Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Historyczny obelisk z Emaus odkrył swoją tajemnicę

Katarzyna Moritz
20 kwietnia 2011 (artykuł sprzed 13 lat) 
Opinie (112)
Najnowszy artykuł na ten temat Łostowicka: kierowcy więdzą, jak usprawnić ruch

Robotnicy budowlani przypadkowo odkryli tajemnicę obelisku, który stanął w gdańskim Emaus prawie 90 lat temu.



Niepozorny i nadgryziony zębem czasu obelisk, stojący od lat u zbiegu ul. Kartuskiej i Łostowickiej zobacz na mapie Gdańska w Gdańsku, odsłonił swoją tajemnicę. We wtorek, podczas usuwania jego fundamentu, znaleziono w nim metalową tuleję z monetami, dokumentami i gazetą z 1923 roku.



Pod tym obeliskiem znaleziono dokumenty z 1923 roku. Pod tym obeliskiem znaleziono dokumenty z 1923 roku.

Pod tym obeliskiem znaleziono dokumenty z 1923 roku.

fot. Forum Dawny Gdańsk

Od kilku miesięcy skrzyżowanie Kartuskiej, Łostowickiej i Nowolipie jest królestwem robotników budowlanych. Poszerzają oni ul. Łostowicką, kładą tory tramwajowe na Morenę, powiększają skrzyżowanie. Plac budowy ciągle się przesuwa, niedawno objął także stojący od lat przy ul. Kartuskiej kamienny obelisk upamiętniający mieszkańców tych okolic poległych podczas I wojny światowej.

- Mieliśmy przygotować to miejsce do budowy sieci wodociągowej. W sobotę zdemontowaliśmy obelisk i zabezpieczyliśmy go. We wtorek rano rozbieraliśmy fundament, na którym stał. Wtedy okazało się, że natknęliśmy się na niespodziankę - opowiada Piotr Koprowiak, kierownik robót drogowych z firmy Strabag.

W betonowej skrzyni, która była częścią fundamentu, robotnicy znaleźli metalową rurę. - Nic nie wskazywało na to, że coś jest w skrzyni. Cienki beton, którym była pokryta, odkrył swoją zawartość dopiero wtedy, gdy skrzynię podniosła koparka. Rurę otworzyliśmy, bo byliśmy ciekawi, co w niej jest. Okazało się, że wewnątrz są spisane ręcznie w języku niemieckim dokumenty z datą z 1923 roku - opowiada znalazca, Krzysztof Kudon, pracownik firmy Strabag.

Dokumenty zachowały się w dość dobrym stanie. Choć lekko zawilgocone, pozostały czytelne. W gazecie "Berliner Illustrirte Zeitung" z 1 lipca 1923 roku widać nawet, jak ktoś zapisał sobie hasła pomocne do rozwiązania krzyżówki. W dokumentach jest też spisana odręcznie lista 111 nazwisk, z których każde opatrzone jest datą, począwszy od 1905 do 1923 roku. Większość jest niemieckich, ale wiele z nich ma też polskie brzmienie: są tu Kołakowski Joseph czy Kamiński Artur. Jest także kilkustronicowy dokument opatrzony pieczęcią z napisem "Emaus" i podpisami. To jednak nie wszystko.

Jakie znaczenie mają dla nas gdańskie dokumenty sprzed 90 lat?

- W papierowym zawiniątku znajdowało się 17 monet. Co ciekawe, wszystkie były pruskie, a nie z Wolnego Miasta Gdańska. Są to głównie aluminiowe fenigi i marki - wyjaśnia Marcin Tymiński z biura Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, do którego trafiło znalezisko.

Po wstępnej analizie dokumentów można ustalić, że jest to lista nazwisk weteranów wojennych z Emausu, którzy ufundowali obelisk poświęcony pochodzącym z tej gminy ofiarom I wojny światowej. - Z dokumentu zapewne precyzyjnie dowiemy się, dlaczego go ustawiono i poznamy historię okolicy - dodaje Tymiński.

Po przetłumaczeniu dokumentów, zostaną one przekazane do któregoś z gdańskich muzeów - konserwator jeszcze nie zdecydował, do którego.

- Najważniejsze, że znalezisko nie zgubiło się przy pracach budowlanych. To w ogóle cud, że ten obelisk przetrwał przy tak ruchliwej ulicy - cieszy się Tymiński.

Takich obelisków, jak ten z Emaus, w Gdańsku i okolicach było sporo. Zaliczano je do tzw. Kriegerdenkmal, czyli pomników, które stawiano poległym uczestnikom różnych wojen w ich rodzinnych gminach. Ten z ul. Kartuskiej, choć zdewastowany i tuż po II wojnie światowej pozbawiony przez Rosjan tablicy pamiątkowej, figuruje w wykazie gdańskich pomników pod pozycją nr 37.

