyć po nim zabetonowaną dziurę).
Czytaj także: Dawna cela śmierci w Gdańsku Na ścianie dawnej celi można przeczytać imiona, nazwiska, daty oraz różnego rodzaju lakoniczne adnotacje, np. "4 lata za kradzież" czy "2 świnie". Wydrapane daty pochodzą z okresu między 1942 a 1945 rokiem. Najświeższa data pochodzi z lutego 1945 roku, a więc zaledwie miesiąc przed wkroczeniem wojsk radzieckich do Gdańska.
O odkryciu niezwłocznie zostali poinformowani pracownicy naukowi oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku.
- W tym budynku, przez kilka miesięcy po zakończeniu działań wojennych funkcjonował Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego. Później przeniesiono go na ul. Okopową 9 . Początkowo myśleliśmy, że napisy mogli pozostawić więźniowie polityczni przetrzymywani tu przez ubeków. Szybko jednak stwierdziliśmy, że ta hipoteza jest błędna. Najprawdopodobniej, napisy pozostawiły po sobie osoby polskiego pochodzenia skazane przez hitlerowski wymiar sprawiedliwości za pospolite przestępstwa - powiedział
Krzysztof Filip, inspektor z Referatu Badań Naukowych IPN w Gdańsku.
Co zadecydowało, że wstępne założenie okazało się błędne? Złożył się na to szereg czynników. Oprócz wspomnianych wcześniej dat z okresu II wojny światowej oraz adnotacji wskazujących na charakter przestępstw, brakuje elementów często wydrapywanych przez więźniów politycznych, np. krzyża, inwokacji do Boga czy patriotycznych haseł.
- Odkryte napisy nie zostaną zniszczone - zapewnił Kierski. To, że inskrypcje nie zostaną zamalowane czy przykryte świeżym tynkiem nie oznacza jednocześnie, że każdy będzie mógł je obejrzeć. Dawna cela znajduje się w podziemiach budynku Sądu Okręgowego. Jak nietrudno się domyślić, to miejsce musi pozostać niedostępne dla osób postronnych.
Czytaj także: Najbardziej tajemniczy budynek Gdańska Warto w tym miejscu przypomnieć, że podobnego odkrycia dokonano w budynku przy
ul. Nowe Ogrody 7 , zwanym kamienicą Tornwalda. Podczas remontu w 2007 roku odkryto tam napisaną ołówkiem inskrypcję, pozostawioną przez polskich robotników w 1935 roku. Po zbadaniu sprawy przez historyków okazało się, że jednym z autorów napisu był
Władysław Deik, późniejszy obrońca Wojskowej Składnicy Tranzytowej na
Westerplatte.
Kim byli autorzy zagadkowych napisów odnalezionych w Sądzie Okręgowym Gdańsku? Czy rzeczywiście byli pospolitymi przestępcami? To byłoby niezwykle trudne do ustalenia. I nie chodzi wyłącznie o fakt, iż od ich osadzenia minęło ponad siedem dekad. W Gdańsku po zakończeniu wojny nastąpiła niemal całkowita wymiana ludnościowa, a duża część dokumentów została rozproszona lub zniszczona.
Czytaj także: Niezwykłe odkrycie, obrońca Westerplatte pod sufitem - Niestety, z racji obowiązków służbowych, nie mieliśmy dotychczas możliwości kompleksowego zbadania tej sprawy. Wykonaliśmy jednak szczegółową dokumentację fotograficzną tych napisów. Ewentualnej odpowiedzi na temat losów więźniów osadzonych w celi obecnego Sądu Okręgowego należałoby szukać w dawnych aktach sądowych. Jest to ze wszech miar ciekawy temat i warto byłoby go dogłębnie zbadać - dodał Filip.
Poniemieckie akta sądowe, w tym z okresu III Rzeszy, są obecnie przechowywane w Archiwum Państwowym w Gdańsku. Pracownicy instytucji zwrócili jednak uwagę, że dokumenty są mocno zdekompletowane. Istnieje spore ryzyko, że akta spraw autorów napisów zostały zniszczone w zawierusze wojennej.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
