• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Burzliwe losy najważniejszej ulicy Gdyni

Michał Sielski
10 lutego 2016 (artykuł sprzed 8 lat) 

Po II wojnie światowej miała być "aleją Zwycięstwa", a nazwę "10 Lutego" nadano jej wcale nie ze względu na obchodzone tego dnia urodziny miasta. Poznaj zawiłą historię prostej jak strzała ul. 10 Lutego zobacz na mapie Gdyni, która powstała zanim obchodząca dziś urodziny Gdynia otrzymała prawa miejskie.



10 lutego Gdynia - historia



Ulicę 10 Lutego w dzisiejszym przebiegu wytyczono już w 1908 roku. Znacznie przed nadaniem praw miejskich, a nawet przed zaślubinami Polski z morzem. Miała ułatwić letnikom dotarcie nad morze. Już wtedy do Gdyni zjeżdżali bowiem turyści, zwabieni dzikością plaż i jednocześnie rozwijającym się tuż obok prężnym, miejskim ośrodkiem. Początkowo droga była oczywiście gruntowa. Obsadzono ją jednak szpalerem drzew, a "Encyklopedia Gdyni" podkreśla, że miała mieć charakter reprezentacyjny, więc zarezerwowano na nią aż 13 metrów szerokości. Po obu stronach były dwumetrowej szerokości chodniki, a na końcu - gdzie dziś jest Skwer Kościuszki zobacz na mapie Gdyni - stał Dom Kuracyjny.

Większość charakterystycznych budynków przy ul. 10 Lutego przetrwała wojnę i stoi do dziś. Większość charakterystycznych budynków przy ul. 10 Lutego przetrwała wojnę i stoi do dziś.
Nie od razu miała dzisiejszą nazwę. Początkowo była to Kurhausstrase lub Kurhausalee, czyli ulica lub aleja Kuracyjna. Niektórzy mieszkańcy zapamiętali nazwę Zdrojowa, która także funkcjonowała w powszechnej świadomości. Miała zastąpić ul. Wiejską (obecnie Starowiejska), która była wąska, kręta i prowadziła bliżej zabudowań robotników budujących port niż miejskiej plaży. Dlatego ul. Kuracyjna szybko zaczęła zyskiwać na znaczeniu.

W latach 20. zaczęła być już reprezentacyjną ulicą Gdyni, choć wcześniej nie brakowało na niej budek z pamiątkami i jedzeniem dla letników. Zmieniono więc nazwę na ul. 10 Lutego - by upamiętniała zaślubiny Polski z morzem, które odbyły się tego dnia. W latach 1928-1929 zbudowano gmach Banku Polskiego, w tym samym roku naprzeciwko niego stanął gmach Banku Gospodarstwa Krajowego oraz siedziba Poczty Głównej. Większość zabudowy to okres międzywojenny. Pierwszego murowanego budynku przy ul. 10 Lutego już jednak nie ma. Stał przy skrzyżowaniu z ul. Świętojańską zobacz na mapie Gdyni od 1910 roku i mieścił się w nim pensjonat oraz restauracja, ale zniszczono go w czasie okupacji. Jest tam teraz skwer Żeromskiego, który swą nazwę zawdzięcza właśnie temu, że znakomity pisarz bywał w pensjonacie i spędzał tam sporo czasu.

Do dziś oglądać możemy za to dom mieszkalny pierwszego wójta Gdyni Jana Radtkego. Niepozorny budynek stoi na rogu ul. Świętojańskiej i 10 Lutego zobacz na mapie Gdyni, naprzeciwko Infoboksu. W dawnych czasach wyróżniała go wieżyczka, ale wtedy okoliczna zabudowa była znacznie niższa.

ZUS, czyli PLO, czyli Urząd Miasta - historia ulicy 10 lutego w Gdyni



  • Po wkroczeniu Niemców podczas II wojny światowej na budynku, w którym dziś mieści się Urząd Miasta, wisiała swastyka. Miejska legenda głosi, że za próbę jej ściągnięcia młody mężczyzna zapłacił życiem.
  • Dziś na dawnym budynku PLO góruje flaga Gdyni. Po prawej dawny Bank Polski, który jest na sprzedaż.
  • Budynek PLO - flaga Gdyni, Polski i Unii Europejskiej.
  • Budynek PLO i dawny Bank Polski 09.02.2016 Gdynia, ulica 10 Lutego
Dzisiejsza druga siedziba gdyńskiego Urzędu Miasta zobacz na mapie Gdyni jeszcze niedawno znana była głównie jako biurowiec Polskich Linii Oceanicznych. Niewiele osób jednak pamięta, że gdy budowano go w latach 1934-1936, był budynkiem mieszkaniowo-biurowym Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych, a później ZUS-u. Stał się symbolem Gdyni i modernizmu - nurtu architektonicznego, charakteryzującego się m.in. obłymi narożnikami czy balkonami.

Przed II wojną światową mieściła się tam kawiarnia, a zimą w niedziele urządzano przed nią kuligi. Odbywały się tam też parady czy protesty robotników. Aż wybuchła wojna i ul. 10 Lutego musiała się swej nazwy pozbyć.

  • 1939 rok. Hermann Goering Strasse, a po prawej stronie dom wójta Radtkego z charakterystyczną wieżyczką.
  • Dom wójta Radkego nie przypomina obecnie najbardziej reprezentacyjnego gmachu przy ul. 10 Lutego.
  • W 1963 roku na ul. 10 Lutego przeprowadzano ćwiczenia w neutralizacji ataku chemicznego.
  • Kamienica Bolesława i Genowefy Orłowskich. W miejscu dawnego pensjonatu jest już tylko skwer Żeromskiego.
  • Charakterystyczny bruk na zewnętrznych pasach ul. 10 Lutego pozostał do dziś.
Niemcy nazwali ją imieniem jednego z najbliższych współpracowników Adolfa Hitlera - Hermann Goering Strasse. Na dzisiejszej siedzibie urzędu powieszono więc flagę ze swastyką, która bardzo kłuła w oczy gdynian. Miejska legenda głosi, że jeden ze śmiałków próbował ją kiedyś zdjąć, ale został przez Niemców zastrzelony. Ile w tym prawdy? Nie wiadomo, żadne naukowe źródła tej informacji nie potwierdzają, choć - z drugiej strony - wcale nietrudno w to uwierzyć.

Wygraliśmy wojnę, chwalmy się ulicą 10 lutego w Gdyni



  • Skrzyżowanie ul. 10 Lutego i Świętojańskiej w 1918 roku i widoczny dom wójta Radtkego.
  • Budynek Poczty Polskiej 09.02.2016 Gdynia, ulica 10 Lutego
  • Główne wejście do gmachu Poczty Polskiej.
  • Budynek Poczty Polskiej 09.02.2016 Gdynia, ulica 10 Lutego
  • Budynek Poczty Polskiej 09.02.2016 Gdynia, ulica 10 Lutego
Po zakończeniu II wojny światowej w mieście zapanowała ogólna euforia. Udzieliła się także części radnych miasta, którzy oczywiście zmieniali wszystkie nazwy ponownie na polskie. Pojawił się jednak pomysł, by najważniejsza ulica w Gdyni nie wróciła do pierwotnej nazwy. Miała za to zostać dumną aleją Zwycięstwa. Ostatecznie zdecydowano jednak, że aleja Zwycięstwa będzie prowadzić do Gdańska.

Najnowsza historia ulicy to już uzupełnianie zabudowy i dwa nowe centra handlowe. W 1998 roku kupcy zbudowali dom handlowy Batory zobacz na mapie Gdyni, a w 2004 roku niemal naprzeciwko powstało Centrum Kwiatkowskiego zobacz na mapie Gdyni.

Gdynia świętuje 90. urodziny

Gdynia będzie świętować urodziny niemal przez cały rok, ale najwięcej wydarzeń odbędzie się w środę. O godz. 12 zaczną się uroczystości pod Pomnikiem Marynarza Polskiego zobacz na mapie Gdyni z udziałem samorządu gdyńskiego i mieszkańców, na godz. 13 planowany jest urodzinowy toast gorącą czekoladą przed gdyńskim InfoBoxem zobacz na mapie Gdyni, a o godz. 17 uroczysta sesja Rady Miasta Gdyni w Teatrze Muzycznym (wstęp na zaproszenia), na której obecny ma być prezydent RP Andrzej Duda. Pół godziny przed jej rozpoczęciem manifestacje obok teatru zobacz na mapie Gdyni zapowiedzieli zarówno jego stronnicy, jak i przeciwnicy.

Z okazji urodzin miasta specjalną ofertę przygotowała też Poczta Polska. Wysyłając paczkę lub list z Urzędu Pocztowego przy ul. 10 Lutego 10, przez najbliższe 28 dni stosowany będzie gdyński datownik okolicznościowy, zaprojektowany z okazji 90-tych urodzin. W dniu 10 lutego będzie można wysyłać korespondencję odatowaną datownikiem, zaś przez kolejne 27 dni przekasowywane nim będą już tylko przesyłki filatelistyczne.

Zobacz także: Wielki konkurs na urodziny Gdyni.

Opinie (180) 6 zablokowanych

  • Polecam:

    http://zawodaktor.salon24.pl/695550,selbstschutz-wrzesien-listopad-1939

    • 2 1

  • Urodziłem się w Gdańsku, wychowałem w Sopocie, mieszkam w Pruszczu (2)

    a Gdynię I tak kocham

    • 19 1

    • BDB (1)

      Bo to nasze miasto...

      • 4 1

      • morze nasze może ...

        kto to pamieta ze szkoly?

        • 4 1

  • Z okazji 90.ur.Gdyni warto pomyśleć o Oddziale Muzeum M.Gdyni (1)

    w formie SKANSENU, a do tego doskonale nadawały by się np. tereny po "Pekinie" i tam można by poprzenosić w całości charakterystyczne dla Gdyni budynki i budowle np. dom mieszkalny pierwszego wójta Jana Radtkego, a w miejsce jego postawić okazałą nawiązującą do modernizmu kamienice.

    Przecież takie przenosiny domów sa bardzo popularne zwłaszcza w USA i innych. Należy zamówić jego projekt, uzyskać pozwolenie na budowę i dopełnić takich samych formalności jak podczas budowy zupełnie nowego budynku. To byłaby najlepsza "rewitalizacja\" Do takiego domu do przeniesienia i tak warto wiedzieć, jakim materiałem dysponujemy, i tę wiedzę przekazać następnie w formie planszy i folderów. Dlatego konieczna jest szczegółowa inwentaryzacja zwłaszcza, że część będzie rozbiórkowa. Taki dom będzie dokładnym odwzorowaniem przenoszonego i zostanie wybudowany w kontekście dawnego jego usytuowania na nowych fundamentach o takim samym obrysie, lecz wewnątrz może przybyć sprzętów techniczno technologicznych, które pozwolą na utrzymywanie i monitoring oraz potanienie w eksploatacji. Oglądając materiały widzę, że najczęściej przenoszą je miłośnicy stylowego budownictwa, ciekawej architektury czy zamiłowani w historii budownictwa. Nowy/stary budynek jest lepiej zakonserowany i zabezpieczony i składa się z reguły w odległości do kilkudziesięciu kilometrów od miejsca, gdzie stał pierwotnie. Ułatwia to ponowne harmonijne wpisanie się domu w krajobraz, poza tym pozwala oszczędzić na kosztach transportu, które mogą być dość wysokie.

    Sam oglądając wiele różnych skansenów w świecie zawsze podziwiałem ich urok poprzez pieczołowitość odtworzenia, a miejscowa społeczność za niewielkie pieniądze mogła pracować tam jako konserwatorzy ale i aktorzy przeszłości.

    • 4 10

    • gdzie mozna skladac cv?

      • 2 0

  • tam mialem mieszkac

    ale rzucilo mnie hen do Gdanska (do Stoczni). Poniekad dlatego, ze partyjni i wojskowi byli tam preferowani jesli chodzi o dostep do mieszkan za komuny.
    Pozniej juz po 1991 pokochalem Sopot.

    • 4 0

  • ciekawee czy wygwiżdżą maliniaka (4)

    • 10 8

    • ciebie buraczany buraku z buraczarni buraczanej (2)

      milcz jesli jestes zbyt ograniczony by rozumiec czym jest swieto narodowe Polski.

      • 7 7

      • Święto narodowe? (1)

        Czego się nawciągałeś dzisiaj? Patrzę w kalendarz i żadnego święta narodowego nie widzę.

        • 4 4

        • Zaslubiny Polski z Morzem.

          Ty szukales swieta panstwowego pewnie. Wybaczam Ci niefrasobliwosc. Ale nastepnym razem popraw sie i poczytaj.

          • 5 5

    • Jajam go obrzucac...

      • 0 4

  • Tak

    Gdynia jest urokliwa,ma to Coś...mimo 90 lat...
    Dalszej prosperity życzę...

    • 6 2

  • bedzie wspaniale swieto (8)

    o17-stej przyjezdza nasz Prezydent.

    • 12 19

    • Załóż buty kościołowe. (1)

      Wstyd z takiej okazji w byle ciuchu z domu wyjść.

      • 5 6

      • ubiore mundur

        Bo jestem Strazakiem Ochotniczym. Wypatruj mnie dziewczyno.

        • 6 1

    • niestety (5)

      no niestety przyjeżdża wasz prezydent,wprawdzie nikt go nie zapraszał ale cóż.....

      • 6 7

      • (1)

        a na co on tu liczy?

        • 5 6

        • nawącha się smrodu śledzi .....

          • 1 4

      • jestem pierszym obywatelem

        to jego powinnosc pelnic honory.
        Poza tym kto mialby zapraszac go do wlasnego domu? Zaprosic moze go prezydent Czech.

        • 6 4

      • nasz,nie wasz szmaty pełowskie! (1)

        • 3 1

        • lemingu tylko na wyzwiska cie stac, idz pomachac konczacemu prezydenture

          • 0 0

  • koncert pierwszego skladu Leszczy by sie przydal na te okazje

    mogliby zagrac hit "Ulice Gdyni" o latach 70-tych.

    • 4 0

  • tylko centrum się liczy (1)

    widać we wszystkich artykułach o Gdyni, że tylko centrum się liczy
    Włodarze - Panie Wojciechu Szczurek, Pani Katarzyno Spychała - przyjedźcie w końcu i ruszcie się zza swoich biurek - i sprawdźcie w jakim stanie jest Wasza nieruchomość na Lipowej 48 w Gdyni na 90 lecie miasta z marzeń i morza

    przeraża mnie Wasze postępowanie
    to już Wasza ostatnia kadencja - więcej Gdynianie na Was nie zagłosują

    • 9 3

    • pisz za siebie

      ja moja cała rodzina i liczni znajomi będziemy głosowali na prezydenta Szczurka!!!!Z kim bym nie rozmawiała to każdy zadowolony jest ,jedynie na tym portalu kilka oszołomów można poczytać.....na przyszłość proszę pisać w imieniu swoim a nie Gdynian.

      • 1 4

  • tu w roku 70-tym (1)

    byla najkrwawsza wladza komunistyczna. partyjni urzednicy przeciw robotnikom wystapili.

    • 8 3

    • chyba odwrotnie

      • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane