• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Bastion Kot w cieniu powstającego Forum Gdańsk

Katarzyna Moritz, Rafał Borowski
21 października 2016 (artykuł sprzed 7 lat) 

Fragment korytarzy Bastionu Kot, którego wejście też wkrótce będzie zasypane.

Ponad rok temu chwalono się odkryciem reliktów dawnego Bastionu Kot przy ul. Okopowej zobacz na mapie Gdańska. Obiekt, który znajduje się w sąsiedztwie budowy Forum Gdańsk, do tej pory nie trafił jednak do rejestru zabytków. Przed kilkoma dniami zasypano wejście do jego wnętrza, w murach wykonywane są przebicia dla nowych instalacji, a z czoła bastionu zdjęto kilka warstw cegieł.



Czy relikty Bastionu Kot powinny znaleźć się w rejestrze zabytków?

XVI-wieczny Bastion Kot odkryto w trakcie wykopów jesienią zeszłego roku. Podobnie jak inne obiekty tego typu, rozebrano go pod koniec XIX wieku, podczas likwidacji wałów miejskich. Wydawało się, że bastion podczas rozbiórki ostatecznie zlikwidowano. Okazało się jednak, że podziemne kazamaty, o długości kilkudziesięciu metrów, z trzema bocznymi pomieszczeniami i dwoma tunelami - ocalały.

Oficjalnie bastion znajduje się poza terenem budowy kompleksu Forum Gdańsk, jednak ma do niego przylegać przejście podziemne, które budowane jest pod ul. Okopową. Będzie ono prowadziło do przystanku SKM Śródmieście. Ta lokalizacja powoduje, że bastion jest niewygodny dla inwestora, który oplata go siecią różnych instalacji.

Zasypano jedyne wejście do Bastionu Kot

Kilka dni temu, na profilu facebookowym Wojciecha Ostrowskiego, znanego w Gdańsku operatora filmowego, pojawiły się zdjęcia wnętrza Bastionu Kot. Ostrowski dostał się do niego przez niewielki otwór, który został odsłonięty podczas prac, związanych z położeniem nowego wodociągu.

Niestety, są to zapewne ostatnie tego typu zdjęcia z wnętrza kazamatów Kota. W ubiegły poniedziałek, zgodnie z harmonogramem prac budowlanych, niewielkie wejście do bastionu zostało zlikwidowane. Tuż nad nim położono wspomniany wcześniej rurociąg, który został zasypany grubą warstwą ziemi.

Możliwie, że podczas kolejnych prac ziemnych, robotnikom uda się odkryć kolejne, nieznane wcześniej wejście do bastionu. Nie ma jednak najmniejszych szans na to, aby bastion został w jakikolwiek sposób zaadaptowany czy po prostu udostępniony do zwiedzania. Wyeksponowanie bastionu będzie polegało na tym, że jedna z jego ścian szczytowych zostanie odkopana i przykryta szklaną taflą.

Jedynym fragmentem Kota, który wciąż jest dostępny, jest niewielki, długi na kilkanaście metrów, korytarz naprzeciwko wylotu ul. Toruńskiej. Jego wnętrza można obejrzeć na załączonym do artykułu filmie. Zasypanie wejścia do tego korytarza również pozostają kwestią najbliższych dni, góra tygodni.

  • Zdjęcia Bastionu Kot, wykonane przed zasypaniem wejścia do niego.
  • Zdjęcia Bastionu Kot, wykonane przed zasypaniem wejścia do niego.
  • Zdjęcia Bastionu Kot, wykonane przed zasypaniem wejścia do niego.
  • Zdjęcia Bastionu Kot, wykonane przed zasypaniem wejścia do niego.
  • Z czoła Bastionu Kot zdjęto kilka warstw cegieł, by w ulicy mogły się zmieścić instalacje.
  • Z czoła Bastionu Kot zdjęto kilka warstw cegieł, by w ulicy mogły się zmieścić instalacje.

Bastion Kot nie jest chroniony wpisem do rejestru zabytków

- To na tyle ważny zabytek dla historii naszego miasta, że ocalenie go było dla nas priorytetowe. Tym bardziej, że stan zachowania kazamaty jest bardzo dobry. Prawidłowo zadziałał nadzór archeologiczny, wspólnie ze wszystkimi stronami zaangażowanymi w budowę Forum, ustaliśmy też nowe warunki prac przy inwestycji - mówił w październiku 2015 roku Dariusz Chmielewski, ówczesny pomorski wojewódzki konserwator zabytków.
Już wówczas zapowiedziano, że zamiast możliwości zwiedzania pomieszczeń kazamatów, w nowym przejściu podziemnym pod ul. Okopową zostanie wyeksponowany jedynie północny fragment zewnętrznej ściany bastionu o długości ok. 12 metrów

Obecna wojewódzka konserwator zabytków pomorskich, Agnieszka Kowalska, twierdzi, że zgodnie z wcześniejszymi deklaracjami, odkryte w zeszłym roku kazamaty podlegają zachowaniu i wyeksponowaniu.

- Osobnym zagadnieniem jest korytarz odkryty latem tego roku. W toku spotkań roboczych ustalono, że w celu jego zachowania zostaną przeprojektowane sieci. Natomiast nie ma możliwości skomunikowania go. Ma zostać zabezpieczony i zasypany - przyznaje Agnieszka Kowalska.
Przyznaje też, że z odkrytego czoła bastionu ostatecznie zostanie zdjętych kilka warstw cegieł, gdyż jego korona znajduje się tuż pod powierzchnią jezdni, a to uniemożliwia rozmieszczenie wszystkich niezbędnych mediów.

- Ze względu na odkryte relikty dwukrotnie wprowadzano już zmiany projektowe. Natomiast możliwości przesuwania wszystkich mediów są na tym terenie dość ograniczone. Ponadto, nowa droga musi zostać połączona z istniejącym systemem komunikacyjnym. Stąd zgoda na zdjęcie kilku warstw cegieł z czoła bastionu. Przebicia do kazamat są z kolei konieczne, jeśli mają one zostać wpasowane w przejście podziemne - wyjaśnia Kowalska.
Jednak najwyższa forma ochrony zabytkowych obiektów, czyli wpis do rejestru zabytków pozostałości Kota, nie był do tej pory rozważany przez konserwatora. Dlaczego?

- Obecnie mamy część zabytku, a dalsze prace mogą spowodować kolejne odkrycia. Wpisując obiekt do rejestru musimy określić jego granice i przedmiot ochrony. Na podstawie źródeł historycznych jesteśmy w stanie określić pełen zasięg Bastionu Kot, ale czy taki ma być zakres ochrony, skoro większość Bastionu już nie istnieje? A jeżeli wpisywać tylko relikty - to trzeba ustalić, jaki jest ich zakres. Prace na tym terenie nie zostały jeszcze zakończone - podkreśla Kowalska.
To nie jedyne kontrowersje związane z odkryciami dawnych reliktów historycznych na terenie Forum Gdańsk. W tym roku, podczas prac archeologicznych, odsłonięto tam niewielką piwniczkę gospodarczą pochodzącą z przełomu XVI i XVII wieku. Wykonano pełną dokumentację inwentaryzacyjną budowli oraz jej badania historyczno-architektoniczne.

Archiwalne zdjęcie z 1894 roku przedstawiające Bastion Kot oraz fragmenty Bastionu Wozowego (po lewej stronie). Widok od strony Zaroślaka.

Archiwalne zdjęcie z 1894 roku przedstawiające Bastion Kot oraz fragmenty Bastionu Wozowego (po lewej stronie). Widok od strony Zaroślaka.
Ostatecznie, na podstawie wyników badań i ocen ekspertów, 21 sierpnia wojewódzka konserwator wydała zgodę na rozbiórkę obiektu, uznając, że nie jest to obiekt istotny dla dziedzictwa historycznego Gdańska. Rozbiórka oburzyła miłośników zabytków i o sprawie zawiadomiono szereg organów, w tym CBA, ABW, prokuratora generalnego i ministra kultury.

Forum Gdańsk, budowane przy Targu Rakowym i Siennym zobacz na mapie Gdańska, oferować ma jednocześnie nową przestrzeń publiczną i kompleks handlowy. Inwestycja obejmuje też budowę Centrum Dziedzictwa Historycznego Miasta Gdańska oraz węzła przesiadkowego i infrastruktury drogowej wokół kompleksu. Projekt realizowany jest we współpracy pomiędzy Multi Poland i Gminą Miasta Gdańska oraz grupą PKP. Otwarcie kompleksu planowane jest na 2017 rok. Wartość inwestycji szacuje się na 800 mln zł.

Forum dysponować będzie 62 tys. m kw powierzchni komercyjnej, na której znajdzie się około 220 lokali handlowych i usługowych, wieloekranowe kino, klub fitness, restauracje i kawiarnie oraz wielopoziomowy parking na około 1 100 miejsc. W ramach kompleksu powstanie też zupełnie nowa przestrzeń publiczna: plac miejski z kawiarniami i restauracjami oraz ogólnodostępny bulwar biegnący wzdłuż zrewitalizowanych nabrzeży kanału Raduni. W drugim etapie projektu powstaną również nowoczesne powierzchnie biurowe.

Opinie (145) 4 zablokowane

  • niszczcie swoja bogatą historie.....popatrze

    • 11 5

  • Nie ma o co drzeć kota

    Żaden wielki zabytek niech poczeka na lepsze lata jak będzie pomysł co z nim zrobić. W Gdańsku jest wiele cenniejszych zabytków i miejsc które potrzebują remontu.

    • 12 16

  • przeciwnikom inwestycji w mieście przypominam uprzejmie (8)

    że pod koniec XIX wieku w Gdańsku zasypano fosy, zniwelowano wały obronne i rozebrano niektóre bramy np. bamę św. Jakuba właśnie po to, żeby miasto mogło się rozwijać.

    • 18 25

    • Jeden szczegół - XIX wiek dawno minął (1)

      I trochę się jednak rozwinęlismy od tego czasu, nie tylko w zakresie sieci drogowej. A może we wszystkich innych spektach życia też chciałbyś wrócić do tamtych rozwiązań?

      Przypominam, że na "zachodzie" miasta miewają w całości zachowane średniowieczne centra i jakoś im to nie szkodzi w rozwoju.

      • 25 5

      • ale to jest jeden z tych "polaków" którzy są za wyburzaniem ludziom mieszkań

        żeby tylko więcej aut mogło parkować. Oczywiście tak długo, jak nie chodzi o jego mieszkanie

        • 6 6

    • (2)

      Ważna dla miasta infrastruktura vs kolejna deweloperska kupa, do tego szpetna.

      Widzisz różnicę?

      • 10 5

      • Jaką ważną funkcję dla miasta pełni stary zasypany tunel? (1)

        • 2 4

        • Zasypany - żadnej.
          Odkopany i odrestaurowany - dowolną, trzeba tylko odrobiny wyobraźni i chęci.

          • 7 3

    • Deweloperka to nie rozwój.

      • 9 6

    • pz

      człowieku!!!! to były inne czasy, nic nie stoi na przeszkodzie aby polaczyc jedna z drugim,niech miasto się rozwija,ale nie kosztem dewastacji starej zabudowy,co będziesz dzieciom pokazywal za kilkanaście lat tu mamy zabytkowa galerie baltycka tam Manhattan a tu metropolie.........

      • 4 4

    • kolejna galeria handlowa niema nic w spólnego z rozwojem miasta!!

      • 0 3

  • Obiecankj cacanki...

    Jak nie wprowadza obligu w warunkach odbioru dla inwestora to zapomnijcie o zachowaniu i ekspozycji obiektu...

    Wrócić należy do tematu za rok i rozliczyć inwestora...

    • 9 3

  • Po co nam w Gdańsku jakieś tam zabytki? (11)

    Tu jest bastion ale bastion PO i Budynia. Tu się broini demokracji i stołków stojąc na szańcach ramię w ramię z TK i KOD. Tu są galerie handlowe jedna na drugiej a do zwiedzania są stadion, ECS i teatr szekspirowski nie jakieś tam gruzy z XVI wieku

    • 34 17

    • Każdego roku liczba turystów w Gdańsku wzrasta o 10-15 prc. (3)

      zarówno w kontekście ruchu turystów krajowych, jak i zagranicznych. W 2016 prawie 6mln turystów, Nie chce mi się wierzyć że wszyscy tu przyjeżdżają do galerii handlowych.

      • 6 6

      • Na pewno zwiedzaliby tę jamę po ziemią. (1)

        • 9 1

        • A tak będą

          zwiedzać galerie i jakieś budyniowe makabryły.