Obelisk z Emaus zostanie odnowiony i zaopatrzony w nową tablicę pamiątkową. Jesienią wróci na skrzyżowanie, ale w nowe miejsce. Stanie na wysepce, którą będą mijać kierowcy i kierujący się w poszerzoną ulicę Łostowicką.

Zdjęcia: remont Łostowickiej

10 Zobacz zdjęcia

Zobacz także

remont Łostowickiej (17)

Opinie (112) ponad 10 zablokowanych

  • 2011-04-20 16:57

    (2)

    volksdeutsche z danziga

    Patriota

    13 lat

    • 6 9

    • 2011-04-20 19:44

      smieszny (1)

      jestes-widac zero znajomosci histrii -gdzie volsdeutsche w 1 wojnie-twoi przodkowie pewnie w rosyjskich kamaszach biegali ;)

      patriota z gdanska

      13 lat

      • 1 2

      • 2011-05-06 15:44

        co za prostak z tego Patrioty...kompletnie nie zna historii Gdańska, a mówią że Polacy są tolerancyjni;)

        Zyga

        13 lat

        • 0 0

  • 2011-04-20 17:15

    (1)

    ... ciekawe co zrobili z pamiątką po Rosjanach, którą znaleźli na Żabiance. Można ją było też na środku budowanego ronda postawić.

    pewnie sprzedali na złom

    13 lat

    • 4 1

    • 2011-04-20 17:17

      no właśnie dlatego powinni to usunąć!

      13 lat

      • 1 1

  • 2011-04-20 17:21

    (1)

    Usunąć i ładną kostkę brukową położyć. Tworzymy nowe czasy.
    Żaden niemiec nie stawiał by nam pomników i zacierał by ślady po takowych.

    sztanbach erika

    13 lat

    • 4 7

    • 2011-04-20 19:42

      pomyśl

      a nie przeszkadza tobie usuwanie polskich pomnikow na wchodzie?Szanujmy innych to i mu bedziemy szanowani.Z reszta w tamtych czasach Polacy sluzyli w armii niemieckiej,rosyjskiej i austriackiej-wiec i im nalezy sie pamiec.

      gdanszczanin

      13 lat

      • 3 1

  • 2011-04-20 18:24

    Pomnik (1)

    Proszę przestańcie kłamać!
    Na tym pomniku jeszcze w latach 60 znajdowały się marmurowe tablice to co pamiętam z napisami w języku niemieckim pisane w tzw gotyku.

    Waldek J.

    13 lat

    • 6 1

    • 2011-04-20 18:52

      Na początku lat 90tych

      była co najmniej jeszcze jedna tablica

      13 lat

      • 1 0

  • 2011-04-20 18:48

    fajnie

    na pewno jeszcze wiele jest do odkrycia :)

    :)

    13 lat

    • 3 1

  • 2011-04-20 18:49

    To nie zdjęli Rosjanie zdjęli tablicę (1)

    Tablicę pamiątkową zdjęli Polacy. Była na obelisku jeszcze po uruchomieniu tego małego zakątka handlowego - chyba w latach dziewięćdziesiątych. Po przebudowie rejonu skrzyżowania znalazł się on blisko chodnika i został ładnie wyeksponowany. No i długo nie trzeba było czekać na zniknięcie tablicy. Rosjanie mają dużo za paznokciami, ale nie wzmiankowanej tablicy pamiątkowej. To Polacy, niestety.

    Zbyszek spod Gdańska

    13 lat

    • 11 2

    • 2011-04-20 18:56

      Dokładnie w internecie można poczytać bzdury, tablica była jeszcze w latach 90tych, a prawda jest taka, że był tam w pobliżu jakiś sklep monopolowy, lub knajpa, gdzie pod sklepem zbierały się szumowiny, pewnie ktoś ukradł tablicę, ze względu na dużą wartość w tamtych czasach białego marmuru.

      13 lat

      • 1 1

  • 2011-04-20 19:57

    moja tesciowa opowiadala dawno temu,ze w tym miejscu byl pochowany żolnierz- a ja widziałem po zdjęciu obeliska ten fundament i uważam ze był za duży jak na taką rurkę . krzysiek

    13 lat

    • 1 3

  • 2011-04-20 22:43

    FAJNE KIEDYS MIELI PISMOO HE : )

    leeeeon

    13 lat

    • 2 3

  • 2011-05-05 19:44

    Myślałem, że to był czyjś grób...

    kiedyś ulica była węższa... pomnik stał na terenie posesji...

    D.S.v.D

    13 lat

    • 0 0

  • 2011-05-29 19:26

    W którym miejscu dokładnie

    -Owy obelisk stał?

    Paweł I

    12 lat

    • 0 0

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (17)

Najczęściej komentowane

Czytelnicy pytają: czemu SKM nie jeździ do Pruszcza i Tczewa?

Co z pociągami SKM do Pruszcza i Tczewa?

Martwe dziki z Karwin miały ASF

Martwe dziki z Karwin miały ASF

więcej

Najczęściej czytane