Fakty i Opinie Wiadomości

Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Małe, a cieszy. Instalacje ozdabiają polskie miasta

Michał Stąporek

25 stycznia 2018 (artykuł sprzed 6 lat)

Opinie (94)

Najnowszy artykuł na ten temat Alegoria Trójmiasta: rozstrzygnięcie konkursu

Inspirująca rzeźba, wesoła konstrukcja, dobrze zaprojektowany element małej architektury - przykłady z całego świata dowodzą, że dzięki dobrym pomysłom projektantów każde miasto może zyskać na uroku stosunkowo niewielkim kosztem.

Czy w Trójmieście powinno się pojawić więcej instalacji artystycznych?

tak, to dobry sposób na upiększenie i ożywienie przestrzeni miejskiej tak, o ile nie będzie to zbyt kosztowne dla miast, bo np. część wydatków pokryją sponsorzy raczej tak, ale trudno znaleźć projekt, który spodoba się wszystkim zdecydowanie nie, to nic nie zmienia, poza tym to marnotrawienie pieniędzy

Przez wiele lat mieszkańcy polskich miast musieli jeździć do innych państw, by na własne oczy przekonać się, jak można uatrakcyjnić przestrzeń miejską. Z zagranicznych podróży przywoziliśmy zdjęcia nie tylko znanych zabytków, ale także ulicznych rzeźb, które na pierwszy rzut oka przeczą prawom grawitacji i nie powinny istnieć, instalacji, które zmieniają nasz sposób myślenia o przedmiotach użytku codziennego, a także konstrukcji, których jedynym celem jest wywołanie uśmiechu u przechodnia.

Z biegiem lat także w Polsce zaczęły się pojawiać podobne elementy małej architektury. Na swojej subiektywnej liście "25 najbardziej twórczych rzeźb i posągów na świecie" popularny serwis BoredPanda umieścił jedną instalację z Polski: "Pomnik anonimowego przechodnia" z Wrocławia.

Ławeczki z bohaterami. Jedna na wodzie

Bo także ulice polskich miast coraz chętniej otwierają się na sztukę w swojej przestrzeni. W Trójmieście najpierw pojawiły się ławeczki z bohaterami: w Gdyni była to para starszych Kaszubów, kilka lat później malarz Antoni Suchanek, zaś w Gdańsku Oskar Mazerath, bohater powieści "Blaszany Bębenek".

Doskonałym przykładem rzeźby-konstrukcji stworzonej wyłącznie po to, by wywołać u widza uśmiech, a może i refleksję, jest gdyński "Dyrygent fal". Ta rzeźba autorstwa Adama Dawczaka-Dębickiego (stworzył także "Ławeczkę Kaszubów"), usytuowana jest w wodzie, na cumowniczej dalbie, ok. 40 metrów od nabrzeża przy Akwarium Gdyńskim. Podejść do niej nie sposób, można jedynie podpłynąć łódką, bądź obserwować z nabrzeża. Mimo to, od dziewięciu lat przyciąga wzrok i zainteresowanie spacerowiczów.

"Dyrygent fal" na betonowej dalbie, u wejścia do mariny żeglarskiej w Gdyni.

Mała architektura coraz ważniejsza

Dziś w Trójmieście przywiązujemy do wzornictwa miejskiego coraz większą wagę. Samorządy coraz częściej w sposób przemyślany kupują elementy małej infrastruktury i mebli miejskich, zmienia się kształt koszy na śmieci (ostatnio w Gdyni), a nawet tak - wydawałoby się - prozaiczny element użytkowy jak hydrant doczekał się konkursu na projekt.

Instalacje na rondach

Inną, zdobywającą popularność kategorią instalacji artystycznych, które pojawiają się w przestrzeni miejskiej, są konstrukcje stawiane na rondach. Co ciekawe, pełnią one nie tylko funkcje ozdobne, ale i użytkowe. Powód: drogowcy cenią sobie wszystkie obiekty, które sprawiają, że kierowca - nie widząc, czy ktoś nie nadjeżdża z przeciwległego wjazdu na rondo - musi zwolnić dojeżdżając do niego. Dlatego też ronda często są wyniesione lub obsadzone bujną roślinnością, a także ozdobione konstrukcjami przestrzennymi.

Miastem, które wyjątkowo chętnie buduje ronda, a następnie je ozdabia, jest Rybnik. W tym 140-tysięcznym ośrodku na Górnym Śląsku jest ok. 40 rond, z czego na wielu znajdują się instalacje przestrzenne. Mają one bardzo różny charakter: niektóre abstrakcyjny, inne zaś bardzo konkretny. Znajdziemy więc w Rybniku ronda ozdobione rajskim drzewem (koszty wykonania: 73 tys.), kolorowymi kulami, postaciami żużlowców (55 tys.) i kolarzy (67 tys.), kamiennym gigantem unoszącym się do lotu (59 tys.).

Władze Rybnika zapowiadają, że to nie koniec ozdabiania miejskich rond i kolejne konstrukcje będą regularnie odsłaniane w przyszłości.

Wydaje się, że podobne instalacje są przyjmowane tym chętniej, im bardziej nawiązują do historii lub charakteru miejsca, w którym stoją. Pięć lat temu jedno z rond w Suwałkach ozdobiła kilkunastometrowej wysokości gitara. Wybrano akurat taki kształt, ponieważ władze miasta uznały, że konstrukcja ma nawiązywać do odbywającego się w mieście festiwalu bluesowego. Dodatkowo kilka lat później kolejne rondo ozdobiono gigantycznym mikrofonem. Instalacja przedstawiająca gitarę kosztowała 35 tys. zł (drugie tyle zainwestowano w otoczenie), zaś mikrofon - 46 tys. zł.

Przykłady rond ozdobionych jakąś konstrukcją można znaleźć także znacznie bliżej Trójmiasta. Kilka takich miejsc znajduje się np. w Kwidzynie.

Miasto udekorowało w ten sposób m.in. ronda, którym patronują miasta siostrzane: Celle z Niemiec, Bar z Ukrainy i Olofstrom ze Szwecji. Pierwsze z nich ozdobione jest tzw. kiwonami, czyli pompami służącymi do tłoczenia ropy naftowej, ponieważ wokół Celle znajdują się tereny roponośne. Na innym z kolei stoją wykonane ze stali dwa konie (kosztowały 54 tys. zł.).

Rosnąca popularność takich instalacji nie oznacza, że nie wzbudzają one kontrowersji. Do głównych zarzutów zgłaszanych przez mieszkańców należą koszty, jakie ponoszą samorządy na wykonanie i ustawienie konstrukcji. Zdarzają się też pretensje o niezrozumiałość przekazu, jaki niosą ze sobą rzeźby. Nie wszystkie instalacje wytrzymują też próbę czasu - jedna z konstrukcji w Kwidzynie (człowiek na bicyklu) została zdemontowana po tym, jak uderzył w nią samochód.

Michał Stąporekm.staporek@trojmiasto.pl

Opinie (94) 4 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-01-25 21:31

Takie instalacje to ciekawa idea, urozmaicają przestrzeń (jednak nie wszystkie są godne uwagi).

6 lat
- 2 2
Twoja opinia

Zmień treść

Takie instalacje to ciekawa idea, urozmaicają przestrzeń (jednak nie wszystkie są godne uwagi).
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-01-25 21:34

instalacje absolutnie szpecą polskie miasta, to jest kicz umysłowy

pajaców i głupców, takich średniego szczebla wyznawców miasto-polo

kr
6 lat
- 5 7
Twoja opinia

Zmień treść

pajaców i głupców, takich średniego szczebla wyznawców miasto-polo
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-01-25 23:36

Gdańsk słabo wypada na tle innych miast

Gdańsk słabiutko jedna instalacja powielana kilkukrotnie!! Wspominanie że instalacja Konin kosztowała 55tys. A ile instalacje w Gdańsku?

Bob
6 lat
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

Gdańsk słabiutko jedna instalacja powielana kilkukrotnie!! Wspominanie że instalacja Konin kosztowała 55tys. A ile instalacje w Gdańsku?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-01-26 00:39

Suchański w Orłowie wygląda super.

6 lat
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

Suchański w Orłowie wygląda super.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-01-26 03:15

U nas na rondzie przy stadionie powinna stać miska budyniu

6 lat
- 3 1
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-01-27 09:51

re

Najlepsza instalacja to Budyń za kratami

rr
6 lat
- 1 1
Twoja opinia

Zmień treść

Najlepsza instalacja to Budyń za kratami
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-02-08 23:46

W Gdyni powinna stanąć rzeźba biegaczy blokujących ruch uliczny

6 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

W Gdyni powinna stanąć rzeźba biegaczy blokujących ruch uliczny
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-02-14 08:57

bardzo niski poziom

autor wybral prace przedstawiajace baardzo niski poziom artystyczny, praktycznie zerowy. Heweliony to jakis koszmar, podobnie reszta rzezb. W Sopocie w parku sa dobre abstrakcyjne rzezby, ale widac autor nie ma pojecia o sztuce i opisal tylko te tandetne przyklady, ktorymi nikt nie powinien sie chwalic

6 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

autor wybral prace przedstawiajace baardzo niski poziom artystyczny, praktycznie zerowy. Heweliony to jakis koszmar, podobnie reszta rzezb. W Sopocie w parku sa dobre abstrakcyjne rzezby, ale widac autor nie ma pojecia o sztuce i opisal tylko te tandetne przyklady, ktorymi nikt nie powinien sie chwalic
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2018-03-26 17:45

Artyści coraz bardziej idą na łatwiznę, trzy mazy, jeden pręt i gotowa instalacja. Maluja gorzej niz 3letnie dzieci. Z tych podanych najbardziej urzekła mnie ta GITARA. i FAJNIE, ŻE JEST DO POŁOWY Z DREWNA. to daje posmak prawdziwej sztuki. Jej ułożenie ukosem. Wszystko super. Instalacja piłki na rondzie powstańców... No jakoś nie pasuje... Jakby to były guziki..to symbolika do Katynia pozostaną po nas tylko guziki.

Eurydyka
6 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Artyści coraz bardziej idą na łatwiznę, trzy mazy, jeden pręt i gotowa instalacja. Maluja gorzej niz 3letnie dzieci. Z tych podanych najbardziej urzekła mnie ta GITARA. i FAJNIE, ŻE JEST DO POŁOWY Z DREWNA. to daje posmak prawdziwej sztuki. Jej ułożenie ukosem. Wszystko super. Instalacja piłki na rondzie powstańców... No jakoś nie pasuje... Jakby to były guziki..to symbolika do Katynia pozostaną po nas tylko guziki.
Regulamin dodawania opinii