          • 8 4

      • Oczywiście, że nie.

        Te 6 milionów to można między bajki włożyć. Nie wiem kto i jak to liczy. Przyjeżdżają bo tanio, bo blisko, bo albo oni albo ich rodziny są stąd.

        • 3 3

    • Pisząc o KOD zdradziłeś się PiS- owski frustracie.

      • 11 8

    • (5)

      Póki co, "Budyń" jest urzędującym prezydentem miasta a sędziowie TK zwyczajnymi urzędnikami, finansowanymi z budżetu. Oni po prostu pracują a nie "stoją na szańcach". Trzeba mieć naprawdę solidnie zakuty PiSowski łeb, żeby tak postrzegać świat.

      • 9 6

      • Poczytaj i posłuchaj nerwowe i histeryczne wypowiedzi Budynia w ostatnim czasie (4)

        Poza tym wyobraź sobie że niekoniecznie trzeba być jak to nazywasz pisowcem, żeby dostrzegać tą degrengoladę jaka ma miejsce w bastionie PO. Powiem raczej, jak bardzo trzeba mieć zamknięty umysł żeby tego nie dostrzegać.

        • 5 5

        • (3)

          Powiedzenie paru słów prawdy (gorzkiej) na temat rzeczywistego podziału władzy w Polsce to od razu histeria?

          • 2 1

          • Krzyki i ruganie dziennikarki TVP że jest z pisu (bo szefem jest wiadomo kto) to jest histeria (2)

            • 0 6

            • mąż tej dziennikarki 2 razy kandyował z list PiSu (1)

              • 4 0

              • co nie zmienia faktu że Budyń sie zapienił i zaczął histerycznie ją rugać

                podobnie zresztą jak jego komentarze w sprawie "politycznego" prześladowania go w kwestiach związanych z fałszywymi oświadczeniami majątkowymi i badaniem źródeł dochodów i darowizn

                • 1 1

  • Ta sytuacja jaskrawo pokazuje

    Całkowitą anachroniczność i niemoc instytucji wojewódzkiego konerwatora zabytków. Wyrzucanie pieniędzy w błoto na utrzymanie tego urzędu. Trzeba go albo gruntownie zredefiniowac, albo bez najmniejszej szkody można go zamknąć.

    Szkoda kasy podatnika na te "wazony".

    • 32 4

  • do P. Kowalskiej (1)

    Pani konserwator, proszę wpisać do rejestru zabytków te relikty, których jesteśmy pewni a ewentualna resztę się dopisze.
    Dziekuje

    • 16 3

    • Jest piątek...

      A tu trzeba jednego dnia kawę wypić, drugiego, drapać się po głowie - to już robota na dwa dni. Potem trzeba odpalić komputer, poszukać liter "G", "d", "a", "ń" (to trudniejsze), "s", "k", itp. W międzyczasie należałoby jeszcze pójść "w teren", żeby zrobić krzywe zdjęcia Canonem A60, a tu zimno i pizga.

      No od początku miesiąca trzeba zaczynać, żeby zdążyć na koniec, a najlepiej od początku roku. Wcześniej nie ma co się zabierać, bo zaraz weekend, a potem święta.

      • 3 2

  • Przeciez najwazniejsze zeby developer mial dobrze. Co tam zabytki.

    • 19 3

  • Nie rozumiem... (2)

    dlaczego u nas wszyscy są fachowcami od wszystkiego. Tworzą tylko niepotrzebny haos

    • 4 6

    • Chaos tak się pisze Tłuku Nieuku

      • 2 0

    • haos czy chaos oto jest pytanie

      Jest sporo ludzi dobrze wykształconych i wiedzą o czym mówią. To spadek po PRL.

      • 1 0

  • Przekopać się z Form do Kota (2)

    I zrobić tam np. pijalnię piwa lub dać bezdomnym lokalik co by nam nie pomarzli zimą. A latem mieli by orzeźwiający chłodek.

    • 18 5

    • pijalni piwa

      To u nas dostatek szczególnie dla studentów IAIE

      • 1 2

    • Dobry pomysł...Idziesz do Forum Raduni a lądujesz z kumplami na piwie :-)

      Popieram

      • 1 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane