Fakty i Opinie Wiadomości

Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Symbol Gdyni, który zbombardowali Alianci

Piotr Weltrowski

8 grudnia 2023, godz. 07:00

Opinie (73)

MS Batory przy Dworcu Morskim w latach 60. ub. w. Na zdjęciu widać charakterystyczną asymetrię - pozostałość po alianckim nalocie na Gdynię.

Dziś 90. urodziny obchodzi jeden z symboli Gdyni i gdyńskiego modernizmu - budynek Dworca Morskiego, który oficjalnie otwarto 8 grudnia 1933 roku. O samej historii tego miejsca pisaliśmy już kilkukrotnie, dziś jednak wrócimy do stosunkowo rzadko opisywanego epizodu tej historii dotyczącego zniszczeń podczas alianckiego nalotu i charakterystycznej asymetrii budynku, którą zmienił dopiero remont w latach 2013-2015.

Uszkodzenia, które naprawiono po 70 latach

Dziś dawny budynek Dworca Morskiego, w którym mieści się Muzeum Emigracji, wygląda tak, jak zaplanowali go architekci. I tak, jak wyglądał przed wojną. Przez lata jednak każdy, kto dorastał w Gdyni, kojarzył niesymetryczny kształt tego budynku - jakby wybrakowany po lewej stronie.

Ów brak był wynikiem wojennych zniszczeń, a konkretnie nalotu na Gdynię przeprowadzonego 9 października 1943 roku przez Aliantów, kiedy to porty w Gdyni i Gdańsku zostały zaatakowane przez sto sześćdziesiąt trzy amerykańskie bombowce.

Port w Gdyni podczas II wojny światowej, rok 1940. Po prawej widoczny też budynek Dworca Morskiego.

Dlaczego w ogóle doszło do tego ataku? Po zajęciu Gdyni, Niemcy stworzyli w mieście bazę dla okrętów Kriegsmarine, w której stacjonowały m.in. słynne U-Booty, terroryzujące podczas wojny floty Aliantów i statki handlowe państw walczących z III Rzeszą.

MS Piłsudski - przedwojenna duma Gdyni

Gdynia nadawała się na taką bazę idealnie, bo - ze względu na odległość od Wielkiej Brytanii - była trudnym celem dla alianckich bombowców, była również chroniona przez niemieckie myśliwce, które stacjonowały na terenie Rumi.

Uszkodzono Dworzec Morski, okrętów wroga jednak nie zatopiono

Jeszcze w pierwszej dekadzie XXI wieku budynek Dworca Morskiego wyglądał jak po wojnie - brakowało mu części oryginalnej bryły.

Mimo to jesienią 1943 roku doszło do skomasowanego ataku na niemiecką bazę. Alianci zatopili siedem statków handlowych, zniszczyli stanowiska U-Bootów, holownik i pływający dok. Uszkodzono także budynki stoczniowe oraz właśnie Dworzec Morski. Paradoksalnie jednak, choć w porcie znajdowało się wówczas siedem niemieckich okrętów wojennych - nie zniszczono żadnego z nich.

Wróćmy jednak do Dworca Morskiego. W wyniku bombardowania zniszczona została część hali pasażerskiej, a konkretnie jej północno-zachodni narożnik oraz ściana od strony Nabrzeża Francuskiego.

Ogłoszenia.trojmiasto.pl – Mieszkania w okolicy portu w Gdyni

⭐Okazja! Słoneczne 3pokoje w samym Centrum ⭐ 757 000 zł

Gdynia, Śródmieście

3 pokoje 55 m²

Wysoki standard przy lesie i 20min pieszo od morza 1 279 000 zł

Gdynia, Śródmieście

3 pokoje 75.56 m²

Mieszkanie 2 - pokojowe, Gdynia ul. Boisko 555 000 zł

Gdynia, Oksywie

2 pokoje 46.31 m²

Więcej w serwisie Ogłoszenia (381)

Szkody zostały prowizorycznie naprawione, ale ze względu na zniszczenie fundamentów budynku niemożliwe okazało się ponowne posadowienie elementów żelbetowych konstrukcji i odtworzenie oryginalnej bryły budynku.

Dziś w budynku Dworca Morskiego mieści się Muzeum Emigracji. Po remoncie oryginalna bryła budynku sprzed wojny została odtworzona.

Dokonano tego dopiero kilka lat temu w ramach generalnego remontu budynku, który zamienił go w działające do dziś Muzeum Emigracji.

Perła przedwojennej Gdyni

Dworzec Morski w Gdyni budowano w latach 1932-1933, zgodnie z projektem katowickiego oddziału berlińskiej spółki autorskiej. Prace budowlane wykonała firma Skąpski, Wolski, Wiśniewski. Efektem była nowoczesna bryła, zwieńczona ostrosłupowym świetlikiem. Na fasadzie znalazły się zaś dwie płaskorzeźby orłów polskich.

W latach 30. ubiegłego wieku Dworzec Morski pełnił rolę okna na świat - nie tylko dla Gdyni, ale i dla całej Polski.

]Wewnątrz również nie brakowało rozwiązań nowatorskich nie tylko jak na tamte czasy. Była tam placówka pocztowa, przechowalnia bagaży, kasy kolejowe, oddziały biur podróży, biura obsługi celnej i paszportowej, a sam dworzec był połączony z Magazynem Tranzytowym. Było to okno na świat, więc wyglądać też musiało światowo.

Dworzec Morski oddano do użytku 8 grudnia 1933 roku. Jego budowa trwała zaledwie 12 miesięcy, co dziś wydaje się terminem na granicy cudu. Warto jednak pamiętać, że dla władz młodej wówczas Gdyni i cieszącej się dopiero od kilkunastu lat niepodległością Polski jego budowa była niezwykle istotna.

Zdjęcia: Symbol Gdyni, który zbombardowali Alianci

53 Zobacz zdjęcia

Piotr Weltrowskip.weltrowski@trojmiasto.pl

Wydarzenia

Arka Agathe | 90. Urodziny Dworca Morskiego - Wielki Finał

muzyka na żywo, performance, jubileusz

Miejsca

Muzeum Emigracji Gdynia, Polska 1

Zobacz także

Przypłynęli na urodziny holownikiem

9 grudnia 2023 (21 opinii)

Planuj Tydzień: koncerty, kiermasze, Zamachowski i Kwaśniewski

Planuj Tydzień: imprezy świąteczne

7 grudnia 2023 (3 opinie)

Opinie (73) 1 zablokowana

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2023-12-08 14:55

Świetny artykuł, i zdjęcia.. (3)

..prosimy o więcej.

5 miesięcy
- 4 1
Twoja opinia

Zmień treść

..prosimy o więcej.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2023-12-08 15:20
  
  Artykuł nie jest znów tak świetny, ponieważ nie wspomina, że w Gdyni - i to przy Dworcu Morskim - było cumowanych (2)
  
  ileś jednostek ciężkich Kriegsmarine. A nie tylko "słynne U-booty". Cumowały tam dwa duże pancerniki (a co najmniej jeden), jeden pancernik kieszonkowy i co najmniej jeden ciężki krążownik, lekkich krążowników już nie wspominając. Niemcy się tym nie chwalą, aby nie podkreślać że "ci Polacy" byli w stanie stworzyć coś bardzo dobrego i użytecznego, za PRL też tego nie podkreślano za bardzo. No ale mamy już ponad 30 lat po PRL...
  
  5 miesięcy
  - 0 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  ileś jednostek ciężkich Kriegsmarine. A nie tylko "słynne U-booty". Cumowały tam dwa duże pancerniki (a co najmniej jeden), jeden pancernik kieszonkowy i co najmniej jeden ciężki krążownik, lekkich krążowników już nie wspominając. Niemcy się tym nie chwalą, aby nie podkreślać że "ci Polacy" byli w stanie stworzyć coś bardzo dobrego i użytecznego, za PRL też tego nie podkreślano za bardzo. No ale mamy już ponad 30 lat po PRL...
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2023-12-08 17:26
    
    (1)
    
    Teraz też tam czasem niemieckie okręty cumują więc zasadniczo nie wiele się zmieniło
    
    5 miesięcy
    
    0 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Teraz też tam czasem niemieckie okręty cumują więc zasadniczo nie wiele się zmieniło
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2023-12-08 17:36
      
      Ale "zasadniczo" są znacznie mniejsze. To już nie 53 tysiące ton pełnej wyporności bojowej Bismarcka czy Tirpitza
      
      Tak oni mówili w czasie wojny, np. dowódca Bismarcka, ale dane od lat podają to jako 49 tysięcy ton.
      
      5 miesięcy
      
      0 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Tak oni mówili w czasie wojny, np. dowódca Bismarcka, ale dane od lat podają to jako 49 tysięcy ton.
      Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2023-12-08 21:03

Szkoda, że kompletnie nikt, z autorem na czele nie zauważył, że na wstawionej fotce jest i Schleswig-Holstein lub Schlesien

Ta jednostka po prawej stronie fotki z 1940. Za narożnikiem nabrzeża. 2 kominy i dwie wieże artylerii głównej, po jednej z przodu oraz tyłu okrętu. A mało tego, przy boku dworca jest przycumowany inny dwukominowy, duży okręt wojenny Kr!egsmarine, może drugi z tych starych już wtedy pancerników tego samego typu.

5 miesięcy
- 3 0
Twoja opinia

Zmień treść

Ta jednostka po prawej stronie fotki z 1940. Za narożnikiem nabrzeża. 2 kominy i dwie wieże artylerii głównej, po jednej z przodu oraz tyłu okrętu. A mało tego, przy boku dworca jest przycumowany inny dwukominowy, duży okręt wojenny Kr!egsmarine, może drugi z tych starych już wtedy pancerników tego samego typu.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2023-12-10 10:35

Jak tam byli niemcy to raczej normalne ze ich zbombardowali.

Jak tam byli niemcy to raczej normałne ze ich zbombardowali. Ani niemca ani rosjanina nie powinno tam byc.

5 miesięcy
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Jak tam byli niemcy to raczej normałne ze ich zbombardowali. Ani niemca ani rosjanina nie powinno tam byc.
Regulamin dodawania opinii