Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Pierwsze polskie pączki powstały u nas

Marzena Klimowicz-Sikorska
12 lutego 2015 (artykuł sprzed 9 lat) 
Opinie (166)
Najnowszy artykuł na ten temat Tłusty czwartek 2022 - kiedy? Tradycja i zwyczaje pączków na Tłusty czwartek
Pierwsza zachowana wzmianka o pączkach w Polsce pochodzi z 1475 r. z Gdańska. Pierwsza zachowana wzmianka o pączkach w Polsce pochodzi z 1475 r. z Gdańska.

Pierwsza zachowana wzmianka o pączkach w Polsce pochodzi z 1475 r. z Gdańska.

fot. Trojmiasto.pl

Mało kto wie, że pierwsza wzmianka o pączkach w Polsce odnosi się do Gdańska. Za granicą nasz "tłusty czwartek" przypada zwykle... we wtorek.



Ile zjadasz pączków w tłusty czwartek?

Tłusty czwartek przypada na ostatni czwartek karnawału, a że zależy od daty Wielkanocy, jest to święto, czy raczej tradycja, ruchome. Choć dokładne pochodzenie tłustego czwartku nie jest znane, zachowały się dokumenty, z których wynika, że pierwsza wzmianka o pulchnych ciastkach smażonych na głębokim tłuszczu pochodzi z... Gdańska.

- Pierwsza wiadomość o pączkach w Polsce pochodzi z Gdańska z 1475 r. i ma związek z pewnym wydarzeniem - opowiada Andrzej Januszajtis, znawca dziejów Gdańska. -Otóż kandydat na mistrza piekarskiego jednego z cechów, w tym wypadku specjalizującego się w "pieczywie luźnym", musiał upiec miękki chleb i "pomellen". Szukałem w niemieckich słownikach dawnych i współczesnych tego słowa, ale go nie znalazłem. Dopiero potem dowiedziałem się, że na Kociewiu i Kaszubach, Powiślu, a nawet w Płocku, do dziś pewien rodzaj pączków nazywa się "pumelkami", które pochodzą od słowa "pomellen".

W średniowieczu pączki niekoniecznie musiały być słodkie, do ciasta dodawano np. słoninę.

- Nie mamy receptury średniowiecznych pączków. Pewne jest jednak, że wówczas, jak i teraz, smażone były w głębokim roztopionym tłuszczu - przyznaje badacz.

O gdańskich pączkach mówi też inna wzmianka znaleziona w historycznych dokumentach. W 1631 r. dwaj piekarze otrzymali obywatelstwo gdańskie z prawem wypiekania ciastek maślanych i pączków. Wtedy nazywano je pfannkuchen, a tak do dziś określa się pączki w prawie całych północnych Niemczech.

Co ciekawe, od XVII w. gdańskie pączki mogły już być posypywane cukrem (głównie trzcinowym), a to za sprawą pierwszej w Polsce rafinerii cukru trzcinowego, która powstała właśnie w Gdańsku.

- Było to w 1618 r., na ten czas datuje się utworzenie w Gdańsku pierwszej w Polsce takiej rafinerii. Zaraz po niej powstały kolejne, ale niestety ich żywot był krótki, bowiem całkowicie były uzależnione od importu trzciny cukrowej. Dostawy odbywały się morzem, co w czasach wojen było bardzo utrudnione - tłumaczy prof. Januszajtis.

Wciąż nie wiadomo, dlaczego to właśnie pulchny pączek stał się symbolem końca karnawału. Na ten temat istnieją jedynie hipotezy.

- Można założyć, że dlatego, że pączki są tak smaczne. Muszą być pulchne i lekkie, a nie takie, o jakich pisał w XVIII wieku ks. Kitowicz, że "zdarzają się takie pączki, że gdyby takim trafić w oko, to by się podsiniaczyło". Na szczęście dziś takich już nie ma. Sam je bardzo lubię, ale więcej niż dwóch nie zjem - przyznaje Andrzej Januszajtis.

Koniec karnawału w innych kulturach kulinarnych

W Stanach Zjednoczonych, które słyną m.in. z zamiłowania do donatów, czyli pączków z dziurką, zamiast tłustego czwartku obchodzi się tłusty wtorek. Zwany jest z francuska Mardi Gras lub też Shrove Tuesday. Tak jak i nasz "czwartek", jest to dla Amerykanów święto końca karnawału, w którym pączek jest tylko elementem wielkiej uczty.

Mardi Gras obchodzony jest też we Francji. Tam jednak poza pączkami zjada się gofry i faworki ale także crepes Suzette - naleśniki z sosem pomarańczowym. Do tego słodkiej uczcie towarzyszą huczne festiwale i parady.

Z kolei w Wielkiej Brytanii ostatni czas przed wielkim postem określa się jako Pancake Day, kiedy to głównym daniem są naleśniki serwowane na różne sposoby. "Naleśnikowy dzień" obchodzony jest również w Australii.

Zupełnie inaczej wygląda to w krajach skandynawskich, gdzie tłusty czwartek również wypada we "wtorek" i nazywa się Fettisdag. Tego dnia na stołach królują semle, czyli pszenne bułeczki nadziewane słodkim farszem.


Zobacz jak powstają paczki w jednej z najstarszych cukierni w Trójmieście.

Zobacz także

TŁUSTY CZWARTEK (6)

Opinie (166) ponad 20 zablokowanych

  • 2015-02-12 07:07

    (2)

    Fuj, ble, paskudne, ohyda pączki...

    anty pączek!

    9 lat

    • 16 120

    • 2015-02-12 12:26

      JP na 100%

      Jemy pączki na stówkę!

      9 lat

      • 4 1

    • 2015-02-12 09:43

      Podobno popularne są pączki z budyniem

      9 lat

      • 17 2

  • 2015-02-12 12:21

    A pączki z budyniem

    pamiętasz Pan? Pamiętam. Ja też nie pamiętam.

    Szaweł Adapowicz

    9 lat

    • 4 1

  • 2015-02-12 12:18

    Ale takiej kolejki jak w W-Z przy Słodowników nigdzie nie widziałem

    W tym roku zdecydowałem się postać i kupiłem. Jeszcze nie jadłem.

    elf

    9 lat

    • 4 1

  • 2015-02-12 12:00

    Łacuch (1)

    Najlepsze pączki i drożdżówki to były w Łasuchu na Żabiance :)

    9 lat

    • 5 1

    • 2015-02-12 12:14

      byly to fakt

      Ale tam to sie w tlusty czwartek konczyly przed poludniem. Teraz za to odzywki dla koksow tam sprzedaja ;)

      9 lat

      • 2 0

  • 2015-02-12 12:13

    Najlepsze - Eskimos w starej Oliwie, na rogu Grunwaldzkiej

    Pyszota. Zero chemii, takie jak za komunu. Zaraz tam ide po paczki !

    ponczkojad

    9 lat

    • 2 1

  • 2015-02-12 11:29

    7...ale to dopiero poczatek (1)

    ja juz mam 7 za sobą...troche odpoczynku i dalej...
    Najlepsze paczki tylko od T Deker

    bkr

    9 lat

    • 2 3

    • 2015-02-12 12:05

      frajera co przepłaca łatwo poznac po tym co pisze

      9 lat

      • 1 3

  • 2015-02-12 11:58

    W Gdansku paczki z budyniem (1)

    haha

    9 lat

    • 6 5

    • 2015-02-12 12:04

      chyba na wymioty:)

      9 lat

      • 2 0

  • 2015-02-12 07:40

    Pierwsze pączki były z Sopotu. (8)

    To właśnie w Sopocie robią najlepsze pączki na Pomorzu - the best!

    Sopocianin

    9 lat

    • 4 42

    • 2015-02-12 08:18

      Nie-e, bo w Gdyni (5)

      paczki sledziki. Najelpsze tez, sa w Gdyni, na rogu Swietojanskiej z 10-lutego.

      9 lat

      • 4 6

      • 2015-02-12 11:54

        najlepsze od kozlowskiego z chylonii

        sejsmik

        9 lat

        • 1 1

      • 2015-02-12 10:37

        nie!

        Owszem, w Gdyni. Ale już nie tam na rogu, bo to juz nie jest Pączus! Właściciel wyrzucił Pączusia i otworzył swoje własne pączki, zenada... Paczus otworzył się trochę dalej, z 20 metrów w strone Placu Kaszubskiego. Praktycznie obok.

        9 lat

        • 3 2

      • 2015-02-12 09:35

        1929

        Pierwsze pączki stworzył pierwszy prezes pierwszego klubu ARKA GDYNIA w 1929r.

        Pączek

        9 lat

        • 2 2

      • 2015-02-12 08:25

        u nas wszystko najwieksze najlepsze...

        Infobox Airport

        9 lat

        • 7 2

      • 2015-02-12 08:23

        O taki paczek z nadzieniem sledziowy. I zapic maslanka. Mniam.

        basia

        9 lat

        • 5 5

    • 2015-02-12 08:24

      w żadnym sopocie tylko w Sopotach

      a dokładnie w oliwskim przysiółku. panie karnos

      9 lat

      • 7 2

    • 2015-02-12 08:06

      Tak, w Sopocie wszystko jest najlepsze.

      Pora wybudować lotnisko i możecie ogłaszać niepodległość

      9 lat

      • 25 3

  • 2015-02-12 11:36

    Paczki naprzeciwko Poczty we Wrzeszczu - pamietacie?

    Pamietacie malutka paczkarnie, ktora miescila sie na przeciwko budynku Poczty Polskiej we Wrzeszczu? Tam to byly dopiero paczki - jak marzenie :) Teraz najlepsze sa chyba przy peronie SKM Politechnika lub przy ul.Partyzantow 42.

    Dieta bezlgutenowa :(

    9 lat

    • 14 1

  • 2015-02-12 11:07

    a chu.. z piekarniami i cukierniami

    Najlepsze pączki z BIEDRONKI za 0,45gr.:DDD

    mr masa

    9 lat

    • 1 7

2
3
4
5
6

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (6)

Najczęściej komentowane

"Popis" tego kierowcy to kiepska reklama dla marki BMW

"Popis" tego kierowcy to kiepska reklama dla marki BMW

Martwe dziki na Karwinach. Otrute czy padły z głodu?

Martwe dziki na Karwinach. Otrute czy padły z głodu?

więcej

Najczęściej czytane