• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Odkryto XVIII-wieczny kanał Strzyży we Wrzeszczu

Katarzyna Moritz
28 lipca 2014 (artykuł sprzed 9 lat) 
  • Stary kanał Strzyży był wykonany z drewna i miał kaskady.
  • Stary kanał Strzyży był wykonany z drewna i miał kaskady.
  • Stary kanał Strzyży był wykonany z drewna i miał kaskady.
  • Stary kanał Strzyży był wykonany z drewna i miał kaskady.
  • Stary kanał Strzyży był wykonany z drewna i miał kaskady.
  • W korycie kanału znaleziono m.in. mosiężną obrączkę, rogową okładzinę do noża lub widelca,  nożyczki do obcinania knotów oraz dwustronną kolorową plakietkę przedstawiająca budynek w szachulcowej konstrukcji.
  • Browar z 1914 roku, plan z publikacji Katarzyny Jacobson-Kowalskiej "Browar we Wrzeszczu za czasów Danziger Aktien Bierbaueri" z książki " Wędrówki po Wrzeszczu" pod red. Katarzyny i Jakuba Szczepańskich.

Na terenie starego browaru we Wrzeszczu archeolodzy odkryli XVIII-wieczny kanał Strzyży, który kiedyś kaskadowo biegł przez park Kuźniczki i był jego ozdobą.



Niedawno informowaliśmy, że podczas badań archeologicznych na terenie starego browaru we Wrzeszczu, odsłonięto olbrzymie, klepiskowe piwnice słodowe, które powstały na początku XIX wieku wraz z browarem. Badania są prowadzone w związku z dwoma inwestycjami dewelopera PB Górski. Bliżej kolejki powstaje galeria handlowa Metropolia, po drugiej stronie ul. Kilińskiego zobacz na mapie Gdańska rośnie natomiast osiedle mieszkaniowe Stary Browar.

Obecnie na tym terenie pojawiła się kolejna historyczna ciekawostka. Ukazał się tam fragment starego kanału Strzyży. Archeolodzy natrafili na niego w odległości około 50 m od parku Kuźniczki. Przebiegał prostopadle do ul. Kilińskiego.

- O kanale jest wzmianka w źródłach z XVIII wieku. Znajdował się w parku Kuźniczki, bo wtedy ten teren, gdzie obecnie go odsłoniliśmy, był obszarem parkowym. Kanał był kaskadowy, a jego kaskadowość widoczna dzięki niwelacjom poszczególnych poziomów słupów, na których mocowano progi, nasuwa skojarzenia z opisem ogrodu w majątku Kuźniczki historyka Carla Beniamina Lengnicha z 1775 r., w którym wspomniał o znajdującej się na jego obszarze kaskadzie - wyjaśnia archeolog Joanna Jarzęcka-Stąporek, której firma prowadzi od dwóch lat nadzór i badania archeologiczne na terenie budowy.

Kanał wypływał ze stawu po drugiej stronie ulicy Kilińskiego i przecinał ogród na długości około 50 m, wpadając do skosem przecinającego teren potoku.

- Jego boki tworzyły ściany z podłużnie ustawionych desek (w momencie ich odkrycia były zachowane na wysokość 1 metra), dno koryta również było wyłożone deskami, poszczególne stopnie różniły się poziomem o około 30 cm - wyjaśnia archeolog.

Ponadto archeolodzy odkryli z obu stron kanału dochodzące do metra miąższości warstwy torfu, świadczące o istnieniu w tym miejscu stawów, również wspomnianych w opisie Lengnicha z 1775 roku. Na potwierdzenie okresu powstania kanału zostały pobrane próby drewna z jego konstrukcji i przesłane do analizy dendrochronologicznej.

W XIX wieku zaczął powstawać browar bardziej nowoczesny, jak na ówczesne czasy i część terenu parkowego zmieniono na część gospodarczą. Kanał był widoczny jeszcze na planach z początku XX wieku - potem go zasypano. Funkcjonował przez większość czasu równolegle z głównym kanałem Strzyży, który niedawno w ramach prowadzonej inwestycji zmienił lokalizację.

Przy okazji w dawnym korycie kanału znaleziono także kilka starych przedmiotów: mosiężną obrączkę, rogową okładzinę do noża lub widelca, nożyczki do obcinania knotów oraz dwustronną kolorową plakietkę, przedstawiającą budynek w szachulcowej konstrukcji.

Park Kuźniczki

Jego początki sięgają XVI wieku, kiedy nad Strzyżą powstała osada dworska wraz z okalającym staw parkiem, ogrodem oraz obiektami gospodarczymi.

W 1773 roku Daniel Chodowiecki tak go opisywał: "Ogród jest bardzo piękny, ma wspaniały parter kwiatowy, promenady, labirynt i teatr. Posągi przedstawiają cztery temperamenty, prócz tego Minerwę, prowadzącą za rączkę dziecko, które się opiera i Wenus całującą Amora". Autorem rzeźb był Daniel Eggert, twórca przedproża Ratusza Głównego Miasta. Obok w zwierzyńcu hodowano jelenie i daniele.

Ówczesny park zajmował powierzchnię kilku hektarów, jednak wraz z budową i rozbudową browaru oraz budową stacji Gdańsk Wrzeszcz, obszar parku regularnie zmniejszał się. W XIX wieku w parku pojawił się pawilon restauracyjny przy sąsiednim dworku. Gdańszczanie przybywali na tańce, koncerty i przedstawienia teatralne w otoczeniu zieleni.

Do dzisiejszych czasów zachowała się altana i brama wejściowa, na której istniał jeszcze niedawno napis w języku niemieckim. Park w ostatnich latach doczekał się rewitalizacji, po tym jak w okresie PRL był zapuszczony i porośnięty chaszczami.


Wnętrza starego browaru we Wrzeszczu.



Okiem żurawia - budowa galerii Metropolia.

Opinie (68) 3 zablokowane

  • jak to się dzieje, że często jakieś budowle

    nawet sprzed 200 lat znajdują się tak głęboko pod ziemią.

    • 28 2

  • DOBRY TEMAT

    Kilka habilitacji pewnie powstanie.

    • 16 20

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane