Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Co kryje w sobie stuletni budynek PKP?

Marzena Klimowicz-Sikorska
7 lipca 2011 (artykuł sprzed 12 lat) 
Opinie (184)
Przywilej wchodzenia na główne schody miał kiedyś wyłącznie dyrektor PKP. Przywilej wchodzenia na główne schody miał kiedyś wyłącznie dyrektor PKP.

Przywilej wchodzenia na główne schody miał kiedyś wyłącznie dyrektor PKP.

fot. Piotr Pędziszewski/trojmiasto.pl

Co kryje w sobie świetnie zachowany budynek dyrekcji PKP w Gdańsku, który szczęśliwie ominęła wojna? Kilometry korytarzy, oryginalne wyposażenie, lawaterze na każdym piętrze, obrotowe drzwi, piękne żyrandole i spory kawałek dobrze zachowanej historii, którą można zwiedzać.



Jeden z wielu lawaterzy, czyli niewielkich fontann. Jeden z wielu lawaterzy, czyli niewielkich fontann.

Jeden z wielu lawaterzy, czyli niewielkich fontann.

fot. Piotr Pędziszewski/trojmiasto.pl

Oryginalny żyrandol w holu głównym. W tle resztki okiennego witrażu. Oryginalny żyrandol w holu głównym. W tle resztki okiennego witrażu.

Oryginalny żyrandol w holu głównym. W tle resztki okiennego witrażu.

fot. Piotr Pędziszewski/trojmiasto.pl

Wnętrze budynku PKP niewiele zmieniło się do dzisiejszych czasów. Wnętrze budynku PKP niewiele zmieniło się do dzisiejszych czasów.

Wnętrze budynku PKP niewiele zmieniło się do dzisiejszych czasów.

mat. prasowe

Sala konferencyjna do dziś wygląda tak samo. Sala konferencyjna do dziś wygląda tak samo.

Sala konferencyjna do dziś wygląda tak samo.

mat. prasowe

Budynek dyrekcji PKP w Gdańsku. Budynek dyrekcji PKP w Gdańsku.

Budynek dyrekcji PKP w Gdańsku.

fot. Piotr Pędziszewski/trojmiasto.pl

W samym centrum Gdańska, tuż za Zieleniakiem, mieści się z zewnątrz niepozorny budynek dyrekcji PKP. Na szarej fasadzie giną cztery z ośmiu rzeźb, które przetrwały obie wojny światowe. Tymczasem wnętrze - niczym wehikuł czasu - przenosi nas do roku 1914, kiedy to oddano budynek, który do dziś niewiele się zmienił, do użytku.

Budynek przy dzisiejszej ul. Dyrekcyjnej 2-4 zobacz na mapie Gdańska od początku swojego istnienia należał do kolei. Kiedy na początku XX w. działkę pod nim kupiły Królewskie Koleje Pruskie, znajdował się tam lazaret. Wyburzony doszczętnie, ustąpił miejsca okazałemu, budowanemu z rozmachem, wyposażonemu ze smakiem i lekkim przepychem gmachowi kolei. Autorem samej idei tego, jak obiekt ma wyglądać, i jego głównym projektantem był Alexander Rüdell, główny radca ds. Budownictwa Kolejowego w Królewskich Kolejach Pruskich. Współpracował z nim Giebelhausen, etatowy architekt kolei. Nad procesem wnoszenia gmachu czuwał natomiast miejscowy architekt z Gdańska - Eitner.

- Podczas II wojny światowej nieznacznie ucierpiał dach budynku. Natomiast ślady na kolumnach przy wejściu nie są po kulach, a najprawdopodobniej po rurze z betonem, która pękła podczas budowy Błędnika. Innych zniszczeń nie ma, dzięki czemu budynek tak świetnie się zachował - mówi Joanna Górska, specjalista od PR w firmie PKP SA Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Gdańsku.

Dech w piersiach zapiera już po przekroczeniu progu, a raczej po przejściu przez zabytkowe drzwi obrotowe, które działają nieprzerwanie od blisko stu lat. - Wyposażone są w specjalny mechanizm, który pozwala złożyć skrzydła tak, by można było wpuścić czy wypuścić wiele osób na raz. To nie jedyne takie nowoczesne rozwiązanie, jakie w tamtych latach zastosowano. Budynek od początku wyposażony był m.in. w windy tzw. paciorkowe. Były to trzy kabiny połączone w pionie, które non stop kursowały w górę i w dół i, co ciekawe, nie miały drzwi. Wsiadanie i wysiadanie wymagało niezłego refleksu. Windy wymieniliśmy dopiero jakieś 15 lat temu. Do tego czasu trzeba było nauczyć się umiejętnego korzystania z nich - mówi Górska.

Ilość "nowinek" technicznych zastosowanych w gmachu przy Dyrekcyjnej budzi podziw. Budynek wyposażony został m.in. w centralne ogrzewanie, centralę telefoniczną, pozwalającą na wykonywanie 600 połączeń jednocześnie, dwadzieścia stanowisk telegraficznych, a także system przeciwpożarowy i system wczesnego ostrzegania przed niebezpieczeństwem. Komunikaty o zagrożeniu i ewentualnej ewakuacji były podawane przez radiowęzeł. Są też lawaterze - fontanny, które służyły do przemycia rąk i napojenia spragnionych petentów. Dziś, choć nieczynne, wciąż są jedną z ozdób tego miejsca.

- Ciekawostką jest też mechanizm połączonych zegarów. W budynku znajdował się tzw. zegar - matka, do którego podłączone były dwa, zachowane do dziś, zegary. Żeby przestawić godzinę, wystarczyło zmienić ją na zegarze głównym, a ten automatycznie przestawiał pozostałe. Ten mechanizm znajduje się m.in. w budynku Dworca Głównego w Gdańsku -dodaje Joanna Górska.

Z parteru, zdobionego marmurem, wchodzimy na główne schody. To przywilej, bo kiedyś mógł nimi chodzić wyłącznie dyrektor PKP. - Na dole stał ochroniarz, który pilnował, by nikt, poza dyrektorem, nie chodził po głównych schodach. Pracownicy mieli do dyspozycji własne klatki schodowe - po prawej i lewej stronie schodów głównych. Hierarchia była więc jasno określona - dodaje.

Na półpiętrze, w centralnym miejscu holu, stoi monument przedstawiający orła. To jedno z kilku miejsc pamięci poświęconych ludziom, którzy oddali życie w obronie tego gmachu.

- W latach 20. budynek ten był ostoją polskości, bo kolej była w polskich rękach. Tu swoją siedzibę miała m.in. Macierz Szkolna i Harcerstwo. To właśnie harcerze 1 września 1939 r. bronili go przed Niemcami, którzy po zdobyciu gmachu ulokowali tu główną siedzibę SS - opowiada Joanna Górska.

Na piętrze natomiast podziwiać można salę konferencyjną, która swoją rolę spełnia do dziś. - Drzwi prowadzące do niej zostały odkryte niedawno, około pół roku temu, podczas remontu. Wcześniej kryły się pod otynkowaną płytą pilśniową. Po zdjęciu płyty okazało się, że na drzwiach jest piękny, oryginalny wzór zielonego marmuru, który sto lat nie widział światła dziennego - dodaje.

Sama sala, mieszcząca nawet 50 osób, robi wrażenie. Okryte suknem ściany i dwa mosiężne żyrandole przypominają o czasach świetności tego miejsca. Salę do dziś można wynająć na konferencję.

W budynku do niedawna znajdowało się Muzeum Kolejnictwa. Wówczas gmach był nagminnie odwiedzany przez dzieci i młodzież. Odkąd przeniesiono go do Warszawy, nikt nie podziwia niesamowitego wnętrza gmachu PKP.

- Jeśli znajdą się chętni, planujemy organizowanie wycieczek z przewodnikiem po gmachu - mówi Górska.

Żeby dowiedzieć się więcej o wycieczkach, można dzwonić do sekretariatu PKP Nieruchomości pod numery: (58) 721 49 00 lub 721 54 11.

Korzystałam z pracy magisterskiej: "Monografia Gmachu Gdańskiej Dyrekcji Kolei", autorstwa Katarzyny Wojtczak z  Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego.

Miejsca

  • PKP Gdańsk, Dyrekcyjna 2-4

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (184) ponad 20 zablokowanych

  • 2011-07-07 06:54

    Czy się różni dyrekcja PKP od dyrekcji ZUS? (4)

    Obie instytucje są siebie warte, dbają o nas według ich własnych zasad, niczym się nie przejmują a dyrekcja lubuje się w marmurach - przy czym na PKP wolą stare ogromne gmachy ( patrz Gdańsk, Bydgoszcz itd) a w ZUS dla dyrekcji przeważnie budują od podstaw nowe budynki "skromnie wyposażone".

    Gdyby gmach był zajmowany przez szkołę, firmę innego szczeble już dawno zastała by z gmachu wyrzucona przez władze miasta lub grupę posłów a tak to trudno jest znaleźć odważnego, który zrobiłby porządek na kolei.

    Rączka rączkę myje.

    12 lat

    • 40 19

    • 2019-05-24 15:28

      Koleją nie musisz jeździć a ZUS musisz płacić, ot taka różnica.

      4 lata

      • 0 0

    • 2011-07-07 14:23

      ..marmury PKP to dziełoł Bismarcka, a marmury w ZUS solidarność=AWS

      ..marmury PKP to dziełoł Bismarcka, a marmury w ZUS solidarność=AWS

      sz-fabia

      12 lat

      • 3 1

    • 2011-07-07 10:31

      sam sobie odpowiedziales ze wszystkim

      polecam przejsc sie po budynku dawnmego zaka.

      12 lat

      • 1 1

    • 2011-07-07 09:30

      Tak to jest jak się niedouczeni wypowiadają

      PKP jest firmą prawa handlowego kontrolowaną przez państwo - ona dbać o własny wynik finansowy, a nie Ciebie. W dodatku ty pewnie mylisz ją pewnie z PKP Intercity - to PKP SA zajmuje się zarządzaniem nieruchomościami

      ZUS jest natomiast natomiast instytucją państwową - i ona faktycznie istnieje po to, żeby zaspokajać twoje interesy.

      12 lat

      • 6 1

  • 2014-03-11 21:43

    winda (1)

    Och..moja mama tam pracowała.Pamiętam jak przychodziłem do Niej(chyba pok.319)...te fontanny,,I winda!Fascynuje mnie do dzisiaj,może są jakieś zdjęcia?Nikt mi nie wierzy że trzeba było do niej wskakiwać:),szczególnie moje dzieci myślą że to bajka

    DAREK BRIKS

    10 lat

    • 4 0

    • 2019-05-24 15:22

      Tak jak piszesz, windy były super i nikomu krzywda się nie stała !

      Teraz żaden dozór by tego nie dopuścił do eksploatacji, dlaczego ? kiedyś ludzie byli mądrzejsi czy o co chodzi ?

      4 lata

      • 1 0

  • 2011-07-11 19:02

    Mieszkam w Gdańsku od 1945 roku, ale nigdy tam nie byłem.

    12 lat

    • 0 0

  • 2011-07-08 08:18

    Powinni tak samo wyremontowac swoja nieruchomosc dworca we Wrzeszczu. (2)

    Przeciez tym zarzadzaja..ale oni chyba sa od spijania smietanki,dzierzaw lokali z ktorych ciagna kase ..I na marmury ich stac..a biedny,czesto wykonczony podroza podrozny musi stac lub przemieszczac sie na zaszczanym,zniszczonym dworcu z lat 70 siatych...

    Z zawodu dyrektor

    12 lat

    • 2 1

    • 2011-07-08 08:50

      (1)

      Od zarządzania dworcem we Wrzeszczu jest inny pion PKP - ten ma siedzibę na Dworcu Głównym

      12 lat

      • 1 1

      • 2011-07-09 08:03

        Jasne ze inny pion i zadnej wzajemnej komunikacjii..Panowie sie tylko w ppionach zmieniaja..a dworzec jak syfem stal tak syfem

        stoi. Prosze mi tu bzdur nie opowiadac

        dyrektor innego pionu

        12 lat

        • 0 0

  • 2011-07-07 14:02

    W Polskich rekach i to sie rozleci (6)

    smutna prawda

    rocci

    12 lat

    • 9 7

    • 2011-07-07 20:18

      (1)

      tak twierdzą folksdojcze.

      kerdus

      12 lat

      • 0 0

      • 2011-07-08 19:19

        twoj ryj to foklsdojcz

        12 lat

        • 0 1

    • 2011-07-07 17:11

      rocci minela wojna , skonczyl sie PRL i budynek stoi (1)

      cos ci sie pomylilo

      12 lat

      • 2 1

      • 2011-07-07 18:27

        ten budynek tez byl wybudowany przez szwabów... teraz to stoi i GNIJE jak caly gdansk, wazne ze wszedzie WALESA, SOLIDARNOSC I PAPIEZ aha i czasami jeszcze troche wiecej SOLIDARNOSCI I STOCZNIOWCOW...

        mev

        12 lat

        • 3 4

    • 2011-07-07 14:13

      (1)

      w Polskich rękach, to ten budynek jest od 1918

      12 lat

      • 4 0

      • 2011-07-07 14:18

        niedowiary, to polacy lepiej budowali od niemca

        12 lat

        • 2 0

  • 2011-07-07 06:45

    (7)

    Ślady na kolumnach to jednak ślady po ostrzale. Istniały dużo wczesniej niż miała miejsce awaria betoniarki z rura betonową w 2006 r.
    Windy paciorkowe zlikwidowano jakieś 25 a nie 15 lat temu.

    pracownik

    12 lat

    • 60 1

    • 2011-07-08 10:38

      co za ludzie...

      zdaje się, że nie pisano o remoncie tylko o budowie błędnika....

      bls

      12 lat

      • 1 0

    • 2011-07-07 15:49

      prawda

      12 lat

      • 0 2

    • 2011-07-07 11:42

      rzetelnosc artykulikow opartych na wiadomosciach z trzeciej reki.

      12 lat

      • 2 1

    • 2011-07-07 10:30

      windy paciorkowe?

      Nigdy nie słyszałem określenia "windy paciorkowe". w DOKP zawsze był "PATRNOSTER". I wbrew temu, co pisze mówi pani Niedorzecznik, nie składał się z trzech połączonych kabin.
      Największą atrakcją - chociaż surowo wzbronioną :) - było przejechanie windą przez strych.

      Schichauer

      12 lat

      • 8 1

    • 2011-07-07 09:15

      (2)

      dlaczego zlikwidowano windy?

      12 lat

      • 5 1

      • 2011-07-07 09:25

        Dlatego, iż pojawił się pierwszy Windows - lepszy sytem wind.

        12 lat

        • 4 2

      • 2011-07-07 09:22

        zamontowano zwykłe

        ATST

        12 lat

        • 6 1

  • 2011-07-08 10:27

    piękny zabytek i dobre zdjęcia

    Chwała tym wszystkim, którzy o niego dbają i dbają o to, żeby nie był unowocześniany! To niesamowite móc patrzeć na piękne zdobienia i inne elementy w budynku, które ktoś wykonał prawie sto lat temu...
    Jestem Gdańszczanką i zawsze ciekawiło mnie jak jest tam w środku i zawsze się dziwiłam, że nie odnawiają go z zewnątrz. Bo pewnie PKP nie miała pieniędzy. Z czasem pewnie i to się zrobi.
    Genialne jest też to, że nie zamknięto go jako muzeum, tylko nadal spełnia świetnie swoją funkcję.

    blueeyes

    12 lat

    • 2 1

  • 2011-07-07 20:15

    problem nie do rozwiązania? (1)

    Czy uruchomienie lawaterzy to problem? jeżeli kiedyś działały to dlaczego teraz nie mogą.

    ewatd

    12 lat

    • 5 3

    • 2011-07-08 08:48

      Ale po co, skoro 10 kroków dalej masz toalety?

      12 lat

      • 0 1

  • 2011-07-07 17:19

    Zadajmy sobie pytanie czego niema w tym budynku ???? (3)

    bo mi sie wydaje ze niema tam wlasciwych ludzi ktorzy potrafili by ogarnac calosciowo PKP , a nie rozdrabniac to na spolki ,spoleczki i takie tam .
    Jeszcze 25 lat temu kiedy w tym budynku funkcjonowala Polnocna DOKP , dworce kolejowe to nie byly zlepki kramikow + MC bula ,podrozny mal gdzie sie zatrzymac ,zjesc i wypic przez cala dobe . Pociagow bylo duzo wiecej i jezdzily duzo czesciej ale dzis nikt tego nie pamieta .

    12 lat

    • 12 2

    • 2011-07-07 17:26

      (2)

      człowieku, co ty pierdzielisz - w tym budynku nie siedzi górka PKP, tylko pracownicy regionalnych filii

      sam się ogarnij!

      12 lat

      • 3 2

      • 2011-07-07 23:51

        (1)

        czy wogole wiesz jak 25 lat temu bylo zorganizowane PKP ??? czy wiesz co to Centralna DOKP - Warszawa , Wschodnia DOKP - Lublin Północna DOKP - Gdańsk , Pomorska DOKP - Szczecin , Zachodnia DOKP - Poznań , Dolnośląska DOKP - Wrocław , Śląska DOKP - Katowice , Południowa DOKP - Kraków , co jest teraz , teraz sa spolki i spolki corki , spolki wnuczki , spolki od torow i od pradu osobno .
        wystarczy przeczytac ze zrozumieniem

        12 lat

        • 2 1

        • 2011-07-08 08:47

          Kpisz, czy o drogę pytasz? Co mnie obchodzi, co było 25 lat temu! Teraz siedzą tu pracownicy regionalnego oddziału PKP SA - pojmij tą prostą sprawę.

          12 lat

          • 0 0

  • 2011-07-08 08:19

    piękne :)

    m3

    12 lat

    • 1 1

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3224)

Najczęściej komentowane

Martwe dziki z Karwin miały ASF

Martwe dziki z Karwin miały ASF

Kosiorek i Dulkiewicz zapowiadają współpracę

Kosiorek i Dulkiewicz chcą współpracować

więcej

Najczęściej czytane