• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Małe, a cieszy. Instalacje ozdabiają polskie miasta

Michał Stąporek
25 stycznia 2018 (artykuł sprzed 6 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Alegoria Trójmiasta: rozstrzygnięcie konkursu
  • Pierwsza część "Pomnika anonimowego przechodnia" we Wrocławiu.
  • Druga część wrocławskiej instalacji pt. "Pomnik anonimowego przechodnia".

Inspirująca rzeźba, wesoła konstrukcja, dobrze zaprojektowany element małej architektury - przykłady z całego świata dowodzą, że dzięki dobrym pomysłom projektantów każde miasto może zyskać na uroku stosunkowo niewielkim kosztem.



Czy w Trójmieście powinno się pojawić więcej instalacji artystycznych?

Przez wiele lat mieszkańcy polskich miast musieli jeździć do innych państw, by na własne oczy przekonać się, jak można uatrakcyjnić przestrzeń miejską. Z zagranicznych podróży przywoziliśmy zdjęcia nie tylko znanych zabytków, ale także ulicznych rzeźb, które na pierwszy rzut oka przeczą prawom grawitacji i nie powinny istnieć, instalacji, które zmieniają nasz sposób myślenia o przedmiotach użytku codziennego, a także konstrukcji, których jedynym celem jest wywołanie uśmiechu u przechodnia.

Z biegiem lat także w Polsce zaczęły się pojawiać podobne elementy małej architektury. Na swojej subiektywnej liście "25 najbardziej twórczych rzeźb i posągów na świecie" popularny serwis BoredPanda umieścił jedną instalację z Polski: "Pomnik anonimowego przechodnia" z Wrocławia.

Ławeczki z bohaterami. Jedna na wodzie



Bo także ulice polskich miast coraz chętniej otwierają się na sztukę w swojej przestrzeni. W Trójmieście najpierw pojawiły się ławeczki z bohaterami: w Gdyni była to para starszych Kaszubów, kilka lat później malarz Antoni Suchanek, zaś w Gdańsku Oskar Mazerath, bohater powieści "Blaszany Bębenek".

  • "Ławeczka Kaszubów" ustawiona na placu Kaszubskim w Gdyni była jedną z pierwszych tego typu ulicznych, pozbawionych patosu rzeźb w Trójmieście.
  • W 2002 r. na ławeczce na pl. Wybickiego we Wrzeszczu zasiadł Oskar Mazerath, bohater powieści "Blaszany bębenek" Guntera Grassa. Sam pisarz przysiadł obok dopiero w 2015 r., po swojej śmierci - w 2015 r.
  • Antoni Suchanek podziwia wschód słońca ze swojej ławeczki stojącej przy molo w Orłowie.

Doskonałym przykładem rzeźby-konstrukcji stworzonej wyłącznie po to, by wywołać u widza uśmiech, a może i refleksję, jest gdyński "Dyrygent fal". Ta rzeźba autorstwa Adama Dawczaka-Dębickiego (stworzył także "Ławeczkę Kaszubów"), usytuowana jest w wodzie, na cumowniczej dalbie, ok. 40 metrów od nabrzeża przy Akwarium Gdyńskim. Podejść do niej nie sposób, można jedynie podpłynąć łódką, bądź obserwować z nabrzeża. Mimo to, od dziewięciu lat przyciąga wzrok i zainteresowanie spacerowiczów.

"Dyrygent fal" na betonowej dalbie, u wejścia do mariny żeglarskiej w Gdyni. "Dyrygent fal" na betonowej dalbie, u wejścia do mariny żeglarskiej w Gdyni.

Mała architektura coraz ważniejsza



Dziś w Trójmieście przywiązujemy do wzornictwa miejskiego coraz większą wagę. Samorządy coraz częściej w sposób przemyślany kupują elementy małej infrastruktury i mebli miejskich, zmienia się kształt koszy na śmieci (ostatnio w Gdyni), a nawet tak - wydawałoby się - prozaiczny element użytkowy jak hydrant doczekał się konkursu na projekt.

  • Gdańską przestrzeń miejską ożywiają m.in Heweliony, czyli wykonane z brązu niewielkie figurki lwów, które można znaleźć w m.in. na molo w Brzeźnie, w zoo, przy stadionie w Letnicy, na Gradowej Górze czy nad Motławą.
  • Gdańską przestrzeń miejską ożywiają m.in Heweliony, czyli wykonane z brązu niewielkie figurki lwów, które można znaleźć w m.in. na molo w Brzeźnie, w zoo, przy stadionie w Letnicy, na Gradowej Górze czy nad Motławą.
  • Gdańską przestrzeń miejską ożywiają m.in Heweliony, czyli wykonane z brązu niewielkie figurki lwów, które można znaleźć w m.in. na molo w Brzeźnie, w zoo, przy stadionie w Letnicy, na Gradowej Górze czy nad Motławą.
  • Gdańską przestrzeń miejską ożywiają m.in Heweliony, czyli wykonane z brązu niewielkie figurki lwów, które można znaleźć w m.in. na molo w Brzeźnie, w zoo, przy stadionie w Letnicy, na Gradowej Górze czy nad Motławą.

Instalacje na rondach



Inną, zdobywającą popularność kategorią instalacji artystycznych, które pojawiają się w przestrzeni miejskiej, są konstrukcje stawiane na rondach. Co ciekawe, pełnią one nie tylko funkcje ozdobne, ale i użytkowe. Powód: drogowcy cenią sobie wszystkie obiekty, które sprawiają, że kierowca - nie widząc, czy ktoś nie nadjeżdża z przeciwległego wjazdu na rondo - musi zwolnić dojeżdżając do niego. Dlatego też ronda często są wyniesione lub obsadzone bujną roślinnością, a także ozdobione konstrukcjami przestrzennymi.

Miastem, które wyjątkowo chętnie buduje ronda, a następnie je ozdabia, jest Rybnik. W tym 140-tysięcznym ośrodku na Górnym Śląsku jest ok. 40 rond, z czego na wielu znajdują się instalacje przestrzenne. Mają one bardzo różny charakter: niektóre abstrakcyjny, inne zaś bardzo konkretny. Znajdziemy więc w Rybniku ronda ozdobione rajskim drzewem (koszty wykonania: 73 tys.), kolorowymi kulami, postaciami żużlowców (55 tys.) i kolarzy (67 tys.), kamiennym gigantem unoszącym się do lotu (59 tys.).

  • Kolorowe kule na rondzie w Rybniku.
  • Peleton kolarski na rondzie w Rybniku.
  • "Drzewo" na rondzie w Rybniku.
  • "Żużlowcy" na rondzie w Rybniku.
  • Rzeźba "Ulotność" na rondzie w Rybniku.

Władze Rybnika zapowiadają, że to nie koniec ozdabiania miejskich rond i kolejne konstrukcje będą regularnie odsłaniane w przyszłości.

Wydaje się, że podobne instalacje są przyjmowane tym chętniej, im bardziej nawiązują do historii lub charakteru miejsca, w którym stoją. Pięć lat temu jedno z rond w Suwałkach ozdobiła kilkunastometrowej wysokości gitara. Wybrano akurat taki kształt, ponieważ władze miasta uznały, że konstrukcja ma nawiązywać do odbywającego się w mieście festiwalu bluesowego. Dodatkowo kilka lat później kolejne rondo ozdobiono gigantycznym mikrofonem. Instalacja przedstawiająca gitarę kosztowała 35 tys. zł (drugie tyle zainwestowano w otoczenie), zaś mikrofon - 46 tys. zł.

  • Gitara na rondzie w Suwałkach nawiązuje do lokalnego festiwalu bluesowego.
  • "Mikrofon" na rondzie w Suwałkach.
Przykłady rond ozdobionych jakąś konstrukcją można znaleźć także znacznie bliżej Trójmiasta. Kilka takich miejsc znajduje się np. w Kwidzynie.

Miasto udekorowało w ten sposób m.in. ronda, którym patronują miasta siostrzane: Celle z Niemiec, Bar z Ukrainy i Olofstrom ze Szwecji. Pierwsze z nich ozdobione jest tzw. kiwonami, czyli pompami służącymi do tłoczenia ropy naftowej, ponieważ wokół Celle znajdują się tereny roponośne. Na innym z kolei stoją wykonane ze stali dwa konie (kosztowały 54 tys. zł.).

  • "Drzewo" na rondzie w Kwidzynie jest podświetlane po zmroku na różne kolory.
  • Stalowe konie na rondzie w Kwidzynie kosztowały łącznie 54 tys. zł.
  • Na kwidzyńskim rondzie poświęconym siostrzanemu miastu Celle stanęły konstrukcje przypominające pompy do tłoczenia ropy naftowej.
Rosnąca popularność takich instalacji nie oznacza, że nie wzbudzają one kontrowersji. Do głównych zarzutów zgłaszanych przez mieszkańców należą koszty, jakie ponoszą samorządy na wykonanie i ustawienie konstrukcji. Zdarzają się też pretensje o niezrozumiałość przekazu, jaki niosą ze sobą rzeźby. Nie wszystkie instalacje wytrzymują też próbę czasu - jedna z konstrukcji w Kwidzynie (człowiek na bicyklu) została zdemontowana po tym, jak uderzył w nią samochód.

Opinie (94) 4 zablokowane

  • Gdynia źle wypada w tym względzie na tle innych polskich miast:( (6)

    we Wrocławiu super.

    • 38 28

    • (2)

      Gdynia tu dobrze wypada, ma sporo takich instalacji, głównie makiet i wizualizacji.

      • 22 4

      • Jedyne co szczur zrobił przez 20 lat:))

        • 13 3

      • Pod względem ilości niezrealizowanych planów i wizualizacji Gdynia jednym z wiodących ośrodków na świecie

        • 15 2

    • Nic nie przebije ryczącego (1)

      jelenia w Złotowie:-)

      • 4 1

      • Gdańskie Heweliony są paskudne.

        Pomysł wtórny i w dodatku brzydki. One nie ożywiają miasta a straszą.

        • 6 5

    • weż niepie..ol ,uśmiechni się i żyj. przed skontaktuj się z lekarzem lub farmaceutą

      Gdynia to wspaniałe miasto ,ten kto twierdzi inaczej to znaczy że ma spaczony umysł.

      • 0 0

  • genialne! (5)

    PKB skoczy o 5% a ludzie przestaną zauważać dziury w drogach!

    • 41 20

    • Dokładnie, dziury to mało ważna rzecz (1)

      ważne, że światełka na placu rozwieszają przed świętami.

      • 5 2

      • dokładnie jak mawiał klasyk

        jak nie może być lepiej, to przynajmniej będzie śmieszniej....

        • 5 1

    • Pomniki sa potrzebne (2)

      Mnie jednak rozsmieszyl ten artykul z rak lewaka ktory wczoraj twierdzil ze pomniki nas nie nakarmia i po co to budowac (patrz pomniki smolenskie) a dzisiaj juz opisuje jakie to piekne

      • 7 3

      • moralność Kalego (1)

        ma u nas bardzo dłuuuugą tradycję.....

        • 3 1

        • Moralność to co niektórzy na pchlim targu w stoisku z wata kręcona nabyli.

          • 2 0

  • Podkreślę (11)

    Iż w kwidzyniu wszystkie niemal ronda mają jakieś bajery, nie to co w gdańsku. Fakt są tu większe ronda,lepsze pod względem płynności ale bez żadnych pomników i innych pstrokatości fajnej

    • 18 15

    • (4)

      W Kwidzyniu w d*piu, w Kwidzynie w d*pie. Tak to się odmienia.

      • 26 1

      • Zupełnie nie rozumiem dlaczego tyle osób ma problem z prawidłową odmianą (3)

        • 9 1

        • Bo np. mówi się w Radzyniu a nie Radzynie. (1)

          Polska język trudna język.

          • 2 1

          • zasady odmiany

            Bo słowo Kwidzyn kończy się twardo na n nie na ń i dlatego taka odmiana

            • 3 0

        • Kwidzyn faktycznie odmieniona tobdamiv Wenecja wschodnich Żuław.

          • 0 1

    • Kwidzynie

      • 5 0

    • Kwidzyń to kwidzyń (2)

      Co to komu przeszkadza

      • 3 7

      • Chyba tym z Kwidzynia to przeszkadza.

        Jacyś przewrażliwieni ludzie tam mieszkają.

        • 2 4

      • Nie ma takiego miasta jak Kwidzyń

        • 1 0

    • Smród z Szadółek jest niczym orzy smrodzie z Celulozy, codziennym!

      • 1 0

    • Nazwa Kwidzyń obowiązywała do 1948 r., od tamtego czasu zmieniono na Kwidzyn

      • 0 1

  • w Gdyni szczurek chciał orła z morza:) (3)

    • 18 8

    • Ale nie wyszło jak zwykle ;) (1)

      • 5 1

      • To jest ewidentne przekręcanie faktów, z takim pomysłem wystąpił p. Andrzej Wajda

        • 7 7

    • sam chciał być orłem, tylko jak zwykle nie wyszło!

      • 3 2

  • Ten peleton trochę mi przypomina... (1)

    ...rzeźbę Hasiora przy wyjeździe z Koszalina.

    • 13 1

    • Tez mam mała instalacje , która cieszy.

      • 2 1

  • Pomnik anonimowego przechodnia (2)

    był kiedyś we Wrzeszczu - przez Konopnicką - kto pamięta?

    • 9 2

    • teraz cieszcie się z suwnicowej, tylko dbajcie o porządek pisie menele! to przecież wasz glupi pomysł! (1)

      • 3 3

      • Lepiej być menelem

        Niż sprzedawczykiem. Prawda peowska parówko?

        • 3 2

  • Nawet w takim co by nie było PRowym wątku Gdynia jest daleko w tyle. Na co idzie te 1,7 miliarda złotych z budżetu miasta?

    • 19 5

  • Właściwe to w Gdyni nie mamy się czym pochwalić...:( (4)

    • 23 8

    • (2)

      jak to nie mamy się czym pochwalić. Teraz się wszystkiego dowiemy, Żmuda Trzebiatowski wczoraj w GW zaczął pluć na "Samorządność" i Szczurka. . Bliski współpracownik Horały i wszystko jasne. Tylko dotąd Szczurkowi PIS nie przeszkadzał, a Czarnemu Protestowi Kobiet nie dał ochrony i ul. Świętojańskiej nie zamknął, tak jak to uczynił dla marszu terrorystek z rozerwanymi płodami. Zbliżają się wybory.

      • 4 3

      • tego debila horały, co się dorwał do koryta z komuchem piotrowiczem?

        • 3 3

      • Tobie też coś rozerwalo.

        • 0 4

    • W Gdyni powinien być pomnik pędzla i farby...

      • 0 0

  • my mamy tablice ze statkami

    • 3 4

  • a ja chcem pomnik wykletych, rzadne instalacje lewackie! (8)

    Tak sobiem z bonzem, zgredem, i łysym ostatnio rzesmy siedzieli i pili tatre. Ku*a ja to bym hciał takie patriotyczne instalacje artystycznem. Najlepiej pod takim pomnikiem duży plac do manifestaci patriotycznych prawdziwych patriotufi i ławki do pocia piwa z ziomkami. Najlepiej obok lombard, bo jak komus telfon zajumamy to odrazó morzna iść i oddac i kasa bendzie na pirotehnike.

    • 18 33

    • Hfała! (4)

      Hfala wielkiej polsce

      • 9 7

      • (2)

        Bób, homar, włoszczyzna!

        • 8 7

        • Włoszczyzna do Włoch !

          • 2 3

        • homar na konar

          • 3 4

      • Chańba lewaką!

        • 5 5

    • poproś rybę kolegę zero ziobry i byle jakiego jakiego oni ci zrobią instalację nawet z hitlerem!!

      • 4 6

    • marna to prowokacja leming (1)

      • 5 6

      • A mnie tam się podobała.

        • 1 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane