• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Symbol Gdyni, który zbombardowali Alianci

Piotr Weltrowski
8 grudnia 2023, godz. 07:00 
Opinie (73)
MS Batory przy Dworcu Morskim w latach 60. ub. w. Na zdjęciu widać charakterystyczną asymetrię - pozostałość po alianckim nalocie na Gdynię. MS Batory przy Dworcu Morskim w latach 60. ub. w. Na zdjęciu widać charakterystyczną asymetrię - pozostałość po alianckim nalocie na Gdynię.

Dziś 90. urodziny obchodzi jeden z symboli Gdyni i gdyńskiego modernizmu - budynek Dworca MorskiegoMapka, który oficjalnie otwarto 8 grudnia 1933 roku. O samej historii tego miejsca pisaliśmy już kilkukrotnie, dziś jednak wrócimy do stosunkowo rzadko opisywanego epizodu tej historii dotyczącego zniszczeń podczas alianckiego nalotu i charakterystycznej asymetrii budynku, którą zmienił dopiero remont w latach 2013-2015.



Uszkodzenia, które naprawiono po 70 latach



Dziś dawny budynek Dworca Morskiego, w którym mieści się Muzeum Emigracji, wygląda tak, jak zaplanowali go architekci. I tak, jak wyglądał przed wojną. Przez lata jednak każdy, kto dorastał w Gdyni, kojarzył niesymetryczny kształt tego budynku - jakby wybrakowany po lewej stronie.

Ów brak był wynikiem wojennych zniszczeń, a konkretnie nalotu na Gdynię przeprowadzonego 9 października 1943 roku przez Aliantów, kiedy to porty w Gdyni i Gdańsku zostały zaatakowane przez sto sześćdziesiąt trzy amerykańskie bombowce.

Port w Gdyni podczas II wojny światowej, rok 1940. Po prawej widoczny też budynek Dworca Morskiego. Port w Gdyni podczas II wojny światowej, rok 1940. Po prawej widoczny też budynek Dworca Morskiego.
Dlaczego w ogóle doszło do tego ataku? Po zajęciu Gdyni, Niemcy stworzyli w mieście bazę dla okrętów Kriegsmarine, w której stacjonowały m.in. słynne U-Booty, terroryzujące podczas wojny floty Aliantów i statki handlowe państw walczących z III Rzeszą.

MS Piłsudski - przedwojenna duma Gdyni



Gdynia nadawała się na taką bazę idealnie, bo - ze względu na odległość od Wielkiej Brytanii - była trudnym celem dla alianckich bombowców, była również chroniona przez niemieckie myśliwce, które stacjonowały na terenie Rumi.

Uszkodzono Dworzec Morski, okrętów wroga jednak nie zatopiono



Jeszcze w pierwszej dekadzie XXI wieku budynek Dworca Morskiego wyglądał jak po wojnie - brakowało mu części oryginalnej bryły. Jeszcze w pierwszej dekadzie XXI wieku budynek Dworca Morskiego wyglądał jak po wojnie - brakowało mu części oryginalnej bryły.
Mimo to jesienią 1943 roku doszło do skomasowanego ataku na niemiecką bazę. Alianci zatopili siedem statków handlowych, zniszczyli stanowiska U-Bootów, holownik i pływający dok. Uszkodzono także budynki stoczniowe oraz właśnie Dworzec Morski. Paradoksalnie jednak, choć w porcie znajdowało się wówczas siedem niemieckich okrętów wojennych - nie zniszczono żadnego z nich.

Wróćmy jednak do Dworca Morskiego. W wyniku bombardowania zniszczona została część hali pasażerskiej, a konkretnie jej północno-zachodni narożnik oraz ściana od strony Nabrzeża Francuskiego.



Szkody zostały prowizorycznie naprawione, ale ze względu na zniszczenie fundamentów budynku niemożliwe okazało się ponowne posadowienie elementów żelbetowych konstrukcji i odtworzenie oryginalnej bryły budynku.

Dziś w budynku Dworca Morskiego mieści się Muzeum Emigracji. Po remoncie oryginalna bryła budynku sprzed wojny została odtworzona. Dziś w budynku Dworca Morskiego mieści się Muzeum Emigracji. Po remoncie oryginalna bryła budynku sprzed wojny została odtworzona.
Dokonano tego dopiero kilka lat temu w ramach generalnego remontu budynku, który zamienił go w działające do dziś Muzeum Emigracji.

Perła przedwojennej Gdyni



Dworzec Morski w Gdyni budowano w latach 1932-1933, zgodnie z projektem katowickiego oddziału berlińskiej spółki autorskiej. Prace budowlane wykonała firma Skąpski, Wolski, Wiśniewski. Efektem była nowoczesna bryła, zwieńczona ostrosłupowym świetlikiem. Na fasadzie znalazły się zaś dwie płaskorzeźby orłów polskich.

W latach 30. ubiegłego wieku Dworzec Morski pełnił rolę okna na świat - nie tylko dla Gdyni, ale i dla całej Polski. W latach 30. ubiegłego wieku Dworzec Morski pełnił rolę okna na świat - nie tylko dla Gdyni, ale i dla całej Polski.
]Wewnątrz również nie brakowało rozwiązań nowatorskich nie tylko jak na tamte czasy. Była tam placówka pocztowa, przechowalnia bagaży, kasy kolejowe, oddziały biur podróży, biura obsługi celnej i paszportowej, a sam dworzec był połączony z Magazynem Tranzytowym. Było to okno na świat, więc wyglądać też musiało światowo.

Dworzec Morski oddano do użytku 8 grudnia 1933 roku. Jego budowa trwała zaledwie 12 miesięcy, co dziś wydaje się terminem na granicy cudu. Warto jednak pamiętać, że dla władz młodej wówczas Gdyni i cieszącej się dopiero od kilkunastu lat niepodległością Polski jego budowa była niezwykle istotna.

Wydarzenia

Arka Agathe | 90. Urodziny Dworca Morskiego - Wielki Finał

muzyka na żywo, performance, jubileusz

Miejsca

Zobacz także

Opinie (73) 1 zablokowana

  • Powinny byś przywrócone dawne funkcje (1)

    A nie jakieś badziewne muzeum

    • 12 6

    • Magazyn mr 1 ostatnio jako bananowy...??

      • 0 0

  • Lubie jak w Gdyni cos sie pali i dymi (2)

    amerykanski zapach napalmu o swicie. Najbardziej szkaradne miasto na swiecie powinno wygladac jak Warszawa po powstaniu, czy Gdansk po "wyzwoleniu" przez nowego okupanta.

    • 2 22

    • Tobie potrzeby jest lekarz.. (1)

      ..najlepiej psychiatra.

      • 2 1

      • A moze egzorcysta? bo diabel w tym miescie swista.

        Ludzie umieraja w nim mlodo, uroda nie grzeszy, przygniatajaca ma aure a domostwa ma jak z amerykanskiego, pijanego snu z poludnia.

        • 1 0

  • A dzis nie da sie tam dojechać bo droge blokuja ciezarowki

    • 5 1

  • Jest tam tablica

    upamiętniająca wyjazd Gombrowicza. Zaprojektował ją nieżyjący już i mało komu znany Marek Bugalski, pracownik wydziału W17 w Gdańskiej Stoczni Remontowej. Pomagałem mu nieco.

    • 16 0

  • Ile osób odwiedza Muzeum Emigracji (2)

    Ile to gdynskie wycieczki szkolne. Ile UM Gdynia co roku wydaje na utrzymanie Muzeum Emigracji.

    • 6 6

    • Zrobmy tam biedronke....

      • 1 3

    • racja...muzeum emigracji...

      czyli muzeum ucieczki z dziadostwa po lepsze zycie bo na tym terenie nikt nie byl w stanie zycia lepszego wdrozyc. No to wyjezdzali z dziadostwa , ale zeby im zaraz m,uzeum stawiac a ludzie na utrzymanie tej szkarady jeszcze placic musza? jaja

      • 4 7

  • Owce (1)

    Wywalcie tego strupa ze stołka prezia miasta,bo Was na zywca strzyze,Cala Polska sie z Gdyni smieje

    • 5 9

    • Odp.

      Stawiaj spacje po przeciwnikach Pajacu

      • 5 0

  • Muzeum wstydu (18)

    ze na tych terenach nikt nie byl w stanie zorganizowac and ustawic normalnego zycia ,wiec uciekali po lepsze zycie. To raczej porazka kiedy obywatele wlasnego Panstwa uciekaja z ziemi ojcow bo sie nie da zyc normalnie na walsnej ziemii tylko trzeba sie pakowac i jechac na drugo koniec swiata by troche normalnosci znalezc. I jeszcze sie chwalic swoim brakiem zarzadzania panstwem stad emigracja przechodzadza przez ten szkaradny budynek.

    • 21 94

    • W tym czasie Irlandczycy, Włosi, Niemcy także emigrowali. (5)

      Główną przyczyną oprócz sytuacji gospodarczej w Europie była zaraza ziemniaczana. W krajach, których ludność bazowała na ziemniaku po prostu nie było co jeść.

      • 27 2

      • Pomyliłeś okresy historyczne. (3)

        Coś slyszaleś ale nie wiesz o czym piszesz
        Tak w tzw II RP rzad organizował poprzez agencję imigracyjną zorganizowane wysiedlenie swoich obywateli byle dalej, i byle nie wracali...

        • 0 9

        • A w Niemczech przez Bremerhaven ich niemieckie rządy wysiedlały swoich obywateli? Wg twojej teorii "wysiedleńczej"? (1)

          • 8 0

          • praca przymusowa, 18mln ludzi. niemcy

            Bauer, Bosch, Porsche, VW, Mercedes, Bayer...
            To was nie rusza? 6 mln Polaków, 18mln ludzi Europy?

            Praca za 1zł i Śmierć! od TAK!

            • 4 1

        • zabić 6mln ludzi..

          tylko germanie!

          • 3 0

      • qa niemiec zabil nam 6mln obywateli

        zaraza... zabić 6mln ludzi.. ziemniaczana...hehehe

        • 1 1

    • Było tak , jest i będzie (1)

      Mocni nie uciekają, radzą sobie i coś osiągają. Słabi, żądni pieniądza poddają się podszeptom i decydują się na wyjazd (nie mylić z ucieczkką) a potem różnie im się poukładało. Początki nie były różowe, nie mieli "cioci w ameryce", nie mieli też za co wrócić:( Tylko nieliczni wyszli na tym dobrze ale jakim kosztem to tylko oni wiedzą. Spotkałam się z powiedzeniem, że dzięki tym wyjazdom emigracyjnym powstali Kaszubi: to Górale, którzy się spóźnili na Batorego:)

      • 9 11

      • Mocni???

        Bauer, Bosch, Porsche, VW, Mercedes, Bayer... 6 mln Polaków zamordowanych,
        18mln obywateli Europy - zamordowanych!

        ? Praca za 1zł i Śmierć! po 6miesiącach..od TAK!

        To was nie rusza?

        • 1 0

    • (1)

      Takie głupoty może opowiadać tylko ktoś, kto nigdy nie był w tym Muzeum. Wystawa stała jasno pokazuje, że emigracje mają przeróżne podłoże. I polityczne, i ekonomiczne, że niejednokrotnie przez "decyzje na górze", ci na dole musieli pakować manatki i ich wywożono setki km od domu. To są procesy, które się ciągle dzieją, na całym świecie. Migracje są wpisane w gatunek ludzki.

      • 20 0

      • Muzeum Emigracji jest udane pod każdym względem

        Odbudowano budynek historyczny w duchu modernizmu. Przedstawia tak ważną narrację dla nas Polaków, która miała i dalej ma miejsce w naszym życiu. Obecnie choć mamy bardziej wyrównane szanse na rynku pracy, lecz zarobki w większości są mało satysfakcjonujące. Natomiast koszty życia są b. wysokie.
        Dlatego także mój syn, aby mógł się rozwijać też musiał emigrować i dziś największe światowe ośrodki jak "Dolina krzemowa" itd. nie stanowią tabu. Oczywiście będąc w Trójmieście nie omieszkał odwiedzić Muzeum Emigracji, samotnie i w ciszy , choć tylko ja wiem jakie to było dla niego przeżycie. Jednak liczę, że kiedyś tu powróci.

        • 5 0

    • (6)

      Muzeum emigracji powinno znajdować się w sopockiej wilii tego, który tysiące Polaków zmusił, i już ponownie będzie niedługo zmuszał, do emigracji

      • 13 10

      • Pomyliłeś z willą na Żoliborzu (5)

        • 12 10

        • dwa miliony wyjechało za rudego (3)

          a ile wyjechało w czasie Jarosłwa ?? Dane nie kłamią ;P Wystarczy poczytać ;P

          • 6 7

          • A ty kiedy wyjedziesz, bo już nudny jesteś?

            • 9 3

          • A ilu wyjechało w czasach rządów PiS 2005-2007?

            Do samej Wielkiej Brytanii 700 tysięcy...
            Gdyby Kaczyński nie uciekł w nowe wybory przed odpowiedzialnością za lewe finansowanie kampanii w 200t to by wszyscy wyjechali.

            • 3 4

          • trochę mniej..

            Z powierzchni globu zmiotła od 3 do 3,7 proc. ludzkości, czyli od 70 do nawet 85 mln (według różnych szacunków). Podczas gdy w I wojnie światowej ofiarami byli głównie żołnierze (95 proc.) w II wojnie światowej to "zaledwie" 33 proc. żołnierzy i aż 67 proc. cywilów. Polska w tym zakresie poniosła nieporównywalną ofiarę.

            fur deuchland!

            • 4 0

        • niemcy.. wolność o pokój..

          Wolne Niemcy..wolne miasto danzig
          Z powierzchni globu zmiotła od 3 do 3,7 proc. ludzkości, czyli od 70 do nawet 85 mln (według różnych szacunków). Podczas gdy w I wojnie światowej ofiarami byli głównie żołnierze (95 proc.) w II wojnie światowej to "zaledwie" 33 proc. żołnierzy i aż 67 proc. cywilów. Polska w tym zakresie poniosła nieporównywalną ofiarę.

          • 2 0

    • Była komuna..zsssr...polska ludowa. wybaczcie nam UB

      było miło towarzyszom z gdanzigu...sorry wolnego miasta niemiec

      • 2 0

  • Nie trzeba Batorego (3)

    Aby Polacy uciekali z Polski. Za POprzednich nierzadow Tuska 3 mln. Młodych ludzi wyjechało na zmywak i szparagi. Dzięki temu ich rodziny jakoś przetrwały . Był okres, że emigranci przesyłali więcej pieniędzy, niż Polska otrzymywała z Unii .
    Dzisiaj wracają te niedobre czasy. Jeszcze nie zaczęli rządzić, a już kręcą afery. Wraca bezrobocie, bieda, i bezprawie na rynku pracy.

    • 9 11

    • Panie Świrski, art.4 Konstytucji mówi

      " Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do narodu". NARÓD 15 października powiedział - mamy Dość!!!! Więc, przestań wypisywać farmazony. Ps. . jeszcze rządzą Twoi, do 11 grudnia.

      • 1 2

    • Tylko 3 mln? Co tak mało obwiesiu pisowski?

      • 1 2

    • Wklejasz te komentarze pod każdym artykułem

      • 1 1

  • U-booty "stacjonowały" w Gdyni? No niech będzie. Pewnie czasowo przebywały, wychodząc w morze na testy napędu, zanurzania (5)

    Szkolenie ogniowe w prowadzeniu ostrzału ze swego działa, do tarczy. Natomiast Gdynia była miejscem stacjonowania w podobnych celach na pewno Bismarcka (wyjście na rejsy próbne w celu testów napędu, szkolenia artyleryjskiego) i najprawdopodobniej - Tirpitza. Dwa największe okręty floty niemieckiej kiedykolwiek, a kompletne milczenie historyków z Trójmiasta. Jest w necie ciekawostka - zdjęcie z Gdyni jakoby Tirpitza i datowane na 5 maja 1941 ! Tylko że Bismarck na rejs bojowy (pierwszy i ostatni) wyszedł dopiero 19 maja, to oba wielkie pancerniki musiałyby być jednocześnie w Gdyni ! A o tym cisza. Na Wiki polskiej za angielską jest jedynie, że Tirpitz "przeprowadzał próby na Bałtyku". Ano owszem, tylko kompletnie pominięte, w którym porcie wtedy tymczasowo stacjonował, no i kiedy ! Zdaje się w Gdyni. Co tu wspominać kilka 'ubocików', skoro dwa największe ever okręty niemieckie tu były i to tygodniami co najmniej?? Może wziąłby się w końcu jakiś historyk za ten temat?

    • 9 0

    • (4)

      Poprzeglądaj zdjęcia lotnicze z tego okresu.
      Sporo U-Bootów było.
      Nawet jest zdjęcie lotniskowca Graf Zeppelin przy nabrzeżu gdzie dziś jest terminal kontenerowy.

      • 1 1

      • A po co mam przeglądać "zdjęcia lotnicze z tego okresu". jeśli nie ma na nich Bismarcka i Tirpitza, które mnie interesują? (3)

        Poza tym nie wiem, co to dla ciebie znaczy "z tego okresu", to może być pojemny zwrot włączający i 1942 albo i 1943r. Mnie interesują Bismarck i Tirpitz w kwietniu i maju 1940 w Gdyni i na Zatoce Gdańskiej. Tym bardziej, że - a propos tematu artykułu - w komentarzach w necie czy przy jednej fotce Tirpitza (jakoby w Gdyni) pojawia się nazwa "Seebahnhof". Oczywiście nikt tam nie podaje, że zbudowany przez Polaków. Aha, Graf Zeppelin był kadłubem, nie okrętem. Holowanym tu i tam.

        • 0 0

        • Drobna poprawka: mi tam chodziło o "w kwietniu i maju 1941", a nie "w kwietniu i maju 1940" (2)

          • 0 0

          • To nie jest dzis istotne. (1)

            • 0 0

            • Po prostu Bismarck w pierwszy rejs do Gdyni wypłynał pod koniec września 1940

              Wizyta Ad olfa na Bismarcku zakotwiczonym na redzie Gdyni miała miejsce 5-go maja 1941. Dopłynął na tendrze Hela (czyli Hel po nie miecku). Ale jest dziwne milczenie, że jeśli Tirpitz był wtedy zakotwiczony przez Dworcu Morskim, to czy był i na nim. Okręt ten wszedł do służby pod koniec lutego 1941, to za miesiąc mógł się pojawić w Gdyni.

              • 0 0

  • za te zniszczenia alianci zapłacili Niemcom po wojnie niemałe odszkodowanie.

    • 3 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane