Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Tęsknota za Lux Torpedą

Marek Gotard
2 maja 2009 (artykuł sprzed 15 lat) 
Opinie (167)
Grzegorz Fey prezentuje stare dokumenty kolejowe, m.in. listy przewozowe. Grzegorz Fey prezentuje stare dokumenty kolejowe, m.in. listy przewozowe.

Grzegorz Fey prezentuje stare dokumenty kolejowe, m.in. listy przewozowe.

fot. Marek Gotard/trojmiasto.pl

Z Trójmiasta do Warszawy jedzie się dziś ok. pięciu godzin. - Jest gorzej niż przed wojną - wzdychają znękani podróżni. To nie do końca prawda, ale jeśli porównamy rozwój kolei wtedy i dziś, to PKP powinno zrobić się wstyd.



fot. Marek Gotard

Budowę linii kolejowej łączącej Gdańsk z Warszawą rozpoczęto w roku 1852, a zakończono dopiero w roku 1877. Ponieważ przebiegała przez zabór rosyjski i pruski, linia miała dwa różne rozstawy torów, co ujednolicono dopiero po I wojnie światowej. Budując trasę nie myślano też o bezpośrednim ruchu pasażerskim między Warszawą a Gdańskiem. Tym zajęła się dopiero II Rzeczpospolita.

Dodatkowym utrudnieniem był też kawałek trasy, który przebiegał przez Prusy Wschodnie. Do niektórych pociągów, np. na stacji Olsztynek (Hohenstein) pasażerowie mogli wsiąść tylko uzbrojeni w paszporty. Przed wjazdem na terytorium Wolnego Miasta Gdańska czekała ich jeszcze polska kontrola paszportowa w Tczewie. Kto jechał dalej do Gdyni, ten po raz trzeci musiał wyciągać paszport opuszczając Gdańsk.

- Biurokracja paszportowo-celna nie była jednak jedyną przeszkodą wydłużającą czas podróży - opowiada Grzegorz Fey, pasjonat kolei. - Z Warszawy do Gdańska pociągi jeździły wówczas dwiema trasami, przez Laskowice lub Toruń i Bydgoszcz. Obie zbiegały się na węźle kolejowym w Tczewie. A tam układ peronu i torów wymagał skomplikowanych manewrów przy odczepianiu lokomotyw i dostawianiu nowych. Przestawianie wagonów i lokomotyw, do roku 1928 zajmowało nawet ponad pół godziny.

Systematyczny rozwój linii powodował jednak, że pasażerom podróżowało się coraz bardziej komfortowo i coraz szybciej. Kluczowy dla rozwoju całej polskiej kolei był rok 1936. Wtedy to na trasy wypuszczono wiele szybkich pociągów, których prędkość na niektórych odcinkach przekraczała 90 km/h, co jak na tamte czasy było bardzo przyzwoitym wynikiem. Oprócz np. słynnej "Lux Torpedy" mknącej po torach południa Polski, na szyny wypuszczono też "Strzałę Bałtyku", pociąg pospieszny relacji Warszawa-Gdynia-Gdańsk. Całą trasę ze stolicy nad morze pociąg pokonywał w 6 godzin i 38 minut.

Jakie były inne, "przedwojenne" czasy przejazdów pociągów na linii Gdańsk-Warszawa?

- Na trasie przez Toruń (466 km) układały się następująco: w roku 1927 - 9 godzin i 20 minut. W 1936 - 7 godzin i 24 minuty, a w 1939, 6 godzin i 52 minuty - wylicza Andrzej Massel, znawca starych i dzisiejszych kolei w jednym z numerów branżowego pisma "Świat kolei".

Dziś, gdy z powodu modernizacji kolejnego odcinka trasy Warszawa - Gdynia, pociągi skierowane będą na Toruń i Bydgoszcz, czas przejazdu już niewiele będzie się różnił od tego z roku 1939...

Przedwojenna podróż pociągiem z Warszawy do dzisiejszego Trójmiasta to nie tylko rozkłady jazdy i czas przejazdu. Ale także dworce.

W latach 1923 - 1926, w miejsce drewnianego baraku, wybudowano w Gdyni, w tak zwanym stylu narodowym, nowoczesny dworzec, nawiązujący swoim dworkowym stylem do ówczesnej zabudowy Kamiennej Góry.

Złośliwi twierdzili, że niezwykle harmonijne dzieło  inżyniera Romualda Millera ma w sobie trochę zakopiańskiego kościoła, trochę dworu i trochę kaszubskich klimatów. Faktem jednak jest, że  gdyby ten budynek zachował się do dziś, byłby zapewne jednym z najładniejszych w Polsce.

Dworkowy dworzec zniknął wiosną 1945 roku, zniszczony podczas walk o miasto. Gdyby przetrwał, jego los byłby i tak przesądzony. Bo już przed wojną okazał się za mały dla rosnącego tu lawinowo ruchu pasażersko - towarowego.

Pierwsze pociągi, jakie wjeżdżały do Gdańska zatrzymywały się przy dworcu na ul. Toruńskiej, na terenie dawnej wyspy Smolarnia, w pobliżu wyspy Spichrzów. Dworzec służył pasażerom do 1896 roku. Sam budynek spłonął w marcu 1945 roku.

O ile gdyński dworzec przypominał wielu kościół, to z gdańskim dworcem przez długi czas kojarzyła się... trąba słonia. I to wcale, nie ze względu na ociężałe gabaryty sympatycznego zwierzaka.

- Trąba słonia pojawiła się przy Dworcu Brama Wyżynna, który znajdował się na terenie dzisiejszego Dworca Głównego - opowiada Grzegorz Fey. - Dworzec powstał wraz z budową linii kolejowej do Nowego Portu. Ze względu na to, że w okolicach znajdowały się jeszcze bastiony i fosy miejskie dostęp do dworca możliwy był jedynie od strony dzisiejszej ulicy 3 Maja. Zbudowano więc specjalny pomost z kładkami i schodkami, który ze względu na dość krętą konstrukcję nazywano właśnie słoniową trąbą.

Dworzec Główny w Gdańsku jaki znamy dzisiaj, pojawił się na mapie miasta w roku 1900. Wkomponowujący się w okoliczną renesansowa zabudowę, gmach z 48-metrową wieżą zegarową, był swego czasu jednym z najnowocześniejszych obiektów tego typu. Dziś pod tym względem nie wyróżnia spośród innych polskich dworców.

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (167) ponad 10 zablokowanych

  • 2009-05-02 22:48

    niestety może okazać się, że po przebudowie niewiele się zmieni (1)

    15 lat

    • 0 1

    • 2009-05-02 22:52

      temat był już podejmowany - także na tym portalu - PKP nie chce (chyba nadal) wydać parę złotych więcej, by zakupić składy o wychylanym pudle, a tylko takie mogą na tej trasie rozwijać większe szybkości

      lobby południowe (np. krakowskie czy ślaskie) jest silne jak zwykle - tam wszystkie środki idą na każdą inwestycję, od kolei po autostrady czy lotniska, a na Pomorzu musimy się o wszystko bić, bo nasi 'politycy z Trójmiasta' nigdy nie potrafili nic załatwić dla swojego regionu

      przypominam choćby 'pospolite ruszenie' w sprawie A1

      gdy

      15 lat

      • 0 0

  • 2009-05-02 22:19

    i by the way

    dopóki w wielkim gmachu przy Dyrekcyjnej 2/4 siedzi wciąż ta sama banda jełopów - to w przyszłym roku do Warszawy IC pojedzie w ciągu 7 godzin a może więcej!

    Pankracy

    15 lat

    • 1 1

  • 2009-05-02 20:55

    ww

    15 lat

    • 0 0

  • 2009-05-02 18:56

    jest majówka, jest OK, zwyczajna na rożnach - wyluzujmy:-) (2)

    syf jest wszędzie
    podam przykład, o jezusłodkizacomniekarasz??
    jechałem dziś znowu do rumi (przez jedno I)
    na wysokości leszczynek wsiada dziewoja, dziarski parobek i pies
    i co widze? ona gestem zaprasza psa na siedzenie!! tak, tak! to tapicerowane co jest wyjątkiem w eskaemce!!!
    ojezusłodkiznowu ja?
    więc mówie - kotku pies na podłodze
    a ona - bo czemu?
    bo ma brudne łapy!
    nie ma brudnych łap!
    to czemu filądro nie położysz swoich giczołów na siedzeniu?
    bo są brudne!
    aha
    a na to jej kawalir - ja cie bronił nie bede, bo gościu ma racje
    sprówołaby bronić:-) w torbie miałem francuza na oko 2 kilo:-)
    reka noga mózg na ścianie
    a kawalirowi szacuneczek - lepiej późno niż wcale:-)

    g@llux

    15 lat

    • 11 1

    • 2009-05-02 20:51

      taaa teraz czworonogi to hrabiostwo na rekach nosza sweterki ubieraja a dzis widzialem heehh co prawda nie w Rumi na terenie posesji boksera hahah mial cos jakby slipy na zadzie buheheheh z dziura na ogon..a rzygac mi sie chce jak widze te paniusie z tymi yorkami na rekach blee...

      ART:)

      15 lat

      • 0 0

    • 2009-05-02 19:45

      gallux i w tym temacie absolutnie zgadzam się z tobą!

      kilkakrotnie oglądałem te same obrazki!

      i!

      zwracając w sposób delikutaśny uwagę - wychodziłem na durnia!

      ale co z tego, że walniesz "francuzem" jełopę - przegrasz!

      bo współpasażerowie uznają ciebie za intruza - nie kundla s****ącego na siedzisko!

      a to Polska właśnie!

      Pankracy

      15 lat

      • 0 0

  • 2009-05-02 20:25

    jak przeczytałe ten artykuł

    i tego całego Feya i Massela
    to ... zrzygałem się z zachwytu!
    "fahowcy" od kolei
    zaraz się dowiem że z Warszawy do Trójmiasta jechało się via Hel und Stoplz

    nie znawca

    15 lat

    • 5 3

  • 2009-05-02 19:35

    E tam, że się dworzec nie wyróżnia... Wyróżnia się i to jak!!! Śmierdzi tam tak, że na bezdechu trzeba przejść przez główny (teoretycznie reprezentacyjny) hol:/

    pachnący

    15 lat

    • 3 1

  • 2009-05-02 09:42

    Lisek chytrusek nam dowali niedługo :) (3)

    czekam na pomysły tego Pana.

    15 lat

    • 11 2

    • 2009-05-02 17:12

      Podpowieź dla Lisickiego (1)

      Wprowadzić opłaty za jazdę samochodem w terenie zabudowanym. A następnie zrobić podwyżkę tej opłaty. Korki w mieście znikną jak ręką odjął.

      amitolata

      15 lat

      • 0 0

      • 2009-05-02 18:05

        Facet, jak on to zrobi to masz normalnie u mnie w trąbę.

        Purtek

        15 lat

        • 0 0

    • 2009-05-02 10:59

      Tobie już nieźle w mózg dowaliło

      LOL

      15 lat

      • 0 3

  • 2009-05-02 17:36

    "dzis pod tym wzgledem nie wyroznia sie sposrod innych polskich dworcow" - owszem wyroznia sie syf jest i pelno brudasow bezdomnych.

    ART:)

    15 lat

    • 4 1

  • 2009-05-02 13:56

    (1)

    Gdański dworzec nie wyróżnia się spośrod innych dworców?? To pokażcie mi podobny w Polsce.

    15 lat

    • 9 2

    • 2009-05-02 14:44

      Opole Główne

      Niemal identyczny (zresztą nawet podobnie zasyfiony w środku).

      Opolanin

      15 lat

      • 1 1

  • 2009-05-02 09:42

    Gdańsk jest super !!! (8)

    Kocham to miasto i jego mieszkańców !!!

    milośniczka

    15 lat

    • 53 44

    • 2009-05-02 14:14

      gdansk jest tragiczny zawsze antypolski (1)

      TYLKO MIASTO Z MORZA I MARZEN

      15 lat

      • 4 5

      • 2009-05-02 14:25

        z morza i marzeń

        Ej,śledzie z Szczurem na czele nie napinajcie się tak bo Wam to morze marzenia zaleje.

        15 lat

        • 7 5

    • Opinia została zablokowana przez moderatora

    • 2009-05-02 10:30

      Przestań zachowywać się jak mieszkanka Gdyni.

      Nam w Gdańsku takiego PR nie trzeba.
      Szanuj się!

      ggg

      15 lat

      • 5 3

    • Opinia została zablokowana przez moderatora

      • 2009-05-02 09:55

        kocha sie za nic:-) interesowność to paskudna cecha

        g:-)

        15 lat

        • 7 2

    • Opinia została zablokowana przez moderatora

      • 2009-05-02 09:44

        cham i prostak

        g:-)

        15 lat

        • 2 7

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3226)

Najczęściej komentowane

Kleksem asfaltu w pękniętą gumę przy Zieleniaku

Kleksem asfaltu w gumę przy Zieleniaku

PSŻ Poznań - Energa Wybrzeże Gdańsk. Ile kosztuje wzmocnienie pozycji juniorskich?

Czy Wybrzeże ma kasę dla juniorów?

więcej

Najczęściej czytane