Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Ostatnia historia z ulicy Partyzantów

Marek Gotard
17 grudnia 2009 (artykuł sprzed 14 lat) 
Opinie (173)
Gertruda Wedra z paszportem swojej mamy z czasów Wolnego Miasta Gdańska. Jeszcze w swoim ogródku w domu przy ul. Partyzantów 110. Gertruda Wedra z paszportem swojej mamy z czasów Wolnego Miasta Gdańska. Jeszcze w swoim ogródku w domu przy ul. Partyzantów 110.

Gertruda Wedra z paszportem swojej mamy z czasów Wolnego Miasta Gdańska. Jeszcze w swoim ogródku w domu przy ul. Partyzantów 110.

fot. Marek Gotard

Przez prawie sto lat nikt nie niepokoił tego fragmentu Wrzeszcza. Ominęły go dziejowe zawieruchy, a czas się tam praktycznie zatrzymał. Zachodni fragment ulicy Partyzantów umiera dopiero teraz. Niskie kamieniczki z czerwonej cegły postoją jeszcze tylko kilka miesięcy, aż ostatecznie dobiją je buldożery. Ulica Partyzantów od numeru 108 do 116 stanie się częścią nowej trasy Słowackiego.



Wymalowany smołą na fasadzie domu przy ul. Partyzantów 114 niemiecki napis z lat 30. nawołujący do udziału w wyborach. Nie wiadomo o jaką listę chodziło agitatorowi. Numer listy "zniknął" podczas montażu instalacji gazowej. Wymalowany smołą na fasadzie domu przy ul. Partyzantów 114 niemiecki napis z lat 30. nawołujący do udziału w wyborach. Nie wiadomo o jaką listę chodziło agitatorowi. Numer listy "zniknął" podczas montażu instalacji gazowej.

Wymalowany smołą na fasadzie domu przy ul. Partyzantów 114 niemiecki napis z lat 30. nawołujący do udziału w wyborach. Nie wiadomo o jaką listę chodziło agitatorowi. Numer listy "zniknął" podczas montażu instalacji gazowej.

fot. Marek Gotard

Fragment ulicy Partyzantów, który niedługo zniknie całkowicie podczas budowy trasy Słowackiego. Fragment ulicy Partyzantów, który niedługo zniknie całkowicie podczas budowy trasy Słowackiego.

Fragment ulicy Partyzantów, który niedługo zniknie całkowicie podczas budowy trasy Słowackiego.

fot. Marek Gotard

W ten rejon miasta zobacz na mapie Gdańska mało kto zagląda. Od strony ulicy Słowackiego czasami przemykają kierowcy, by niszcząc zawieszenie na nierównej, brukowanej nawierzchni skrócić sobie drogę do centrum Gdańska. Prawie wszystkich mieszkańców domów przesiedlono już w inne części miasta. Wśród nich była pani Wedra, która ponad 80 lat swojego życia spędziła w domu przy ul. Partyzantów 110.

Robotnik Bernhardt Wedra zamieszkały przy Mirchauerweg 110 (dawna nazwa ul. Partyzantów), w księdze adresowej miasta Gdańska z 1940 roku figuruje obok m.in. Herberta Treysa, malarza, swojego imiennika Kalkowskiego, również robotnika, tkaczki Marthy Kein i motorniczego tramwajów Theodora Wolschona. Księga adresowa z suchymi nazwiskami nie wspomina nic o rodzinach głównych lokatorów.

Córka Bernhardta Wedry, Gertruda, pamięta prawie wszystkich sąsiadów z dawnego Gdańska. Tych którzy jak jej ojciec mówili po kaszubsku i tych, którzy witali się po polsku i niemiecku. Było to jeszcze w czasach, gdy za różnymi językami gdańszczan nie stała nienawiść. Gdy największą niedzielną atrakcją był wypad do teatru przy Kohlenmarkt (Targu Węglowym) z racji swojej niecodziennej nieco architektury nazywanym "młynkiem do kawy". Gdy córkę pani Wedry codziennie rano pozdrawiała sąsiadka jeżdżąca do dworu w Mattern (dzisiaj Matarnia) na służbę jako pokojówka do państwa Romerów - właścicieli stojącego tam dworu.

Pani Gertruda wspomina jak nagle zmienił się senny klimat ulicy. Gdy w połowie lat 30, dwie sąsiadki u których często zaczęli bywać mężczyźni w brunatnych mundurach, uważnie zaczęły słuchać o czym mówi między sobą rodzina Wedrów. Jak żegnała kolejnych braci, którzy uciekali przed służbą w Wehrmachcie lub przysyłali do domu kartki, zapisane koślawym pismem, rękami drętwiejącymi od mrozu pośród szalejącej pod Stalingradem zimy.

Są też wspomnienia najwyraźniejsze. Te, które w marcu 1945 wyrył strach. Gdy płonęły i waliły się już kamienice przy głównej ulicy Wrzeszcza, która później stała się aleją Grunwaldzką, a rodzina Wedrów z małego, prowizorycznego bunkra patrzyła jak płotek do przydomowego ogródka miażdży czołg z czerwoną gwiazdą na wieżyczce. Jak tankiści krzyczą po niemiecku, by chować wszystkie kobiety, bo za nimi już nadciąga piechota.

Ten mały kawałek ulicy Partyzantów miał wówczas szczęście. W sąsiednim domu natychmiast zamontował się radziecki sztab, a obok wjazdu do niego stanął szlaban. Dzięki temu, także do domu Wedrów nie śmiał zbliżyć się żaden maruder. Sowieccy oficerowie bawili na Partyzantów dość długo, stosunkowo szybko zniknęły zaś sąsiadki donosicielki sympatyzujące niegdyś z nazistami.

Gdy obeschły już łzy po tych co nie wrócili do rodzinnego domu, końcówka ulicy Partyzantów znów zaczęła żyć sennym trybem, przetykanym czasami pracy, odpoczynku i niedzielnych rozrywek. Nowi mieszkańcy, przeważnie robotnicy z głębi Polski szybko zasymilowali się z tymi, którzy pamiętali swoje miasto z czasów dawnej świetności i upadku.

Gertruda Wedra, jak przed laty, codziennie rano pozdrawiała swoją sąsiadkę, dawną służącą Rommerów. Ta dopiero kilka lat przed śmiercią opowiedziała jej, co działo się w dworze tuż przed wejściem radzieckich wojsk. O samobójczej śmierci kulawego służącego, którego wiszący u wejścia trup "witał" Rosjan i makabrycznej historii pochowanego w piwnicy dworu niemowlęcia...

Po ponad 80 latach pani Gertruda opuściła swoje mieszkanie przy ul. Partyzantów 110. Zabrała ze sobą utrwalone klisze wspomnień i skromny dobytek. Na Partyzantów zostały resztki niepotrzebnego dobytku i na wpół już spalona szopka sklecona jeszcze przez jej ojca ze skrzynek po produktach z Wolnego Miasta. Pośród tego bałaganu walają się jeszcze butelki pamiętające lata wojny. Być może to z nich pili bawiący niegdyś na Partyzantów radzieccy sztabowcy...

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (173) 8 zablokowanych

  • 2009-12-17 21:00

    Znam ten fragment ulicy Partyzantów

    i kolejny raz dziękuję za świetny i ciekawy artykuł!

    Martini

    14 lat

    • 5 0

  • 2009-12-17 20:55

    partyzantow

    Świetny Artykuł więcej takich. Kiedyś takich artykułów nie pisano, chętnie dawne wspomnienia czytam. Żyłam wczasie wojny w Gdańsku ale teraz coraz bardziej mnie to interesuje.

    annaschewe

    14 lat

    • 3 0

  • 2009-12-17 20:05

    fantastyczny artykul

    podzielam opinie wiekszosci opiniowiczow,
    gratulacje dla autora,
    wiecej takich artykulow

    k2

    14 lat

    • 8 0

  • 2009-12-17 18:13

    Do zee (1)

    Waryńskiemu, to ty chłoptysiu do kostek nie dorastasz. Przydałoby się synu odbyć choć zasadniczą służbę wojskową. Wiedziałbyś wtedy że postulaty odnośnie innych osob moga zglaszać wyłacznie równi lub wyżsi w herarchii W tym wypadku społecznej).

