• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Afropolak pod tunelem

Michał Stąporek
21 lutego 2013 (artykuł sprzed 11 lat) 
Tuneli w Trójmieście jest sporo, dlatego też często mamy okazję popełnić błąd mówiąc, że coś znajduje się "pod tunelem" zamiast "w tunelu". Tuneli w Trójmieście jest sporo, dlatego też często mamy okazję popełnić błąd mówiąc, że coś znajduje się "pod tunelem" zamiast "w tunelu".

O język polski warto dbać na co dzień, nie tylko 21 lutego, gdy przypada międzynarodowy dzień języka ojczystego. Sęk w tym, że zmiany w języku sprawiają, że możemy popełnić błąd lub zostać uznani za niegrzecznych, nawet gdy mamy najlepsze intencje.



Gdy mówimy o czystości języka, najczęściej mamy na myśli walkę z niemądrymi i niepotrzebnymi zapożyczeniami z innych języków, wulgaryzmami i błędami językowymi, wynikającymi bądź z niedbalstwa, bądź z niewiedzy.

"Bynajmniej" używane jako pozornie elegancki zamiennik słowa "przynajmniej" (podczas gdy "bynajmniej" oznacza "na pewno nie"), "spolegliwy" jako "uległy" (podczas gdy oznacza to kogoś godnego zaufania), "wziąść" zamiast "wziąć", "pod tunelem" zamiast "w tunelu" - błędów, jakie popełniamy w codziennym języku jest mnóstwo.

Dlaczego je robimy? Bo czytamy niewiele książek, bo się spieszymy, bo media, z którymi obcujemy na co dzień, używają coraz prostszego języka.

Wydaje się jednak, że czasami to sam język zastawia na nas pułapki. Zmiany w języku sprawiają, że możemy popełnić błąd, bądź zostać uznanymi za niegrzecznych, nawet gdy mamy najlepsze intencje.

Kilka tygodni temu opublikowaliśmy artykuł o grupie młodych mężczyzn z Wejherowa, którzy mimo swojej głuchoty, postanowili założyć drużynę rugby.

Po publikacji artykułu dostaliśmy sporo podziękowań od osób związanych ze środowiskiem niesłyszących, ale i jeden bardzo ostry list, w którym oburzony czytelnik napisał, że nazywając niesłyszących głuchoniemymi obrażamy ich. Zamiast tego powinniśmy mówić o nich "głusi", bądź właśnie "niesłyszący" - przekonywał. Poza tym głuchoniemy to osoba jednocześnie niesłysząca i nieumiejąca mówić, a skoro oni posługują się językiem migowym, to na taką nazwę nie zasługują...

Czy zwracasz uwagę innym, gdy popełniają błędy językowe lub używają niepolskich słów?

To o tyle dziwne, że przez lata to właśnie formę "głuchoniemy" traktowano jako bardziej elegancką, zaś formę "głuchy" jako mało delikatną i niegrzeczną. Trochę jak "niewidomy" i "ślepy". "Głuchy jesteś?" - pytamy się, gdy w krótkich, żołnierskich słowach chcemy komuś zwrócić uwagę, że nie słucha nas dostatecznie uważnie. Innym przykładem obcesowego użycia słowa jest powiedzenie "Czego głuchy nie usłyszy, to zmyśli".

No, ale skoro stowarzyszenie niesłyszących nazywa się Polski Związek Głuchych, to w jakiś sposób autoryzuje to słowo.

Problem może pojawić się też, gdy grzecznie chcemy opisać urodzonego w Afryce mieszkańca Polski. Jednym z bohaterów debaty o związkach partnerskich był łódzki poseł PO John Godson. Dla oceny jego pracy w parlamencie nie ma żadnego znaczenia kolor skóry, ani pochodzenie, ale jeśli jednak z jakiegoś powodu chcemy zwrócić uwagę na tę cechę posła, to w jaki sposób powinniśmy to zrobić grzecznie?

Przez lata część mieszkańców Afryki nazywaliśmy w języku polskim Murzynami. Choć to słowo wywodzi się od słowa "Maur", pochodzącego od łacińskiego maurus, czyli "czarny", w pewnym momencie zostało uznane za obraźliwe. Z jakiego powodu? Podobnie jak ze słowem "głuchy" pojawia się ono w nieżyczliwych powiedzeniach "Murzyn zrobił swoje, murzyn może odejść" czy "biały murzyn", używanym na określenie kogoś wykorzystywanego w pracy.

Jednak w badaniu CBOS z 2007 roku tylko 19 proc. respondentów odpowiedziało, że słowo "Murzyn" obraża.

Nawet jeśli "Murzyna" zastąpimy oficjalnym słowem "czarnoskóry", to czy cokolwiek to zmieni? Chyba nie, skoro etymologia tych słów jest podobna.

Amerykanie, którzy przodują w naprawianiu świata poprzez zmiany w języku, ukuli termin "Afroamerican", a w polskim internecie znajdziemy dowody na to, że słowo "Afropolak" używane jest w niektórych środowiskach, choć przecież arabskich mieszkańców Afryki nie nazwiemy w ten sposób.

Wśród obecnych w polszczyźnie słów pozornie niewinnych, jest także słowo "pop", określające kapłana Kościoła prawosławnego i greckokatolickiego. Co w nim złego? Otóż w krajach, gdzie religia prawosławna była w jakiś sposób prześladowana (przede wszystkim w Związku Radzieckim) nabrało ono pejoratywnego znaczenia na skutek państwowej propagandy. Wcześniej, przez całe stulecia, było to słowo neutralne, używane nawet na określenie kapłanów Kościoła katolickiego. Zdaniem niektórych wiernych słowo "pop" znaczy dziś tyle co "klecha".

Wygląda więc na to, że niektóre błędy nie wynikają wyłącznie z niedouczenia i braku dbałości o poprawne wysławianie się, ale i ze zmian w kulturze, za którymi nie zawsze jesteśmy w stanie nadążyć.

Opinie (173) 10 zablokowanych

  • Nowomowa (4)

    Bardzo często słyszy się takie zwroty:
    "Podgłośnij" telewizor (radio) bo nic "nie słychać"
    "Zaklucz" drzwi
    "Nie kameruj", czy to "skamerowałeś"?

    • 16 1

    • 'zaklucz' nie jest błędem tylko regionalizmem pomorskim (2)

      podobne czasowniki są w innych jezykach słowiańskich, w polskim de facto też jest ale warszawka wykreśliła ze słownika bo oni tak nie mówią.

      Zamiast musimy wszyscy mówić tE książke bo tak mówią w warszawie.

      • 8 0

      • Tak samo jak wiele osob mowi po warszawsku "schaboszczak".

        • 0 2

      • wykreślili ze słownika?

        regionalizmów nie ma w słownikach. chyba, że w słowniku regionalizmów w zwykłych słownikach jest mowa ogólnopolska.

        • 2 0

    • zamknij wode...

      ;)

      • 3 0

  • LECH WALESA EEEEERPORT (4)

    a dlaczego nie Port Lotniczy im. Lecha Wałęsy? Niemcy mają np. Tegel, Tempelchoff, w Londynie jest Heathrow, we Francji Orly a my musimy na siłę wciskać tą angielszczyznę tam gdzie nie trzeba dla podniesienia ego.

    • 48 1

    • im. bolka

      • 10 4

    • bo nasze kochane elity decyzyjne

      mają bliżej do swoich zachodnich mentorów w których są zapatrzeni, mimo, ze ci nimi gardzą - niż do nas

      • 9 1

    • Jak już to Tempelhof

      Napisanie poprawnie nazwy w obcym języku też jest cnotą

      • 3 1

    • "tę" angielszczyznę, nie "tą"

      • 0 0

  • MYSLE ZE DO KAZDEGO MOZEMY SIE ZWRACAC IDENTYCZNIE BEZ WZGLEDU NA KOLOR SKORY !!! Nie ma czegos takiego jak ''murzyn'' (5)

    Okreslenie '' murzyn '' to typowy slang ktory stworzono w czasie '' niewolnictwa'' jak tez ''kolorowy ''. Mysle ze okreslenie np. ciemnoskory '' nie jest niczym obrazliwym bo roznice koloru skory sa widoczne ale to tylko kolor skory . Musimy odnosic sie identycznie do kazdego bez zwiazku z kolorem skory bo kolor skory o niczym nie swiadczy gdyz to identyczny czlowiek jak i kazdy inny. Kolor skory to tylko wynik tzw. pigmentacji ze wzgledu na uwarunkowania klimatyczne w danym kraju . I tyle ! WITAMY PANA I PANIA !!! tak sie mamy zwracac do kazdego !

    • 5 31

    • Murzyn nie jest ani nie był w języku polskim słowem obraźliwym.

      Jest tosłowo neutralne które opisujekolor skóry - rasę ludzką tak samo jak buiłąy czy żółty które również nie są słowami obrażliwymi.

      To lewacka obsesja uczyniła je słowami tabu.

      • 34 3

    • czy sugerujesz usunięcie z językow polskiego słow Indianin, Azjata, Francuz czy Niemiec (1)

      skoro równie dobrze można o nich powiedzieć pan Winnetou, pan Ho, pan Adolf albo pan Dupont?

      • 19 1

      • Na Niemca mówi się "Helmut", a nie Adolf.

        • 2 1

    • Ja nie sądzę że kolor skóry o niczym nie świadczy

      • 0 1

    • to jak mam teraz nazywać Żydów? Osobniki pochodzenia egipsko-pustynnego??!

      • 0 0

  • Panie Michale

    Świetny artykuł! Tak trzymać:)

    • 9 8

  • Panie Redaktorze

    osoba niema to nie jest osoba, która nie umie mówić,
    jest to osoba, która nie może wydać żadnego dźwięku z siebie.
    Zatem określenie "głuchoniemy" nie jest właściwe dla osób, które nie słyszą a mają głos (niezależnie od tego, czy posługują się językiem migowym).

    Osoby, które nie słyszą, są to osoby "niesłyszące".

    • 10 0

  • Ani murzyn nie jest obraźliwy (1)

    ani Akademia Pana Kleksa nie jest filmem o pedofilach. To dzisiejsze czasy inkwizycji językowej są nienormalne.

    • 44 1

    • i jeszcze Bolek i Lolek ;)

      • 2 0

  • Język polski nie ma przyszlości tak samo jak Polska,zresztą z roku na rok liczba jego

    użytkowników się zmniejsza a murzyn niech wraca do siebie ,nie wiem co za barany go wybraly

    • 12 13

  • polska język...

    trudna język

    • 11 1

  • Mówcie co chcecie ale nie lubie murzynów i arabów ,niech wracają do siiebie do dziczy (3)

    • 17 10

    • póki co masz prawo, ale to niedługo potrwa ;)

      • 5 6

    • Polska to dziki kraj, więc o co chodzi?

      • 8 2

    • wole ruskich lub im podobnych niz tych opalonych przynajmniej mozna sie dogadac

      • 2 1

  • albo to (1)

    nic nie wiem - nic czyli zero oraz nie wiem czyli nei wiem:P wychodzi na to ze zero nie wiesz, czyi wszystko wiesz, nie wiem czy ktos zrozumiał o co mi chodziło:P

    • 1 1

    • Podwójne zaprzeczenie w języku polskim to norma. "Nic nie widziałem", "nigdy tam nie byłem".

      • 6 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane