• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Chełm miał kiedyś swoją ul. Długą

Michał Sielski
13 lutego 2010 (artykuł sprzed 14 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat O Cyganie i Krzyżakach, czyli początki Suchanina
Chełm od wielu lat jest dzielnicą przede wszystkim mieszkalną - sypialnią Gdańska. Nie zawsze tak jednak było. Chełm od wielu lat jest dzielnicą przede wszystkim mieszkalną - sypialnią Gdańska. Nie zawsze tak jednak było.

Dzisiejsza dzielnica Chełm, nazywana niegdyś Nową Górką, miała własnego burmistrza i ratusz, a w odwiedziny do prężnej mieściny pod Gdańskiem wybrał się nawet sam król Stefan Batory.



Czy miasteczka i wsie pod Trójmiastem będą kiedyś wchłonięte przez większe miasta?

Nazwa "Chełm" - jak wiele innych w Trójmieście - powstała wskutek pomyłki, a konkretnie nieudolnego tłumaczenia. Ta dzielnica Gdańska była kiedyś odrębnym ośrodkiem miejskim, nazywanym Immediatstadt Stolzenberg. W późniejszych dokumentach również dominuje niemiecka nazwa Stolzenberg, która znaczy "Nowa Górka".

Po wojnie nie przetłumaczono jednak nazwy dosłownie, ale wykorzystano jedynie jej drugi człon: "berg". A to słowo w potocznym tłumaczeniu z języka niemieckiego może też oznaczać hełm. Nie wiadomo, czy z powodu powojennej zawieruchy, czy też wciąż militarystycznych nastrojów, nazwa "Chełm" szybko się przyjęła.

Niewiele jednak brakowało, a Chełm byłby osobnym miastem. Podobnie, jak inna, "zbuntowana" niegdyś dzielnica - Siedlce, postawił na biznes i świetnie sobie radził. W XVIII wieku król pruski, Fryderyk II, utworzył tu miasto. Z własnym burmistrzem, radą miejską, urzędem pocztowym i, przede wszystkim, niższą niż w Gdańsku akcyzą oraz cłem. Chełm miał nawet swoją reprezentacyjną ul. Długą, w jej miejscu dziś przebiega ul. Lubuska zobacz na mapie Gdańska.

Miasto zamieszkiwało ponad 10 tys. mieszkańców, głównie rzemieślników i świetnych zdunów, którzy szczycili się wyrobem znanych do dziś tzw. "pieców polskich".

Na początku XIX wieku miasto zrównali jednak z ziemią Rosjanie oraz Prusacy i przetrzebiony ośrodek został w 1814 roku przyłączony do Gdańska.

To był koniec chełmskiej autonomii, choć wcześniej miasto opierało się najeźdźcom. W XV wieku osadę spalili Husyci i dwukrotnie Krzyżacy, w 1577 roku rzeź zafundowali mieszkańcom Nowej Górki sąsiedzi - gdańszczanie, którzy bronili się przed zakwaterowaniem tam oddziałów króla Stefana Batorego, mającymi krwawo stłumić zbuntowany Gdańsk. Mimo wielu zniszczeń, Stefan Batory na kilka dni zamieszkał wraz ze swoją świtą w kilku nie spalonych domach.


Chcesz wiedzieć, co oznacza nazwa twojej dzielnicy? Interesuje cię pochodzenie nazw innych dzielnic i osiedli w Trójmieście? Śledź nasz cykl historyczny poświęcony trójmiejskim nazwom.

Opinie (136) 7 zablokowanych

  • dzielnica mieszkalna-sypialna (1)

    "Chełm od wielu lat jest dzielnicą przede wszystkim mieszkalną - sypialnią Gdańska"

    jaki piekny opis..... ale cos brakuje...

    • 39 8

    • mieszkam tu, i chwalę, cisza i spokój...

      • 6 1

  • wy lepiej jakies ulice szersze budujcie bo bedzie zaglada!!! zlomu co roku przybywa i przybywa a drog niet! (1)

    • 2 2

    • niedługo z tych ulic parking sobie zrobią tak jak to na Hebanowskiego wygląda...a co mnie obchodzi ,że ci z bloków na Jabłońskiego i nowych na Hebanowskiego nie mają gdzie parkować? Może tak Straż Miejska zrobiłaby by z tym pożądek

      • 1 0

  • uwielbiam Tesco na Chełmie,tani,super sklep,dzielnica też fajna (1)

    spokojna i nawet senna,super sie tu mieszka i tanie zakupy.

    • 9 5

    • w ostatnich badaniach potwierdzono,że wśród hipermarketów najtańszy jest Carrefour

      • 2 0

  • Profesor Januszajtis nie jest historykiem

    i to bardzo dobrze o nim świadczy. P........ch historyków jest ci u nas nadmiar, podobnie jak i innych humanistów. A ci nie grzeszą pracowitością, przedkładając zresztą politykę ponad wszystko.

    • 4 2

  • ja bym raczej z rezerwą podchodził do tych rewelacji, ale artykuł zainspirował mnie by dobrze sprawdzić historię tej osady.

    • 0 1

  • jak dla mnie

    • 1 0

  • Ja wiem, że on nie jest profesorem historii - zresztą fizyki też był tylko docentem - ale wiem, ile archiwów przekopał i na ogół mam zaufanie do tego co, on pisze - a u Mazurka co drugie słowo jest wyssane z palca.

    • 4 1

  • Dlaczego tak malo sie pisze o historii Gdyni?? (5)

    • 5 13

    • (1)

      Prowokator :)

      • 1 1

      • Zgadles:))

        • 1 0

    • Ilość dzielnic w Trójmieście jest duża. Na każdą przyjdzie czas.

      • 1 0

    • A o czym tu pisać?

      • 5 4

    • Bez urazy ale

      Gdynia to raczej miasto bez historii.

      • 11 6

  • więcej zdjęć (2)

    możnaby stworzyć taką galerię dla każdego osiedla, przynajmniej po kilka zdjęć :)

    • 61 2

    • Popieram (1)

      Fajnie byłoby, gdyby prezentowano zdjęcia z różnych lat, najfajniej, gdy można podziwiać zdjęcia wykonane tym samym ujęciem dziś, jak i np. przed 40 laty :)

      • 13 0

      • wystarczy poczytac forum dawnygdansk.pl ?

        • 3 3

  • Autorowi cos sie pomyliło (2)

    Nowa górka to obecnie Biskupia Górka.
    Chełm jako tako nigdy nie był miastem, a jedynie mały kawałek który obecnie do Chełmu należy !

    • 11 48

    • Biskupia Góra to nie żadna nowa górka

      Biskupia Góra to nazwa od urzędującego tam niegdyś biskupa w czasach gdy przebiegała tędy granica diecezji - diecezja włocławska

      • 5 0

    • a nie pomyliło

      to właśnie Chełm był miastem, tak jak Siedlce - a Biskupia włością biskupa

      • 17 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane