Miejska farma na terenach postoczniowych? Jest na to szansa
Tereny prac archeologicznych.
fot. Marcin Tymiński
To może być jedno z najważniejszych odkryć archeologicznych tego sezonu. Przy ul. Robotniczej w Gdańsku archeolodzy odkryli relikty Młodego Miasta, założonego pod koniec XIV wieku przez Krzyżaków. Do tej pory nie znano jego dokładnej lokalizacji, uznano też, że do naszych czasów nie przetrwały żadne relikty tego średniowiecznego miejskiego organizmu.
Interesujesz się historią swojego miasta?
O ile o funkcjonowaniu Młodego Miasta sporo możemy dowiedzieć się z przekazów źródłowych i literatury przedmiotu, o tyle jego dokładna lokalizacja do tej pory nie była znana. Najbardziej rozpowszechniona teoria mówiła, że znajdowało się ono w rejonie dzisiejszej ulicy Jana z Kolna, pomiędzy aleją Zwycięstwa od strony zachodniej a terenami stoczniowymi na wschodzie.
Od lipca 2017 roku o Młodym Mieście wiemy już zdecydowanie więcej. Na jego pozostałości natrafili archeolodzy od połowy kwietnia br. badający teren przy ul. Robotniczej i Popiełuszki

Wiedza prosto ze średniowiecznej latryny
Znalezione artefakty: ozdoba - ptaszek, a pod nim wyryta sentencja "Amor omnia vincit" - miłość wszystko zwycięża.
fot. Marcin Tymiński
Na sąsiedniej działce, wzdłuż ulicy Popiełuszki, zanim archeologom "ukazały się" cztery średniowieczne podwórka z latrynami, wcześniej musieli rozebrać betonowy korpus dawnej obrotnicy kolejowej.
- To właśnie z podwórkowych latryn pozyskaliśmy bardzo dużo średniowiecznych artefaktów - opowiada Maciej Marczewski. - Do najciekawszych należą z pewnością ozdoby, aplikacje, pierścionki, monety, a także wyroby ceramiczne. Znaleźliśmy także bardzo dużo fragmentów skórzanego obuwia. To najprawdopodobniej pozostałości po warsztatach szewskich Młodego Miasta.
Wśród najbardziej atrakcyjnych zabytków z pewnością znajduje się kamienne naczynie, z racji charakterystycznego wyglądu nazywane "brodaczem".
Badania archeologiczne na terenach postoczniowych jeszcze się nie skończyły. Archeolodzy liczą, że uda im się odnaleźć więcej pozostałości po średniowiecznym Młodym Mieście.
Odkrycia składają się w jedną całość
- Pierwsza potwierdzona lokalizacja Młodego Miasta to niezwykle ważne odkrycie - komentuje dr Piotr Samól, adiunkt w Katedrze Historii, Teorii Architektury i Konserwacji Zabytków Politechniki Gdańskiej, badający dzieje Młodego Miasta. - Obecnie mamy o wiele więcej pewności, że zabudowa Młodego Miasta ciągnęła się w kierunku dzisiejszych terenów stoczniowych, prawdopodobnie aż do stoczniowych pochylni, gdzie przypuszczam, że w średniowieczu stały spichlerze.
Na terenach "kojarzonych" z Młodym Miastem już wcześniej prowadzono badania i nadzory archeologiczne pod przyszłe inwestycje - np. na terenach, gdzie dzisiaj stoi Europejskie Centrum Solidarności, biurowiec Tryton i parking wielopoziomowy przy ul. Jana z Kolna.
- Na terenie ECS nie natrafiliśmy na relikty średniowiecznej zabudowy, podobnie jak przy parkingu - opowiada Jakub Prager, archeolog prowadzący w tych miejscach nadzory i badania. - Za to na średniowieczne artefakty natrafiliśmy "pod Trytonem". Znaleźliśmy tam m.in. złotego guldena. Wyniki badań pozwalają nam postawić hipotezę badawczą, że teren ten był składowiskiem drewna, które mogło być zapleczem właśnie Młodego Miasta.
Prawdopodobnie materialnych śladów po Młodym Mieście odkrywać będziemy coraz więcej, wraz z planowanymi inwestycjami na terenie dzisiejszego... Młodego Miasta, jak nazywane są tereny postoczniowe w Gdańsku. Wszystkie inwestycje w tym rejonie muszą zostać poprzedzone badaniami archeologicznymi. Z naszych informacji wynika, że inwestor nie zdecydował jeszcze, jaki budynek zbuduje na działkach przy ul. Robotniczej, gdzie dokonano odkrycia.