Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Komandorowie spoczęli w chwale na cmentarzu Marynarki Wojennej

Michał Lipka
15 grudnia 2017 (artykuł sprzed 6 lat) 
Opinie (227)
aktualizacja: godz. 14:25 (16 grudnia 2017)
Uroczystości pogrzebowe trzech komandorów odbędą się w najbliższą sobotę na cmentarzu Marynarki Wojennej na Oksywiu. Uroczystości pogrzebowe trzech komandorów odbędą się w najbliższą sobotę na cmentarzu Marynarki Wojennej na Oksywiu.

Uroczystości pogrzebowe trzech komandorów odbędą się w najbliższą sobotę na cmentarzu Marynarki Wojennej na Oksywiu.

fot. Łukasz Unterschuetz/trojmiasto.pl

W piątek i sobotę, w Helu i w Gdyni, odbyły się uroczystości pogrzebowe trzech komandorów marynarki wojennej, ofiar zbrodni sądowej w czasach stalinowskich. Po ponad 65 latach ich szczątki spoczęły na cmentarzu Marynarki Wojennej. W uroczystościach wziął udział prezydent Andrzej Duda.



Aktualizacja, godz. 14.25 Uroczystości z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy zakończyły się. Po mszy, o 11.30, uformował się pochód w kierunku Cmentarza Marynarki Wojennej. O 12.30 rozpoczęła się ceremonia na terenie nekropolii.

To ofiary tzw. "spisku komandorów", czyli rzekomej zmowy oficerów, wymyślonej przez ówczesne władze i wykorzystanej przez nie do pozbycia się z szeregów floty przedwojennych dowódców. W sfingowanym procesie kilku z nich skazano na śmierć, a w przypadku trzech - Stanisława Mieszkowskiego, Zbigniewa Przybyszewskiego i Jerzego Staniewicza - "wyroki" wykonano.

W 1956 r., po śmierci Stalina i Bieruta, nadszedł okres odwilży politycznej i ruszyły procesy rehabilitacyjne pomordowanych oficerów. 24 kwietnia 1956 roku Naczelny Sąd Wojskowy w swym orzeczeniu stwierdził, że wydane wyroki były niewłaściwe, gdyż oficerowie byli w świetle prawa niewinni. Choć rodziny otrzymały listy od prokuratora generalnego informujące o rehabilitacji skazanych, to wciąż nie wiedziały, gdzie znajdują się ciała ich bliskich.

Sędziowie, którzy orzekali w tych tzw. procesach, zostali zdegradowani i wydaleni z wojska, ale innych konsekwencji nie ponieśli.

Zwłok pomordowanych oficerów szukali pracownicy Instytutu Pamięci Narodowej. Udało się je odnaleźć na warszawskich Powązkach, w tzw. kwaterze Ł. Dzięki temu, w sobotę, 16 grudnia 2017 r., kontradmirałowie Stanisław Mieszkowski i Jerzy Staniewicz (awans pośmiertny) oraz komandor Zbigniew Przybyszewski (również awans pośmiertny) po 65 latach pochowani zostaną na Cmentarzu Marynarki Wojennej.

W sobotę o godz. 10 w kościele Marynarki Wojennej RP pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Gdyni Oksywiu odprawiona zostanie msza święta, natomiast o godz. 12.30 odbędzie się uroczysty pochówek w Kwaterze Pamięci na Cmentarzu Marynarki Wojennej przy ul. Muchowskiego zobacz na mapie Gdyni.

W ceremonii pochówku na gdyńskim Oksywiu uczestniczył będzie Prezydent RP Andrzej Duda. W planach jest wystąpienie prezydenta. Dzień wcześniej, 15 grudnia w Helu odbędą się uroczystości poprzedzające pogrzeb.


Sylwetki komandorów skazanych na śmierć



Kmdr Stanisław Mieszkowski Kmdr Stanisław Mieszkowski

Kmdr Stanisław Mieszkowski

Stanisław Mieszkowski przyszedł na świat 17 czerwca 1903 roku. Początkowo mieszkał na terenach dalekiej Rosji, za Uralem, a do odrodzonej ojczyzny powrócił w trakcie przygotowań do wojny polsko-bolszewickiej. To właśnie udział w niej miał tragiczne konsekwencje dla Mieszkowskiego, ale o tym dowiedział się dopiero 30 lat później.

Po zakończeniu wojny szybko zmienił szkołę podchorążych piechoty na Oficerską Szkołę Marynarki Wojennej. Swe pierwsze kroki stawiał na pokładzie poniemieckiego trałowca ORP Rybitwa. Przełożeni dostrzegli jego potencjał, co zaowocowało wysłaniem do Francji na specjalistyczny kurs z zakresu artylerii morskiej. Po jego ukończeniu pełnił szereg funkcji liniowych, regularnie przy tym awansując. W czerwcu 1935 roku Stanisław Mieszkowski otrzymał awans na stopień kapitana marynarki, a niedługo potem objął dowodzenie na ORP Generał Haller.

Mieszkowski cały czas związany był ze szkoleniem kadr floty - był wykładowcą w Szkole Specjalistów Morskich w Świeciu, a następnie w Centrum Wyszkolenia Specjalistów Floty w Gdyni (gdzie był kierownikiem grypy artylerii). W 1936 roku przeszedł do służby w Dowództwie Floty. W 1938 roku kapitan Mieszkowski obok ponownego dowodzenia OPR Generał Haller (w międzyczasie był m. in. I oficerem artylerii na nowo budowlanych w Anglii niszczycielach) był również dowódcą Oddziału Podchorążych w Szkole Podchorążych Marynarki Wojennej.

Gdy wybuchła wojna kapitan Mieszkowski wraz ze swoim okrętem brał udział m.in. w pierwszej walce powietrzno-morskiej na Zatoce Gdańskiej oraz w wielu starciach z niemieckim lotnictwem. W wyniku całkowitego panowania tego ostatniego w powietrzu, 3 września zapadła decyzja, by przejść do walk lądowych.

Mieszkowski na lądzie dowodził stanowiskami artyleryjskimi w rejonie Juraty, a po zakończeniu wojny obronnej trafił z innymi oficerami do oflagu.

Po zakończeniu wojny powrócił na Wybrzeże. Po początkowej cywilnej pracy w kapitanacie w Kołobrzegu ponownie wezwano go do służby w Marynarce Wojennej. Był jednym ze współtwórców Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej - pełnił w niej nawet funkcje komendanta.

W 1948 roku otrzymał awans na stopień komandora. Był również zastępcą dowódcy Marynarki Wojennej do spraw liniowych.

W 1949 roku komandor Mieszkowski został wyznaczony na stanowisko dowódcy Floty.

20 października 1950 roku kmdr Mieszkowski został aresztowany. Podczas przesłuchań stosowano na nim brutalne tortury. O co go oskarżano? Oficjalnie o działalność szpiegowską i dywersję.

Komandorowi Mieszkowskiemu, wraz z grupą innych oficerów, zarzucano organizowanie konspiracji antykomunistycznej, co w ówczesnych czasach było niezwykle ciężkim przestępstwem. Ale tak naprawdę komuniści nie mogli mu zapomnieć właśnie udziału w wojnie 1920 roku.

Choć zeznania komandora zostały wymuszone torturami, a oskarżony wycofał się z nich podczas procesu, sąd pod przewodnictwem pułkownika Piotra Parzenieckiego wydał najwyższy wymiar kary. Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski i wyrok wykonano.

Komandor Stanisław Mieszkowski został zamordowany 16 grudnia 1952 roku w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Rodzina nie została poinformowana o miejscu pochówku jego ciała.

Kmdr Zbigniew Przybyszewski Kmdr Zbigniew Przybyszewski

Kmdr Zbigniew Przybyszewski

Zbigniew Przybyszewski urodził się 22 września 1907 roku. Po maturze rozpoczął naukę w Szkole Podchorążych Marynarki Wojennej. Proces jego kształcenia przebiegał jak u komandora Mieszkowskiego: Przybyszewski również uczestniczył w wielu kursach specjalistycznych, tak we Francji, jak i Polsce. Na morzu służył m.in. na OORP Krakowiak, Wicher oraz Wilk.

Poza wojskiem Przybyszewski miał jeszcze jedną pasję - żeglarstwo. Kilkukrotnie brał udział w regatach na Bałtyku, był również komendantem Ośrodka Szkolenia Jachtingu Morskiego.

Wraz z kolejnymi przydziałami (w 1936 roku był zastępcą dowódcy na ORP Mazur, a od 1937 roku pełnił funkcje I oficera artylerii najpierw na ORP Burza, a następnie na ORP Błyskawica) dał się poznać jako doskonały artylerzysta, uzyskując najwyższe noty podczas ćwiczeń. W 1938 roku Przybyszewski otrzymał awans na stopień kapitana marynarki i objął dowództwo 31 Baterii Artylerii Nabrzeżnej na Helu. To w jej składzie znajdowały się najpotężniejsze polskie działa na wybrzeżu - cztery nowoczesne armaty kalibru 152,4 mm.

Podczas kampanii wrześniowej dowodzona przez kapitana Przybyszewskiego bateria dała się Niemcom bardzo we znaki. Już po kapitulacji szukali oni na Helu dużo większej liczby dział i to większych kalibrów. Nie mogli uwierzyć, że przez 32 dni obrony półwyspu ich siły szachowane były jedynie przez cztery helskie działa. Sam Przybyszewski został raniony odłamkiem i trafił do szpitala.

Po kapitulacji kapitan Przybyszewski resztę wojny spędził w oflagach, z których próbował bezskutecznie uciekać.

W 1945 r., po krótkim cywilnym epizodzie, powrócił w szeregi Marynarki Wojennej. W tym samym roku otrzymał awans na stopień komandora podporucznika (rok później uzyskał stopień komandora porucznika). W uznaniu jego wrześniowych zasług 1 lutego 1947 r. odznaczony został orderem Virtuti Militari.

Komandor Przybyszewski zajmował się tym, co naprawdę lubił i na czym się znał - rozwojem artylerii morskiej. Był szefem służby artylerii MW oraz zastępcą szefa Wydziału Marynarki Wojennej Sztabu Generalnego WP.

W 1950 roku został aresztowany przez Informację Wojskową. Podobnie jak i komandor Mieszkowski, Przybyszewski podany został brutalnemu śledztwu. Oskarżenia były również te same. Po wyroku, który mógł być tylko jeden - śmierć, komandor porucznik Zbigniew Przybyszewski został zamordowany 16 grudnia 1952 roku. Jako jedyny z grupy skazanych oficerów nigdy nie wystąpił do Bieruta z prośbą o prawo łaski. Rodzina nigdy nie została poinformowana o miejscu jego pochówku.

Kmdr Jerzy Staniewicz Kmdr Jerzy Staniewicz

Kmdr Jerzy Staniewicz

Niemalże identyczna jest historia komandora Jerzego Staniewicza. Urodził się w 1903 roku. Po powrocie do odrodzonej ojczyzny w 1924 roku został przyjęty do Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej. Specjalizował się w broni podwodnej i jako jeden z lepszych oficerów skierowany został na kurs specjalistyczny do francuskiego Tulonu. W karierze morskiej dowodził m.in. ORP Ślązak, a w służbie lądowej m.in. Wydziałem Mobilizacyjnym Dowództwa Floty.

Podczas kampanii wrześniowej należał do obrońców Helu i podobnie jak oni po kapitulacji resztę wojny spędził w kilku oflagach.

Po wojnie, podobnie jak wspomniani wcześniej oficerowie, ponownie wstąpił w szeregi Marynarki Wojennej, gdzie systematycznie awansując pracował m.in. w Sztabie Głównym Marynarki Wojennej. To między innymi on odpowiedzialny był za tworzenie nowych struktur naszej floty.

Aresztowano go w grudniu 1951 r. Także jego torturowano, w efekcie czego przyznał się do absurdalnych zarzutów tworzenia spisku w wojsku.

Komandor Jerzy Staniewicz został zamordowany 12 grudnia 1952 roku.

Wydarzenia

Pogrzeb trzech komandorów Pogrzeb trzech komandorów

Pogrzeb trzech komandorów

uroczystość oficjalna
gru'17 16
sobota, g. 10:00
Gdynia, Kościół Marynarki Wojennej
Wstęp wolny

Miejsca

Zobacz także

więcej artykułów (20)

Opinie (227) ponad 10 zablokowanych

  • 2017-12-16 13:08

    pytanie (1)

    Czy oni dobrowolnie służyli w LWP?
    Czy byli lojalnymi podwładnymi w bloku sowieckim?
    Czy to, że pilnie służąc PRL zginęli w jego trybach, ma być dla nas wzorem?

    6 lat

    • 2 3

    • 2017-12-16 18:44

      Troll

      6 lat

      • 0 1

  • 2017-12-16 13:11

    Gdzie spocznie ruskij szpion Antoni? (3)

    na Kremlu?

    TW Balbina

    6 lat

    • 8 8

    • 2017-12-16 15:14

      Może tuż obok twojego idola Jaruzelskiego...

      Proszę zamilknij już kanalio ubecka

      Żal.pl

      6 lat

      • 4 2

    • 2017-12-16 16:40

      Ruskij troll jak widze zaczal sie produkowac...

      Zjezdzaj az za Ural..

      Rybak z Dalmoru

      6 lat

      • 3 1

    • 2017-12-17 09:39

      tego nie wiem...

      ...ale ty próbujesz zasłużyć na miejsce obok mauzoleum lenina. Ale cienki jesteś, zwykły bolszewicki nawóz. Podsypią cię pod białe, plastikowe róże.

      6 lat

      • 0 1

  • 2017-12-16 15:13

    Spoczęli z honorami w jedynym słusznym miejscu.

    Jak cały port wojenny zawył...aż ciarki po plecach przeszły...

    Część i chwała bohaterom!

    Oksywiak

    6 lat

    • 6 1

  • 2017-12-16 16:16

    Sądy ostatni bastion komunizmu (1)

    Dzieci oprawców stalinowskich dziś piastują urzędy sędziowskie i nie chcą reformy sądów,wspierają kod i totalną,patologia

    Polska

    6 lat

    • 3 5

    • 2017-12-29 01:33

      masz rację

      Taki np. Andrzej Kryże, wiceminister sprawiedliwości w poprzednim rządzie PiS, następnie mianowany prokuratorem krajowym przez Zbigniewa Ziobrę, zasłużony sędzia PRL, syn Romana Kryże, który zatwierdził wyrok śmierci na rotmistrza Pileckiego.

      6 lat

      • 1 0

  • 2017-12-16 16:39

    ja z Oksywia (5)

    Dużo tu wypowiadających się, dużo "opiniujących", a ja mam jedno pytanie: pośród licznych, oficjalnych delegacji, dlaczego tak mało przyszło "zwykłych" gdynian, tak mało było młodzieży? Wprawdzie informacja o pogrzebie moim zdaniem nie była dostatecznie nagłośniona, ale mówiono o wydarzeniu w telewizji, pisano w internecie, w kościołach. Przypuszczam (a przynajmniej mam taką nadzieję), że również w szkołach, różnych instytucjach i na uczelniach...

    6 lat

    • 7 1

    • 2017-12-16 17:43

      odpowiedź (4)

      Bo postacie są kontrowersyjne.
      Służyli w PRLowskiej marynarce, do końca byli jej wierni.
      Rehabilitowano ich jako służących PRL.
      System komunistyczny ich zabił, ale to nie oznacza, że byli wzorem, bo służyli PRLowskiej machinie wojennej w jej najgorszej wersji.

      6 lat

      • 0 7

      • 2017-12-16 18:21

        gdynianin (1)

        Wyrok śmierci na komandorów wydano 21 lipca 1952, a dzień później 22 lipca 1952 wprowadzono Konstytucję PRL, która zmieniała nazwę RP na PRL. Służyli więc jako oficerowie w RP.

        6 lat

        • 3 0

        • 2017-12-16 18:23

          Tak dokładnie było. Ta data nie była przypadkowa.

          6 lat

          • 2 0

      • 2017-12-16 18:21

        Wstydź się. za ten komentarz niezgodny z prawdą.
        Domniemywam, że umiesz korzystać z internetu, bo czytać artykułu nie potrafisz.
        Poszukaj i dowiedz się, kto tworzył od podstaw Polską Marynarkę Wojenną w XX-leciu międzywojennym (dzięki temu Polska mogła bronić swoich granic morskich w 39 r.) , po tym jak Polska odzyskała niepodległość, kto bronił Helu w 1939 r.
        W necie jest więcej informacji o Komandorach, masz różne źródła do wyboru (one wszystkie przedstawiają te same fakty), są również wypowiedzi najbliższych.
        Poczytaj o tym, a potem napisz komentarz.
        Według Twojego komentarza PRL był właśnie wtedy?
        Wiesz coś o obronie Helu?
        Wiesz od kiedy był PRL?
        Poczułeś się lepiej jak napisałeś taki komentarz, masz z tego satysfakcję?

        Historyk

        6 lat

        • 3 0

      • 2017-12-16 18:27

        Mój komentarz jest do komentarza "odpowiedź"

        Historyk

        6 lat

        • 1 0

  • 2017-12-16 18:03

    Stalinowcy i komuna chcieli wymazć zamordowanych komandorów z histori (1)

    „W powojennej Polsce w okresie stalinowskim sprawujący władzę nie tylko pozbawiali niewinne ofiary życia, ale chcieli także zatrzeć prawdę o dokonanej zbrodni. Zakazano wydania ciał rodzinom pomordowanych. Wmawiali sobie i innym: nie ma ciała, nie ma grobów, a więc nie ma zbrodni. W ten sposób zabijemy także pamięć o ofierze, a niesprawiedliwi sędziowie i więzienni oprawcy unikną sprawiedliwej kary. W ten przerażający scenariusz wpisuje się historia trzech polskich komandorów Marynarki Wojennej - Jerzego Staniewicza, Stanisława Mieszkowskiego i Zbigniewa Przybyszewskiego” – powiedział bp polowy Guzdek. Komuna to terror i kłamstwo.

    mirek

    6 lat

    • 5 0

    • 2017-12-16 18:14

      W gdynskim kosciele Sw. Antoniego,

      w tej starej przedwojennej czesci znajduje sie plakietka poswiecona Zbigniewowi Przybyszewskiemu. Zaraz przy wejsciu po prawej stronie...

      Marynarz

      6 lat

      • 3 0

  • 2017-12-16 20:03

    Polak

    oprawcy pobieraja wysokie emerytury jedna taka szmata sadowa pare lat temu zostala pochowana chyba w kolobrzegu w asyscie kompani honorowej wp , beknol wprawdzie nawet ktos za to ale ten bandyta to byl morderca 18 letniej INKI zona tego bandyty pobiera pewnie emeryture po mezulku ,reszta tych gnoji ma sie dobrze

    polak

    6 lat

    • 2 1

  • 2017-12-17 11:36

    wyczyny żydokomuny

    6 lat

    • 0 0

  • 2019-09-11 21:34

    Przykre

    Na każdym kroku i z kazdym rokiem człowiek dowiaduje się nowej historii naszych ojców , dziadków którzy zostali najpierw zeszmaceni a potem zamordowani i pogrzebani byle gdzie i byle jak . Dlatego jak idę na jakiś cmentarz składam im należny hołd a jak widzę grób jakiegoś np UB eka lub coś w tym rodzaju ogarnianie totalna pogardą i złość .

    Marek J

    4 lata

    • 0 0

  • 2020-08-25 22:42

    Sprawiedliwość dziejowa

    Gdzie jest pochowany ten soviet Parzenicki
    Aby sprawiedliwości stało się zadość,gdyż ta w PRL bis go nie dosięgła Chciałbym nastać na grób tej kanali

    Woęzien stanu wojennego

    3 lata

    • 0 0

2
3
4
5
6

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (20)

Najczęściej komentowane

Nawet 1,2 tys. zł dopłaty. Bon energetyczny zależny od dochodu

Bon energetyczny nawet 1,2 tys. zł dopłaty

"Po co się tak oszpecać?!" Ogolona głowa u kobiety

Ogolona głowa u kobiety wywołuje emocje

więcej

Najczęściej czytane