Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Afropolak pod tunelem

Michał Stąporek
21 lutego 2013 (artykuł sprzed 11 lat) 
Opinie (173)
Tuneli w Trójmieście jest sporo, dlatego też często mamy okazję popełnić błąd mówiąc, że coś znajduje się "pod tunelem" zamiast "w tunelu". Tuneli w Trójmieście jest sporo, dlatego też często mamy okazję popełnić błąd mówiąc, że coś znajduje się "pod tunelem" zamiast "w tunelu".

Tuneli w Trójmieście jest sporo, dlatego też często mamy okazję popełnić błąd mówiąc, że coś znajduje się "pod tunelem" zamiast "w tunelu".

fot. Łukasz Unterschuetz/trojmiasto.pl

O język polski warto dbać na co dzień, nie tylko 21 lutego, gdy przypada międzynarodowy dzień języka ojczystego. Sęk w tym, że zmiany w języku sprawiają, że możemy popełnić błąd lub zostać uznani za niegrzecznych, nawet gdy mamy najlepsze intencje.



  • Poseł PO John Abraham Godson stał się jedną z bardziej rozpoznawalnych postaci polskiego życia politycznego. Poseł PO John Abraham Godson stał się jedną z bardziej rozpoznawalnych postaci polskiego życia politycznego.

    Poseł PO John Abraham Godson stał się jedną z bardziej rozpoznawalnych postaci polskiego życia politycznego.

    archiwum prywatne

  • Nazywanie duchownego prawosławnego "popem" może być odebrane jako próba obrażenia go. Nazywanie duchownego prawosławnego "popem" może być odebrane jako próba obrażenia go.

    Nazywanie duchownego prawosławnego "popem" może być odebrane jako próba obrażenia go.

    fot. Stanisła Bednarz/KFP

Gdy mówimy o czystości języka, najczęściej mamy na myśli walkę z niemądrymi i niepotrzebnymi zapożyczeniami z innych języków, wulgaryzmami i błędami językowymi, wynikającymi bądź z niedbalstwa, bądź z niewiedzy.

"Bynajmniej" używane jako pozornie elegancki zamiennik słowa "przynajmniej" (podczas gdy "bynajmniej" oznacza "na pewno nie"), "spolegliwy" jako "uległy" (podczas gdy oznacza to kogoś godnego zaufania), "wziąść" zamiast "wziąć", "pod tunelem" zamiast "w tunelu" - błędów, jakie popełniamy w codziennym języku jest mnóstwo.

Dlaczego je robimy? Bo czytamy niewiele książek, bo się spieszymy, bo media, z którymi obcujemy na co dzień, używają coraz prostszego języka.

Wydaje się jednak, że czasami to sam język zastawia na nas pułapki. Zmiany w języku sprawiają, że możemy popełnić błąd, bądź zostać uznanymi za niegrzecznych, nawet gdy mamy najlepsze intencje.

Kilka tygodni temu opublikowaliśmy artykuł o grupie młodych mężczyzn z Wejherowa, którzy mimo swojej głuchoty, postanowili założyć drużynę rugby.

Po publikacji artykułu dostaliśmy sporo podziękowań od osób związanych ze środowiskiem niesłyszących, ale i jeden bardzo ostry list, w którym oburzony czytelnik napisał, że nazywając niesłyszących głuchoniemymi obrażamy ich. Zamiast tego powinniśmy mówić o nich "głusi", bądź właśnie "niesłyszący" - przekonywał. Poza tym głuchoniemy to osoba jednocześnie niesłysząca i nieumiejąca mówić, a skoro oni posługują się językiem migowym, to na taką nazwę nie zasługują...

Czy zwracasz uwagę innym, gdy popełniają błędy językowe lub używają niepolskich słów?

To o tyle dziwne, że przez lata to właśnie formę "głuchoniemy" traktowano jako bardziej elegancką, zaś formę "głuchy" jako mało delikatną i niegrzeczną. Trochę jak "niewidomy" i "ślepy". "Głuchy jesteś?" - pytamy się, gdy w krótkich, żołnierskich słowach chcemy komuś zwrócić uwagę, że nie słucha nas dostatecznie uważnie. Innym przykładem obcesowego użycia słowa jest powiedzenie "Czego głuchy nie usłyszy, to zmyśli".

No, ale skoro stowarzyszenie niesłyszących nazywa się Polski Związek Głuchych, to w jakiś sposób autoryzuje to słowo.

