Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Gdyński krzyż portowy: pamiątka budowy miasta

12 maja 2010 (artykuł sprzed 14 lat) 
Opinie (135)
Najnowszy artykuł na ten temat Działki na sprzedaż, historyczny krzyż - pod ochronę
Krzyż w gdyńskim porcie postawili robotnicy w 1922 roku. Krzyż w gdyńskim porcie postawili robotnicy w 1922 roku.

Krzyż w gdyńskim porcie postawili robotnicy w 1922 roku.

ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni

Dziś krzyż stoi w cieniu budynku Sea Towers. Dziś krzyż stoi w cieniu budynku Sea Towers.

Dziś krzyż stoi w cieniu budynku Sea Towers.

fot. Natalia Pająk

Przydrożne krzyże, tak charakterystyczne dla polskiego krajobrazu, mają często głębsze znaczenie. Gdyńscy robotnicy postawili w latach 20. krzyż w podzięce za pracę przy budowie portu.



Były wznoszone w podzięce za otrzymane łaski, uzdrowienie z choroby, uratowanie z wojennej pożogi lub klęski żywiołowej. Stawiano je ponadto dla upamiętnienia nagłej śmierci. Kiedy człowiek zginął tragicznie w wypadku, w wyniku zabójstwa czy uderzenia pioruna, wierzono, że jego dusza nie zazna spokoju, dopóki nie zostanie postawiony przydrożny krzyż lub kapliczka.

I w Gdyni, gdy w 1922 roku była jeszcze wsią, postawiono pewien szczególny krzyż, który był zwiastunem nowej, lepszej przyszłości. Postawili go budowniczowie portu, w podzięce za pracę, jako wotum dziękczynne, ale również dla upamiętnienia doniosłego wydarzenia, jakim było uchwalenie przez Sejm Polski ustawy o Budowie Portu w Gdyni.

"Upoważnia się Rząd do poczynienia niezbędnych zarządzeń celem wykonania budowy portu morskiego przy Gdyni na Pomorzu, jako portu użyteczności publicznej" - słowa art. 1 ustawy o budowie portu w Gdyni, podjętej 23 września 1922 przez Sejm RP, uznawane są za formalny początek Portu Gdynia.

W 1930 roku Tadeusz Wenda zamieszkał w nowym budynku przy ul. Waszyngtona 38 zobacz na mapie Gdyni, gdzie mieściło się również biuro Naczelnika Budowy Portu. Dwa lata później, w 1932 roku, przeniesiono tam krzyż budowniczych portu. Jak podają ustne przekazy, niejednokrotnie modlił się przy nim Tadeusz Wenda.

W roku 1939 krzyż został zniszczony przez Niemców. Gdynianie pamiętali o trudzie swoich ojców i już w latach 1945/46 postawiono w tym samym miejscu nowy krzyż. Po trudach wojny znów trzeba było budować: odtworzyć port, którego falochrony były zniszczone w 90 proc., a nabrzeża w 45 proc., nie wspominając o infrastrukturze portowej i miejskiej oraz zablokowanych wrakami i minami kanałach portowych.

Taki sam los, jak Wendę, nieco zapomnianego w Gdyni, bez należytego i godnego pomnika, spotkał krzyż budowniczych portu. Dziś strzeże on ni to park, ni to parking. W zaniedbanym otoczeniu daje niechlubne świadectwo naszej pamięci o pionierach, którzy w pocie czoła budowali i odbudowywali fundamenty dzisiejszego portu i miasta. Uchwalony nowy plan zagospodarowania przestrzennego rejonu śródmieścia Gdyni, który obejmuje tereny Dalmoru i ulicę Waszyngtona, przewiduje nową strefę prestiżu miasta z nowoczesną zabudową.

Drewniany krzyż, smagany morskim wiatrem i jesiennym deszczem, oparł się niejednej burzy, ale czy oprze się nowoczesnej zabudowie? Czy w Gdyni, tradycyjnie nowoczesnej, jest miejsce na sentymenty, pamięć o jej korzeniach i twórcach?

Mariusz Pająk jest miłośnikiem historii Gdyni, historycznym i społecznym publicystą, przy tym wieloletnim radnym miasta, a także przewodniczącym rady dzielnicy Wielki Kack.

Zobacz także

Krzyż Portowy w Gdyni (2)

Opinie (135) ponad 10 zablokowanych

  • 2010-05-12 10:57

    Bardzo dobry artykul, kolejny z reszta

    14 lat

    • 5 0

  • 2010-05-12 11:15

    To Ja, czas do Toy To Ja :) i zmień sobie nick na "kopiuj wklej"

    słabo ?

    14 lat

    • 1 2

  • 2010-05-12 11:21

    fajny artykuł...

    więcej takich!

    FLY

    14 lat

    • 5 0

  • 2010-05-12 11:45

    na kazdym skrzyzowaniu krzyż... paranoja Polaków (6)

    zaniedbany... autorowi nieźle odbija, a co ma być centrum wszechświata?

    w Gdyni z każdego punktu widać jakiś krzyż, rzygać się chce - a co jakiś czas jakiemuś klesze odbija i buduje nowy, większy

    jesli ten krzyż przetrwa (jest mi to obojetne), to jak tam cokolwiek postawią będzie sobie stał gdzieś pod scianą i tyle

    14 lat

    • 4 9

    • 2010-05-12 11:50

      Krzyż to siła Polaków... (3)

      Dlatego tak go nienawidzicie...

      Svantobor

      14 lat

      • 4 3

      • 2010-05-12 12:16

        idiota? (2)

        14 lat

        • 3 4

        • 2010-05-12 12:23

          prawda cię boli (1)

          nie złamiecie nas

          Sv.

          14 lat

          • 3 3

          • 2010-05-12 20:16

            jednak nawiedzony idiota

            14 lat

            • 0 1

    • 2010-05-12 12:48

      Jak Ci sie miasto nie podoba to się wyprowadź komuchu, a może "ateisto"! (1)

      14 lat

      • 2 3

      • 2010-05-12 20:17

        komuchem to był sam Jezus :))))

        14 lat

        • 0 1

  • 2010-05-12 11:51

    dla nietórych.....

    symbolika, historia, pamięć to tylko słowa. Całość ich zasad życiowych widać w praktykowanej symbolice; pół litra na stole, genitalia na krzyżu i grube uda na oczach. To nie jest brak wykształcenia - to brak chęci życia na tym poziomie jaki przystoi człowiekowi.
    Dziwnie się sĸłada, ze pojęcie państwa polskiego zaczyna się od walki o krzyż i walki z krzyżem. Wiele razy wycinano krzyże w ramach buntów przeciwko całkiem czemu innemu, przeciwko ludzkiej pazerności ! W ciągu ostatnich tygodni szczególnie to widać.
    Historia MIASTA Gdyni właśnie od tego krzyża się zaczyna i choćby ten drobny fakt należy uszanować. Uchwała rządu to papier w odległej Warszawie. Krzyż to symbol tych narodzin jakie stały się faktem. Ślicznie nam wyrosło to dziecko ludzi myślących i w ogromnej masie wcale nie wykształconych, bo przecież nie wykształcenie tworzy a rozsądek.

    Piotr I

    14 lat

    • 6 0

  • 2010-05-12 13:14

    Widać, że w komentarzach ujawniły się jadowite typki: od czerwonej gwiazdy, od gwiazdy i świecznika oraz od cyrkla, kielni i (2)

    trójkąta... Możecie wylewać jad i żółć, ale Polaków nie złamiecie, nasza chrześcijańska i słowiańska tożsamość jest odporna na wasze toksyny...
    Wasze żenujące, słabowite ataki na krzyż i naszą tożsamość tylko nas uodporniają, jak szczepionka...
    :-)

    Svantobor

    14 lat

    • 7 3

    • 2010-05-12 13:58

      (1)

      Na szczęście katooszołomstwo twojego pokroju to gatunek stopniowo ginący

      14 lat

      • 0 3

      • 2010-05-12 14:06

        Rozbawiłeś mnie... twoją skowyczącą bezsilnością...

        Możecie nam... wiesz co...
        ;-)))

        Sv.

        14 lat

        • 2 0

  • 2010-05-12 15:38

    Ochrona krzyża (1)

    Krzyż jest chroniony zapisami w planie zagospodarowania przestrzennego, gdyż teren na którym stoi znajduje się w obszarze innego planu (nr 1101), a nie tego dla Dalmoru (nr 1103) - myślę że autor artykułu pomylił nieco lokalizację. Zapewniam wszystkich zainteresowanych, że z racji historycznego znaczenia tego miejsca zapewniliśmy mu ochronę. Mam nadzieję, że miejsce to będzie trwałym symbolem naszej historii. Szczegóły w poniższych linkach (karta terenu 02 U, zapisy w par. 5 pkt 1 ust. 3 oraz w zapisach karty terenu.
    http://www.gdynia.pl/g2/2007_01/4991_filebig.jpg
    http://www.gdynia.pl/g2/2009_12/32233_fileot.pdf

    Andrzej Bień - radny miasta

    14 lat

    • 5 5

    • 2010-05-12 19:40

      Palny jeszcze nigdy niczego w Gdyni nie zabezpieczyły

      Tak samo w planie zagospodarowania chroniono linię zabudowy w Orłowie przy ul Orlowskiej. I co deweloper wybudował i buduje pomimo zakazu.

      AnnA

      14 lat

      • 4 0

  • 2010-05-12 19:14

    Jak napisał autor "postawiono pewien szczególny krzyż, który był zwiastunem nowej, lepszej przyszłości" mamy tą lepszą przyszłość co widać spoglądając na Sea Tower i oby więcej takich wspaniałych wieżowców. Wystarczy, że w Gdańsku idą za przeszłością jedyne co tu robią to renowują stare przedwojenne kamienice i budują jakieś niepotrzebne muzea np. Bursztynu. Ciesze się, że w trójmieście jest miejsce gdzie rozwija się nowoczesna wysoka architektura, która nie ogląda się w przeszłość ale patrzy w przyszłość.

    ja

    14 lat

    • 2 2

  • 2010-05-12 21:22

    Pamięć.

    Nie wielkie,marmurowe i w najlepszych lokalizacjach pomniki są najważniejsze,najcenniejsze,ale właśnie takie jak ten krzyż.Postawili go ludzie zwyczajni,robotnicy na chwałe młodego budowanego miasta.Zniszczenie tego pomnika,zapomnienie o nim znaczyło by że włodarze Gdyni nie szanują pamięci tych dzięki którym zamieszkujemy w tym pięknym mieście i to dzięki nim ono powstało.BEZ NICH NIE BYŁO BY TU I NAS I PRZEDE WSZYSTKIM TYCH KTÓRZY BY ZABUDOWALI TO CENNE MIEJSCE.
    APELUJĘ DO WŁODARZY GDYNI UCHROŃCIE TEN POMNIK PRZED ZAPOMNIENIEM I ZNISZCZENIEM.

    Cinek

    14 lat

    • 4 0

  • 2010-05-13 12:10

    Zblizamy sie do UE

    w zwiazku z tym na zadne symbole narodowe, religie, pamiatki, jezyk ojczysty nie maja racji bytu, zreszta nasza mlodziesz juz podlego indoktrynacji.zachodniej kul

    Kefrens

    14 lat

    • 0 2

1
2
3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (2)

Najczęściej komentowane

Hamowanie przed innym autem to zwykła bandyterka

Hamowanie przed autem to bandyterka

Egzamin z matematyki nie dla wszystkich?

Egzamin z matematyki nie dla wszystkich?

więcej

Najczęściej czytane