Liczba bałtyckich dorszy, a także ich kondycja wyraźnie spada. Przyczyn jest wiele: przede wszystkim ocieplanie się klimatu oraz przełowienie tego gatunku. Szanse na szybkie odwrócenie niekorzystnego trendu są niewielkie. O problemie opowiada Bartłomiej Arciszewski ze Stacji Morskiej im. Profesora Krzysztofa Skóry Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego w Helu.
W ostatnich dniach, media w całym kraju rozpisywały się o dramatycznym stanie stad dorsza w Morzu Bałtyckim. Populacja ryby gwałtownie się zmniejsza, a jakość odławianych osobników przez rybaków jest fatalna. Ryby są wychudzone lub mają chore wątroby.
W niektórych publikacjach można spotkać się z jednoznacznym stwierdzeniem, że wszystkiemu winne jest przełowienie dorsza, czyli zbyt intensywne odławianie tego gatunku. Jednak jak się okazuje, przyczyny tego zjawiska są o wiele bardziej skomplikowane.
Za mało wlewów z Morza Północnego
Na temat problemu porozmawialiśmy z ichtiologiem, zatrudnionym w Stacji Morskiej im. Profesora Krzysztofa Skóry Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego w Helu.
- Zmniejszenie się populacji, a także kondycji dorsza w Bałtyku, ma wielorakie przyczyny. Po pierwsze wynika to ze złych warunków na tarliskach dorsza, co ma związek z coraz rzadszymi wlewami wody do Bałtyku z Morza Północnego. Ikra dorsza musi unosić się w toni wody, bo jeśli opadnie na dno, w strefę pozbawioną tlenu, obumiera. Ikra będzie unosić się w wodzie tylko wtedy, jeśli zasolenie wody będzie na poziomie minimum 11. Odpowiednio zasoloną i natlenioną wodę przy dnie zapewniały wspomniane już wlewy z Morza Północnego. Problem polega na tym, że wlewy odbywały się niegdyś z częstotliwością co 2-3 lata lub częściej. Obecnie zdarza się to raz na dekadę - wyjaśnia Bartłomiej Arciszewski, zastępca kierownika Stacji Morskiej w Helu. Ostatni znaczny wlew wody do Bałtyku miał miejsce na przełomie 2014 i 2015 roku. Dlaczego częstotliwość wlewów uległa tak znacznemu zmniejszeniu? Niewykluczone, że wpływ na to mają zmiany klimatyczne, a właściwie ocieplanie się klimatu.
Jak wyjaśnia nasz rozmówca, zmienia się cyrkulacja wiatrów, od których zależy kierunek i siła sztormów, wpychających morską wodę z jednego akwenu do drugiego. Wiele wskazuje na to, że ocieplanie się klimatu ma również wpływ na kolejną przyczynę zmniejszania się populacji dorsza.
Codzienna praca rybaków z Sopotu
Dorsze mają problem ze znalezieniem pożywienia, czyli szprotów i śledzi
- Dorsz żywi się m.in. szprotami i śledziami, a wszystkie są rybami wędrującymi, z których część zmieniła swoje zwyczaje. Istnieje hipoteza, że zmiana trasy wędrówek wynika ze zmian hydrologicznych zależnych od klimatu. Tłumacząc to w bardziej obrazowy sposób, dorsze często nie są w stanie odnaleźć pożywienia, bo trasy ich wędrówek oraz trasy wędrówek szprotów i śledzi nie krzyżują się - kontynuuje Arciszewski. Oprócz wspominanych gatunków ryb, dorsze - w szczególności młode osobniki - żywią się także żyjącymi przy dnie skorupiakami. Tymczasem ich liczebność również spada z powodu powiększania się tzw. stref beztlenowych. Wiele wskazuje na to, że do rozrostu tych stref przyczyniają się nawozy, które rzekami spływają do Bałtyku.
Kolejny powód: zbyt intensywne połowy
Nie należy również zapominać, że część szprotów i śledzi ląduje po prostu w sieciach rybaków. I tu dotykamy kolejnej przyczyny, która skutkuje zmniejszeniem się liczebności dorsza w Bałtyku.
- Nie bez znaczenia jest również fakt, że przemysł potrzebuje coraz więcej ryb. I nie chodzi tu wyłącznie o ryby, które - kolokwialnie mówiąc - lądują później na naszym talerzu, ale o ryby, które są poławiane w celu przetworzenia ich na mączkę rybną. Ten problem dotyczy zarówno szprotów i śledzi oraz pośrednio dorszy. Reasumując, kondycja dorsza w Bałtyku to problem uwarunkowany wieloma czynnikami - tłumaczy nasz rozmówca.
Zobacz nową osadę rybacką na Oksywiu
Jak polepszyć sytuację?
Wydaje się, że jednym z podstawowych kroków, które należy podjąć w celu ratowania bałtyckich dorszy - o ile to możliwe - jest znaczne zmniejszenie limitu połowów czy nawet ich czasowe wstrzymanie. Nasz rozmówca przypomina jednak, że takich decyzji nie podejmuje się natychmiast.
- Należy wsłuchiwać się w głosy naukowców, którzy sugerują ograniczenia połowów dorsza. Jednak między rekomendacjami naukowców a decyzjami polityków w tej kwestii występuje często znaczny rozdźwięk. Co ciekawe, samo środowisko rybaków wyszło z postulatem czasowego zakazu połowu dorsza w Bałtyku, do czasu odtworzenia populacji. Trudno powiedzieć, czy przyczyni się to do podjęcia konkretnych działań. Natomiast biorąc pod uwagę złożoność omawianego problemu, wcale nie musi to spowodować natychmiastowego poprawienia liczebności i kondycji dorsza w Bałtyku - kwituje nasz rozmówca. Na koniec nasz rozmówca zwraca uwagę na istotny fakt, który miał miejsce niecałe dwa miesiące temu. Otóż 29 maja Międzynarodowa Rada do Badań Morza - w skrócie ICES - ogłosiła zalecenia dotyczące wielkości dopuszczalnych połowów ryb bałtyckich w 2020 roku.
- Rekomendowana wartość dla wschodniego stada dorsza wynosi... 0 ton. Decyzję podejmą politycy i już za kilka miesięcy będziemy mogli powiedzieć "sprawdzam" - uzupełnia Arciszewski.
Okres ochronny dorsza
Kwestię odłowu dorsza w Morzu Bałtyckim regulują przepisy unijne, a dokładnie uchwalone przez Komisję Europejską. Zgodnie z nimi, zakaz połowu dorsza na Bałtyku obowiązuje w okresie od 1 lipca do 31 sierpnia. To właśnie ten okres ma kluczowe znaczenie dla rozrodu tego gatunku.
W związku z tym, zakup dań ze świeżego dorsza w okresie wakacyjnym jest znacznie utrudniony, nie jest jednak niemożliwy. Wspomniany zakaz nie obowiązuje bowiem niewielkich jednostek rybackich, które prowadzą połowy blisko brzegu. Warto także pamiętać, że część dorszy sprzedawanych w nadmorskich barach jako "ryby z nocnego połowu" może być osobnikami złowionymi i zamrożonymi przed okresem ochronnym lub importowanymi z łowisk w innych rejonach naszego globu, np. z Oceanu Atlantyckiego.
Od czerwca płonie Arktyka, Alaska i Syberia, pożary wielkości 100k boisk piłkarskich, do atmosfery dostała się ogromną ilość dwutlenku węgla a to kolejna anomalia której nikt nie przewidział a na bank przyspieszy napędzające się już same z siebie procesy... Ciekawe co stanie się z metanem w wiecznej zmarzlinie :)
Dasvidanya ludziki
4 lata
90
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-15 12:24
Walczymy o czas
I o to, żeby jak najlżej konać.
4 lata
20
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-15 05:30
hahaha po przeczytaniu tytułu już stwierdziłem że nie ma sensu czytać dalej tego artykułu. Ocieplenie klimatu winowajcą.
Winne są trałowce mające siatki z oczkami szpilki łapiące wszystko co się da.
Łapią wszystko co się da ale też niszczą dno przez co nie ma tam tlenu i możliwości dla życia ryb ani innych organizmów.
Podziękujmy też wybawicielom wojennym za utylizację całego syfu na dnie Bałtyku.
Niemcy, Amerykanie, Ruscy i Angole powinni teraz to wyciągać własnymi łapami i utylizować na swój koszt następnie wypłacić nam kilkadziesiąt mld odszkodowań za zniszczenie całego ekosystemu.
mieszkaniec Gdańska
4 lata
75
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-15 05:44
A na zdjęciu pstrągi....
4 lata
14
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-15 06:39
Nie: polować, kupować,
jeść. To się odrodzą.
4 lata
21
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-15 06:41
Potrzeba 5 lat na odbudowanie zarybienia dorszy
Inne kraje z nad Bałtyku mogą przestać łowić juz dzis. My jeszcze badamy, politycy myslą .jedzmy ryby z oceanów.
4 lata
31
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-15 07:04
Trzeba kazdego roku wlewac troche szamba
od Saur-Neptun do Zatoki to sytuacja sie poprawi.
Krystian
4 lata
73
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-15 07:47
Tak, moża zaradzić.
Nie jeść tyle ryb.
J.
4 lata
20
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-15 07:56
"Należy wsłuchiwać się w głosy naukowców" (2)
Strasznie niemodne, w dzisiejszych czasach wyzywa się naukowców od ekoterrorystów, lewaków i sekciarzy. Smutna prawda, ale świata się raczej nie da uratować - nie dlatego, że brakuje nam wiedzy jak to zrobić, ale głównie przez mentalność ludzką. Polecam lekturę komentarzy pod artykułem o proteście klimatycznym nastolatka w Gdynii - wujowska mentalność społeczeństwa w pigułce.
4 lata
50
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-15 11:25
Powiadają że mamy jeszcze 10 lat żeby coś zmienić (1)
a moim zdaniem jest już za późno. Przez 10 lat to porządne drzewo nie wyrośnie nie mówiąc już o zmianie mentalności.
No cóż, rodacy, do dzieła! 500+ i płodzić dzieci, potrzeba będzie żołnierzy do wojny o czystą wodę i coś do jedzenia...
4 lata
11
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-15 21:08
takich tumanów jak Wy niech dobiją będzie się lepiej oddychało. Szczepić się na wszystko płacić za coś czego nie ma i cieszyć się z tego co jest.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