Problem może pojawić się też, gdy grzecznie chcemy opisać urodzonego w Afryce mieszkańca Polski. Jednym z bohaterów debaty o związkach partnerskich był łódzki poseł PO John Godson. Dla oceny jego pracy w parlamencie nie ma żadnego znaczenia kolor skóry, ani pochodzenie, ale jeśli jednak z jakiegoś powodu chcemy zwrócić uwagę na tę cechę posła, to w jaki sposób powinniśmy to zrobić grzecznie?

Przez lata część mieszkańców Afryki nazywaliśmy w języku polskim Murzynami. Choć to słowo wywodzi się od słowa "Maur", pochodzącego od łacińskiego maurus, czyli "czarny", w pewnym momencie zostało uznane za obraźliwe. Z jakiego powodu? Podobnie jak ze słowem "głuchy" pojawia się ono w nieżyczliwych powiedzeniach "Murzyn zrobił swoje, murzyn może odejść" czy "biały murzyn", używanym na określenie kogoś wykorzystywanego w pracy.

Jednak w badaniu CBOS z 2007 roku tylko 19 proc. respondentów odpowiedziało, że słowo "Murzyn" obraża.

Nawet jeśli "Murzyna" zastąpimy oficjalnym słowem "czarnoskóry", to czy cokolwiek to zmieni? Chyba nie, skoro etymologia tych słów jest podobna.

Amerykanie, którzy przodują w naprawianiu świata poprzez zmiany w języku, ukuli termin "Afroamerican", a w polskim internecie znajdziemy dowody na to, że słowo "Afropolak" używane jest w niektórych środowiskach, choć przecież arabskich mieszkańców Afryki nie nazwiemy w ten sposób.

Wśród obecnych w polszczyźnie słów pozornie niewinnych, jest także słowo "pop", określające kapłana Kościoła prawosławnego i greckokatolickiego. Co w nim złego? Otóż w krajach, gdzie religia prawosławna była w jakiś sposób prześladowana (przede wszystkim w Związku Radzieckim) nabrało ono pejoratywnego znaczenia na skutek państwowej propagandy. Wcześniej, przez całe stulecia, było to słowo neutralne, używane nawet na określenie kapłanów Kościoła katolickiego. Zdaniem niektórych wiernych słowo "pop" znaczy dziś tyle co "klecha".

Wygląda więc na to, że niektóre błędy nie wynikają wyłącznie z niedouczenia i braku dbałości o poprawne wysławianie się, ale i ze zmian w kulturze, za którymi nie zawsze jesteśmy w stanie nadążyć.

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (173) 10 zablokowanych

  • 2013-02-21 13:01

    (2)

    byly my w szkole pszecie :)

    11 lat

    • 44 4

    • 2013-02-21 13:49

      nie bedzie mnie murzyn z klamliwej partii palaczy ziola i pilkarzy (1)

      z 7 bolesci uczyc polskiego jezyka. KONIEC

      sds

      11 lat

      • 8 19

      • 2013-02-21 13:51

        "OD siedmiu boleści"

        A ja mogę?

        Ani murzyn, ani z kłamliwej partii

        11 lat

        • 28 1

  • 2013-02-21 13:02

    Ogarnijcie się. PWN SJP mówi: (2)

    1. «taki, który wzbudza zaufanie i można na nim polegać»

    2. pot. «taki, który łatwo ustępuje i podporządkowuje się innym»

    Obie formy są poprawne.

    dr_Jake

    11 lat

    • 30 9

    • 2013-02-21 13:05

      mylisz się (1)

      pot. = potocznie = niepoprawnie

      11 lat

      • 9 21

      • 2013-02-21 15:28

        Mylisz się

        Potocznie nie jest jednoznaczne z niepoprawnie.

        11 lat

        • 13 1

  • 2013-02-21 13:03

    (2)

    Poprawność polityczna i lewacka głupota doprowadzi nas do zagłady

    taz

    11 lat

    • 78 18

    • 2013-02-22 00:10

      ...

      jaka lewacka?? głupota nie ma orientacji politycznej

      "urodzony w Afryce mieszkaniec Polski. Jeden z bohaterów debaty o związkach partnerskich był łódzki poseł PO John Godson"
      nie Murzyn, nie Czarnuch, ale zwykły Burak!

      11 lat

      • 5 9

    • 2013-02-22 07:02

      Posłuchajmy zatem o Twoich niepoprawnych politycznie sposobach na ratunek. Czy będziesz o nich krzyczał z mównicy czy Twój wódz będzie?

      11 lat

      • 1 3

  • 2013-02-21 13:03

    ja słyszę często "wyłanczam" : ) (17)

    rychztych

    11 lat

    • 79 1

    • 2013-02-21 13:13

      widocznie maja w domu wyłanczniki (3)

      i włanczniki

      Mnie to również mierzi

      11 lat

      • 37 3

      • 2013-02-21 18:28

        Kaszebe (2)

        To po kaszubsku jest

        hehe

        11 lat

        • 4 1

        • 2013-02-22 10:25

          a co po kaszubsku znaczy tusk, no co taki mądry ? (1)

          ConDonek

          11 lat

          • 3 0

          • 2013-02-22 11:43

            As - w kartach

            z

            11 lat

            • 0 1

    • 2013-02-21 13:53

      a ja, że ktoś jedzie na domek ! (4)

      iks

      11 lat

      • 8 2

      • 2013-02-21 14:06

        A mnie wkurza wyrażenie (3)

        "na klubie", stosowane przez posłów. "Było uzgadniane na klubie" doprowadza mnie do szewskiej pasji.

        11 lat

        • 21 3

        • 2013-02-21 15:36

          Przecież to są największe prymitywy i tumany w kraju (1)

          Loko

          11 lat

          • 19 0

          • 2013-02-22 07:47

            Wybierane przez takich samych albo i głupszych prymitywów

            11 lat

            • 9 0

        • 2013-02-22 08:06

          A uczyles się "na lekcji"?

          A uczyles się "na lekcji", "na zajęciach WFu"? Dowiedziałeś się "na konferencji", zapoznałeś się z tematem "na spotkaniu"? "Na klubie" jest skrótem myślowym od "na posiedzeniu klubowym", który w żargonie nazywa się po prostu "klub" - "mamy klub jutro o 15'tej" - tak jak się mówimy "mamy dyskotekę jutro".

          Rozumiem, że "na klubie" może razić - ale niech razi w takim samym stopniu "na lekcji" (zamiast "podczas" lub "w trakcie" lekcji), itd.

          Karol

          11 lat

          • 3 2

    • 2013-02-21 14:10

      CHŁOPACY (4)

      A ja często słyszę "CHŁOPACY", zamiast "chłopcy" lub "chłopaki". I niech mi ktoś podpowie jak to się do ku.. nędzy odmienia?!
      kogo czego? - chłopaców?!
      z kim z czym? - z chłopacami?!
      Jestem z poza Trójmiasta i bardzo mnie to irytuje..

      dejw

      11 lat

      • 18 2

      • 2013-02-21 14:20

        "z poza" Trójmiasta najczęściej popisują się mówiąc: (2)

        na Wrzeszczu, Oliwie (zamiast we Wrzeszczu, Oliwie), w Przymorzu, w Suchaninie

        koszmar&masakra

        11 lat

        • 9 2

        • 2013-02-21 14:30

          no tak.. sory za orta ;)

          de

          11 lat

          • 4 0

        • 2013-02-21 15:06

          Ale zamiast mówić na Oruni, dla odmiany mówią w Oruni

          Borys_q

          11 lat

          • 3 0

      • 2013-02-21 14:26

        A nawet spoza Trójmiasta...

        11 lat

        • 5 0

    • 2013-02-21 14:40

      o o ty też włanczasz

      11 lat

      • 5 0

    • 2013-02-21 20:49

      notorycznie słyszę "pisze " o czymś już napisanym (1)

      rychztamtych

      11 lat

      • 5 1

      • 2013-02-22 16:35

        a co w tym dziwnego? zamiast pięciu sylab dwie.

        11 lat

        • 0 0

  • 2013-02-21 13:05

    jest różnica, czy robimy komuś łaskę czy laske (6)

    BM

    11 lat

    • 116 7

    • 2013-02-21 13:17

      Czyta się Duży Format widzę;-)

      Smok

      11 lat

      • 10 2

    • 2013-02-21 13:36

      (3)

      lub słucha pewnej stacji radiowej;)

      Mac

      11 lat

      • 8 1

      • 2013-02-21 13:39

        TOK FM? (2)

        11 lat

        • 7 2

        • 2013-02-21 13:45

          nie, Złote Przeboje

          Mac

          11 lat

          • 10 3

        • 2013-02-21 15:30

          Radia Maryja

          11 lat

          • 3 6

    • 2013-02-21 16:07

      O to już

      Musiałbyś zapytać ministrantów. Czy doświadczyli łaski ze strony księży czy wręcz odwrotnie. Odwrotnie czyli w pozycji na konfesjonał.....

      Pat Riot

      11 lat

      • 6 11

  • 2013-02-21 13:06

    trzeba się wreszcie za siebie WZIĄŚĆ :) (2)

    a tak poważnie, to większość przeglądarek czy komunikatorów podkreśla błędy, więc nieczytanie książek nie jest tu argumentem...ludziom po prostu staje się obojętna forma komunikacji, jej styl i klasa...info ma dojść i to jego rola...przykre to z jednej strony, z drugiej to po prostu znak czasu

    obywatel Trójmiasta

    11 lat

    • 42 6

    • 2013-02-21 18:48

      dokładnie... a i wielkich liter na początku zdania nie trzeba... za to wielokropki... są... fajne... (1)

      11 lat

      • 11 0

      • 2013-02-21 20:42

        jak ktoś chce się przy...olić to się przy....oli :)

        obywatel Trójmiasta

        11 lat

        • 3 1

  • 2013-02-21 13:07

    bardzo zaczepny tytuł :)

    kto by tam czytał o gramatyce, ale tunele to jest temat, który pieszy ma znów problem z zalanym tunelem, a może rowerzysta musi omijać ludzkie stolca na pochylniach do tunelu?

    Joel

    11 lat

    • 18 3

  • 2013-02-21 13:08

    Czyli (7)

    Afropolak czyli Czarnecki. :-)

    kreol

    11 lat

    • 55 4

    • 2013-02-21 13:42

      A taki Drogba to kto - Afroafrykanin? (6)

      białas

      11 lat

      • 10 1

      • 2013-02-21 13:52

        Drogba to się we Francji urodził, (3)

        a że Francuzi nie rozumieją pojęcia narodu i uznają tylko obywatelstwo, to Drogba jest jak najbardziej Francuzem, który gra dla WSK, bo nie myślał, że będzie miał kiedykolwiej szansę kopac dla trójkolorowych ;)

        metronom

        11 lat

        • 4 2

        • 2013-02-21 15:46

          Wiesz lepiej gdzie urodził się Drogba niż on sam? (2)

          Ciekawe...

          11 lat

          • 4 0

          • 2013-02-21 16:20

            Widać rodzina... ;) (1)

            11 lat

            • 3 0

            • 2013-02-22 11:29

              Daleka. Przez Adama i Ewę. Nie chodziło mi o miejsce przyjscia na swiat

              - nieslisle sie wyrazilem, to przyznaje. Ja też urodziłem się w Gdańsku, a jestem sopocianinem.

              metronom

              11 lat

              • 0 0

      • 2013-02-21 17:04

        Didier Yves Drogba Tébily urodzil sie w (1)

        Abidjanie, Wybrzeze Kosci Sloniowej (Côte d'Ivoire lub Ivory Coast). Obywateli tego kraju nazywa sie Ivorianami. Jak to po polsku jest to nie wiem. Nie slyszalem aby przyjal obywatelstwo francuskie i nie wiem czy wszyscy urodzoni w tej bylej kolonii francuskiej maja przywileje obywateli francuskich jednoczesnie. Moze tylko ci ktorzy urodzili sie przed 1960 rokiem jak jeszcze byli kolonia.

        Pomeranian

        11 lat

        • 2 0

        • 2013-02-21 18:40

          "Urodzoni"?

          Jak "Urodzoni Mordorcy" (Gwardia Saurona)

          Le Golas

          11 lat

          • 3 0

  • 2013-02-21 13:09

    "Okazało się, że pastor King

    nie był murzynem ani czarnym, on był arfoamerykaninem"

    11 lat

    • 115 2

  • 2013-02-21 13:11

    John! (5)

    Dla nas, to Ty biały jesteś!

    francuski numer

    11 lat

    • 53 12

    • 2013-02-21 14:01

      John Godson na papieża! (2)

      pokolenie JP II

      11 lat

      • 8 3

      • 2013-02-21 14:09

        A papież chciałby?

        11 lat

        • 14 3

      • 2013-02-21 18:38

        Czemu nie,nazwisko ma dobre.

        11 lat

        • 11 0

    • 2013-02-21 15:21

      Swoim mentalnym bielactwem dorównuje dawnym sąsiadom, znanym i cenionym przez społeczność afroamerykańską, członkom towarzystwa kapturowego.

      11 lat

      • 5 5

    • 2013-02-21 19:21

      ???

      Ale czy on by chciał? Czy zaakceptował by białasa? Przecież to według niektórych też obraźliwe - a ja jestem od urodzenia białas (chyba, że się opalę) i dobrze mi z tym.

      K

      11 lat

      • 3 1

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3238)

Najczęściej komentowane

Ponad 8 godz. spóźnienia i lądowanie w Poznaniu

8 godzin opóźnienia i lądowanie w Poznaniu

Zakaz wstępu do lasów w Gdyni - jest rozporządzenie

Rozporządzenie ws. zakazu wstępu do lasów

więcej

Najczęściej czytane