    antyzee

    14 lat

    • 2 3

    • 2009-12-17 20:00

      Do Anty-nie jesteśmy na ty po pierwsze a zwłaszcza w takiej formie-ideały socjalizmu są mi obce podobnie jak idealizowanie

      życia koszarowego Uznałem po prostu że ten bohater nie jest związany w żaden sposób z moim miastem -nie jest też moim idolem...

      zee

      14 lat

      • 3 0

  • 2009-12-17 19:59

    Swietny artykul!!

    jeden z lepszych na 3miescie!! ale niedokonczony.. poprosimy o dalsza czesc historii o owczesnych czasach..

    m i r

    14 lat

    • 9 1

  • 2009-12-17 11:31

    (3)

    takich zakątków mamy jeszcze wiele w Gdańsku -a co do brudu i syfu o którym piszą internauci -a ja pytam gdzie służby miejskie ,porządkowe i wreszcie prezydent miasta ,przecież tam mieszkali starzy a nawet bardzo starzy ludzie czy ktoś im pomógł mieszkać godniej.Gdyby nie inwestycja drogowa ten zakątek pozostałby jeszcze wiele lat nieruszony. Dobry artykuł -wszystkiego dobrego dla ludzi którzy otrzymali mieszkania napewno w lepszych warunkach pozdrawiam.

    14 lat

    • 31 4

    • 2009-12-17 11:34

      zaraz po wojnie tez byli starzy i bardzo starzy? (2)

      Miasto nic do tego nie ma. Nie mogli sami posprzątać już 50 lat temu?
      A "Wymalowany smołą na fasadzie domu przy ul. Partyzantów 114 niemiecki napis z lat 30. " Też nie łaska było samemu usunąć. Takim ludziom nic się nie należy. Przez 90 lat nie dbać o swój dom. Patologia.

      14 lat

      • 3 11

      • 2009-12-17 14:11

        Bo tak wieśniaku (1)

        wygląda zarządzanie budynkami przez miejskich urzędasów. Od najstarszej komuny nic się nie zmieniło - przeżerają czynsze i stawiają sobie stadiony

        Piqś

        14 lat

        • 4 1

        • 2009-12-17 19:57

          I bardzo dobrze. Skoro hołota sama nie potrafi zadbać o swoje.
          Żarówkę też ma przyjść miasto wymienić? Śmieci wyrzucić?

          14 lat

          • 0 3

  • 2009-12-17 19:54

    Banditten Strasse rules!

    Kocham Wrzeszcz i jego stare zakątki! Niestety idzie nowe, stare domostwa wyglądają jak nory dla meneli, nikt nie chce zainwestować w renowację. Szkoda, ale cóż, tak to już bywa...

    przem

    14 lat

    • 13 0

  • 2009-12-17 19:50

    POZDROWIENIA DLA PANI GERTRUDY:)

    BARDZO SIE CIESZE ZE POWSTAJA TAKIE ARTYKUŁY OBY WIECEJ TAKICH NAPRAWDE SWIETNY OBY WIECEJ TAKICH HISTORII

    AWG

    14 lat

    • 8 0

  • 2009-12-17 19:29

    Pozdrawiam Ciocię :-)

    moje tereny, dzieciństwo i młodość :-)) A na tym podwórku bawiłam się nie raz. Obok mieszkała moja babcia - Jadwiga. Miała ogródek od ul. Partyzantów. Moze ktoś pamięta :-)

    M.

    14 lat

    • 7 0

  • 2009-12-17 19:15

    BANDITTENSTRASSE ;)))

    TAM SIE ZAWSZE DUZO DZIAŁO ;) MIESZKAM OBOK

    14 lat

    • 3 0

2
3
4
5
6

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3229)

Najczęściej komentowane

Kleksem asfaltu w pękniętą gumę przy Zieleniaku

Kleksem asfaltu w gumę przy Zieleniaku

PSŻ Poznań - Energa Wybrzeże Gdańsk. Ile kosztuje wzmocnienie pozycji juniorskich?

Czy Wybrzeże ma kasę dla juniorów?

więcej

Najczęściej czytane