W ostatnich latach obserwujemy narastającą świadomość społeczną i ekologiczną, która znajduje odzwierciedlenie nie tylko na przykład w naszych codziennych nawykach konsumenckich, ale również prowadzi do zmiany sposobu myślenia o inwestycjach. Coraz więcej inwestorów oraz poważnych instytucji finansowych zaczyna rozważać nie tylko aspekty zwrotu z inwestycji, ale także ich wpływ na społeczeństwo i środowisko. To właśnie zrodziło koncepcję "impact investing", czyli inwestowania na rzecz społecznej i ekologicznej zmiany. Wielu z nas do tej pory nie słyszało jednak o takim podejściu. W tym artykule przyjrzymy się zatem bliżej temu nowatorskiemu aspektowi świata finansów.
Czym jest ten cały "impact investing"?
Impact investing, znany również jako
inwestowanie społeczne, to strategia inwestycyjna, która ma na celu generowanie pozytywnego społecznego lub ekologicznego wpływu, jednocześnie zapewniając konkurencyjne zwroty z inwestycji. W odróżnieniu od tradycyjnego inwestowania, w którym priorytetem jest tylko maksymalizacja zysków, impact investing dąży do równoważenia zysków z szerokorozumianym, pozytywnym wpływem na świat, zwłaszcza zaś na lokalne społeczności.
Warto przedstawić także pewnego rodzaju rys historyczny. Otóż, pierwsze koncepcje związane z
inwestowaniem na rzecz społecznej zmiany można odnaleźć już w XIX wieku w formie spółdzielczych ruchów i inwestycji w projekty charytatywne. Jednak sam termin "impact investing" narodził się dopiero w XXI wieku. Ściśle rzecz ujmując, termin ten pochodzi z 2007 roku. Wówczas to, na spotkaniu z udziałem świata finansjery i filiantropii, Fundacja Rockefellera stworzyła pojęcie "impact investing". Dyskutowano wówczas na temat inwestowania w przedsięwzięcia o pozytywnym wpływie jako pewnego rodzaju przeciwieństwo do zakupu
akcji motywowanego wyłącznie potencjalnym zyskiem.
Jakie cele stawia sobie omawiane dziś świadome inwestowanie?
Głównym celem impact investing jest
rozwiązywanie problemów społecznych i ekologicznych za pomocą kapitału, nierzadko o pochodzeniu prywatnym, zbudowanego w wyniku wielopokoleniowych, skutecznie prowadzonych przedsięwzięć biznesowych. Inwestorzy działający wedle idei impact investing cenią spółki otwarcie komunikujące poszanowanie dla
zasad ESG i skupiają się na obszarach, takich jak:
- redukcja ubóstwa: inwestycje w projekty zwiększające dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej, pracy i innych podstawowych potrzeb w krajach rozwijających się;
- ochrona środowiska: angażowanie się w tematy związane z energią odnawialną, recyklingiem, ochroną przyrody i zrównoważonym rolnictwem;
- równość społeczna: inwestycje w firmy i organizacje, które promują równość płci, różnorodność i walkę z dyskryminacją;
- edukacja i kultura: inwestycje w instytucje edukacyjne, sztukę i kulturę, które wpływają na rozwój społeczności i kreatywność;
- zdrowie i opieka zdrowotna: inwestycje w sektor opieki zdrowotnej, które poprawiają dostęp do leczenia i szeroko rozumianej opieki zdrowotnej, zwłaszcza najmłodszych i seniorów.
Z jakich narzędzi korzystają Ci, którzy wdrażają impact investing?
Inwestorzy, którzy chcą angażować swój kapitał w społecznie rozwijające cele, mają do dyspozycji całkiem sporo zróżnicowanych narzędzi. Oczywiście, do kluczowych należy dostęp do brokera giełdowego, oferującego zróżnicowane portfolio inwestycyjne. Taką platformą jest chociażby
broker XTB. Jeżeli zaś mielibyśmy szerzej mówić o konkretnych narzędziach inwestycyjnych, to warto wymienić chociażby specjalne
"green bonds" (tak zwane: "zielone obligacje"), czyli papiery dłużne emitowane przez instytucje, których środki zostaną wykorzystane na określone projekty ekologiczne.
Z kolei fundusze inwestycyjne, które podejmują się finansowania firm prowadzących działalność z poszanowaniem środowiska, etyki i zrównoważonego rozwoju, coraz częściej opierają się na specjalnej formule
pożyczki typu SLL (Sustainability Linked Loan). Ten rodzaj udostępnienia kapitału powiązany jest z obowiązkiem zaciągającej pożyczkę firmy do spełnienia szeregu celów środowiskowych i dążenia do zrównoważonego rozwoju. Celem podania przykładu, warto nadmienić, że w 2023 roku otrzymanie tego rodzaju finansowania w trybie SLL zakomunikowała chociażby Jastrzębska Spółka Węglowa.
Korzyści takiego podejścia leżą po obu stronach!
Trzeba przy tym przyznać, że w wyniku zaangażowanego społecznie inwestowania, zyskują obie strony: zarówno inwestor, jak i interesariusze skupieni wobec spółki lub instytucji, w którą on się angażuje. Impact investing z perspektywy inwestorów to bowiem nie tylko skuteczna
dywersyfikacja portfela inwestycyjnego, ale także szansa na sowite zwroty z inwestycji i możliwość pozycjonowania się jako uczestnik pozytywnych zmian społecznych i ekologicznych. Dla społeczeństwa i środowiska tego rodzaju inwestowanie to zaś nie tylko rozwiązanie problemów społecznych i ekologicznych, ale także poprawa jakości życia, nie wspominając już o konkretnym, wymiernym wsparciu dla innowacyjnych projektów i pomysłów.
Jakie wyzwania stoją przed zaangażowanym społecznie inwestowaniem?
Mimo że impact investing przynosi wiele korzyści, nie można zapomnieć, że przed tym sposobem inwestowania rysuje się sporo wyzwań i niepewności, którym warto poświęcić odrobinę miejsca w dzisiejszym artykule. Osoby krytycznie nastawione do impact investingu zarzucają przede wszystkim jego
niemierzalność, czyli fakt, że określenie rzeczywistego wpływu inwestycji na społeczeństwo i środowisko bywa często trudne. Jak wiemy, zmiany społeczne, a i środowiskowe, trwają często całe dekady, co zamazuje możliwość precyzyjnego przypisania znaczeniu konkretnej inwestycji.
Na podobnej zasadzie można również sformułować zarzut, że na chwilę obecną brak jednolitych standardów i metryk oceny wpływu inwestycji na otoczenie. Obiektywnie rzecz biorąc, utrudnia to porównanie różnych projektów i inwestycji. Trudno na przykład mówić o tym, że określone obligacje są bardziej dochodowe od innych tylko dlatego, że zobowiązują ich emitenta do spełniania wyśrubowanych norm ESG. Trzeba na końcu wspomnieć i o tym, że impact investing zakłada z reguły długi okres zwrotu z inwestycji. Niektóre projekty społeczne i ekologiczne wymagają bowiem
długotrwałego zaangażowania inwestycyjnego. Nie każdy finansujący pragnie zaś "zamrozić" kapitał na długie lata, zwłaszcza w niepewnych czasach.
