• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Brama Żuławska: zabytek piękny, ale niedostępny

Aleksandra Nietopiel
22 stycznia 2023 (artykuł sprzed 1 roku) 
Opinie (98)
  • Brama Żuławska zwana wcześniej Bramą Długich Ogrodów, 1936 rok. W tle widać kościół św. Barbary.
  • 1957 r., Brama Żuławska w Gdańsku
  • Brama Żuławska po przebudowie w połowie lat 30 XX w. - widok od strony miasta

W pamięci wielu z nas - od zawsze niedostępna. Choć jest atrakcyjnym architektonicznie i historycznie zabytkiem, to można ją podziwiać jedynie z zewnątrz. Mowa o Bramie Żuławskiej stojącej przy wjeździe w ul. Długie OgrodyMapka. Może kiedyś uda się zabytek udostępnić do zwiedzania. Warto jednak zaznaczyć, że wcale nie jest nieczynny.



Czy chciał(a)byś zwiedzić Bramę Żuławską gdyby była dostępna?

Brama Żuławska, wcześniej zwana Bramą Długich Ogrodów jest jedną z 14 historycznych bram wchodzących w skład dawnych obwarowań miasta, zachowanych do czasów współczesnych. W obecnym miejscu i kształcie została wzniesiona w I połowie XVII wieku. Wcześniej, ale nieco dalej istniała inna brama, także zwana Żuławską lub Elbląską, będąca częścią średniowiecznych umocnień Długich Ogrodów. Ta jednak nie przetrwała do naszych czasów.

Historyczne bramy Gdańska z lotu ptaka [ZDJĘCIA]



Brama nad rozlewiskiem



Zakończenie budowy Bramy Żuławskiej nastąpiło w w 1628 roku. Powstała według projektu architekta Jana Strakowskiego. Została zbudowana z cegły i piaskowca i różni się w wyglądzie i ornamentyce od Bramy Wyżynnej czy Bramy Nizinnej. Przed nią znajdowało się rozlewisko, do którego dochodził z Olszynki rów odwadniający, przebiegający wzdłuż obecnej ul. ZawodzieMapka, z powstałą kilka lat wcześniej śluzą. W 1711 roku rozlewisko miało już postać szerokiej fosy z węzłem hydrotechnicznym.

Nowy budynek Bramy Żuławskiej zaczęto regularnie zaznaczać na planach, począwszy od 1696 roku. Prowadził przez nią przejazd i dwa boczne przejścia dla pieszych. Nad przejazdem swoją izbę miała straż.

W czerwonym kółku zaznaczono miejsce funkcjonowania Bramy Elbląskiej, w żółtym lokalizację Bramy Żuławskiej. W czerwonym kółku zaznaczono miejsce funkcjonowania Bramy Elbląskiej, w żółtym lokalizację Bramy Żuławskiej.

Przebudowa Bramy Żuławskiej w XIX wieku



Budynek Bramy Żuławskiej przetrwał do przebudowy, dokonanej, jak podaje "Gedanopedia", zapewne w latach 70. XIX wieku. Zastąpił go szeroki wjazd między ceglanymi pylonami. Całość zespołu bramnego wraz z osłaniającym go fortem rozebrano tuż po 1912 roku. Do 1945 roku przetrwał tylko fragment fosy, później zasypanej.

Brama Żuławska, 1898 r. Brama Żuławska, 1898 r.

1927: zamiast bramy miało powstać osiedle



W trzeciej dekadzie XX wieku planowano rozbiórkę Bramy Żuławskiej. Taką wizję miał ówczesny gdański Nadradca Budowlany, Martin Kiessling. Nie widział w zabytku obiektu użytecznego. Uważał, że można go zburzyć, skoro nie spełnia już swojej roli, bo pozbawiono go obwarowań.

W miejsce bramy miało powstać nowoczesne osiedle mieszkaniowe, które miało być wizytówką Gdańska dla gości przyjeżdżających od strony Żuław.

Takie osiedle w miejscu Bramy Żuławskiej zaprojektował w 1927 r. proj. Martin Kiessling. Takie osiedle w miejscu Bramy Żuławskiej zaprojektował w 1927 r. proj. Martin Kiessling.
Ta wizja się jednak nie ziściła, choć projekt osiedla pozostał. Pisaliśmy o tym więcej w poniższym artykule.

Jak budować w Gdańsku? Ten sam spór od 100 lat Jak budować w Gdańsku? Ten sam spór od 100 lat

Co ze zwiedzaniem Bramy Żuławskiej?



Bramą Żuławską zawiaduje dzisiaj Narodowe Muzeum Morskie. Obiekt został przekazany przez władze Gdańska ówczesnemu Centralnemu Muzeum Morskiemu w Gdańsku w 1974 roku. Choć pozostaje zamknięty dla zwiedzających, nie stoi pusty.

- W tym obiekcie działa pracownia konserwacji zabytków. Z tego powodu brama nie jest i nie będzie udostępniona do zwiedzania. Obiekt można oglądać jedynie od zewnątrz. Nie posiadamy informacji, czy przed przekazaniem Bramy Żuławskiej muzeum było możliwe jej zwiedzanie - informuje Marcin Westphal, zastępca dyrektora NMM ds. merytorycznych.
  • Brama Żuławska dzisiaj jest obiektem niedostanym do zwiedzania, ale dobrze prezentuje się wizualnie z zewnątrz. Jest też problem z dostaniem się do bramy - nie prowadzi tam przejście, a budynek okala droga.
  • Brama Żuławska od strony Długich Ogrodów
  • Karta zabytku dot. Bramy Żuławskiej

14 bram miejskich w Gdańsku



Bramy miejskie w umocnieniach Gdańsku powstawały od średniowiecza po XIX wiek. Do czasów współczesnych zachowało się ich 14, wśród nich charakterystyczne dla Gdańska bramy wodne wychodzące na nabrzeża portowe Motławy.

Miejsca

Opinie (98) ponad 10 zablokowanych

  • Byłem i widziałem (4)

    Jako serwisant central ppoż byłem w środku na przeglądzie, dużo gratów, obrazów, pędzli itd dużo kurzu i pare ludzi w pocie czoła odnawiających zabytki, ciemno i dziwno. nie ma nic ciekawego do oglądania ;)

    • 8 6

    • ale brednie (1)

      • 4 2

      • a Twoje słowa o bredniach to moze cos warte?

        • 2 2

    • G widziałeś

      Obrazie tam nie konserwują mają zew usługi na obrazy. Swoją drogą mają nowoczesne centrum konserwacji w Tczewie i nad Motławą po co to utrzymują?

      • 3 0

    • Oj chyba jednak nie był Pan w środku Nic z wymienionych rzeczy tam nie ma

      • 1 1

  • Jedyne wyjscie to zmienić te władze miasta i rady miasta inaczej nada wszystko bedzie dostępne tylko dla znajomych (3)

    • 7 7

    • zmien swoje nastawienie do zycia lepiej marudo (1)

      • 4 1

      • a ty poszukaj rozumu to zmieni twoje zycie tylko na poczatek bedzieszok jak zobaczysz zeczywistos inna niz zaklamana w TVN

        • 0 2

    • Przeczytaj jeszcze raz

      • 3 1

  • No jakby było niedrogo to bym tam sobie mieszkanko urządził, bo wjazd na parking już jest.

    • 2 1

  • Długie Ogrody potrzebują rewitalizacji. To powinno być jak dawniej "przedłużenie" traktu królewskiego! Przed wojną na to piękna ulica.

    • 10 1

  • A co tu oglądać? (1)

    Tam nie ma co oglądać. Mur i tyle.

    • 1 4

    • Ta brama dzbanku jest zabytkiem

      • 3 0

  • Działa pracownia konserwacji zabytków

    Co oznacza zagracony szauerek i jakieś rozgrzebane prace nad artefaktami. Niech pan dyrektor odpowie, ilu to konserwatorów zabytków zatrudnia. Odpowiedź brzmi: zero.

    • 8 1

  • Długie Ogrody. Kiedyś zieleń, Teatr, piękne kamienice. Dziś beton i samochody zaparkowane dosłownie wszędzie.

    • 7 1

  • Konserwsatownia w zabytku to pomysł musiał byc jakiegos urzednika szkodnika bo ten obiet mógł by na siebie zarabiac

    jest w doskonałym miejscu i byłby bardzo poluarny .Ale to specjalnosc urzedników Gdańska by doprowadzac zabytki do równiny albo robic znich skladowiska smieci czy dziuple dla swoich kolesiów.

    • 5 1

  • jet jeszcze brama kolo ZABKI

    • 3 1

  • W Gdansku jest duzo wiecej niedostepnych zabytkow. (1)

    Chyby najdluzej lezacym "odlogiem" i zamknietym na glucho jest Kaplica Krolewska na ulicy Swietego Ducha. W niej 1 wrzesnia 1939 roku jeden z obroncow Poczty Polskiej w Gdansku, po ucieczce z plonacego gmachu ukryl swoje dokumenty uchylajac jakis obraz i tam chowajac swoje papiery. Byl mocno zdziwiony kiedy po wojnie je za obrazem znalazl.

    • 8 0

    • Ciekawe opowiedz, tą historię

      • 2 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane